YoRuMSuZ
Biz işimize bakalım...
Sıcak basması her an meydana gelebilir, terlemenize ve yüzünüzün kızarmasına yol açabilir. Bu durum başka hormonal sorunlardan da kaynaklanabilmesine rağmen çoğunlukla menopoza bağlıdır. Sıcak basması oldukça yaygın bir durumdur. Dört kadından üçü menopozdayken sıcak basmalarıyla karşılaşabilir.
Sıcak Basması Nedir?
Sıcak basması her an meydana gelebilir, terlemenize ve yüzünüzün kızarmasına yol açabilir. Bu durum başka hormonal sorunlardan da kaynaklanabilmesine rağmen çoğunlukla menopoza bağlıdır. Sıcak basması oldukça yaygın bir durumdur. Dört kadından üçü menopozdayken sıcak basmalarıyla karşılaşabilir.
Eğer sıcak basmasını iyi tolere ediyorsanız tedavi gerekli değildir. Eğer bu durum özellikle rahatsız edici bir duruma geldiyse tedavi seçenekleri vardır. Sıcak basmasını kontrol altına almanın en iyi yolunu bulmak zaman alabilir. Öncelikle bu sorunun günlük hayatınızı nasıl etkilediğini kendinize sorun. Daha sonra hayat tarzınızdaki değişikliklerin, reçeteli ilaçların ve diğer yaygın tedavilerin yararlarını ve zararlarını doktorunuzla değerlendirin.
Sıcak Basması Belirtileri
Sıcak basması olduğunda şunları yaşayabilirsiniz:
Doktora ne zaman gidilmeli?
Eğer sıcak basmaları özellikle rahatsız edici hale gelir ve günlük işlerinizi aksatırsa, doktorunuzla tedavi seçeneklerini konuşmak için randevu alın.
Sıcak basmasının kesin nedeni bilinmiyor. Ama belirtiler, vücut ısısını ayarlayan merkezi (hipotalamus) etkileyen faktörleri akla getirir. Beynin alt kısmındaki bu bölge vücut ısısını ve diğer temel işlemleri düzenler. Menopozda yaşanan östrojen azalması hipotalamusun görevini aksatarak sıcak basmalarına neden olabilir.
Tek başına düşük östrojen faktörü, genellikle sıcak basmalarına neden olmaz. Çünkü çocuklar ve tıbbi sorunlar nedeniyle düşük östrojeni olan kadınlarda çoğunlukla sıcak basması görülmez. Bunun yerine, östrojen eksikliği menopozda olduğu gibi, sıcak basmasını tetikleyen faktördür.
Risk faktörleri
Menopozdaki her kadın sıcak basması yaşamayabilir. Bunun bazı kadınlarda görülüp bazılarında görülmemesinin sebebi belli olmamasına rağmen, sıcak basması riskini artıran faktörler şunlardır:
Sigara içmek. Sigara içen kadınlarda sıcak basması olma olasılığı daha fazladır.
Obezite. Vücut kitle indeksinin yüksek olması sıcak basmalarının daha sık olmasıyla ilişkilendirilir.
Hareketsizlik. Eğer egzersiz yapmıyorsanız, menopoz sırasında sıcak basması yaşama olasılığınız daha fazladır.
Etnik köken. Afro-Amerikan kadınlarda, menopozun yol açtığı sıcak basmalarına Avrupalı kadınlardan daha fazla rastlanır. Sıcak basması Japon ve Çinli kadınlar arasında beyaz Avrupalı kadınlara göre daha az görülür.
Komplikasyonları
Uyku sorunları genellikle sıcak basmasının neden olduğu bir komplikasyondur. Gece sıcak basmaları (gece terlemeleri) sizi uykudan uyandırabilir ve zamanla kronik uykusuzluğa yol açabilir. Bu uyku bozuklukları da bazı kadınlarda sonunda hafıza sorunlarına, kaygı ve depresyona neden olabilir.
Tedavisi
Menopoz doğal bir geçiş dönemidir. Eğer sıcak basması durumları hayatınızı aksatmıyorsa tedaviye ihtiyacınız yoktur. Eğer şikayetlerinizi tedaviyle hafifletme gereği duyuyorsanız, tedaviye devam etme ihtiyacınızı belirli aralıklarla yeniden değerlendirin. Birçok kadında sıcak basması sorunu birkaç yıl içinde yavaş yavaş kaybolur.
