Zafer Narası Atma
Muhalifimize şöyle utanmazca bir oyun oynayabiliriz: Eğer birçok sorudan sonra, hedeflediğimiz çıkarım yararına cevaplar ortada yoksa, istediğimiz vargıyı sanki kanıtlamış gibi zaferle öne süreriz. Eğer muhalifimiz çekingen ya da aptsalsa ve biz de yüksek sesle saygısızca konuşuyorsak, bu hile gayet başarılı olur.
Bu HİLE alıntısı Alman filozof Arthur Schopenhauer’ın Eristik Diyalektikkitabından. Eristik kelimesi, Yunan mitolojisindeki anlaşmazlık tanrıçası Eris’ten geliyor ve kazanma amaçlı tartışma bilgisi, tartışmaları kazanma sanatı anlamına geliyor.
Sel Yayınlarından çıkan Eristik Diyalektik, Kant’ın öğrencisi Schopenhauer’ın 1830’da yazdığı bir metin. Tam da kelime anlamının üstüne notlar, fragmanlar, detaylar ve özellikle tanımlamalardan oluşan, hadi daha açık söyleyelim, hile’lerden oluşan bir bütün. Bir tartışma ortamında karşı tarafı alt etmenin ipuçlarını veren “felsefi hileler” bunlar. Otuz sekiz hileden bazılarının başlıklarını vermem yeterli olacaktır daha iyi anlatabilmek için: Oyunu Gizleme, Yanlış Önerme Kullanma, Bir Anda Çok Soru Sorma, Kızdırma, Zıddını Sorma, Zorluk Çıkarma, Kendi Silahıyla Vurma, Gerekçeyi Terse Çevirme… Kitap bütün bu hilelerin nasıl kullanılacağını bir paragraf ya da bir sayfalık metinlerle açıklıyor. Daha da ötesi bu açıklamalar kapsamında, Scopenhauer kendinden önceki filozofların hem izini sürüyor hem de yorumluyor.
Kitabın bugün okunmasının derin bir anlamı var. Sadece Türkiye’de değil, dünyada da siyaset söyleminin giderek daha sakilleştiği bir dönemde, hem siyasetçilerin hem siyaset yorumcularının saptırma metotlarını, yanlış bilgilendirme dinamiklerini, sorunun arkasından dolanma tercihlerini anlayabilmek ve ötesine geçip maskelerini düşürmek için bu 80 sayfalık cep kitabını özellikle tavsiye ederim. Bu kitabı okuduktan sonra, özellikle televizyondaki tartışma programlarının çoğunu, bir komedi programı izler gibi izleyeceksiniz.
Felsefe iyidir.
Arthur Schopenhauer
(1788 – 1860)
