Pablo Neruda
(asıl ismi: Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto)
(12 Temmuz 1904 Parral, Şili - 23 Eylül 1973 Santiago),
Şilili yazar ve şair.
Hayatı
Şili'de demiryolu işçisi bir baba ve öğretmen bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesini çok küçükken kaybetti. 13 yaşındayken yerel "La Mañana" gazetesindeki bazı makalelerle katkıda bulunmaya başladı. 1920'de "Selva Austral" isimli edebiyat dergisinde "Pablo Neruda" adıyla yazmaya başladı. Şair, bu takma ismi Çek şair Jan Neruda'da anısına seçmişti. Daha sonra bu isim yasal adı olarak kalmıştır. İlk kitabı Crepusculario 1923 yılında yayınladı. Sonraki sene şairin en tanınmış ve pek çok dile çevrilmiş olan eserlerinden Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı(Veinte poemas de amor y una cancion desesperada) basıldı. Edebi çalışmalarına devam ederken, bir yandan da Santiago'daki Şili Üniversitesi'nde Fransızca ve pedagoji okudu. 1927-1935 arası hükümetin elçisi oldu ve Burma, Seylan, Java, Singapur, Buenos Aires, Barselona ve Madrid'te görev yaptı. Bu dönemde yazdığı şiirler ezoterik sürrealist şiir kitabı "Residencia en la tierra" (1933)da toplanmıştır.
İspanya İç Savaşı ve García Lorca'nın ölümü onu çok etkiledi ve önce İspanya sonra da Fransa'da Cumhuriyetçi harekete katılmasına neden oldu. Bu sırada şiirlerini topladığı Kalbimdeki İspanya (España en el Corazón (1937)) üzerine çalışmaya başladı. Kalbimdeki İspanya iç savaş sırasında cephede basılması açısından önemlidir. Aynı yıl ülkesine dönen Neruda'nın daha sonraki eserlerini siyasi ve sosyal konular üzerine oluşturmuştur.
1939'da Paris'te İspanyol göçmenler için konsolosluk görevine getirildi. Meksika'daki konsolosluk görevi sırasında Canto General de Chile'yi yazdı. Bu eserde bütün Güney Amerika kıtasının doğası, insanları ve tarihi yazgısı epik şiir şeklinde anlatılmaktadır. Eser, 1950'de Meksika'da basılırken, Şili'de de el altından yayınlandı. Yaklaşık 250 şiirin yer aldığı eser, on kadar dile çevrildi ve bu çeviriler yüzünden Neruda elçilik yaptığı ülkelerde zorluklar yaşadı.
1943'te Şili'ye dönen Neruda, 1945'te senatör seçildi ve Şili Komünist Partisi'ne katıldı. 1947'de Başkan González Videla'nın grevdeki madencilere yönelik baskıcı protestolarını protesto ettiği için, 2 yıl boyunca kendi ülkesinde kaçak yaşadı. 1949'da yurt dışına çıktı ve 1952'ye kadar çeşitli ülkelerde bulundu. Bu dönemde yazdığı eserler politik aktivitelerinin damgasını taşır. Örneğin Las Uvas y el Viento (1954) Neruda'nın sürgündeki günlüğü gibidir.
Yaşamı boyunca güçlü siyasi duruşuyla tanınan Neruda, ülkesindeki ve İspanya'daki faşizme karşı durmuştur. 1970 yılında Şili başkanlığına aday gösterilmiş, ancak daha sonra başkan seçilen Salvador Allende'yi desteklemiştir. Allende seçilince Neruda'yı Şili'nin Fransa elçisi olarak görevlendirdi. 1971 yılında edebiyat dalında Nobel Ödülü aldı. 1972 yılında sağlık sorunları nedeniyle elçilik görevini bırakarak Şili'ye döndü. 24 Eylül 1973'de kalp yetmezliğinden hayatını kaybetti.
Kendisi Nazım Hikmet adına Barış Ödülü almıştır.Bir kongrede Nazım Hikmet ile ilgili 'Onun(Nazım Hikmet'in)yanında biz şair bile olamayız' diyerek Nazım Hikmet'i övmüştür
Eserleri
Crepusculario (Alacakaranlık Kitabı), 1923
Veinte poemas de amor y una canción desesperada (Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı), 1924
Tentativa del hombre infinito. – Santiago : Nascimento, 1926
Anillos / Pablo Neruda, Tomás Lago. – Santiago : Nascimento, 1926
El habitante y su esperanza. – Santiago : Nascimento, 1926
El hondero entusiasta. – Santiago : Empresa Letras, 1933
Residencia en la tierra : 1925-1931. – Santiago : Nascimento, 1933
Residencia en la tierra : 1925-1935. – Enl. ed. – Madrid : Cruz & Raya, 1935 *. – 2 vol.
