HYPERİCUM (Bin Bir Delik Otu) YETİŞTİRİCİLİĞİ
1. Genel Özellikleri
1. Genel Özellikleri
- Bilimsel Sınıflandırma
- Âlem: Plantae
- Şube: Magnoliophyta
- Sınıf: Magnoliopsida
- Takım: Malpighiales"
- Familya: Hypericaceae
- Botanik Adı: Hypericum
Türkçe Adı: Bin bir delik otu
Yarı her dem yeşil yer örtücülerdir. Tırmanıcı gövdeye sahiptirler ve orta-kaba tekstürlüdür. Hızlı büyüme gösterirler. 30–50 cm yükseklik gösterebilir. Dikim esnasında 30 cm aralıkla dikilmesi gerekir.
Yarı her dem yeşil yer örtücülerdir. Tırmanıcı gövdeye sahiptirler ve orta-kaba tekstürlüdür. Hızlı büyüme gösterirler. 30–50 cm yükseklik gösterebilir. Dikim esnasında 30 cm aralıkla dikilmesi gerekir.
Fotoğraf 1: Hypericum bitkisinin genel görünüşü
Yapraklar grimsi yeşil, yeşilimsi mavi, kışın morumsu yeşil renklidir. Çiçekleri altın sarısı renklidir. Erken yaz da çiçeklenir. Gövde kırmızımsı renklidir.
2. Üretimi
Tohum veya ayırma ile üretilir. Tohumlar ilkbaharda seralarda çimlendirilir veya doğrudan yerlerine ekilir. Ayırma ile üretim ise ilkbaharda keskin bıçak ile kesilen köklü parçalar ile olur.
3. Ekolojik İstekleri
Geniş toprak alanlarında yetişebilir. Orta-düşük nemli topraklar idealdir. Kurağa dayanıklıdır, fazla gölgeye ise toleranslı değildir.
4. Peyzajda Kullanımı
Çiçek tarhlarında gruplar halinde veya tek tek kullanılır. Kaya bahçelerinde ve geniş alanlarda yer örtücü olarak değerlendirilir.
5. Önemli Türleri
Hypericum perforatum; Vatanı Türkiye ve Avrupa’ dır. Çok yıllık 10–100 cm boyunda, zengin dallı otsu bir bitkidir. Yaprakları 5–35 mm dar dikdörtgensi, mızrak, eliptik oval veya bazen ters mızrak şeklinde, kısa saplı-sapsız ve büyük şeffaf beneklidir. Çiçekler çok dallı kurullar halinde, çanak ve taç yapraklar 5adet serbest haldedir. Taç yapraklar sarı renklidir. İlkbahar yaz aylarında çiçek açar.
2. Üretimi
Tohum veya ayırma ile üretilir. Tohumlar ilkbaharda seralarda çimlendirilir veya doğrudan yerlerine ekilir. Ayırma ile üretim ise ilkbaharda keskin bıçak ile kesilen köklü parçalar ile olur.
3. Ekolojik İstekleri
Geniş toprak alanlarında yetişebilir. Orta-düşük nemli topraklar idealdir. Kurağa dayanıklıdır, fazla gölgeye ise toleranslı değildir.
4. Peyzajda Kullanımı
Çiçek tarhlarında gruplar halinde veya tek tek kullanılır. Kaya bahçelerinde ve geniş alanlarda yer örtücü olarak değerlendirilir.
5. Önemli Türleri
Hypericum perforatum; Vatanı Türkiye ve Avrupa’ dır. Çok yıllık 10–100 cm boyunda, zengin dallı otsu bir bitkidir. Yaprakları 5–35 mm dar dikdörtgensi, mızrak, eliptik oval veya bazen ters mızrak şeklinde, kısa saplı-sapsız ve büyük şeffaf beneklidir. Çiçekler çok dallı kurullar halinde, çanak ve taç yapraklar 5adet serbest haldedir. Taç yapraklar sarı renklidir. İlkbahar yaz aylarında çiçek açar.