Hormon tedavisi
Doktorunuz, orta ve ciddi düzeydeki sıcak basması sorunları için hormon tedavisini önerebilir. Östrojen tedavisi sıcak basma sorunu için en etkili tedavidir; fakat bazı durumlarda doktorlar bunun yerine progesteron tedavisi uygulayabilir.
Östrojen tedavisi. Eğer rahminiz ameliyatla alınmışsa sadece östrojen alabilirsiniz. Ama eğer üreme organlarınız hala sağlamsa, rahim kanserine (endometriyal kanser) karşı korunmak için progesteronla beraber östrojen almanız gerekir. Her iki yöntemde de tavsiye edilen, belirtilerin en kısa sürede azalması için gerekli en düşük dozu kullanmaktır.
Menopoz belirtileri için östrojen tedavisine başlamadan önce, doktorunuzla kalp hastalığı risklerini değerlendirin ve sonunda kalp hastalığı oluşması riskine karşı belirtleri hafifletmenin yararlarını değerlendirin. Hormon tedavisinin başka faktörlerle etkileşimde bulunup bu riski artırması olasıdır. Örneğin, hormon kullanımının zamanlaması ve uzunluğu, üremeyle ilgili geçmiş ve aile geçmişi. Ama sizin için en güvenli şeyin ne olduğunu bilmenin yolu yoktur. Doktorunuz artıları ve eksileri değerlendirmenize yardımcı olabilir.
Eğer kan pıhtılaşması sorunu ya da göğüs kanseri geçirdiyseniz östrojen tedavisi iyi bir seçenek değildir.
Progesteron tedavisi. Östrojen alamayan kadınlar için alternatif olarak, bazı doktorlar sıcak basmasını kontrol etmek amacıyla sadece progesteron reçete ederler. Progesteron benzeri iki etken maddenin (megestrol asetat ve medroksiprogesteron asetat) sıcak basmalarına karşı bir rahatlama sağladığı görülmüştür.
Diğer reçeteli ilaçlar
Eğer östrojen ya da progesteron tedavisini denememeye karar verirseniz, doktorunuz sıcak basmalarını azaltmak için hormonal olmayan bir ilaç önerebilir. Bu ilaçlar gelişmiş ülkeler tarafından sıcak basmalarının tedavisinde kullanılmak üzere özellikle onaylanmamıştır, ama diğer sorunların tedavisi için onaylıdır.
Antidepresanlar. Bazı antidepresanların düşük dozları sıcak basmasını azaltabilir. Seçici serotonin geri alım engelleyicileri (SSRI), serotonin ve norepinefrin geri alım engelleyicileri (SNRI) sınıfındaki antidepresanların sıcak basmasını rahatlattıkları görülmüştür. Bu ilaçlar venlafaksin, paroksetin, fluoksetin, sitalopram, desvenlafaksin ve diğerlerini içerir. Fakat bu ilaçlar şiddetli sıcak basması durumları için hormon tedavisi kadar etkili değildir ve bulantı, baş dönmesi, kilo artışı ya da cinsel işlev bozuklugu gibi istenmeyen yan etkilere neden olabilir. Sizin için bunların yararlarının, olası yan etkilerinden daha önemli olup olmadığını doktorunuzla konuşun.
Gabapentin. Gabapentin zona hastalığına bağlı nöbetlerin ve ağrıların tedavisinde kullanılmak için onaylanmış bir ilaçtır. Ayrıca çeşitli ağrı türlerinin tedavisi için de daha çok kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle, geceleri sıcak basması yaşayan kadınlar için gabapentin bu sorunu azaltmada bir dereceye kadar etkili olabilir. Yan etkileri uyku hali, baş dönmesi ve baş ağrısıdır.
Klonidin. Klonidin genellikle yüksek tansiyonun tedavisinde kullanılan hap ya da bant şeklinde bir ilaçtır. Sıcak basmaları için biraz rahatlama sağlayabilir. Baş dönmesi, uyku hali, ağız kuruluğu ve kabızlık gibi yan etkileri yaygındır. Bazen bu etkiler, ilacın sıcak basması tedavisindeki yararlarını sınırlandırabilir.
Yaşam Tarzı
Hayat tarzı
Eğer sıcak basması sorununuz hafif şiddetteyse, bunları sadece hayat tarzınızda düzenlemeler yaparak kontrol altına alabilirsiniz.
