Üslü Sayılar
a.a.a.a.a…..a=a
n (n tane a’nın çarpımı)
(a=taban, n=üs veya kuvvet)
3x3x3x3=3
4 (4 tane 3’ün yan yana yazılıp çarpılmasıdır.)
ÖR:
81=3.3.3.3=3
4 (Her iki tarafı da 3’e bölelim)
27=3.3.3=3
3(Her iki tarafı da 3’e bölelim)
9=3.3=3
2 (Her iki tarafı da 3’e bölelim)
3=3.1=3
1 (Her iki tarafı da 3’e bölelim)
1=3.(1/3)=3
0 (Her iki tarafı da 3’e bölelim)
(1/3)= 3
-1 (Her iki tarafı da 3’e bölelim)
(1/3
2)=3
-2 (Her iki tarafı da 3’e bölelim)
Bu işlem sonsuza kadar gider ve diğer tam sayılar içinde geçerlidir.
- Pozitif bir sayının herhangi bir kuvveti pozitiftir.
- Negatif bir sayısının tek kuvvetleri negatif, çift kuvvetleri pozitiftir.
Not: (-2)
4≠-2
4 tür. Çünkü
(-2)
4=(-2). (-2). (-2). (-2)=16 dır.
-2
4=-2. 2.2.2=-16 dır.
İpucu: Ardışık tek sayıların toplamı:
1 + 3 + 5 + .... + (2n − 1) =
n.n=n2
Not: Tabanları aynı olan üslü sayılar çarpıldığında taban aynen alınır ve üslerin toplamı tabana kuvvet şeklinde yazılır.
a
x.a
y=a
x+y
Not: Tabanları aynı olan üslü sayılarla bölme işlemi yapılırken taban aynen alınır. Paydaki üslü sayının kuvvetinden paydadaki üslü sayının kuvveti çıkarılarak tabana kuvvet şeklinde yazılır.
Not: Bir üslü sayının üssü alındığında üsler çarpılarak aynı tabana üs şeklinde yazılır.
(a
x)
y= a
xy
Not: Birbirine eşit olan üslü sayıların tabanları eşit ise üsleri de eşittir.
a
x=a
y ise x=y dir.
Not: a
x.b
x=(ab)
x
Çok Büyük ve Çok Küçük Pozitif Sayılar
Bir tam sayıyı 10
n (n ∈ N) ile çarpmak tam sayının sağına n tane sıfır ilave etmektir.
Bir basamaklı bir tam sayıyı 10
–n (n ∈ N) ile çarpma işlemi, tam sayının soluna ve ondalık sayının kesir kısmına (n - 1) tane sıfır ilave etmektir.
Örnek:
200 000 000 = 2000.10
5=2.10
8
0,000000002 = 20.10
–10 =2.10
–9
Bilimsel Gösterim
a.10
n biçiminde yazılan sayılarda n’nin
pozitif tam sayı olduğu sayılar
çok büyük pozitif sayılar, n’nin
negatif tam sayı olduğu sayılar
çok küçük pozitif sayılardır.
1 ≤ a < 10 olmak üzere a · 10
n (n∈Z) biçiminde yazılan sayılar çok büyük veya çok küçük pozitif sayıların
bilimsel gösterimidir.
Ör: 19.10
23=1,9.10
24 - 0,028.10
40=2,8.10
38
0,0091.10
–31=9,1.10
–34 - 700.10
–34=7.10
–32
SORULAR
1.
2.
3.
4.
5.