Topraklama nedir?
Ev veya işyerimizin binasına sokaktan giren bir çok boru ve kablo vardır. Su borusu, doğalgaz, kanalizason... Telefon kabloları, kablo TV ve tabii ki elektrik kabloları.
Binaya genellikle 4 tane elektrik kablosu girer. Bu kablolardan 3 tanesi faz'dır. Yani üzerinde elektrik vardır. Bir tanesi ise nötr'dür. Bu sisteme tri-faze denir.
Bu üç faz hattı binaya eşit bir şekilde dağıtılır. Yani binanın girişindeki ana elektrik kutusuna gelen bu 3 faz hattının her biri ayrı bir kata veya katlara dağıtılır. Nötr hattı ise tek bir tanedir ve tüm katlara gider.
Bizim çalışma odamızda veya ofisimizde, duvar prizinin ortasındaki iki delik işte bu gelen faz hatlarından birisine ve nötr hattına bağlıdır. Eğer elimizde bir voltmetre varsa, bunu yüksek gerilim kademesine ayarladıktan sonra, prizin deliklerini ölçtüğümüzde 220 Volt değerini görürüz.
Dikkat ederseniz bu noktaya kadar hiç toprak hattından bahsetmedik. Gerçektende (ne yazık ki) ülkemizde bir çok binada bu anlatılandan farklı bir şey de yok. Yani toprak hattı yok.
Toprak hattı şudur: Binaya 3 faz ve bir nötr girer demiştik. Binanın elektrik sistemini döşeyen elektrikçi binanın dışında(bahçeye mesela) toprağa belirli bir büyüklükte bir bakır çubuk veya bakır levha çakar/gömer. Bu bakır çubuğa bağlı bir kabloyu binanın girişindeki faz ve nötr'ün binaya ilk girdiği ana elektrik kutusuna kadar getirir. Bu noktadan itibaren, tüm binaya, tüm dairelere bir faz, bir nötr ve bir de toprak hattı gider. Topraklı prizlerde ortadaki iki delik faz ve nötr'e bağlı iken, dış taraftaki metal çıkıntılar da toprak hattına bağlanır.
Sizin bu prize taktığınız fiş ve kablo da topraklı olmalıdır yani üç bağlantı noktası içermelidir.
resim=2
resim=3
Yukardaki genel bilgi ile birlikte şimdi kendi prizimizin bağlantısının nasıl yapılacağı konusunda bilgi verelim:
Öncelikle Emniyet buda sigortaların gevsetilerek elektriği kesmek demek daha sonra ilk resimdeki Topraklı Prizin yeşil bölümü temel topraklamanın yapılacağı metal ayakların arkasında bulunan klemense tessisattan gelen toprak hattı kablosunu( genellikle çift renkli yada çıplak bakır telli) bu metal ayağın(yeşil işaretli) klemensine montajlanır.
Kırmızı bölümdeki diğer 2 klemensede tesisattan gelen diğer 2 kablo( muhtemelen blendajlı kırmızı yada mavi renkli) ile nötr diğer kabloyu bu deliklerin bağlı olduğu klemenslere vidaları vasıtasıyla şıkıştırılır.
Tavsiye olmamakla beraber tesisatınızda sadece 2 kablo (bir faz bir notr) varsa bu sefer;
notr kablosundan bir telle topraklama kısa devre yapılır.
Böylelikle topraklı prizin kablolarını montajlamış olmaktayız. Test için herzaman bir kontrol kalemi ile yeşil bölümdeki ayaklara deydirerek elektriğin yanlış bağlanma olasığınıda anlamış oluruz. Bu ayaklarda hiç bir zaman kontrol kaleminin ışığı yanmamalı eğer yanarsa yanlış bağlandığındandır tekrar montajı gözden geçirmelisiniz aksi durumda sigortalar atar.
Seyyar topraklı prız kablosu bir ornek olarak 3 tellidir:
Duvardaki tesisisatınızdada 3 bakır tel bulunmalıdır.
Duvardaki tesisisatınızdada 3 bakır tel bulunmalıdır.