Kendinizi serin tutun. Vücudunuzun ısısındaki hafif artışlar sıcak basmasını tetikleyebilir. Kat kat giyinin, böylece kendinizi çok sıcak hissettiğinizde bazılarını çıkarabilirsiniz. Havalandırmayı sağlamak için bir pencere açın ya da bir vantilatör veya klima kullanın. Eğer mümkünse odanın ısısını azaltın. Eğer sıcak basmasını hissetmeye başlarsanız, soğuk bir içecek yudumlayın.
Yediklerinize ve içtiklerinize dikkat edin. Acı ve baharatlı yiyecekler, kafeinli içecekler ve alkol, sıcak basmasını tetikleyebilir. Sizdeki sıcak basmalarını tetikleyen şeyleri bilin, buna neden olan yiyecek ve içeceklerden kaçının.
Gevşeyin. Bazı kadınlarda yoga, meditasyon ya da stres azaltıcı diğer tekniklerle hafif şiddetteki sıcak basması azalır. Bu yöntemler sıcak basması sorununuzu gidermese bile menopozda görülen uyku bozukluklarını düzeltmek gibi başka yararlar sağlayabilir.
Derin nefes alın. Karından derin, yavaş nefes alıp verme (düzenli solunum) sıcak basmalarını azaltabilir. Bu tekniği mükemmel hale getirmek için biraz alıştırma yapmak gerekir. Ama günde iki kere 15 dakika ya da sıcak basmasının başlangıcında yapılan düzenli solunum yararlı olabilir. Düzenli solunum alıştırmaları için rahat bir şekilde oturun. Karın kaslarınızı dışarı iterek beş saniye boyunca derin nefes alın. Karın kaslarınızı içeri çekerek beş saniye derin nefes verin. Sakin ve rahat hissedene kadar derin nefes alıp vermeye devam edin.
Sigara içmeyin. Sigara içmek sıcak basmasıyla ilişkilendirilir. Sigara içmeyerek sıcak basmalarının yanı sıra kalp hastalığı, felç ve kanser gibi pek çok ciddi sağlık sorunu riskini azaltabilirsiniz.
Alternatif Tıp
Bazı kadınlar sıcak basmasını kontrol altına almak için besin takviyeleri kullanır.
Karayılan otu. Karayılan otu, sıcak basması tedavisinde Avrupa’da yaygın olarak kullanılır ve Amerika’da menopoz belirtileri olan kadınlar arasında rağbet görür. Güvenli bir bitki olsa da menopoz belirtilerinin hafifletilmesinde etkili olduğuna dair çok az bulgu vardır.
Soya ve kızıl yonca. Soyanın, beslenme tarzının düzenli bir parçası olduğu Asya ülkelerindeki kadınlarda sıcak basması sorunu ve diğer menopoz belirtileri dünyanın diğer ülkelerindeki kadınlarda olduğundan daha az görülür. Bunun sebeplerinden biri izoflavon (soya, kızıl yonca ve diğer birçok bitkide bulunan östrojen benzeri bir madde) tüketimiyle ilgili olabilir. Ama sıcak basması sorunu olan kadınlara soya verilen araştırmalarda genellikle hiçbir yarar bulunamamıştır. Seçilmiş izoflavon maddeleri menopoz belirtilerinin rahatlatılmasında değişik sonuçlar vermiştir.
İzoflavonun, östrojen benzeri zayıf bir etkisi olabilir; bu yüzden bunu kullanan kadınlarda kanser riski oluşabilir. Eğer göğüs kanseri geçirdiyseniz, izoflavon hapları ya da kızıl yoncayla besin takviyesi yapmadan önce doktorunuzla konuşun. Uzmanlar genellikle soya ya da izoflavon içeren bütün besinlerin, aşırıya kaçmadan tüketildiğinde sağlıklı ve güvenli olduğu kanaatindedir.
Bütün bitkisel takviyeleri dikkatle tüketin. Üreticilerin, ürünlerinin doğal olduğunu iddia etmeleri ürünlerin güvenli olduğu anlamına gelmez. Bütün takviyelerin potansiyel açıdan tehlikeli yan etkileri vardır ve bu takviyeler başka tıbbi sorunlar için aldığınız ilaçlarla olumsuz etkileşimde bulunabilir. Aldığınız takviyeyi her zaman doktorunuzla değerlendirin.
Sıcak Basması Nedir?
