YoRuMSuZ
Biz işimize bakalım...
Yasadığı devrin ünlü âşıkları Senlik ve Sümmanî ile sac ayağı teşkil edecek derecede güçlü bir sâirdir. 1290/1874 yılında Posof’un Suskap köyünde doğmuştur. Babası Abdullah, annesi Güllü’dür. Asil adi Yusuf, mahlâsı Zülâlî’dir. Zülâlî, köyünde ve daha sonraları İstanbul’da medreselerde okumuş aydın bir şairdir.
1873-1956. Posof’un Suskap köyünde (şimdiki adı Aşık Zülali Köyü) doğdu. Asıl adı Yusuf Kökten’dir. Köyünde medrese eğitimi gördü.
Küçük yaşlardan itibaren aşıklık geleneğini öğrenmeye başladı. Yöresindeki aşıkları, anlatılan halk hikayelerini dinleyerek kendini geliştirdi.
12 yaşında bade içen Aşık Zülali, 16 yaşındayken ilk ustası olan Aşık Abbas’la birlikte yöreyi dolaşmaya başladı. 18 yaşındayken, Ardahan yöresinde Musevi aşıklardan İzhari ve Aşık Şenlik’le karşılaştıktan sonra adı duyuldu.
Halk şiirinin hemen her türünden örnekler vermiş olan Zülâlî üzerine yayınlanmış kitaplar varsa da, henüz tam olarak bütün eserleri toplanıp ortaya konamamıştır. 1939’da şiirleriyle beraber, hakkında ilk yazıyı Kars Halkevi Dergisi Doguş’ta yayınlayan M. F. Kirzioğlu’na, 1940 yılında biyografisiyle şiirlerini göndermiştir.
Yaşadığı yöre, 1894 yılında Ruslar tarafından işgal edilince Livaneli (şimdiki Artvin bölgesi) göçmenlerle birlikte Sinop’a gitti. Oradan da İstanbul’daki ağabeyinin yanına geçti. Bir süre Arapça dersleri aldıktan sonra Bursa’da Ziraat Mektebine kayıt yaptırdı. 2 yıl okula devam etti. Ancak hastalığı nedeniyle bitiremeden Kars’a dönerek Posof’taki bir Rus okulunda, bir süre de Batum’da bir Türk okulunda öğretmenlik yaptı.
Yusuf Zülâlî, memleketinin Rus işgalinde olduğu zamanlarda yaptığı milliyetçi çalışmalardan dolayı takip edilmiş, 1910 yılında Afyonkarahisar’ın Sarıçayır köyüne göç etmiştir. Yörede birçok köyde öğretmenlik ve imamlık yaptıktan sonra Emirdağ Orman Fidanlığı bünyesinde memurluğa başlayınca Emirdağ’a taşındı. Bilâhare Eskişehir’in Çifteler ilçesine yerleşen sâir, 1956 yılında orada ölmüştür.
Zülali’nin yaşamı, sanatı ve kişiliğine ilişkin, Erdoğan Kökten’in »Zülali’den Parçalar« (1953), Orhan Özbek’in »Deyişmeler-Karşılaşmalar« (1969), İrfan Ünver Nasrattınoğlu’un »Posoflu Aşık Zülali« (1987), Yunus Zeyrek’in »Posoflu Aşık Zülali« (1990) ve Ömer Gözükızıl’ın »Aşık Zülali’den Aşık Zülali« (2000) adlı kitaplar yayımlandı.
1873-1956. Posof’un Suskap köyünde (şimdiki adı Aşık Zülali Köyü) doğdu. Asıl adı Yusuf Kökten’dir. Köyünde medrese eğitimi gördü.
Küçük yaşlardan itibaren aşıklık geleneğini öğrenmeye başladı. Yöresindeki aşıkları, anlatılan halk hikayelerini dinleyerek kendini geliştirdi.
12 yaşında bade içen Aşık Zülali, 16 yaşındayken ilk ustası olan Aşık Abbas’la birlikte yöreyi dolaşmaya başladı. 18 yaşındayken, Ardahan yöresinde Musevi aşıklardan İzhari ve Aşık Şenlik’le karşılaştıktan sonra adı duyuldu.
Halk şiirinin hemen her türünden örnekler vermiş olan Zülâlî üzerine yayınlanmış kitaplar varsa da, henüz tam olarak bütün eserleri toplanıp ortaya konamamıştır. 1939’da şiirleriyle beraber, hakkında ilk yazıyı Kars Halkevi Dergisi Doguş’ta yayınlayan M. F. Kirzioğlu’na, 1940 yılında biyografisiyle şiirlerini göndermiştir.
Yaşadığı yöre, 1894 yılında Ruslar tarafından işgal edilince Livaneli (şimdiki Artvin bölgesi) göçmenlerle birlikte Sinop’a gitti. Oradan da İstanbul’daki ağabeyinin yanına geçti. Bir süre Arapça dersleri aldıktan sonra Bursa’da Ziraat Mektebine kayıt yaptırdı. 2 yıl okula devam etti. Ancak hastalığı nedeniyle bitiremeden Kars’a dönerek Posof’taki bir Rus okulunda, bir süre de Batum’da bir Türk okulunda öğretmenlik yaptı.
Yusuf Zülâlî, memleketinin Rus işgalinde olduğu zamanlarda yaptığı milliyetçi çalışmalardan dolayı takip edilmiş, 1910 yılında Afyonkarahisar’ın Sarıçayır köyüne göç etmiştir. Yörede birçok köyde öğretmenlik ve imamlık yaptıktan sonra Emirdağ Orman Fidanlığı bünyesinde memurluğa başlayınca Emirdağ’a taşındı. Bilâhare Eskişehir’in Çifteler ilçesine yerleşen sâir, 1956 yılında orada ölmüştür.
Zülali’nin yaşamı, sanatı ve kişiliğine ilişkin, Erdoğan Kökten’in »Zülali’den Parçalar« (1953), Orhan Özbek’in »Deyişmeler-Karşılaşmalar« (1969), İrfan Ünver Nasrattınoğlu’un »Posoflu Aşık Zülali« (1987), Yunus Zeyrek’in »Posoflu Aşık Zülali« (1990) ve Ömer Gözükızıl’ın »Aşık Zülali’den Aşık Zülali« (2000) adlı kitaplar yayımlandı.
Son düzenleme: