Forumlar
Yeni Mesajlar
CerezExtra
EĞLENCE ↓
Şans Kurabiyesi
Renk Falınız
ÇerezRADYO
Sevgiliye Özel
ÇerezDERGİ
Hızlı Okuma Testleri
Pratik Çözümler
Yeniler
Yeni Mesajlar
Yeni ürünler
Yeni kaynaklar
Son Aktiviteler
İndir
En son incelemeler
Dükkan
Giriş
Kayıt
Yeniler
Yeni Mesajlar
Menu
Giriş
Kayıt
Uygulamayı yükle
Yükle
Forumlar
Edebiyat / Kültür / Sanat
Edebiyat / Kitap
Aşık Veysel'in Şiirlerinde Tabiat
JavaScript devre dışı bırakıldı. Daha iyi bir deneyim için, devam etmeden önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Konuya cevap yaz
Mesaj
<blockquote data-quote="ZeyNoO" data-source="post: 712751" data-attributes="member: 10904"><p><span style="color: #000000"><span style="color: #FF0000"><strong><span style="font-size: 15px">Aşık Veyselin Şiirlerinde Tabiat</span></strong></span></span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Aşık Veyselin şiirlerinde birçok konu bulmak mümkündür. Ancak öne çıkan bazı konular olacaktır çünkü Veysel bir halk şairidir. Bizzat halkın içindendir, köylüdür. Günümüz şehir yaşantısının ve yaşayanlarının köyden uzaklığı bir nevi sessizlikten ve doğadan uzaklığı olarak da algılanabilir. Köyde de yaşanagelen günlük bir hayat vardır ancak daha samimi insanların daha yakın olduğu bir yaşamdır bu. Bu nedenle bir halk şairinde doğaya yakınlıkla beraber sessizliğin birer yansıması olarak yalnızlık ve gurbeti görmek çok doğaldır. Aşık Veyselin şiirindeki doğadan sesler şehir hayati içinde ancak sessizlik olsa gerek. (Ağaçlar, rüzgar, dağlar, nehirler vs.den bahseden bir şiir düşünüldüğünde) Aşık Veyselin bir dönem Vatanla, M. Kemalle, medeniyette ilerlemeyle ilgili şiirleri de vardır. Ancak Saz Şiiri geleneği içinde değerlendirilecek olursa bu şiirlerde biraz zorlama olduğunu da fark edebiliriz.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Buna göre Aşık Veyselin kendisini aramamız gereken şiirler Halk Şiiri geleneği içinde yazılmış olanlarıdır. Kriter olarak konuyu aldığımızı belirtmeliyiz.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Çünkü Aşık Veysel her şiirini heceyle söylemekte, her şiirinde kalıplara uygun kafiyeler kullanmaktadır.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Aşık Veyselin doğa ile ilgili inceleyebileceğimiz ilk şiiri <strong>Kara Toprak;</strong> baştan</span></p><p><span style="color: #000000">sonra toprağı anlatan ve öven bir şiir. Bu şiirle ilgili bir görüşü şöyledir: Bu şiiri Halk edebiyatında örneğine pek çok rastlanan ve koşma tarzında yazılan tabiat tasvirleri nevine sokmak mümkündür. Saz şairleri bu tarz eserlerinde ekseriya belli bir yeri, bir dağı, bir köyü tasvir ederler. Aşık Veysel bu tarz şiirler söylemiştir. Kara Toprak şiirinin onlardan farkı, belli bir yeri değil, genel olarak toprağı övmesidir. Burada tabiattan doğrudan doğruya alınan bir duyu veya duygudan çok, bir düşünce bahis konusudur. Bu şiirde köylünün yaşayışında çok önemli bir yer tutan toprak baş tacı ediliyor. Gerçekten de oraya bağlı bir yaşayışın ürünü bir düşünce tarzı. Bununla beraber dinle, insanlık tarihiyle, çiftçilikle de yoğrulan bir şiir. Ama bunlardan önce Veysel şiire şu dizelerle başlıyor:</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Dost dost diye nicesine sarıldım</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sâdık yârim kara topraktır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Beyhude dolandım boşa yoruldum</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sadık yarim kara topraktır.</p><p></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>Şair daha şiirinin başından toprağına bir yâr gibi candan bir dost gibi sarıldığını belirtiyor. Şiirin devamı:</strong></span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Nice güzellere bağlandım kaldım</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Ne bir vefâ gördüm ne fayda buldum</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Her türlü isteğim topraktan aldım</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sâdık yârim kara topraktır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Koyun verdi kuzu verdi süt verdi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yemek verdi ekmek verdi et verdi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Kazma ile döğmeyince kıt verdi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sâdık yârim kara topraktır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Ademden bu deme neslim getirdi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Bana türlü türlü meyva yetirdi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Hergün beni tepesinde ***ürdü</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sâdık yârim kara topraktır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Karnın yardım kazmayınan belinen</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yüzün yırttım tırnağınan elinen</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yine beni karşıladı gülünen</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sâdık yârim kara topraktır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">İşkence yaptıkça bana gülerdi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Bunda yalan yoktur herkes de gördü</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Bir çekirdek verdim dört bostan verdi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sâdık yârim kara topraktır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Havaya bakarsam hava alırım</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Toprağa bakarsam dua alırım</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Topraktan ayrılsam nerde kalırım</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sâdık yârim kara topraktır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Dileğin var ise iste Allahtan</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Almak için uzak gitme topraktan</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Cömertlik toprağa verilmiş Haktan</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sâdık yârim kara topraktır.</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Hakikat ararsan açık bir nokta</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Allah kula yakın kul da Allaha</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Hakkın gizli hazinesi toprakta</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sâdık yârim kara topraktır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Bütün kusurlarımız toprak gizliyor</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Merhem çalıp yaralarım düzlüyor.</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Kolun açmış yollarımı gözlüyor.</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Benim sâdık yârim kara topraktır.</p><p></span></p><p><span style="color: #000000">Aşık Veyselin toprak konusundaki fikirlerini benimseyen başka bir şairimiz de Yunus Emredir. Yunus Emre de toprağı sabır, iyi huy, tevekkül ve mekremetin kaynağı olarak görür</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Aşık Veyselin bu şiiri insanimizin - özellikle köylümüzün - toprağa, onunla birlikte doğaya-canlıya bakışını belirtir. Halkımızca da çok sevilen bir şiirdir.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>Veyselin konusu bizzat tabiat olan bir başka şiir de Türlü Türlü Sadâ Verir Ağaçlar:</strong></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yel estikçe dalgalanır dalları</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Türlü türlü sadâ verir ağaçlar</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Tertip olmuş kuğu gibi dilleri</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Türlü türlü sadâ verir ağaçlar</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Bahar gelir yaprak açar yaz olur</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Aşka düşe ateş olur köz olur</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Kaval olur keman olur saz olur</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Türlü Türlü sadâ verir ağaçlar</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yel değdikçe ince dallar ses verir</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yeşil yaprak etrafına süs verir</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Aşılarsan