Sıcak basması her an meydana gelebilir, terlemenize ve yüzünüzün kızarmasına yol açabilir. Bu durum başka hormonal sorunlardan da kaynaklanabilmesine rağmen çoğunlukla menopoza bağlıdır. Sıcak basması oldukça yaygın bir durumdur. Dört kadından üçü menopozdayken sıcak basmalarıyla karşılaşabilir.
Eğer sıcak basmasını iyi tolere ediyorsanız tedavi gerekli değildir. Eğer bu durum özellikle rahatsız edici bir duruma geldiyse tedavi seçenekleri vardır. Sıcak basmasını kontrol altına almanın en iyi yolunu bulmak zaman alabilir. Öncelikle bu sorunun günlük hayatınızı nasıl etkilediğini kendinize sorun. Daha sonra hayat tarzınızdaki değişikliklerin, reçeteli ilaçların ve diğer yaygın tedavilerin yararlarını ve zararlarını doktorunuzla değerlendirin.
Sıcak Basması Belirtileri
Sıcak basması olduğunda şunları yaşayabilirsiniz:
- Sıcak basması başladığında başınızda bir baskı hissi
- Üst bedeninize ve yüzünüze yayılan hafif ya da yoğun bir sıcaklık hissi
- Yüzünüzde, boynunuzda ve göğsünüzün üst bölümünde genel bir kızarıklık ve kırmızı lekeler
- Hızlı kalp atışı
- Terleme (daha çok üst vücutta)
- Sıcak basması hafiflerken üşüme hissi.
- Güçsüzlük
- Yorgunluk
- Baygınlık hissi
- Baş dönmesi
Doktora ne zaman gidilmeli?
Eğer sıcak basmaları özellikle rahatsız edici hale gelir ve günlük işlerinizi aksatırsa, doktorunuzla tedavi seçeneklerini konuşmak için randevu alın.
Sıcak basmasının kesin nedeni bilinmiyor. Ama belirtiler, vücut ısısını ayarlayan merkezi (hipotalamus) etkileyen faktörleri akla getirir. Beynin alt kısmındaki bu bölge vücut ısısını ve diğer temel işlemleri düzenler. Menopozda yaşanan östrojen azalması hipotalamusun görevini aksatarak sıcak basmalarına neden olabilir.
Tek başına düşük östrojen faktörü, genellikle sıcak basmalarına neden olmaz. Çünkü çocuklar ve tıbbi sorunlar nedeniyle düşük östrojeni olan kadınlarda çoğunlukla sıcak basması görülmez. Bunun yerine, östrojen eksikliği menopozda olduğu gibi, sıcak basmasını tetikleyen faktördür.
Risk faktörleri
Menopozdaki her kadın sıcak basması yaşamayabilir. Bunun bazı kadınlarda görülüp bazılarında görülmemesinin sebebi belli olmamasına rağmen, sıcak basması riskini artıran faktörler şunlardır:
Sigara içmek. Sigara içen kadınlarda sıcak basması olma olasılığı daha fazladır.
Obezite. Vücut kitle indeksinin yüksek olması sıcak basmalarının daha sık olmasıyla ilişkilendirilir.
Hareketsizlik. Eğer egzersiz yapmıyorsanız, menopoz sırasında sıcak basması yaşama olasılığınız daha fazladır.
Etnik köken. Afro-Amerikan kadınlarda, menopozun yol açtığı sıcak basmalarına Avrupalı kadınlardan daha fazla rastlanır. Sıcak basması Japon ve Çinli kadınlar arasında beyaz Avrupalı kadınlara göre daha az görülür.
Komplikasyonları
Uyku sorunları genellikle sıcak basmasının neden olduğu bir komplikasyondur. Gece sıcak basmaları (gece terlemeleri) sizi uykudan uyandırabilir ve zamanla kronik uykusuzluğa yol açabilir. Bu uyku bozuklukları da bazı kadınlarda sonunda hafıza sorunlarına, kaygı ve depresyona neden olabilir.
Tedavisi
Menopoz doğal bir geçiş dönemidir. Eğer sıcak basması durumları hayatınızı aksatmıyorsa tedaviye ihtiyacınız yoktur. Eğer şikayetlerinizi tedaviyle hafifletme gereği duyuyorsanız, tedaviye devam etme ihtiyacınızı belirli aralıklarla yeniden değerlendirin. Birçok kadında sıcak basması sorunu birkaç yıl içinde yavaş yavaş kaybolur.
