Fıtık nedir?
Bu durumu, iç balonlu otomobil lastiklerindeki patlaklara benzetmek mümkündür. Dış tabakada (karın duvarı) bir yırtık olması halinde iç balon bu yırtıktan dışarı doğru çıkacaktır. Bu zorlama zamanla deliğin daha fazla büyümesine yol açabilir.
Karın duvarı fıtık bölgeleri
Kasık Fıtığı
Göbek Fıtığı
Çocuk Fıtığı:
Karın duvarı fıtıkları çocuk ve bebeklerde de görülebilmektedir.
Bu yaş grubunda en sık kasık fıtığı görülür.
Çocukluk çağının diğer fıtık tipi ise göbek fıtığıdır.
Bebek anne karnında gelişirken karın içini döşeyen zardan eldiven parmağı gibi bir çıkıntı kasık kanalından dışarı uzanır. Doğuma kadar kapanması gereken bu çıkıntı, her 50 erkek [250 kız] çocuktan birinde doğumdan sonra açık kalır. Bu açıklıktan aşağı karın içi sıvısının sızması sonucunda da kasık bölgesinde bir şişlik oluşur [hidrosel veya kordon kisti]. Açıklığın karın içi ile ilişkisi geniş ise veya dar olan geçiş zamanla genişlerse barsaklar bu kesenin içine girerek Kasık Fıtığı ‘na yol açarlar.
Boğulmuş fıtık nedir?
Karın duvarındaki zayıflıktan dışarı çıkan karıniçi organların bu geçiş yerinde sıkışması ve karın içine geri dönmemesi haline “boğulmuş fıtık” denir.
Bel Fıtığı
Beldeki omur kemikleri arasında bulunan ve bir amortisör (yastık) gibi görev yapan kıkırdak dokunun kayması ya da dışarı taşmasıdır. Fıtıklaşan yani içerden dışarıya doğru taşan disk sinirlere baskı yaparak ağrıya neden olur.
Gün içerisinde vücudun nasıl durduğu, nasıl hareket edildiği, eğilip kalkarken yapılan hatalar, yanlış ve desteksiz oturma biçimi gibi etkenler Bel Fıtığı oluşumunu etkiler.
Bel ve Omurilik sağlığı için dikkat edilmesi gerekenler:
Öncelikle eğik durmamaya özen göstermek gerekir. Çünkü vücut eğik durduğu zaman, dik durmaya oranla, omuriliğe daha fazla yük biner.
Yerden bir şey alınacağı zaman belden eğilerek değil, dizleri kırarak alınmalıdır. Yani çömelerek almak bele binecek yükü ciddi oranda azaltır.
Otururken de eğik durmamaya özen göstermek gerekir. Sanıldığının aksine otururken bele binen yük ayakta dururken bele binen yükten daha az değildir, hatta yanlış oturulması halinde halinde bele daha fazla yük binebilmektedir.
Bu nedenle, otururken dik oturmaya özen göstermek gerekir. Ayrıca sırta ve ayakların altına, ayakları hafifçe kaldıracak şekilde, bir destek konulması bele binen yükü büyük oranda azaltır.
Spor yapmak vücudun genel sağlığı için faydalı olduğu gibi, sırtı ve beli güçlendirecek egzersizler yapmak da bel ve omurilik sağlığı için faydalıdır. Bu egzersizleri yaparken bele ve omuriliğe çok yüklenmemeye dikkat edilmelidir.
Eğer kişiye Bel Fıtığı teşhisi konuldu ise, yapacağı egzersizleri doktorunun tavsiyesine göre yapmalıdır.
Hangi egzersizleri, ne sıklıkta ve nasıl yapacağını doktora danışmalıdır. Şayet kişi Bel Fıtığı Ameliyatı'nı yeni geçirmişse egzersizlere hemen başlamamalıdır. Egzersizlere başladıktan sonra da sabırlı olunmalı ve egzersizler yavaş yavaş artırmalıdır.
Bununla birlikte Bel Fıtığı hastalarının çoğu yatak istirahatı ve ilaç tedavisi ile sağlıklarına kavuşurlar. Bel Fıtığı şikayetlerinin yalnızca %15'i cerrahi müdahale gerektirir.
Sporcu Fıtıkları
Tüm spor yaralanmalarının % 5’i kasık bölgesinde olur. Sporcu fıtığı ise kompleks bir terim olup, kasık bölgesi ön veya arka duvarında gizli zayıflıklar veya yırtılmalar içeren bir tablodur. “Gizli Fıtık” olarak da adlandırılır.
Sporculardaki kasık ağrılarının ayırıcı tanısı da zor olup sıklıkla MR görüntülemesinden yararlanılır. İstirahat ve fizik tedavi bazı olgularda yararlı olmakla birlikte sıklıkla cerrahi tedaviye gerek duyulur.
Profesyonel sporcularda görülen ve ilaç veya fizik tedaviye cevap vermeyen kronik kasık ağrısı olgularının %30’unda, ameliyat sırasında kasık arka duvarında zayıflık şeklinde fıtık saptandığını ve onarım sonrasında bu bireylerin aktif spor yaşamlarına dönebildiklerini bildiren yayınlar mevcuttur. Bu olgularda tipik kasık fıtıkları gibi dışarıdan görülen bir şişlik olmamakla birlikte ameliyatta kasık duvarında zayıflık görülmektedir.
Fıtık ne sıklıkta görülen bir hastalıktır?
Ülkemizde, resmi kayıt ve istatistik alanlarında henüz yeterli düzeye ulaşılamadığı için birçok hastalık konusunda olduğu gibi fıtık için de kesin bir sıklık belirtmek mümkün olamamaktadır. Ancak hastanelerimizin genel cerrahi polikliniklerine en çok başvurulan şikayetlerin ve genel cerrahi ameliyathanelerinde en çok yapılan ameliyatların başında Fıtık Ameliyatları geldiğini söyleyebiliriz. Genel Cerrahi ameliyathanelerinde yapılan her 3 ameliyattan 1’i fıtık ameliyatıdır. A.B.D.’de yılda 750.000’den fazla kasık fıtığı (inguinal herni) ameliyatı yapılmaktadır. Yine aynı ülkede toplumun % 2’sinde fıtık olduğu, yani yaklaşık 5 milyon fıtık hastası olduğu bildirilmektedir.
Hangi cinste Fıtık sıktır?
Kasık fıtıkları, kadınlarda erkeklerden çok daha seyrektir. Bu oran 1/25 civarında olduğu için kasık fıtığına bir erkek hastalığı demek mümkündür. Buna karşılık femoral fıtık, Göbek fıtığı ve insizyonel herni sıklığı kadınlarda daha fazladır.