meyvesini has verir</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Türlü Türlü sadâ verir ağaçlar</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Balta gelir yalağından yadeder</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Usta gelir keman yapar ud eder</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yanık sesli kaval ne feryad eder</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Türlü Türlü sadâ verir ağaçlar</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Davul olur gümbür gümbür gümüler</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Zurna olur ince sesle iniler</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Gıranata derlerimi yeniler</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Türlü Türlü sadâ verir ağaçlar</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Kalem olur her lisandan okuyor</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Ana sesi ciğerimi yakıyor</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Dallarda çeşitli kuş şakıyor</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Türlü Türlü sadâ verir ağaçlar</p><p></span></p><p><span style="color: #000000">Aşık Veyselin bu şiirinde de ayni toprakta olduğu gibi doğal bir varlığın övülmesi var. Övülen varlığın faydalarının açıklanışı bakımından Kara Toprak şiirine benziyor. Ağaçtan elde edilen çalgılardan bahsedildiği gibi ayni ortamda rüzgarında esişiyle bir ses işitilir. Yelin dallara, yapraklara değişiyle de ağacın sadâlari duyulur. Bazen de kuğu gibi hep bir ağızdan söylerler.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">İkinci kıtada, ikinci mısra doldurma gibi gelse de, baharın yazın gelişiyle aşkın yeşerişi, aşıkların yanışı arasında bir bağ vardır. Yine aşıklar keman gibi, kaval gibi, saz gibi inlemektedirler. Üçüncü kıtada ağaçların tasvirinin ardından köylüye bir öğüt vardır. Toprak gibi ağacın da faydası vardır. İnsan ondan da uzak kalmamalıdır.</span></p><p><span style="color: #000000">Bundan sonra gelen iki kıtada, ağaçtan yapılan çalgılar anlatılır. Ağaç âdeta onların ağzından feryad ediyor, ezgiler mırıldanıyordur. Son olarak da kalem olarak ağacı düşünüyor. Güzellik unsuru olarak ağaca konan kuş da yine son kıtada geçmektedir.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>Aşık Veyselin dağlar ile ilgili şiirlerinden bazı dörtlükler:</strong></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Arzusun çektiğim Beserek Dağı</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Elvan Çiçeklerin açtı mı</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Çevre yanın güzellerin otağı</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Bizim eller yaylasına göçtü mü (Beserek Dağı)</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Feleğinen çok oynadım ütüldüm</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Bir zalimin tuzağına tutuldum</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Haraç mezat dost uğruna satıldım</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Verildim de Çamlıbele yaslandım</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Veysel der bir yarin derdine düştüm</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Aşkın dolusunu elinden içtim</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Kendi kaçtı hayaline ulaştım</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Sarıldım da Çamlıbele yaslandım (Çamlıbel)</p><p></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>Sel ile ilgili bir şiiri: Emeklerim Zayeyledi Sel Benim</strong></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Sekizinci ayın yirmi ikisi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Emeklerim zayeyledi sel benim</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Sele gitti hasılatım hepisi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Emeklerim zayeyledi sel benim</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Tırtıl geldi tevekleri taladı</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Sel geldi de elek elek eledi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Hasılatı çamurlara beledi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Emeklerim zayeyledi sel benim</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Bu sel bizi ne pek kötü beledi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Dümdüz etti patatesi milledi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Ne çapasın vurdu ne de belledi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Emeklerim zayeyledi sel benim</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yağmur yağmış sel bulanık geliyor.