Türkiye'nin tarih sırasına göre Olimpiyat yolculuğu

ATİNA (6-15 Nisan 1896)

Oyunlara katılmak için kendi imkanlarıyla Atina'ya giden Türk güreşçi Koç Mehmet önceden kayıt yaptırmadığı için müsabakalara katılamadı.


PARİS (17 Mayıs-28 Ekim 1900) ve SAİNT LOUIS (1 Temmuz-23 Kasım 1904)

Bu olimpiyatlara ülkemizden sporcu katılmadı.


ATİNA (22 Nisan-2 Mayıs 1906)(Ara Olimpiyat)

Bu oyunlara Osmanlı Devleti'ni temsilen İstanbul, İzmir ve Selanik'ten 1 Ermeni, 10 İngiliz, 18 Rum, 1 Musevi olmak üzere 30 sporcu katıldı...Yorgo Alibrantis, 10 metrelik ipe tırmanma yarışmasında 114 saniyelik derecesiyle Dünya Rekoru kırarak birinciliği kazandı. Tatavla Heraklis (bugünkü adıyla Kurtuluş Gençlik Spor Kulübü) adına yarışan Alibrantis'in bu rekoru günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. Zira, ipe tırmanma yarışı ertesi yıl yarışma kategorisinden çıkartılmıştır...İzmir Futbol Karması, Danimarka'ya 5-1 yenildikten sonra Selanik'i 3-1 yendi ve Atina Karması'nın maça çıkmaması karşısında hükmen galip sayılarak ikinciliği kazandı. Selanik Futbol Karması ise üçüncülüğü kazandı...Böylece ülkemizden giden sporcular 1 altın, 1 gümüş ve 1 bronz madalya ile 1906 Atina Ara Olimpiyat Oyunları'ndan yurda döndüler.


LONDRA (13 Temmuz-29 Ekim 1908)

Türkiye'nin Olimpiyat macerası, resmen bu oyunlarda başlar. Spor dünyasının 3. Modern Olimpiyatları'nda Baron Pierre Coubertin, İstanbul'daki Kurtuluş Gençlik sporcusu jimnastikçi Aleko Mulos'u olimpiyatlara özel olarak davet etti. Aleko Mulos(fotoğrafta), olimpiyatlarda bir başarı elde edemedi ancak Türkiye'yi temsil eden ilk resmi sporcu olarak tarihe geçti.


STOCKHOLM (5 Mayıs-22 Temmuz 1912)

Türkiye'den 2 sporcu katıldı.. Olimpiyat tarihinde ilk kez iki sporcumuz, Vahram Haret Papazyan(fotoğrafta, ay-yıldızlı formayla koşan) ve Mıgırdiç Mıgıryan,Milli Olimpiyat Komite'sinin resmi belgeleriyle ülkemizi temsil ettiler.

BERLİN (1916)

Olimpiyat Oyunları, I. Dünya Savaşı nedeniyle yapılamadı.


ANVERS (20 Nisan-12 Eylül 1920)

Uluslararası Olimpiyat Komitesi, 1. Dünya Savaşı'nın yenik devletleri Avusturya, Macaristan, Türkiye, Almanya, Bulgaristan'ı savaş nedeni gösterip Olimpiyat Bayrağı'nın ilk kez kullanıldığı bu Oyunlar'a çağırmadı. (Bu tavır,daha sonra, tarihsel bir hata olarak kabul edilecektir...)


PARİS (3 Mayıs-27 Haziran 1924

Henüz 7 aylık bir devlet olan Türkiye Cumhuriyeti bu olimpiyat oyunlarında tamamı erkek olan 40 sporcu tarafından temsil edildi...Paris Olimpiyatları'nda Milli Futbol Takımımız da yer aldı ancak Çekoslovakya'ya 5-2 yenilerek elendi.


