Kış Savaşı 1940 ... Finlandiya -Sovyetler Birliği

Suskun

V.I.P
V.I.P
Winter_war.jpg

Kış Savaşı

Tarih 30 Kasım 1939-13 Mart 1940
Bölge Doğu Finlandiya
Sonuç Sovyetler Birliği kazandı. Moskova Antlaşması
Taraflar
Finlandiya........Sovyetler Birliği
Kumandanlar
Finlandiya Carl Gustaf -Emil Mannerheim
Sovyetler Birliği Kliment Voroşilov-Semyon Timoşenko​

Finlandiya önceleri uzun süre İsveç Krallığının bir parçası oldu.Napolyon Savaşları sırasında (1809) Finlandiya Rus Çarlığı tarafından ele geçirildi.1.Dünya Savaşı sırasında Almanya İmparatorluğu Finlandiya'daki bağımsızlık hareketlerini destekledi.Ekim Devrimi'nden sonra Finlandiya kendi bağımsızlığını ilan etti ancak ülkede de aynı Rus İmparatorluğundaki gibi bir iç savaş çıktı.İç savaşta Almanya destekli Beyazlar , Sovyet destekli kızılları yenilgiye uğrattı.1.Dünya Savaşı bittikten sonrada Finlandiya , Almanya'ya yaklaşmaya devam etti.Hitler Almanya'da iktidarı ele geçirdikten sonra Finliler arasındada Nasyonel Sosyalizm'e sempatik bakan sivil grublar oluştu.Finlandiya Sovyet tehdidine karşı Mannerheim Hattı'nı kurdu ve ayrıca 1932 yılında Sovyetler ile Saldırmazlık Anlaşması akabininde de İsveç ile bir yardımlaşma paktı kurdu.

Diplomatik Girişimler

SSCB’nin Kuzey batıda Baltık Denizine dar bir alanda Leningrad körfezi sahili vardı. Bunun hemen kuzeyinde ise Finlandiya toprakları başlıyordu. Finlandiya sınırı Leningrad'ın sadece 32km. batısından başlamaktaydı.

Leningrad’ın en dibinde yer aldığı Finlandiya Körfezinin kuzey kıyıları veya Karelya Yarımadası, Finlandiya topraklarıydı. Sovyetler Birliği bu kıyılarda topçu mevzileri bulundurabilmeyi Leningrad limanının güvenliği için hayati olarak görmekteydi.

Stalin bu pozisyon için 9 Ekim'de Finlilerle görüşmelere oturdu. Başka yerlerden vereceği topraklar karşılığında Finlandiya’dan körfezdeki beş adayı istiyordu ve Leningrad körfezinin en batı ucundaki Hangö limanını da 30 yıllığına kiralamak talebindeydi. Bir diğer isteği de Leningrad’ın hemen kuzeyinden başlayan sınırın, topçu menzilinin dışına çıkacak şekilde geriye alınmasıydı.

Stalin’in Finlilerden istediği bu topraklar 1.700 kilometre karedir. Bunun karşılığında Finlandiya-Rusya sınırının orta kesimlerinden 3.500 kilometre karelik bir araziyi teklif etmektedir.

Finlandiya hükümeti, böyle bir anlaşmaya varmanın, taviz vermek istemedikleri tarafsızlık tutumuyla bağdaşmayacağı gerekçesiyle konuya sıcak yaklaşmadılar. Bunun üzerine Stalin, söz konusu toprakları satın almayı önerdi. Bu öneri de reddedildi.

Askeri Harekat
Finlandiya’nın uzlaşmaz tutumu karşısında Stalin’in tutumu hızla sertleşti. 28 Kasım 1939 da, 1932 yılında imzalanmış olan saldırmazlık anlaşmasının tek taraflı olarak kaldırıldığı Fin Hükümeti'ne bildirildi ve 30 Kasım 1939'da Sovyet orduları savaş ilan etmeksizin Finlandiya’ya saldırdı ve ertesi gün Finlandiya'nın sınır şehri Terijoki (bugün Zelenogorsk)'ye girerek, orada Fin komünist Otto Ville Kuusinen'in başkanlığında bir devlet olan Fin Demokratik Cumhuriyeti'ni ilan ettirdi.

Finlandiya-Sovyetler Birliği sınırının çeşitli cephelerinden giren Sovyet saldırıları kısa sürede durduruldu. Finler, Tolvajärvi (bugün Tolvayarvi, Rusya) ve Suomussalmi savaşlarını kazanmak suretiyle kanatlardan sarkıp ikmal hatlarını kestiler ve ikmal olanaklarından yoksun Sovyet birliklerine saldırarak onları dağıttılar.

Özellikle Fin ordusunun kayakçı birlikleri büyük başarılar kaydettiler. Ani saldırıları ve çekilişleri özellikle ormanlık bölgelerde işe yarıyor ve Ruslar henüz tepki gösteremeden operasyonlar bitiyordu. Doksan bin kadarı kadın savaşçılardan oluşan bu birlikler Sovyetlere çok zor anlar yaşattılar. Bu yüzden Sovyetler, Karelya Yarımadası'nın doğusunda bir ilçe merkezi olan Rautu (bugün Sosnovo)'yu 25 Aralık'ta alabildi.

1940 yılının şubat ayı gelindiğinde Fin orduları için Leningrad’ın hemen kuzeyindeki Mannerheim Hattı'nı devamlı takviye alan Sovyet kuvvetleri yüzünden tutmak olanağı kalmamıştır. Nihayet hattın batı kanadında bulunan Summa(bugün Soldatskoye), 2 haftadan beri süren yoğun Sovyet saldırılarının karşısında 15 Şubat'ta Sovyetler'in eline geçti ve hat yarıldı. Böylece Ruslar, Karelya yarımadası'nın en büyük, Finlandiya'nın 2. büyük kenti olan Viipuri (bugün Vyborg)'ye doğru saldırıya geçtiler.

6 Mart 1940'da Fin hükümeti, Sovyetler Birliği ile barış görüşmeleri için masaya oturmaya razı oldu. Bu sırada Rus kuvvetleri Koivisto (bugün Primorsk)'yu ele geçirmiş ve Viipuri'ye dayanmıştı.

Lakin Sovyetler daha fazla toprak isterler bu kez, ama kazanan taraf olmalarına karşın, Stalin insaflı davranacaktır. Fin Savaşı'nı bir an önce bitirmek istemektedir. Bir milyon dolayında askerini savaşa sürmüştür. Esasen savaşmak planlarında yoktur , görüşmeler ve önerileri yoluyla hedeflerine ulaşmayı planlamıştır.

Fin hükümeti çaresiz kabul eder. Savaş boyunca Fin kayıpları 25 bin ölü ve yaralıdır. Sovyet kayıpları ise 49 bin ölü, 158 bin yaralı. Ancak Finlerin kaybettikleri toprakları geri alma arzusu yüzünden barış sadece 1 yıl sürdü ve Finlandiya, Almanya'nın yanında savaşa girdi.

Finn_ski_troops.jpg

Finlandiya askerleri, Kuzey Finlandiya, 1940


Mannerheim.jpg

Carl Gustaf Emil Mannerheim (5 Şubat 1940 Time dergisi kapağı)

758px-Terijokipakten.jpg

Moskova Antlaşması
Önde Molotov,
arkada soldan sağa Jdanov,
Voroşilov,
Stalin
Kuusinen​
 
Top