</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Büyük tüccar her kalemden alıyor</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Parası yok birer marka veriyor</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Emeklerim zayeyledi sel benim</p><p></span></p><p><span style="color: #000000">Aşık Veyselin şiirlerinde suyu övdüğünü de görüyorduk. Ancak bu sefer sel baskını olur. </span></p><p><span style="color: #000000">Köylünün bütün emeği boşa gider. Tarlaları harâp olur. Veysel de sel üzerine böyle bir şiir söylemiştir.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Veyselin tabiat şiirleri içine dahil edebileceğimiz tarla ve çiftçi şiirleri de mevcuttur. Bu şiirlerde tabiatla birlikte öne çıkan konu azim ve çalışmadır.</span></p><p><span style="color: #000000">Aşık Veyselin doğa unsurlarını öven şiirlerinde dağ, su, ağaç, çiçekler, kuşlar ve sesleri önemli yer tutar. Bunlardan özellikle dağların, suların, ağaçların övülüşünü Eski Türk inanışlarıyla açıklayabiliriz. Bu inanış günümüze kadar -adini yitirerek de olsa- gelmiştir. Anadoluda birçok yerde dağ isimleri vardır. Saz şiiri geleneği de Eski Türklerden beri vardır. Halk Şairlerimizin bunları övmesi, bağlılık göstermesi bununla açıklanabilir. Ayrıca Kara Toprak şiirinde gördüğümüz gibi İslami unsurlar da katılarak bu fikir ve duyuş yoğrulmuş ve gelişmiştir.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>Veyselin Halk Şiirinde sık sık işlenen Turnalarla ilgili şiirleri de vardır. Bunlardan biri: </strong></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Turnam Senin Sunam Senin</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Geçti bahar geldi yazın</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Turnam senin sunam senin</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Sinemi deler avâzın</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Turnam senin sunam senin</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Tara turnam tellerini</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Issız koma göllerini</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yesem dudu dillerini</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Turnam senin sunam senin</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Avcın benim kıymam cana</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Göz göz yara açtın bana</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Tellerim atmam yabana</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Turnam senin sunam senin</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Gövel turnam gölde döner</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Durmaz ismin dilde döner</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Leblerinden emen kanar</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Turnam senin sunam senin</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Sen ördek ol ben göl olsam</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Sen yolcu ol ben yol olsam</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">İster kapında kul olsam</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Sen keklik ol Veysel çalı</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Saklasın gel seni dalı</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yolunda kurban olmalı</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Turnam senin sunam senin</p><p></span></p><p><span style="color: #000000">Halk şiirinde çeşitli anlamlar bulan turna bu şiirde sevgili olmalıdır ki Aşık onu güzel sözlerle övüyor. Aşık Veyselin tabiat şiirlerinde ses büyük önem taşıyor. Kuş sesleri, ağaç sesleri, rüzgarın çeşitli varlıklar üzerinde bıraktığı sesler.. Aşık bumda da Turnanın seninden etkilenmektedir.