AMSTERDAM (28 Temmuz-12 Ağustos 1928)

Türkiye Cumhuriyeti bu Olimpiyat'ta da tamamı erkek 40 sporcuyla temsil edildi. Sporcularımızın hiçbir başarı elde edemediği Oyunlar'da Milli Futbol Takımımız da ilk maçında Mısır'a 7-1 yenilerek elendi.


LOS ANGELES (30 Temmuz-14 Ağustos 1932)

Türkiye, yolun uzaklığı ve masrafların çokluğu nedeniyle bu olimpiyata katılmadı.

BERLİN (1-16 Ağustos 1936)

Olimpiyat Meşalesi'nin, Olimpiyat tarihine girdiği Berlin'e Türkiye 2'si kadın 61 sporcuyla gitti. Böylece ilk kez bir Olimpiyatta Türk kadın sporcular da yer almış oldular. Kadınlarda Olimpiyatlara katılan ilk sporcularımız, eskrim dalında Halet Çambel(sağdaki fotoğraf) ile Suat Fetgeri Aşeni 'dir...Olimpiyat Oyunları tarihinde şeref kürsüsüne çıkan ilk Türk sporcusu serbest güreş 79 kg'da bronz madalya kazanan Mersinli Ahmet Kireççi oldu. Onun ardından grekoromen 61 kg'da Yaşar Erkan(soldaki fotoğraf) altın madalyanın sahibi oldu. Böylece Türkiye, tarihindeki ilk olimpiyat altın madalyasını kazanıyordu...6-9 Ağustos'ta mindere çıkan Erkan 1. turda Danimarkalı'yı, 2. turda Japon'u, 3. turda İtalyan'ı tuşla, 4. turda Letonyalı'yı sayıyla yenerek finale yükseldi. Finalde Finlandiyalı'ya tuşla yenilmesine karşın, kötü puanı rakibinden daha az olduğu için, sıkletinin şampiyonu oldu(ortadaki fotoğrafta, birincilik kürsüsünde)...Türkiye, 2 madalyayla Olimpiyatları 19. sırada tamamladı.

Yaşar Erkan'ın Olimpiyat şampiyonluğunu kazanması ve 100 bin kişiye İstiklal Marşı'mızı dinletmesi üzerine çok sevinen Mustafa Kemal ATATÜRK, genç şampiyonu Berlin'e yolladığı şu telgrafla kutluyordu: "Kendin küçüksün ama memleket için çok büyük bir iş yaptın. Artık adın Türk spor tarihine geçti. Çok yaşa Yaşar." (ATATÜRK, şampiyon güreşçimize ayrıca iki gümüş vazo hediye etmişti...)


HELSİNKİ (1940) ve LONDRA (1944)

Olimpiyat oyunları, II. Dünya Savaşı nedeniyle yapılamadı.


LONDRA (29 Temmuz-14 Ağustos 1948)

Türkiye, biri kadın 67 sporcuyla katıldığı bu olimpiyatlarda, güreşte büyük bir başarı kazanarak 6 altın, 4 gümüş ve 1 bronz madalya elde etti ve İspanya, Küba, Kanada, Çekoslovakya ve ev sahibi İngiltere gibi iddialı ülkeleri geride bırakarak takım halinde 7. sırayı alma başarısını gösterdi. İngilizlerin ünlü Wembley Stadyumu'nda yaklaşık 100 bin seyirci tam altı kez İstiklal Marşı'nı dinledi...Celal Atik, Nasuh Akar(2.sıra, 1. fotoğraf), Gazanfer Bilge, Yaşar Doğu serbest güreş dalında; Mehmet Oktav ve Ahmet Kireççi greko-romen güreş dallarında altın madalya kazanan isimler oldular.

Muhlis Tayfur(greko-romen) , Halit Balamir(serbest güreş), Kenan Olcay(greko-romen) ve Adil Candemir(serbest güreş) gümüş, Halil Kaya(greko-romen) bronz madalyalarla, atletizm/erkekler üçadım atlamada Ruhi Sarıalp(2.sıra, 3.fotoğraf..atlayış anında) yine bronz madalyayla-ki atletizmde ilk madalyamızdır-Türkiye'ye dönerek Olimpiyat tarihine geçtiler...Çin'i 4-0 yendikten sonra Yugoslavya'ya 3-1 yenilen Milli Futbol Takımımız ise Olimpiyat beşincisi oldu.

