İdare Hukuku 6 - 7 Ünitelerin Özetleri AÖF

BeReNN

Alyam?
Özel üye
[h=2][/h]6, ünite

* kolluk faaliyeti : idarenin kamu düzenini korumak ve sağlamak için giriştiği tüm faaliyetlere denir
* kolluk faaliyetleri bireyler ve topluluklar ile idareyi temel hak ve özgürlükler konusunda karşı karşıya getiren bir idari faaliyet türüdür
* mesken mesuniyeti : konut dokunulmazlığıdır
* kamu düzeni ;güvenlik, dirlik ,esenlik vesağlık öğelerinden oluşan bir kavramdır. Kamu düzeninin öğeleri :
- güvenlik : bireylerin can ve eşyalarına zarar verebilecek tehtit ve tehlikelerin yokluğu
- dirlik ve esenlik : yaşamın normal seyrini olumsuz yönde etkileyebilecek hertürlü düzensizlik ve karışıklığın yokluğudur
- sağlık : toplumun bulaşıcı ve yaygın hastalıklardan uzak tutulması
* idari kolluk idari makamların emri altında faaliyet göstermekte ve bu faaliyetlerden doğan uyuşmazlıklar idari yargıda çözümlenmektedir
* adli kolluk adli mahkemelerin emri altındadır ve faaliyetlerinden doğan uyuşmazlıklar adli yargıda çözülr
* idari kolluğun görevi ve amacı : kamu düzeninin bozulmasını önlemektir
* adli kolluk ise : kamu düzenini bozan ve suç sayılan eylemlerin işlenmesi halinde harekete geçer
* idari ve adli kolluk, içişleri bakanlığına bağlı emniyet genel müdürlüğü bünyesinde örgütlenmiştir
* siyasi polis faaliyeti : devletin milli güvenliğinin korunması için giriştiği gizli polis faaliyetidir. Bu faaliyetler başkanlığa bağlı milli istihbarat teşkilatının görevlerini oluşturur
* genel idari kolluk : ülke düzeyinde kamu düzenini ve kamu düzeninin her 3 öğesini sağlamakla görevlidir. Genel idari kolluk başta içişleri bakanı olmak üzere vali ve kaymakamın emri altında görev yapmaktadır
* genel idari kolluk makamları :
- bakanlar kurulu
- içişleri bakanı
- valiler
- kaymakamlar
- bakanlar
- bucak müdürleri
* mahalli idarelerde belediyelerin kolluk makamları :
- belediye meclisi
- belediye encümeni
- belediye başkanı
- belediye başkan yardımcısı
* kolluk personeli : işlem tesis etmeye yetkili olmayıp sadece kolluk makamlarınca tesis edilen işlemleri uygulamakla görevli
* polis, şehir ve kasabaların kolluk personelidir ; jandarma ise kırsal yörelerde görev yapan kolluk personelidr
* polisi görevleri yönünden idari siyasi ve adli polis olmak üzere 3 e ayrılır
* jandarma , kolluk yetki ve görevleri yönünden içişleri bakanlığına bağlı jandarma genel komutanlığı bünyesinde örgütlenmiştir
* içişleri bakanı lüzum halinde bakanlar kurulu kararıyla ordu birliklerinden istifade edbilir
* köy kolluk personeli ; silahlı köy korucularıdır ve köy ihtiyar meclisi tarafından tutulur ve kaymakamın emri ile göreve başlar nüfusu 1000 den yukarı olan köyler de 500 kişiye bir korucu tutulur
* kolluk faaliyetleri siyasal ve dinsel amaçlarla ve özel çıkarlar için kullanılamaz
* kolluk yetkileri kullanıldıkları yer ve zamana göre geniş veya dar olabilirler
- genişlediği yerler sırası ile ; meskenler, iş yerleri, umuma açık yerler ve umumi yerlerdr. Bu faaliyetin en geniş kullanıldığı yer umuma açık yerlerdr
* 1982 anayasası “olagan üstü yönetim usulleri” başlığı altında olağan üstü haller ile sıkı yönetim , seferberlik ve savaş halini düzenlemiştir
* olağan üstü hal ilanına ilişkin işlem bir idari işlemdir. Unsurları :
- yetki : cumhurbaşkanının başkanlığında toplanacak olan bakanlar kuruluna olağan üstü hal ilan etme yetkisi tanınmıştır. Bakanlar kurulu 6 ayı geçmemek üzere olağan üstü hal ilan edebilr resmi gazetede yayımlanır ve tbmm sinin onayına sunulur
- şekil : olağanüstü hal ilanı kolektif bir işlem olan bakanlar kurulu kararı ile olr
- sebep : 2 gurupta toplanmış
1) tabi afet tehlikeli salgın hastalıklar ve ekonomik bunalım
2) demokrasi düzenini ve temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketleri
- amaç : olaganüstü hal ilanına yol açan sebeplerle bozulmuş olan kamu düzeninin yeniden kurulması
* olağanüstü halin sona ermesi ile genişletilmiş kolluk yetkileri sona ererken, olağan kolluk yetkileri geri gelir
* sıkıyönetim ilanına ilişkin işlemde idari işlemdr. Unsurları
- yetki : bakanlar kurulu yetkilidir. Resmi gazetede yayımlanır ve tbmm sinin onayına sunulur . bakanlar kurulu 6 ayı geçmemek üzere sıkıyönetim ilan edebilir ve bakanlar kurulunun isteği üzerine her defasında 4 ayı geçmemek üzere tbmm tarafından uzatılır. Savaş halinde bu koşul aranmaz
- şekil : kolektif işlem niteliğindeki bakanlar kurulu
- sebep :
1) şiddet hareketlerinin yaygınlaşması
2) savaş hali veya savaşı gerektirecek bir durumun belirmesi
3) ayaklanma olması veya cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir klkışmann olması
4) ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşürecek şiddet hareketlerin yaygınlaşması
- amaç :
1) şiddet hareketlerin yaygınlaşmasında ; şiddet hareketlerini ortadan kaldırarak kamu düzenini yeniden kurmak
2) savaş hali nedeniyle ; durumun gerektirdiği tüm tedbirlerin alınması
* sıkı yönetimin ilanı ile birlikte sivil kolluk yetki ve görevi askeri makamlara geçer
* 1402 sayılı kanunda sayılan suçların yargılanması askeri mahkemelere aittir


7.ünite

* Organik açıdan kamu hizmeti : belli bir görevi yürütmek için kamu tüzel kişisi tarafından tahsis edilmiş olan ajan ve vasıtaların bütünüdür
* maddi açıdan : bu faaliyeti yürüten teşkilatın niteliklerinden tamamen bağımsız yalnızca faaliyet niteliğine bakılarak tanımlanır
* şekli açıdan : belirli bir usulu belirli bir hukuki rejimi ifade etmektedir.
* kamu hizmetlerinin kurulmasında asli yetki yasama organına aittir
* kamu hizmetnn kaldırılması ise ; kuruluşundaki usullere uygun olarak kaldırılır
* kamu hizmetlerine egemen olan ilkeler
- süreklilik (kesintisizlik) ve düzenlilik
- değişkenlik (uyarlama)
- nesnellik ve eşitlik
- bedelsizlik
* idare kamu hizmeti olarak kabul edilen faaliyeti özel kesim ile yan yana yürütüyor ise ; tekelsiz kamu hizmetlerinden söz edilir
* yürütüldükleri alana göre ;
- Milli kamu hizmetleri : tüm ülke düzeyinde yürütülen ve tüm yurttaşların yararına sunulmuş kamu hizmetidr
- mahalli kamu hizmeti : belli bir yörede yürütülen ve sadece sadece o yöre halkının yararlanmasına sunulmuş hizmettir
* kamu hizmetlerinin türleri
- tekelli –tekelsiz kamu hizmetleri
- idari kamu hizmetleri
- iktisadi kamu hizmetleri
- sosyal kamu hizm.
- bilimsel –teknik – kültürel kamu hizm.
* kamu hizmeti konularına göre 4 e ayrılır
- idari , iktisadi , sosyal ve bilimsel – teknik – ültürel
* idari kamu hizmetleri ; geleneksel kamu hizmetidir ; sağlık eğitim hizmetleri gibi
* iktisadi kamu hizmeti işleyişi ve dış ilişkileri yönünden özel hukuk kurallarına tabidir . idari işlem ile kurulur . malları devletçe ve kamu tüzel kişiliğince sağlanır .asıl amacı toplumsal gereksinimleri karşılamak sureti ile kamu yararını sağlamak
* sosyal kamu hizmeti dünya savaşından sonra gelişmeye başlayan çalışma düzenine ve sosyal güvenliğe ilişkin faaliyetler
* sosyal kamu hizmetlerinden bir kısmı devletin tekeli altındadır
* kamu hizmetleri idare tarafından görülme usulü emanettir.
* kamu hizmetlerinin görülme usulleri :
- emanet usulü : kamu hizmetlerinin kamu kesiminde yer alan tüzel kişilere gördürülür
- ruhsat usulü : idarenin tek yanlı olarak vereceği izin ile kamu hizmeti özel kişiye gördürülür
- müşterek emanet usulü : masraflar hasar ve zarar idareye ait olmak üzere bir götürü veya orantılı bir ücret karşılığı özel kişiye gördürülür
- iltizam usulü : mültezim adı verilen bir özel kişiye götürü veya orantılı bir kazanç veya ücret karşılığında gördürülür
- imtiyaz usulü : belli bir kamu hizmetinin masrafları , kar veya zararı özel kişiye ait olmak üzere özel bir kişice kurulması ve işletilmesi
* devlet adına kamu hizmeti imtiyazı tesis etme yetkisi ; menafi umumiyeye ait imtiyaz hakkında kanun ile düzenlenmiş.
- Devlet adına imtiyaz verme yetkisi bakanlar kuruluna aittir
- belediye idareleri adına imtiyaz verme yetkisi belediye meclisine ait
belediye meclisinin kararı ise içişleri bakanlığının onamasına tabiidir
* şartname ve sözleşme idarenin tek taraflı iradesi ile belirlenir
* kamu hizmeti imtiyaz sözleşmeleri iltihaki ( katılmalı) sözleşmelerdir
* belgelerin Danıştay izninden geçirilmesi öngörülmektedir
* 4446 sayılı kanun ile danıştayın inceleme yetkisi kaldırılmıştır ve bu yetki görüş bildirmeye dönüştürülmüştür Danıştay bu görüşü 2 ay içinde bildirecektir
* imtiyaz alacak kişinin türk anonim şirketi statüsünde bir tüzel kişi olması gerekir
* idarenin yetkileri
- denetim ve yaptırım uygulama yetkisi
- tek yanlı değişiklik yapma yetkisi
- tek yanlı fesih yetkisi
* idarenin uygulayacağı belli başlı yaptırımlar
- belli bir miktar paranın ödenmesini isteme
- işletmeye geçici olarak el koyma
- sözleşmeyi feshetme dir
* idare imtiyaz sahibinin işletmeyi gerektiği gibi yürütmemesi halinde el koyar
* idare imtiyaz sahibinin ağır kusuru halinde herhangi bir tazminat ödemeksizin sözleşmeyi bozabilir. Kusuru olmasa da hizmet ve kamu yararının gerektirdiği hallerde de fesh edebilir
* 2. durumda yani kusur olmaksızın fesihte idare imtiyaz sahibinin zararını tamamen gidermek durumundadr
* imtiyaz sahibi sözleşme ile üstlendiği kamu hizmeti belli bir kar ve kazanç elde etmek için yapar
* imtiyaz sahibi öngörülmezlik kavramı uyarınca sözleşmenin yeni koşullara uydurulmasını ve zararın paylaşılmasını idareden ister. Öngörülmezlik kavramının uygulanabilmesi için 3 koşun bir arada gerçekleşmesi gerek
- sözleşmenin tarafları ,durumu alt üst eden olayları öngörmemiş olmalılardr
- olaylar ,tarafların tamamen iradesi dışında olmalıdır
- olaylar , imtiyaz sahibinin mahvına neden olabilecek durumda olmalıdır
* imtiyaz sahibi sözleşme ile elde ettiği kazancın bir kısmını yıllık aidat olarak idareye vermekle yükümlü kılınabileceği gibi ürettiği mal ve hizmetlerin bir kısmını da karşılıksız olarak idareye verebilir
* kamu hizmeti imtiyaz sözleşmelerinin sona ermesi
- sürenin dolması
- idarece fesih
- mahkeme kararı ile fesih
- yap- işlet- devret usulü
* kamu hizmeti imtiyaz sözleşmelerinde sürenin dolması ile işletme bedelsiz olarak idareye geçer

alıntı
 
Top