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Aşık Veyselin şiirlerinde işlenen diğer bir konu da gurbettir. Gurbetle birlikte ayrılık ve onun verdiği acı Halk şiirimizde sıkça işlenen konulardandır. Eski Şairlerin çeşitli sebeplerle memleketlerinden ve sevdiklerinden uzak düşmeleri de bu şiirin başlıca yazılış sebebiydi. Veyselin şiirlerinde de çeşitli motiflerle ayrılık, özlem ve gurbet dile getirilmiştir.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>Bunlardan birisi Mektup yâre selamımı ulaştır şiiridir:</strong></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Al kâtip kalemi yaz bu selâmı</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Mektup yâre selâmımı ulaştır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Bir yâr için terk eyledim sılamı</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Mektup yâre selâmımı ulaştır.</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Sarıkışla kazamdır Sivralan köyüm</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Geçti ömrüm gurbet elde neyleyim</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Gel diyorsa bu ellerde durmayım</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Mektup yâre selâmımı ulaştır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Yârdan ayrılalı yaralı sinem</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Gam ile kurulmuş temelim binam</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Ağlar mı güler mi gör benim sunam</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Mektup yâre selâmımı ulaştır.</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Gider bu hasretlik yıla yetmez mi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">İsmin tesbih ettim dile gelmez mi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Bülbülün feryadı güle yetmez mi</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Mektup yâre selamımı ulaştır</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000"></p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Gönüle hasiret göze yol yaman</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Veyseli söyletir bir kaşı keman</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Mektup ile konuşalım bir zaman</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">Mektup yâre selâmımı ulaştır.</p><p></span></p><p><span style="color: #000000">Veysel sevdiğinden uzak düşmüştür. Onunla konuşmak, yakın olmak, bu olmuyor bari haber ulaştırmak istemektedir. Turnalar da Halk edebiyatında haber getirip ***ürmek işlevindedirler. Mektup da artık okuma-yazmayla birlikte yer bulmaktadır. Ancak Şair Al katip kalemi yaz bu selamı diyor. Burdan başkasına yazdırdığını anlayabiliyoruz. Veysel yardan bir Gel beklemektedir. Onun sözüyle gurbet illerden hemen uzaklaşacaktır. </span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Gam ile kurulmuş temelim binam ifadesi de aşığın ne kadar acı çektiğini orijinal bir şekilde ifade ediyor.</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Dördüncü dörtlükte kullanılan bülbül-gül motifi Halk edebiyatımızda çok sık kullanılır. bumda aşık sevgili için feryad etmektedir. Sesini ona ulaşmasını istemektedir.</span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="ZeyNoO, post: 712751, member: 10904"] [COLOR="#000000"][COLOR="#FF0000"][B][SIZE=4]Aşık Veyselin Şiirlerinde Tabiat[/SIZE][/B][/COLOR] Aşık Veyselin şiirlerinde birçok konu bulmak mümkündür. Ancak öne çıkan bazı konular olacaktır çünkü Veysel bir halk şairidir. Bizzat halkın içindendir, köylüdür. Günümüz şehir yaşantısının ve yaşayanlarının köyden uzaklığı bir nevi sessizlikten ve doğadan uzaklığı olarak da algılanabilir. Köyde de yaşanagelen günlük bir hayat vardır ancak daha samimi insanların daha yakın olduğu bir yaşamdır bu. Bu nedenle bir halk şairinde doğaya yakınlıkla beraber sessizliğin birer yansıması olarak yalnızlık ve gurbeti görmek çok