Güreş Ulusal Takımımız antrenman sırasında

HELSİNKİ (19 Temmuz-3 Ağustos 1952)

Türkiye'yi, tamamı erkek 60 sporcu temsil etti. Güreşte Hasan Gemici ve Bayram Şit(küçük fotoğrafta, omuzlarda) altın madalya kazanan isimler olurken, Adil Atan bronz madalya kazandı.
Türkiye ülkeler sıralamasında 16. oldu.


MELBOURNE (22 Kasım-8 Aralık 1956)

Türkiye'de yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle Melbourne'a sadece 15 sporcumuz gidebildi...Türkiye, serbestte Mustafa Dağıstanlı ve Hamit Kaplan,grekoromende Mithat Bayrak'la(ortadaki fotoğrafta, birincilik kürsüsünde) altın madalya kazandı.

İbrahim Zengin ve Rıza Doğan(sağdaki fotoğraf) gümüş, Hüseyin Akbaş ve Dursun Ali Eğribaş ise bronz madalya alan diğer sporcularımız oldular.

Kazanılan 7 madalyanın tamamı da güreşten geldi...Türkiye,sıralamada 12.oldu.


ROMA (25 Ağustos-1 Eylül 1960)

Türkiye'yi 3'ü bayan toplam 55 sporcu temsil etti...1960 Roma Oyunları'na Türkiye adına damgasını vuran olay, Türk güreşçilerinin tam 7 altın madalya kazanmasıydı. Ahmet Bilek, Mustafa Dağıstanlı, Hasan Güngör, İsmet Atlı, Müzahir Sille(soldaki fotoğraf), Mithat Bayrak ve Tevfik Kış(sağdaki fotoğraf) 1960 Roma Olimpiyatları'nın Türkiye adına altın madalyaya uzanan isimleri oldular. Yine güreş dalında İsmail Ogan ve Hamit Kaplan gümüş madalya kazanarak kürsü de kendilerine yer buldular...Türkiye 1960 Roma Olimpiyatları'nda kazandığı 9 madalyayla takım sıralamasında 6. sırayı elde etti.


TOKYO (10-24 Ekim 1964)

Türkiye 1964 Tokyo Oyunları'na, atletizm, halter, güreş ve yelkende toplam 25 sporcuyla katıldı. Katılan sporcularımızın tamamı erkekti...Sporcularımız Tokyo'da 2 altın, 3 gümüş ve 1 bronz madalya kazandılar. Türkiye'nin kazandığı tüm madalyalar yine minderden gelirken, İsmail Ogan(fotoğrafta) ve Kazım Ayvaz Tokyo'da İstiklal Marşımızı çaldıran isimlerdi...Hüseyin Akbaş, Hasan Güngör ve Ahmet Ayık gümüş kazanan isimler olurken, Hamit Kaplan ise Türkiye'ye bronz madalyayla döndü...Türkiye, bu sonuçlardan sonra 16. sırada yer aldı.

MEXICO CITY (12-27 Ekim 1968)

2 bin 240 metre yükseklikte düzenlenen Olimpiyat Oyunları'nda Türkiye'yi 33 sporcu temsil etti...Türkiye, Olimpiyatlarda 2 altın madalya kazanırken, madalyalar Mahmut Atalay ve Ahmet Ayık'la yine güreşten geldi...Bu sonuç Türkiye'ye ancak 21.lik getirebildi.


