Sofist Filozoflar
-Protagoras
-Leontinoi'li Gorgias
-Antiphon
-Elis'li Hippias
-Alkidamos
-Lykophron
-Kallikles
-Keos'lu Prodikos
-Kritias
-Simonides
-Chalkedon'lu Thyrasymakos
-Ahonymus Lamblichi
Sofist Filozofların Temel Düşünceleri
Birbirinden bağımsız olarak çalışan sofistler daha çok etik, siyasal ve toplumsal sorunlar üzerinde durmuşlardır. Bunlar; tek tek insana değer verilmesi, hakim olan dinin devletin geçerlilikte var olan hukukun bağlarından kurtarılması, her türlü yasanın yerine doğanın konulması ve zayıf muhakemeyi kuvvetli muhakeme haline getirmektir.
Kendilerinden önceki doğa filozofları temel maddenin ya da nedeninin ne olduğunu kendilerine sormuşlar; su, hava, ateş, toprak, atom vb. şeklinde cevaplar vermişlerdir. Sofistlerin ilki ve en ünlüsü Protagoras ise bu türden bir doğa felsefesinden uzaklaşmış, evreni bilmeyi dışta bırakmış ve temel nedenleri bu yönde arayışlara kuşkuyla yaklaşmıştır. İnsanın her şeyin ölçüsü kabul etmiş ve çelişmezlik ilkesini inkar etmiştir. Aynı zamanda Heraklitos'un her şeyin değiştiği önermesini Protagoras hiçbir şeyin belirli bir şey olamayacağı ve mutlak bir varlık aramanın anlamsız olduğunu öne sürerek reddeder. Bir diğer önemli sofist düşünür Leontinoi'li Gorgias varoluşla ulaşabilmeyi imkansız sayıyordu. Ona göre ne varlık vardır ne de varlığın bilgisi mümkündür.
Bilginin bir başkasına aktarılması söz konusu değildir. Sofistler insanları yetiştirmek üzere onlara bilgi ve hitabet sanatını öğretmeye çalışmışlarıdr, onlar aracılığıyla felsefe dış dünyadan insan dünyasına yöneltilmiş olmalıdır. Dil konusunda ilk incelemeler de bir anlamda sofistlere bağlıdır. Gorgias, Prodikos ve Hippias'ın eşanlamlılık, gramer ve biçimsellik konularında açıklamaları olmuştur. Aynı şekilde sofistler mantık üzerinde de durmuşlar ve önermelerin nasıl katlanıp çürütüldüğüyle ilgilenmişlerdir. Felsefenin bir eğitim meselesi olarak uygulanması, toplumsal ayrımların ve eşitsizliklerin insan ürünü olarak değerlendirilmesi, herkesin eşit olduğu düşüncesinin geliştirilmesi, doğal hukukun savunulması, dinin ve tanrının reddedilmesi, sofistlerin belli başlı felsefi konularıdır.
Bu şekilde sofistler, otorite ve geleneği sarsmışlardır. Sofistlerin görüşleri konusunda en önemli kaynak Platon diyaloglarıdır. Platon, Protagoras adlı eserinde bir sofist toplantısının renkli betimlemesini verir. Sophites adlı eserinde ise sofistlerin görüşlerini tartışır.
Platon
Sofist sözcüğü önce zengin gençlerin peşinde koşan ve karşılığında ücret alan kişi için, sonra ruhla ilgili bilgiler ithal eden tüccar için, daha sonra da aynı bilgileri isteyene satan çerçi için, manevi ürünlerini bize satan kimse için kullanılmıştır. Söz savaşı sanatında bir yarışmacı, yani yükselme hırsına tartışma sanatını yer seçen bir kimse anlamına geliyordu. Kullanış şekli çok kuşkuludur ama bununla ruhu bilgiye engel teşkil eden kanılardan temizleyen bir kişinin tanımladığını kabul ederek onu da diğerleri arasına katıyoruz.
Xenophon, Sokrates
Bilgelik öğretmenlerinden birçoğunun aksine Sokrates evrenin doğası ya da diğer şeyler üstüne, sofistlerin kozmos dediği yerde durumun nasıl olduğunu ve gökyüzündeki süreçlerin hangi zorunluluktan dolayı gerçekleştiğini araştırarak, görüş belirtmedi.
Aristotales, Sofistlerin Çürütülüşü
Sofizm gerçek değil, sahte bilimdir ve sofist de gerçek değil sahte bilim taciridir.