doğaldır. Aşık Veyselin şiirindeki doğadan sesler şehir hayati içinde ancak sessizlik olsa gerek. (Ağaçlar, rüzgar, dağlar, nehirler vs.den bahseden bir şiir düşünüldüğünde) Aşık Veyselin bir dönem Vatanla, M. Kemalle, medeniyette ilerlemeyle ilgili şiirleri de vardır. Ancak Saz Şiiri geleneği içinde değerlendirilecek olursa bu şiirlerde biraz zorlama olduğunu da fark edebiliriz. Buna göre Aşık Veyselin kendisini aramamız gereken şiirler Halk Şiiri geleneği içinde yazılmış olanlarıdır. Kriter olarak konuyu aldığımızı belirtmeliyiz. Çünkü Aşık Veysel her şiirini heceyle söylemekte, her şiirinde kalıplara uygun kafiyeler kullanmaktadır. Aşık Veyselin doğa ile ilgili inceleyebileceğimiz ilk şiiri [B]Kara Toprak;[/B] baştan sonra toprağı anlatan ve öven bir şiir. Bu şiirle ilgili bir görüşü şöyledir: Bu şiiri Halk edebiyatında örneğine pek çok rastlanan ve koşma tarzında yazılan tabiat tasvirleri nevine sokmak mümkündür. Saz şairleri bu tarz eserlerinde ekseriya belli bir yeri, bir dağı, bir köyü tasvir ederler. Aşık Veysel bu tarz şiirler söylemiştir. Kara Toprak şiirinin onlardan farkı, belli bir yeri değil, genel olarak toprağı övmesidir. Burada tabiattan doğrudan doğruya alınan bir duyu veya duygudan çok, bir düşünce bahis konusudur. Bu şiirde köylünün yaşayışında çok önemli bir yer tutan toprak baş tacı ediliyor. Gerçekten de oraya bağlı bir yaşayışın ürünü bir düşünce tarzı. Bununla beraber dinle, insanlık tarihiyle, çiftçilikle de yoğrulan bir şiir. Ama bunlardan önce Veysel şiire şu dizelerle başlıyor: [INDENT]Dost dost diye nicesine sarıldım Benim sâdık yârim kara topraktır Beyhude dolandım boşa yoruldum Benim sadık yarim kara topraktır.[/INDENT] [B]Şair daha şiirinin başından toprağına bir yâr gibi candan bir dost gibi sarıldığını belirtiyor. Şiirin devamı:[/B] [INDENT]Nice güzellere bağlandım kaldım Ne bir vefâ gördüm ne fayda buldum Her türlü isteğim topraktan aldım Benim sâdık yârim kara topraktır Koyun verdi kuzu verdi süt verdi Yemek verdi ekmek verdi et verdi Kazma ile döğmeyince kıt verdi Benim sâdık yârim kara topraktır Ademden bu deme neslim getirdi Bana türlü türlü meyva yetirdi Hergün beni tepesinde ***ürdü Benim sâdık yârim kara topraktır Karnın yardım kazmayınan belinen Yüzün yırttım tırnağınan elinen Yine beni karşıladı gülünen Benim sâdık yârim kara topraktır İşkence yaptıkça bana gülerdi Bunda yalan yoktur herkes de gördü Bir çekirdek verdim dört bostan verdi Benim sâdık yârim kara topraktır Havaya bakarsam hava alırım Toprağa bakarsam dua alırım Topraktan ayrılsam nerde kalırım Benim sâdık yârim kara topraktır Dileğin var ise iste Allahtan Almak için uzak gitme topraktan Cömertlik toprağa verilmiş Haktan Benim sâdık yârim kara topraktır. Hakikat ararsan açık bir nokta Allah kula yakın kul da Allaha Hakkın gizli hazinesi toprakta Benim sâdık yârim kara topraktır Bütün kusurlarımız toprak gizliyor Merhem çalıp yaralarım düzlüyor. Kolun açmış yollarımı gözlüyor. Benim sâdık yârim kara topraktır.[/INDENT] Aşık Veyselin toprak konusundaki fikirlerini benimseyen başka bir şairimiz de Yunus Emredir. Yunus Emre de toprağı sabır, iyi huy, tevekkül ve mekremetin kaynağı olarak görür Aşık Veyselin bu şiiri insanimizin - özellikle köylümüzün - toprağa, onunla birlikte doğaya-canlıya bakışını belirtir. Halkımızca da çok sevilen bir şiirdir. [B]Veyselin konusu bizzat tabiat olan bir başka şiir de Türlü Türlü Sadâ Verir Ağaçlar:[/B] [INDENT]Yel estikçe dalgalanır dalları Türlü türlü sadâ verir ağaçlar Tertip olmuş kuğu gibi dilleri Türlü türlü sadâ verir ağaçlar Bahar gelir yaprak açar yaz olur Aşka düşe ateş olur köz olur Kaval olur keman olur saz olur Türlü Türlü sadâ verir ağaçlar Yel değdikçe ince dallar ses verir Yeşil yaprak etrafına süs verir Aşılarsan meyvesini has verir Türlü Türlü sadâ verir ağaçlar Balta gelir yalağından yadeder Usta gelir keman yapar ud eder Yanık sesli kaval ne feryad eder Türlü Türlü sadâ verir ağaçlar Davul olur gümbür gümbür gümüler Zurna olur ince sesle iniler Gıranata derlerimi yeniler Türlü Türlü sadâ verir ağaçlar Kalem olur her lisandan okuyor Ana sesi ciğerimi