Hormon tedavisi
Doktorunuz, orta ve ciddi düzeydeki sıcak basması sorunları için hormon tedavisini önerebilir. Östrojen tedavisi sıcak basma sorunu için en etkili tedavidir; fakat bazı durumlarda doktorlar bunun yerine progesteron tedavisi uygulayabilir.
Östrojen tedavisi. Eğer rahminiz ameliyatla alınmışsa sadece östrojen alabilirsiniz. Ama eğer üreme organlarınız hala sağlamsa, rahim kanserine (endometriyal kanser) karşı korunmak için progesteronla beraber östrojen almanız gerekir. Her iki yöntemde de tavsiye edilen, belirtilerin en kısa sürede azalması için gerekli en düşük dozu kullanmaktır.
Menopoz belirtileri için östrojen tedavisine başlamadan önce, doktorunuzla kalp hastalığı risklerini değerlendirin ve sonunda kalp hastalığı oluşması riskine karşı belirtleri hafifletmenin yararlarını değerlendirin. Hormon tedavisinin başka faktörlerle etkileşimde bulunup bu riski artırması olasıdır. Örneğin, hormon kullanımının zamanlaması ve uzunluğu, üremeyle ilgili geçmiş ve aile geçmişi. Ama sizin için en güvenli şeyin ne olduğunu bilmenin yolu yoktur. Doktorunuz artıları ve eksileri değerlendirmenize yardımcı olabilir.
Eğer kan pıhtılaşması sorunu ya da göğüs kanseri geçirdiyseniz östrojen tedavisi iyi bir seçenek değildir.
Progesteron tedavisi. Östrojen alamayan kadınlar için alternatif olarak, bazı doktorlar sıcak basmasını kontrol etmek amacıyla sadece progesteron reçete ederler. Progesteron benzeri iki etken maddenin (megestrol asetat ve medroksiprogesteron asetat) sıcak basmalarına karşı bir rahatlama sağladığı görülmüştür.
Diğer reçeteli ilaçlar
Eğer östrojen ya da progesteron tedavisini denememeye karar verirseniz, doktorunuz sıcak basmalarını azaltmak için hormonal olmayan bir ilaç önerebilir. Bu ilaçlar gelişmiş ülkeler tarafından sıcak basmalarının tedavisinde kullanılmak üzere özellikle onaylanmamıştır, ama diğer sorunların tedavisi için onaylıdır.
Antidepresanlar. Bazı antidepresanların düşük dozları sıcak basmasını azaltabilir. Seçici serotonin geri alım engelleyicileri (SSRI), serotonin ve norepinefrin geri alım engelleyicileri (SNRI) sınıfındaki antidepresanların sıcak basmasını rahatlattıkları görülmüştür. Bu ilaçlar venlafaksin, paroksetin, fluoksetin, sitalopram, desvenlafaksin ve diğerlerini içerir. Fakat bu ilaçlar şiddetli sıcak basması durumları için hormon tedavisi kadar etkili değildir ve bulantı, baş dönmesi, kilo artışı ya da cinsel işlev bozuklugu gibi istenmeyen yan etkilere neden olabilir. Sizin için bunların yararlarının, olası yan etkilerinden daha önemli olup olmadığını doktorunuzla konuşun.
Gabapentin. Gabapentin zona hastalığına bağlı nöbetlerin ve ağrıların tedavisinde kullanılmak için onaylanmış bir ilaçtır. Ayrıca çeşitli ağrı türlerinin tedavisi için de daha çok kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle, geceleri sıcak basması yaşayan kadınlar için gabapentin bu sorunu azaltmada bir dereceye kadar etkili olabilir. Yan etkileri uyku hali, baş dönmesi ve baş ağrısıdır.
Klonidin. Klonidin genellikle yüksek tansiyonun tedavisinde kullanılan hap ya da bant şeklinde bir ilaçtır. Sıcak basmaları için biraz rahatlama sağlayabilir. Baş dönmesi, uyku hali, ağız kuruluğu ve kabızlık gibi yan etkileri yaygındır. Bazen bu etkiler, ilacın sıcak basması tedavisindeki yararlarını sınırlandırabilir.
Yaşam Tarzı
Hayat tarzı
Eğer sıcak basması sorununuz hafif şiddetteyse, bunları sadece hayat tarzınızda düzenlemeler yaparak kontrol altına alabilirsiniz.