España en el corazón. – Santiago : Ercilla, 1937
Las furias y las penas. – Santiago : Nascimento, 1939
Canto general de Chile : Fragmentos. – Mexico City : Privately published, 1943
Tercera residencia : 1935-1945. – Buenos Aires : Losada, 1947
Alturas de Macchu Picchu. – Santiago : Librería Neira, 1947
Canto general. – Mexico City : Talleres Gráficos de la Nación, 1950
Los versos del capitán. – Napol : Naples: L'Arte Tipografica, 1952
Las uvas y el viento. – Santiago : Nascimento, 1954
Odas elementales. – Buenos Aires : Losada, 1954
Nuevas odas elementales. – Buenos Aires : Losada, 1956
Obras completas. – Buenos Aires : Losada, 1957. – Enl. ed. 1962, 2 vol. – Enl. ed. 1967. – Enl. ed. 1973, 3 vol.
Tercer libro de las odas. – Buenos Aires : Losada, 1957
Estravagario. – Buenos Aires : Losada, 1958
Navegaciones y regresos. – Buenos Aires : Losada, 1959
Cien sonetos de amor. – Santiago : Editorial Universitaria, 1959 (100 Aşk Sonesi)
Canción de gesta. – Havana : Casa de las Américas, 1960
Las piedras de Chile. – Buenos Aires : Losada, 1961
Cantos ceremoniales. – Buenos Aires : Losada, 1961
Plenos poderes. – Buenos Aires Losada, 1962
Memorial de Isla Negra. – Buenos Aires : Losada, 1964. – 5 vol.
Arte de pájaros. – Santiago : Sociedad de Amigos del Arte Contemporáneo, 1966
Una casa en la arena. – Barcelona : Lumen, 1966
Fulgor y muerte de Joaquín Murieta : bandido chileno injusticiado en California el *23 de julio de 1853. – Santiago : Zig-Zag, 1967
La barcarola. – Buenos Aires : Losada, 1967
Las manos del día. – Buenos Aires : Losada, 1968
Fin de mundo. – Santiago : Sociedad de Arte Contemporáneo, 1969
Aún. – Santiago : Nascimento, 1969
Maremoto. – Santiago : Sociedad de Arte Contemporáneo de Santiago, 1970
La espada encendida. – Buenos Aires : Losada, 1970
Las piedras del cie. – Buenos Aires : Losada, 1970
Geografía infructuosa. – Buenos Aires : Losada, 1972
Incitación al nixonicidio y alabanza de la revolución chilena. – Buenos Aires : Losada, 1973
La rosa separada. – Buenos Aires : Losada, 1973
El mar y las campanas. – Buenos Aires : Losada, 1973
Jardín de invierno. – Buenos Aires : Losada, 1974
2000. – Buenos Aires : Losada, 1974
El corazón amarillo. – Buenos Aires : Losada, 1974
Libro de las preguntas. – Buenos Aires : Losada, 1974 (Sorular Kitabı)
Elegía. – Buenos Aires : Losada, 1974
Defectos escogidos. – Buenos Aires : Losada, 1974
Confieso que he vivido. – Barcelona : Seix Barral, 1974 (Yaşadığımı İtiraf Ediyorum)
Cartas a Laura. – Madrid : Ediciones Cultura Hispánica del Centro Iberoamericano de Cooperación, 1978
Para nacer he nacido. – Barcelona : Seix Barral, 1978
El río invisible : poesía y prosa de juventud. – Barcelona : Seix Barral, 1980
Cuadernos de Temuco : 1919-1920 / edición y prólogo de Víctor Farías. – Buenos Aires : Seix Barral, 1996
Yo acuso : discursos parlamentarios (1945-1948) / edición a cargo de Leonidas Aguirre Silva. – Bogotá : *Editorial Oveja Negra, 2002
Neruda'yla ilgili eserler
Kitap
Neruda'nın Postacısı, Şilili yazar Antonio Skármeta'nın ilk kez Berlin'deyken 1982 yılında tiyatro oyunu olarak yazdığı, 1985 yılında da roman tarzında yeniden yayımladığı eser. Özgün adı önce Ardiente Paciencia olan eser, daha sonra roman olarak El Cartero de Neruda adıyla da yayımlandı. İngilizce dilinde "The Postman" olarak çıktı.
Ateşli Sabır, yukarıdaki romanın Türkçe'de drama tarzında çıkmış versiyonu
Film
Postacı (film, 1994), İngiliz yönetmen Michael Radford'un 1994 yılında yukarıdaki romandan uyarladığı sinema filmi. Özgün adı Il Postino
Müzik
Yunanlı besteci Mikis Theodorakis Neruda'nın en ünlü şiirlerinden biri olan "Canto General"'i müzik formuna getirdi.
Kanadalı Rock grubu Red Rider 1983 tarihli LP/CD albümlerine Neruda adını verdiler.
