İster stres, ister hastalık veya ilaçlardan kaynaklı olsun, uykusuzluk yaygın bir problemdir. Uykuya dalmakta zorlanma, gece uyuyamama, uyku bölünmesi, tekrar uykuya dalmada zorluk, dinlenmiş uyanmamak ve yorgunluk nedeniyle çalışmada zorluk gibi değişik alt tiplere ayrılabilir.
Bunların bir kısmını tanılayıp tedavi etmek mümkündür. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Endokrinoloji uzmanı Prof. Dr. Hasan Aydın kaliteli bir uyku uyumak ve gün boyu kendimizi zinde tutmak için bazen, bitkisel uyku vericilerin de işe yarayabileceğini belirtti. Bilimsel çalışmalarla etkisi kanıtlanmış bitkilerden bahsetti. İşte o bitkiler;
Biberiye:
Başta rosmarinik asit olmak üzere birçok fitokimyasallar içerir. Uyku verici etkisini GABAA reseptörlerini uyararak verir. GABA transaminaz enzimini inhibe eder ve pentobarbital benzeri uyku verir.
Ginseng:
Tıpkı biberiye gibi GABAA reseptörlerini uyararak uyku verir. Özellikle Kore Kımızı Ginsengi Non-REM uykusunu destekleyerek total uyku sürresini uzatır. Non-REM uykusu vücudumuzun onarıldığı, yenilendiği, kas ve kemik yapımının arttığı ve bağışıklık sisteminin güçlendirildiği dönemdir. Ayrıca uyku-uyanıklık döngüsünü de düzenlediği düşünülmektedir.
Menekşe Yağı:
İranlı bir grup araştırmacı randomize çift kör bir çalışmada yatmadan 30 dakika önce her bir burun deliğine birer damla menekşe yağı damlatılmasının hem uyku kalitesini artırdığı hem de uykusuzluğun azaldığını göstermişlerdir.
Kava:
Pasifikte yetişen bir çeşit karabiberdir. İçerdiği kavalactone ve kavapyrone GABA benzeri aktivite göstermektedir. Bitkinin kökünde bolca bulunan bu maddeler karaciğeri bozabileceğinden dikkatli kullanılması gereklidir.
Lavanta:
İçerdiği linalyl asetat ve linalool ile ister çay ister jel kapsül halinde kullanılsın GABA üzerinden uyku süresini uzattığı, uyku bölünmelerini engellediği ve daha etkin bir uyku sağladığı gösterilmiştir.
Papatya:
İran’da yapılan bir çalışmada 4 hafta boyunca günde. 2 kez 400 mg papatya kapsülü kullanımı; Tayvan’da 2 hafta boyunca papatya çayı tüketilmesi uyku kalitesini iyileştirdiği ve ruh halini düzelttiği gösterilmiştir.
Bunlar, uyku için kullanılan bağımlılık yapıcı birçok ilaca alternatif oluşturabilecek önerilerdir.