-Protagoras
-Leontinoi'li Gorgias
-Antiphon
-Elis'li Hippias
-Alkidamos
-Lykophron
-Kallikles
-Keos'lu Prodikos
-Kritias
-Simonides
-Chalkedon'lu Thyrasymakos
-Ahonymus Lamblichi
Sofist Filozofların Temel Düşünceleri
Birbirinden bağımsız olarak çalışan sofistler daha çok etik, siyasal ve toplumsal sorunlar üzerinde durmuşlardır. Bunlar; tek tek insana değer verilmesi, hakim olan dinin devletin geçerlilikte var olan hukukun bağlarından kurtarılması, her türlü yasanın yerine doğanın konulması ve zayıf muhakemeyi kuvvetli muhakeme haline getirmektir.
Kendilerinden önceki doğa filozofları temel maddenin ya da nedeninin ne olduğunu kendilerine sormuşlar; su, hava, ateş, toprak, atom vb. şeklinde cevaplar vermişlerdir. Sofistlerin ilki ve en ünlüsü Protagoras ise bu türden bir doğa felsefesinden uzaklaşmış, evreni bilmeyi dışta bırakmış ve temel nedenleri bu yönde arayışlara kuşkuyla yaklaşmıştır. İnsanın her şeyin ölçüsü kabul etmiş ve çelişmezlik ilkesini inkar etmiştir. Aynı zamanda Heraklitos'un her şeyin değiştiği önermesini Protagoras hiçbir şeyin belirli bir şey olamayacağı ve mutlak bir varlık aramanın anlamsız olduğunu öne sürerek reddeder. Bir diğer önemli sofist düşünür Leontinoi'li Gorgias varoluşla ulaşabilmeyi imkansız sayıyordu. Ona göre ne varlık vardır ne de varlığın bilgisi mümkündür.
Bilginin bir başkasına aktarılması söz konusu değildir. Sofistler insanları yetiştirmek üzere onlara bilgi ve hitabet sanatını öğretmeye çalışmışlarıdr, onlar aracılığıyla felsefe dış dünyadan insan dünyasına yöneltilmiş olmalıdır. Dil konusunda ilk incelemeler de bir anlamda sofistlere bağlıdır. Gorgias, Prodikos ve Hippias'ın eşanlamlılık, gramer ve biçimsellik konularında açıklamaları olmuştur. Aynı şekilde sofistler mantık üzerinde de durmuşlar ve önermelerin nasıl katlanıp çürütüldüğüyle ilgilenmişlerdir. Felsefenin bir eğitim meselesi olarak uygulanması, toplumsal ayrımların ve eşitsizliklerin insan ürünü olarak değerlendirilmesi, herkesin eşit olduğu düşüncesinin geliştirilmesi, doğal hukukun savunulması, dinin ve tanrının reddedilmesi, sofistlerin belli başlı felsefi konularıdır.
Bu şekilde sofistler, otorite ve geleneği sarsmışlardır. Sofistlerin görüşleri konusunda en önemli kaynak Platon diyaloglarıdır. Platon, Protagoras adlı eserinde bir sofist toplantısının renkli betimlemesini verir. Sophites adlı eserinde ise sofistlerin görüşlerini tartışır.
Platon
Sofist sözcüğü önce zengin gençlerin peşinde koşan ve karşılığında ücret alan kişi için, sonra ruhla ilgili bilgiler ithal eden tüccar için, daha sonra da aynı bilgileri isteyene satan çerçi için, manevi ürünlerini bize satan kimse için kullanılmıştır. Söz savaşı sanatında bir yarışmacı, yani yükselme hırsına tartışma sanatını yer seçen bir kimse anlamına geliyordu. Kullanış şekli çok kuşkuludur ama bununla ruhu bilgiye engel teşkil eden kanılardan temizleyen bir kişinin tanımladığını kabul ederek onu da diğerleri arasına katıyoruz.
Xenophon, Sokrates
Bilgelik öğretmenlerinden birçoğunun aksine Sokrates evrenin doğası ya da diğer şeyler üstüne, sofistlerin kozmos dediği yerde durumun nasıl olduğunu ve gökyüzündeki süreçlerin hangi zorunluluktan dolayı gerçekleştiğini araştırarak, görüş belirtmedi.
Aristotales, Sofistlerin Çürütülüşü
Sofizm gerçek değil, sahte bilimdir ve sofist de gerçek değil sahte bilim taciridir.