Portekiz Edebiyatı
İlk portekizce elyazmaları XII. yy'a doğru belirdi. Başlangıçta yazarı belli olmayan edebiyat yapıtlarıydı bunlar: Halk destanlarını, saz ozanlarını tak*lit ederek yazılmış destanlar. Sonra rahiplerin günü gününe tuttukları kro*nikler ortaya çıktı, bunlar çok özenli olmakla birlikte doğruluklarına pek güvenilemeyen, çoğu din propaganda*sına yönelik metinlerdi. XIV. yy'dan başlayarak, soyluların feodal sınıfı ve kralları yüceltmek için yazdıkları kro*nikler rahiplerinkilerle rekabete baş*ladı: Barcelos kontunun yazdığı sanı*lan 1344 Genel Kronik ve Soy Kitap*ları . 1418'de kral Joao I resmi tarih yazarlığı görevini yarattı: Fernao Lopes'in (1380-1459) kronikleri, Gine'nin Keşfinin Tarihi ve D. Duarte 'nin Kro*niği yazıldı.
Şiir türü XV. yy'a doğru, cancioneiro' larla ortaya çıktı; bunlar zaman za*man yergi parçalarıyla karışık kısa aşk şiirleriydi.
XVI.yy'a doğru, Portekiz şiiri ilk kez olarak özgün havasına kavuştu: Garcia de Resende'nin Trovas a morte de înes de Castro'sunda tüm Portekiz edebiyatında raslanacak olan saudade teması (hüzün, melankoli) ortaya çıktı.
Ama Lusitania'nm edebiyatında do*ruk noktası 1572'de Luis de Camoens'in Os Lusiadas 'ıdır. Camoens bu, yapıtında, XVI. yy'ın başında Vasco da Gama'nm fetihlerinin ve yolculu*ğunun anlatısı aracılığıyla halkının ta*rihini baştan sona öyküleştirmiştir. İspanya ile birleştiği dönem Portekiz' in hiçbir yenilik yaratmadığı bir dönem olmuştur. Edebiyat etkinliği 1640'ta, ayrılmadan sonra yeniden canlanmıştır ama, Rönesans edebiya*tına oranla geri kalmıştır. XVII. ve XVIII. yy'larda anmaya değer hemen hiçbir yapıt ortaya çıkmamıştır, yal*nız Mariana Alcoforado'ya mal edilen aşk mektupları (XVIII. yy.) duygusal edebiyata bir örnek olarak kalmıştır.
XIX. yy'da Portekiz edebiyatı Alman ve Fransız edebiyatlarının etkisi altın*da kaldı: Önce Alman ve Fransız ro*mantizmi, ardından Parnasse akımı ozanları taklit edildi, bol bol tarihsel (Walter Scott'un türünde), insancıl (Dickens türünde), gerçekçi (Balzac türünde) romanlar yazıldı.XX. yy. bir bilinçlenme çağı oldu, Por*tekiz edebiyatının derinlerdeki kay*naklarına dönülmek istendi. Eleştirel ve kuramsal etkinlikler gelişti ve bu arada çok güzel ve zengin bir şiirsel yapıtın yazarı olan Fernando Pessoa (1888-1935) öbür yazarlar arasında kendine ayrı bir yer edindi.
İlk portekizce elyazmaları XII. yy'a doğru belirdi. Başlangıçta yazarı belli olmayan edebiyat yapıtlarıydı bunlar: Halk destanlarını, saz ozanlarını tak*lit ederek yazılmış destanlar. Sonra rahiplerin günü gününe tuttukları kro*nikler ortaya çıktı, bunlar çok özenli olmakla birlikte doğruluklarına pek güvenilemeyen, çoğu din propaganda*sına yönelik metinlerdi. XIV. yy'dan başlayarak, soyluların feodal sınıfı ve kralları yüceltmek için yazdıkları kro*nikler rahiplerinkilerle rekabete baş*ladı: Barcelos kontunun yazdığı sanı*lan 1344 Genel Kronik ve Soy Kitap*ları . 1418'de kral Joao I resmi tarih yazarlığı görevini yarattı: Fernao Lopes'in (1380-1459) kronikleri, Gine'nin Keşfinin Tarihi ve D. Duarte 'nin Kro*niği yazıldı.
Şiir türü XV. yy'a doğru, cancioneiro' larla ortaya çıktı; bunlar zaman za*man yergi parçalarıyla karışık kısa aşk şiirleriydi.
XVI.yy'a doğru, Portekiz şiiri ilk kez olarak özgün havasına kavuştu: Garcia de Resende'nin Trovas a morte de înes de Castro'sunda tüm Portekiz edebiyatında raslanacak olan saudade teması (hüzün, melankoli) ortaya çıktı.
Ama Lusitania'nm edebiyatında do*ruk noktası 1572'de Luis de Camoens'in Os Lusiadas 'ıdır. Camoens bu, yapıtında, XVI. yy'ın başında Vasco da Gama'nm fetihlerinin ve yolculu*ğunun anlatısı aracılığıyla halkının ta*rihini baştan sona öyküleştirmiştir. İspanya ile birleştiği dönem Portekiz' in hiçbir yenilik yaratmadığı bir dönem olmuştur. Edebiyat etkinliği 1640'ta, ayrılmadan sonra yeniden canlanmıştır ama, Rönesans edebiya*tına oranla geri kalmıştır. XVII. ve XVIII. yy'larda anmaya değer hemen hiçbir yapıt ortaya çıkmamıştır, yal*nız Mariana Alcoforado'ya mal edilen aşk mektupları (XVIII. yy.) duygusal edebiyata bir örnek olarak kalmıştır.
XIX. yy'da Portekiz edebiyatı Alman ve Fransız edebiyatlarının etkisi altın*da kaldı: Önce Alman ve Fransız ro*mantizmi, ardından Parnasse akımı ozanları taklit edildi, bol bol tarihsel (Walter Scott'un türünde), insancıl (Dickens türünde), gerçekçi (Balzac türünde) romanlar yazıldı.XX. yy. bir bilinçlenme çağı oldu, Por*tekiz edebiyatının derinlerdeki kay*naklarına dönülmek istendi. Eleştirel ve kuramsal etkinlikler gelişti ve bu arada çok güzel ve zengin bir şiirsel yapıtın yazarı olan Fernando Pessoa (1888-1935) öbür yazarlar arasında kendine ayrı bir yer edindi.
