Kurşun Kalemin Trihçesi
Conrad Gessner
Conrad Gessner
Kurşun kalem, ahşap koruması içinde grafit ve kil karışımı barındırır. Bilinen ilk grafit, 1564 yılında İngiltere'de Borrowdale yakınlarında fırtınalı bir gecede devrilen meşe ağacını bulan çobanlar tarafından keşfedilmiştir. Adamların bu elle tutulması zor ve de oldukça kirli nesneyi keşfederken akıllarında sadece kendi ihtiyaçlarını görmek; yani sürüleri karışmasın diye koyunlarını işaretlemek vardır. Ama bu keşfin, adım adım nasıl ilerleyip yıllar sonra, gece pırıltılar saçan bir tipe bile dönüşebileceğini, tabii onlar da bilemezler. Bu fırtınalı geceden tam bir yıl sonra Zürih'ten Conrad Gessner, bu maddeyi ahşap kalıplar içine yerleştirmeyi başarır. "Gessner kalemi"nin Shakespeare tarafından kullanılmış olduğu miti de mevcuttur fakat bunu destekleyen güvenilir bir kaynak bulamadığımı burada belirtmek isterim. Gessner zamanlarında maliyetlerin çok yüksek olması sebebiyle ne acıdır ki o zamanın kurşun kalemi çok pahalı sayılıyor fakat yine de sanatçılar tarafından daha çok çizim için pek bir ilgi odağı olarak kabul ediliyordu.
1662 yılında Nürnberg'de Friedrich Staedtler bir kalem dükkanı açar. 1765 yılında ise Kasper Faber artık Stein'da grafiti Bavaria kili ile karıştırıp kurşun kalem üretimine ve ticari pazarlamasına geçmiştir. Çok zaman geçmeden bugün bildiğimiz kurşun kalemin mucitleri olan Fransız Conte ve Avusturya'lı Hardtmuth ise, yazımızın başında belirttiğimiz gibi, birbirlerinden habersiz hemen hemen aynı tekniği kullanarak icatta son noktayı koymuşlardır. Conte, bir ressam olması sebebiyle, siyahın dışında başka renklerde de kurşun kalem üretilebilmesi için toz grafit ve kil karışımına boya maddesi katmış ve ahşaba depolamadan önce, bu karışımı, belli bir ısıda pişirmeyi tercih etmiş ve böylelikle kendi yöntemini tarihe geçirmiştir. Keza, Hardtmuth da pişirme yöntemini kullanmıştır, fakat kendisinin karışım yöntemi, daha çok kurşun kullanılarak ve karşıma toz seramik katılarak kalemlerin sertlik derecelerinin ayarlanmasınapatent almıştır.