Kendinizi serin tutun. Vücudunuzun ısısındaki hafif artışlar sıcak basmasını tetikleyebilir. Kat kat giyinin, böylece kendinizi çok sıcak hissettiğinizde bazılarını çıkarabilirsiniz. Havalandırmayı sağlamak için bir pencere açın ya da bir vantilatör veya klima kullanın. Eğer mümkünse odanın ısısını azaltın. Eğer sıcak basmasını hissetmeye başlarsanız, soğuk bir içecek yudumlayın.
Yediklerinize ve içtiklerinize dikkat edin. Acı ve baharatlı yiyecekler, kafeinli içecekler ve alkol, sıcak basmasını tetikleyebilir. Sizdeki sıcak basmalarını tetikleyen şeyleri bilin, buna neden olan yiyecek ve içeceklerden kaçının.
Gevşeyin. Bazı kadınlarda yoga, meditasyon ya da stres azaltıcı diğer tekniklerle hafif şiddetteki sıcak basması azalır. Bu yöntemler sıcak basması sorununuzu gidermese bile menopozda görülen uyku bozukluklarını düzeltmek gibi başka yararlar sağlayabilir.
Derin nefes alın. Karından derin, yavaş nefes alıp verme (düzenli solunum) sıcak basmalarını azaltabilir. Bu tekniği mükemmel hale getirmek için biraz alıştırma yapmak gerekir. Ama günde iki kere 15 dakika ya da sıcak basmasının başlangıcında yapılan düzenli solunum yararlı olabilir. Düzenli solunum alıştırmaları için rahat bir şekilde oturun. Karın kaslarınızı dışarı iterek beş saniye boyunca derin nefes alın. Karın kaslarınızı içeri çekerek beş saniye derin nefes verin. Sakin ve rahat hissedene kadar derin nefes alıp vermeye devam edin.
Sigara içmeyin. Sigara içmek sıcak basmasıyla ilişkilendirilir. Sigara içmeyerek sıcak basmalarının yanı sıra kalp hastalığı, felç ve kanser gibi pek çok ciddi sağlık sorunu riskini azaltabilirsiniz.
Alternatif Tıp
Bazı kadınlar sıcak basmasını kontrol altına almak için besin takviyeleri kullanır.
Karayılan otu. Karayılan otu, sıcak basması tedavisinde Avrupa’da yaygın olarak kullanılır ve Amerika’da menopoz belirtileri olan kadınlar arasında rağbet görür. Güvenli bir bitki olsa da menopoz belirtilerinin hafifletilmesinde etkili olduğuna dair çok az bulgu vardır.
Soya ve kızıl yonca. Soyanın, beslenme tarzının düzenli bir parçası olduğu Asya ülkelerindeki kadınlarda sıcak basması sorunu ve diğer menopoz belirtileri dünyanın diğer ülkelerindeki kadınlarda olduğundan daha az görülür. Bunun sebeplerinden biri izoflavon (soya, kızıl yonca ve diğer birçok bitkide bulunan östrojen benzeri bir madde) tüketimiyle ilgili olabilir. Ama sıcak basması sorunu olan kadınlara soya verilen araştırmalarda genellikle hiçbir yarar bulunamamıştır. Seçilmiş izoflavon maddeleri menopoz belirtilerinin rahatlatılmasında değişik sonuçlar vermiştir.
İzoflavonun, östrojen benzeri zayıf bir etkisi olabilir; bu yüzden bunu kullanan kadınlarda kanser riski oluşabilir. Eğer göğüs kanseri geçirdiyseniz, izoflavon hapları ya da kızıl yoncayla besin takviyesi yapmadan önce doktorunuzla konuşun. Uzmanlar genellikle soya ya da izoflavon içeren bütün besinlerin, aşırıya kaçmadan tüketildiğinde sağlıklı ve güvenli olduğu kanaatindedir.
Bütün bitkisel takviyeleri dikkatle tüketin. Üreticilerin, ürünlerinin doğal olduğunu iddia etmeleri ürünlerin güvenli olduğu anlamına gelmez. Bütün takviyelerin potansiyel açıdan tehlikeli yan etkileri vardır ve bu takviyeler başka tıbbi sorunlar için aldığınız ilaçlarla olumsuz etkileşimde bulunabilir. Aldığınız takviyeyi her zaman doktorunuzla değerlendirin.
iş yerinde aşırı yoğunsam bazen bu sıcak basmaları, soğuk terleme, kan şekeri düşmesi gibi nedenlerle karşılaşabiliyorum 