MÜNİH (26 Ağustos-11 Eylül 1972)

Vehbi Akdağ

İsrail'de tutuklu bulunan arkadaşlarının bırakılmalarını isteyen Filistinli teröristlerin, Olimpiyat Köyü'nü basarak, 11 İsrailli sporcu ve yöneticiyi öldürmeleri nedeniyle terör gölgesi düşen ve 34 saat ara verilen Münih'e Türkiye biri kadın 30 sporcuyla katıldı ama bu kalabalık katılımına rağmen 1972 Olimpiyatları'nda sadece 1 gümüş madalya kazanabildi...Türkiye'nin olimpiyatlardaki tek madalyasının sahibi ise güreşte Vehbi Akdağ oldu.


MONTREAL (17 Temmuz-l Ağustos 1976)

Biri kadın 30 sporcuyla mücadele eden Türkiye, bu Olimpiyatlar'da tek bir madalya dahi alamadı. Montreal, madalyasız kapattığımız Oyunlar olarak tarihe geçti.


MOSKOVA (19 Temmuz-3 Ağustos 1980)

Türkiye Cumhuriyeti hükümeti, aralarında ABD'nin de bulunduğu Batılı ülkelerin dümensuyunda giderek oyunları boykot etti. Böylece bir yandan sporun siyasete alet edilmesi yanlışlığına bulaşırken diğer yandan da emperyalist devletlerin çıkarlarına hizmet etmiş ve ayrıca, olası madalya şansını da tepmiş oldu.

LOS ANGELES (28 Temmuz-12 Ağustos 1984)

Türkiye, Los Angeles'a ikisi kadın 48 sporcuyla katılırken tam 36 yıl sonra ilk kez minder dışında bir branşta madalya kazandı. Boks dalında mücadele eden Eyüp Can(fotoğrafta) ve Turgut Aykaç bronz madalya kazanan isimler olurken Türkiye'nin 3. ve son madalyası yine bronz oldu. Serbest güreşçimiz Ayhan Taşkın +100 kiloda Türkiye'ye bronz kazandıran üçüncü isim oldu...Bu madalyalarla Türkiye 40.sırada yer bulabildi.


SEUL (17 Eylül-2 Ekim 1988)

Türkiye, Seul'de beşi kadın toplam 50 sporcuyla mücadele ederken, ilk kez 1988 Seul Olimpiyatları'nda ilk kez bir Türk sporcusu Olimpiyat rekoru kırma başarısı gösterdi. Naim Süleymanoğlu(soldaki fotoğraf) halterde Türkiye'ye altın madalya kazandırırken, 6 dünya ve 9 olimpiyat rekoru kırıp, ''cep herkülü'' unvanını kazandı. Serbest güreşte Necmi Gencalp(sağdaki fotoğraf) ise gümüş madalyaya ulaştı. Süleymanoğlu'nun rekorlarına karşın Türkiye, Oyunları 27. sırada kapattı.


BARCELONA (25 Temmuz-9 Ağustos 1992)

Sekizi kadın toplam 47 sporcuyla temsil edilen Türkiye, 2 altın, 2 gümüş ve 2 bronz olmak üzere toplam 6 madalya kazanarak 23. olurken, Olimpiyatlar tarihi boyunca ilk kez bir Türk bayan sporcu kürsüye çıkma başarısı gösterdi...Türkiye adına, halterde Naim Süleymanoğlu ve grekoromen güreşte Mehmet Akif Pirim altın madalya kazanırken, serbest güreşte Kenan Şimşek ve grekoromende Hakkı Başar gümüş madalya ulaştılar. Judoda Hülya Şenyurt(siyah beyaz fotoğrafta), ve yine serbest güreşte Ali Kayalı ülkemize bronz madalya kazandıran isimler oldular.


