Bitki örtüsü
Flora ya da bitki örtüsü, bir bölgede yetişen bitkilerin tümüdür.
Daha geniş anlamda bitki örtüsü belirli bir alan içerisinde bulunan, doğal, damarlı (vasküler), bir yıllık, iki yıllık ve çok yıllık bitkilerin oluşturduğu bitki topluluğudur. Bitki örtüsünü oluşturan elemanlar ağaç, çalı ya da yarı çalı bitkiler de olabilir. Bu bitkilerin hepsi bir araya gelerek, alanın bitki örtüsünü oluşturur.
Yeryüzünde bitki örtüsünün dağılışına etki eden faktörler
İklim
Yağışlı bölgelerde gür bitki toplulukları görülürken kurak bölgelerde bitki örtüsü seyrekleşir. Çöllerde ise çok kurakçıl ve seyrek bazı otlara ve çalılara rastlanır. Bitkilerin gelişebilmesi için yağışın yanında belli bir sıcaklığa da ihtiyaç vardır. Soğuk kutup bölgelerine ve dağların yüksek kesimelerine doğru gidildikçe bitkiler cılız olur ve ortadan kalkar. Oysa sıcak ve orta kuşakta yağışın yeterli olduğu yerlerde bitki örtüsü büyük bir gelişme gösterir.
Yeryüzü Şekilleri
Bitki tür ve toplulukları üzerinde; yeryüzü şekillerinden dağ sıraları, bunların uzanışı, bakı, eğim ve yükselti etkilidir. Yükseltinin değişimine bağlı olarak bitki örtüsü değişir. Nemli rüzgârlara karşı olan yamaçlar fazla yağış alır. Eğime bağlı olarak yamaçlardaki bitki örtüsü diğeralanlara oranla daha gür ve çeşitlidir.
Toprak Türü
Bitkinin kökleriyle tutunduğu ve beslendiği yer topraktır. Toprak dokusu (sık veya gevşekliği) ve toprak yapısı (kalkerli, killi, kumlu olması) bitki hayatı için önemlidir.
İnsan Faktörü
Savaşlar, tarım alanları açma, ısınma ihtiyacı, orman yangınları, hayvan otlatma, orman alanlarının imar ve iskana açılması, yol yapımı, sanayileşme ve plansız-bilinçsiz arazi kullanımı bitki örtüsünü etkiler.
Formasyonlar
Ağaç/Orman
Yağış, sıcaklık ve toprak şartlarının elverişli yetişme devresinin uzun olduğu her yerde ağaç yetişebilir. Yağış azlığı ve yetersizliği, şiddetli buharlaşma ağaç yetişmesine engel olur. Ormanların temel unsuru ağaçtır. Ekvatoral yağmur ormanları, Muson ormanları, Orta kuşak ormanları ve tayga ormanları bu formasyona girerler.
Çalı
Ormanların tahribi sonucunda oluşan kısa boylu ağaççıkların oluşturduğu topluluktur. Makiler, Garigler ve Psödomakiler bu formasyona girerler.
Ot
İklim, toprak ve yer şekilleri gibi şartların ağaç yetişmesine imkân vermediği yerlerde, belirli zamanlarda yağan yağışa veya tamamı toprağın derinliklerine sızmayan suya bağlı olarak yetişen ot cinsinden bitkilerin oluşturduğu topluluktur. Savan, Step (Bozkır), Çayır, Tundra bu formasyona girer.
Türkiye'nin bitki örtüsü
Türkiye ana çizgileri ile iklim özelliklerine bağlı olmak üzere çevresine nazaran çok değişik bir doğal bitki örtüsüne sahiptir. Toprak ve reliyef şartları yanında insan faktörününde etkisiyle doğal bitki örtüsü farklı coğrafi bölgelerde farklı özellikler içinde farklı biçimlerdedir.
Türkiyedeki doğal bitki örtüsünün bugünkü görünümü alması dördüncü zamanda nemli ve kurak devrelerin birbirini takip ettiği süre içinde olmuştur. Ancak yeryüzünün en eski yerleşim alanlarından biri olan Anadolu yarımadasında doğal bitki örtüsü özellikle ormanlar yakacak, kereste, tarım alanı açma, otlak olarak kullanılma gibi nedenler ile yüzyıllar içinde tahrip edilmiş ve de yer yer ortadan kaldırılmıştır. Buna göre kuzey kıyıları boyunca her mevsimi yağışlı Karadeniz ikliminin etkisi altında bulunan yerlerde nemcil, gür bir doğal bitki örtüsüyle karşılaşılır. Ayrıca İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin alçak alanlarında farklı iklim, toprak ve reliyef koşulları altında genelde step formasyonu dikkati çekerken yüksek kesimlerde orman sınırının üzerinde kalan sahalarda bu defa Alpin çayırlar görülür.