Fotoğraf 2: Hypericum perforatum bitkisinin genel görünüşü
Tohum veya ayırma ile üretilir. Güneşli yarı gölge yerlerde ve ılıman iklimlerde yetişir. Her türlü toprakta yetişmekle birlikte, kumlu geçirgen organik maddece zengin, kurunemli toprakları tercih eder. Az su verilmelidir. Soğuklara karşı oldukça dayanıklıdır. Hypericum adenotrichum: Gövdeleri dik veya sürünücü ya da nadiren yere yatık bitkilerdir. Yapraklar dikdörtgensi veya ters mızrak şeklinde koyu salgılı, saçaksı tüylüdür. Çanak yapraklar hemen hemen eşit, dar dikdörtgensi koyu salgılı ve saçaksı tüylüdür. Taç yaprakları birkaç tane salgılı sili ve uca yakın birkaç yüzeysel siyah noktalıdır. Meyve kapsül durumundadır.
Fotoğraf 3: Hypericum adenotrichum bitkisinin genel görünüşü
Tür 800–2300 m arasındaki rakımlarda kurak alan ve taşlık alanlarda gelişir. Haziran ve Temmuz aylarında çiçekli olarak görülürler.
Hypericum confertum: Gövdeleri 10–35 cm uzunluğunda, dik veya yükselici şekilde, tüysüz veya kısa sık tüylerle kaplıdır. Yapraklar mızraksı veya dikdörtgen şerit şeklinde grimsi tüylerle kaplı ve tüysüzdür. Çiçek durumu başak şeklinde, çanak yapraklar mızraksı, dar dikdörtgensi saçak tüylü veya sillidir.Taç yapraklar sarı renkli, meyve ise kapsül durumundadır.
Hypericum confertum: Gövdeleri 10–35 cm uzunluğunda, dik veya yükselici şekilde, tüysüz veya kısa sık tüylerle kaplıdır. Yapraklar mızraksı veya dikdörtgen şerit şeklinde grimsi tüylerle kaplı ve tüysüzdür. Çiçek durumu başak şeklinde, çanak yapraklar mızraksı, dar dikdörtgensi saçak tüylü veya sillidir.Taç yapraklar sarı renkli, meyve ise kapsül durumundadır.
Fotoğraf 6.4: Hypericum confertum bitkisinin genel görünüşü
Tür 1400–2000 m arasındaki rakımlarda yayılış gösterir. Çiçeklenme zamanı Haziran-
Ağustos aylarıdır.
Hypericum linarioides: Gövdeleri 5–30 cm uzunluğunda, dik veya yükselici şekilde, tüysüzdür. Yapraklar dikdörtgensi veya şeritsi eliptik, genellikle kenarları dışa doğru kıvrık durumdadır. Yapraklar tüysüz, nadir olarak yeşil,çoğunlukla alt yüz daha soluktur. Çiçek durumu dar silindir ile başak şeklinde 5 ve daha çok çiçeklidir. Çanak yapraklar mızraksı, dar dikdörtgensi, keskin uçlu,kenarları koyu salgılı saçaksı tüylü veya sillidir. Taç yaprak sarı renkte, meyve ise kapsül durumundadır.
Ağustos aylarıdır.
Hypericum linarioides: Gövdeleri 5–30 cm uzunluğunda, dik veya yükselici şekilde, tüysüzdür. Yapraklar dikdörtgensi veya şeritsi eliptik, genellikle kenarları dışa doğru kıvrık durumdadır. Yapraklar tüysüz, nadir olarak yeşil,çoğunlukla alt yüz daha soluktur. Çiçek durumu dar silindir ile başak şeklinde 5 ve daha çok çiçeklidir. Çanak yapraklar mızraksı, dar dikdörtgensi, keskin uçlu,kenarları koyu salgılı saçaksı tüylü veya sillidir. Taç yaprak sarı renkte, meyve ise kapsül durumundadır.
Fotoğraf 5: Hypericum linarioides bitkisinin genel görünüşü
Tür 1200–2100 m arasındaki rakımlarda yayılış gösterir. Çiçeklenme zamanı Haziran-Ağustos aylarıdır.
6.6. Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Yaprak biti sürgün döneminde zararlı olurken kara leke, yaprak yanıklığı, fide döneminde fide çökerten ve fungal hastalıklarıyla mücadele edilir.
6.6. Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Yaprak biti sürgün döneminde zararlı olurken kara leke, yaprak yanıklığı, fide döneminde fide çökerten ve fungal hastalıklarıyla mücadele edilir.