ATLANTA (19 Temmuz-4 Ağustos 1996)

Bir kez daha terör gölgesinde gerçekleşen ve Olimpik Park'ta patlayan bomba nedeniyle 1 ABD'li ve 1 Türk kameramanın(TRT) yaşamlarını yitirdiği Oyunlarda, Türkiye adına dokuzu kadın toplam 54 sporcu mücadele etti...1996 Atlanta Olimpiyatları Modern Olimpiyat Oyunları'nın 100. yılı olması münasebetiyle büyük önem teşkil ederken haltercimiz Naim Süleymanoğlu bir kez daha altın madalyaya ulaşarak tarihe geçti...Sporcularımız Atlanta'da Halil Mutlu(sağdaki fotoğraf) ve Naim Süleymanoğlu'yla halterde, Hamza Yerlikaya ve soldaki fotoğrafta görüldüğü gibi birinciliğini yendiği rakibinin üzerine oturarak ilginç bir biçimde kutlayan Mahmut Demir'le güreşte altın madalya kazandık. Boksta Malik Beyleroğlu gümüş, güreşte ise Mehmet Akif Pirim ülkemize bronz madalya kazandıran isimler oldular...Türkiye Olimpiyatlar sonunda madalya sıralamasında 20. sırada yer alırken Oyunları, 4 altın, birer de gümüş ve bronz madalyayla kapayan Türkiye, 1960/Roma'dan sonra en iyi sonucu elde etti.

SİDNEY (15 Eylül-1 Ekim 2000)

ürkiye, bu Oyunlar'a onbeşi kadın toplam 59 sporcuyla katıldı...Türk sporcuları açısından özellikle güreşte fiyasko ve skandallarla sonuçlanan bu oyunlarda, güreşte Hamza Yerlikaya, halterde de Halil Mutlu, 2. kez üstüste altın madalya aldı...Türkiye, ilk kez judoda Hüseyin Özkan(büyük fotoğraf) ile altın, tekvando'da da ise Hamide Bıçkın(küçük fotoğraf) ile bronz madalyaya ulaştı...Halterde Naim Süleymanoğlu'nun 4. kez üstüste altın madalya alma düşü gerçekleşmezken, Türkiye 2000 Sidney Olimpiyatları'nı toplam 5 madalyayla 26. sırada tamamladı.


ATİNA (13 Ağustos-29 Ağustos 2004)

Atina'ya yirmibiri kadın toplam 66 sporcuyla katılan Türkiye, Oyunlar sonunda 3'ü altın, 3'ü gümüş, 4'ü de bronz olmak üzere toplam 10 madalya kazandı ve 22. sırada yer aldı...Türkiye'ye altın kazandıran isimler, halterde Nurcan Taylan(soldan 1.fotoğraf), Halil Mutlu ve Taner Sağır(2.fotoğraf) olurken, boksta Atagün Yalçınkaya(3.fotoğraf), tekvandoda Bahri Tanrıkulu(4.fotoğraf), güreşte ise Şeref Eroğlu gümüş; atletizmde 1948 Olimpiyatları'nda Ruhi Sarıalp'in aldığı madalyadan sonra ilk kez Eşref Apak(5.fotoğraf), güreşte Aydın Polatçı ve Mehmet Özal, halterde ise Sedat Artuç ülkemize bronz madalya kazandırdılar.

PEKİN (8 Ağustos - 24 Ağustos 2008)

29. Yaz Olimpiyatları'na yirmisi kadın toplam 68 sporcuyla katılan Türkiye, Oyunlar'ı 8 madalya (1 altın, 4 gümüş ve 3 bronz) ile 37. sırada tamamladı.

Madalyalarımız:
Serbest güreşte Ramazan Şahin altın,
Halterde Sibel Özkan(ortadaki fotoğraf), atletizmde Elvan Abeylegesse (2) ve tekvandoda Azize Tanrıkulu(sağdaki fotoğraf) gümüş, Grekoromen güreşte Nazmi Avluca, tekvandoda Servet Tazegül, boksta da Yakup Kılıç bronz madalya kazandı...Türkiye'ye oyunlarda 2gümüş madalya kazandıran Elvan Abeylegesse(büyük fotoğraf) ayrıca, olimpiyat tarihinde bir olimpiyatta Türkiye'ye 2 madalya getiren ilk Türk sporcu unvanına erişti