Flora ya da bitki örtüsü, bir bölgede yetişen bitkilerin tümüdür.
Daha geniş anlamda bitki örtüsü belirli bir alan içerisinde bulunan, doğal, damarlı (vasküler), bir yıllık, iki yıllık ve çok yıllık bitkilerin oluşturduğu bitki topluluğudur. Bitki örtüsünü oluşturan elemanlar ağaç, çalı ya da yarı çalı bitkiler de olabilir. Bu bitkilerin hepsi bir araya gelerek, alanın bitki örtüsünü oluşturur.
Yeryüzünde bitki örtüsünün dağılışına etki eden faktörler
İklim
Yağışlı bölgelerde gür bitki toplulukları görülürken kurak bölgelerde bitki örtüsü seyrekleşir. Çöllerde ise çok kurakçıl ve seyrek bazı otlara ve çalılara rastlanır. Bitkilerin gelişebilmesi için yağışın yanında belli bir sıcaklığa da ihtiyaç vardır. Soğuk kutup bölgelerine ve dağların yüksek kesimelerine doğru gidildikçe bitkiler cılız olur ve ortadan kalkar. Oysa sıcak ve orta kuşakta yağışın yeterli olduğu yerlerde bitki örtüsü büyük bir gelişme gösterir.
Yeryüzü Şekilleri
Bitki tür ve toplulukları üzerinde; yeryüzü şekillerinden dağ sıraları, bunların uzanışı, bakı, eğim ve yükselti etkilidir. Yükseltinin değişimine bağlı olarak bitki örtüsü değişir. Nemli rüzgârlara karşı olan yamaçlar fazla yağış alır. Eğime bağlı olarak yamaçlardaki bitki örtüsü diğeralanlara oranla daha gür ve çeşitlidir.
Toprak Türü
Bitkinin kökleriyle tutunduğu ve beslendiği yer topraktır. Toprak dokusu (sık veya gevşekliği) ve toprak yapısı (kalkerli, killi, kumlu olması) bitki hayatı için önemlidir.
İnsan Faktörü
Savaşlar, tarım alanları açma, ısınma ihtiyacı, orman yangınları, hayvan otlatma, orman alanlarının imar ve iskana açılması, yol yapımı, sanayileşme ve plansız-bilinçsiz arazi kullanımı bitki örtüsünü etkiler.
Formasyonlar
Ağaç/Orman
Yağış, sıcaklık ve toprak şartlarının elverişli yetişme devresinin uzun olduğu her yerde ağaç yetişebilir. Yağış azlığı ve yetersizliği, şiddetli buharlaşma ağaç yetişmesine engel olur. Ormanların temel unsuru ağaçtır. Ekvatoral yağmur ormanları, Muson ormanları, Orta kuşak ormanları ve tayga ormanları bu formasyona girerler.
Çalı
Ormanların tahribi sonucunda oluşan kısa boylu ağaççıkların oluşturduğu topluluktur. Makiler, Garigler ve Psödomakiler bu formasyona girerler.
Ot
İklim, toprak ve yer şekilleri gibi şartların ağaç yetişmesine imkân vermediği yerlerde, belirli zamanlarda yağan yağışa veya tamamı toprağın derinliklerine sızmayan suya bağlı olarak yetişen ot cinsinden bitkilerin oluşturduğu topluluktur. Savan, Step (Bozkır), Çayır, Tundra bu formasyona girer.
Türkiye'nin bitki örtüsü
Türkiye ana çizgileri ile iklim özelliklerine bağlı olmak üzere çevresine nazaran çok değişik bir doğal bitki örtüsüne sahiptir. Toprak ve reliyef şartları yanında insan faktörününde etkisiyle doğal bitki örtüsü farklı coğrafi bölgelerde farklı özellikler içinde farklı biçimlerdedir.
Türkiyedeki doğal bitki örtüsünün bugünkü görünümü alması dördüncü zamanda nemli ve kurak devrelerin birbirini takip ettiği süre içinde olmuştur. Ancak yeryüzünün en eski yerleşim alanlarından biri olan Anadolu yarımadasında doğal bitki örtüsü özellikle ormanlar yakacak, kereste, tarım alanı açma, otlak olarak kullanılma gibi nedenler ile yüzyıllar içinde tahrip edilmiş ve de yer yer ortadan kaldırılmıştır. Buna göre kuzey kıyıları boyunca her mevsimi yağışlı Karadeniz ikliminin etkisi altında bulunan yerlerde nemcil, gür bir doğal bitki örtüsüyle karşılaşılır. Ayrıca İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin alçak alanlarında farklı iklim, toprak ve reliyef koşulları altında genelde step formasyonu dikkati çekerken yüksek kesimlerde orman sınırının üzerinde kalan sahalarda bu defa Alpin çayırlar görülür.