yakıyor Dallarda çeşitli kuş şakıyor Türlü Türlü sadâ verir ağaçlar[/INDENT] Aşık Veyselin bu şiirinde de ayni toprakta olduğu gibi doğal bir varlığın övülmesi var. Övülen varlığın faydalarının açıklanışı bakımından Kara Toprak şiirine benziyor. Ağaçtan elde edilen çalgılardan bahsedildiği gibi ayni ortamda rüzgarında esişiyle bir ses işitilir. Yelin dallara, yapraklara değişiyle de ağacın sadâlari duyulur. Bazen de kuğu gibi hep bir ağızdan söylerler. İkinci kıtada, ikinci mısra doldurma gibi gelse de, baharın yazın gelişiyle aşkın yeşerişi, aşıkların yanışı arasında bir bağ vardır. Yine aşıklar keman gibi, kaval gibi, saz gibi inlemektedirler. Üçüncü kıtada ağaçların tasvirinin ardından köylüye bir öğüt vardır. Toprak gibi ağacın da faydası vardır. İnsan ondan da uzak kalmamalıdır. Bundan sonra gelen iki kıtada, ağaçtan yapılan çalgılar anlatılır. Ağaç âdeta onların ağzından feryad ediyor, ezgiler mırıldanıyordur. Son olarak da kalem olarak ağacı düşünüyor. Güzellik unsuru olarak ağaca konan kuş da yine son kıtada geçmektedir. [B]Aşık Veyselin dağlar ile ilgili şiirlerinden bazı dörtlükler:[/B] [INDENT]Arzusun çektiğim Beserek Dağı Elvan Çiçeklerin açtı mı Çevre yanın güzellerin otağı Bizim eller yaylasına göçtü mü (Beserek Dağı) Feleğinen çok oynadım ütüldüm Bir zalimin tuzağına tutuldum Haraç mezat dost uğruna satıldım Verildim de Çamlıbele yaslandım Veysel der bir yarin derdine düştüm Aşkın dolusunu elinden içtim Kendi kaçtı hayaline ulaştım Sarıldım da Çamlıbele yaslandım (Çamlıbel)[/INDENT] [B]Sel ile ilgili bir şiiri: Emeklerim Zayeyledi Sel Benim[/B] [INDENT]Sekizinci ayın yirmi ikisi Emeklerim zayeyledi sel benim Sele gitti hasılatım hepisi Emeklerim zayeyledi sel benim Tırtıl geldi tevekleri taladı Sel geldi de elek elek eledi Hasılatı çamurlara beledi Emeklerim zayeyledi sel benim Bu sel bizi ne pek kötü beledi Dümdüz etti patatesi milledi Ne çapasın vurdu ne de belledi Emeklerim zayeyledi sel benim Yağmur yağmış sel bulanık geliyor. Büyük tüccar her kalemden alıyor Parası yok birer marka veriyor Emeklerim zayeyledi sel benim[/INDENT] Aşık Veyselin şiirlerinde suyu övdüğünü de görüyorduk. Ancak bu sefer sel baskını olur. Köylünün bütün emeği boşa gider. Tarlaları harâp olur. Veysel de sel üzerine böyle bir şiir söylemiştir. Veyselin tabiat şiirleri içine dahil edebileceğimiz tarla ve çiftçi şiirleri de mevcuttur. Bu şiirlerde tabiatla birlikte öne çıkan konu azim ve çalışmadır. Aşık Veyselin doğa unsurlarını öven şiirlerinde dağ, su, ağaç, çiçekler, kuşlar ve sesleri önemli yer tutar. Bunlardan özellikle dağların, suların, ağaçların övülüşünü Eski Türk inanışlarıyla açıklayabiliriz. Bu inanış günümüze kadar -adini yitirerek de olsa- gelmiştir. Anadoluda birçok yerde dağ isimleri vardır. Saz şiiri geleneği de Eski Türklerden beri vardır. Halk Şairlerimizin bunları övmesi, bağlılık göstermesi bununla açıklanabilir. Ayrıca Kara Toprak şiirinde gördüğümüz gibi İslami unsurlar da katılarak bu fikir ve duyuş yoğrulmuş ve gelişmiştir. [B]Veyselin Halk Şiirinde sık sık işlenen Turnalarla ilgili şiirleri de vardır. Bunlardan biri: [/B] [INDENT]Turnam Senin Sunam Senin Geçti bahar geldi yazın Turnam senin sunam senin Sinemi deler avâzın Turnam senin sunam senin Tara turnam tellerini Issız koma göllerini Yesem dudu dillerini Turnam senin sunam senin Avcın benim kıymam cana Göz göz yara açtın bana Tellerim atmam yabana Turnam senin sunam senin Gövel turnam gölde döner Durmaz ismin dilde döner Leblerinden emen kanar Turnam senin sunam senin Sen ördek ol ben göl olsam Sen yolcu ol ben yol olsam İster kapında kul olsam Sen keklik ol Veysel çalı Saklasın gel seni dalı Yolunda kurban olmalı Turnam senin sunam senin[/INDENT] Halk şiirinde çeşitli anlamlar bulan turna bu şiirde sevgili olmalıdır ki Aşık onu güzel sözlerle övüyor. Aşık Veyselin tabiat şiirlerinde ses büyük önem taşıyor. Kuş sesleri, ağaç sesleri, rüzgarın çeşitli varlıklar üzerinde bıraktığı sesler.. Aşık bumda da Turnanın seninden etkilenmektedir. Aşık Veyselin şiirlerinde işlenen diğer bir konu da gurbettir. Gurbetle birlikte ayrılık ve onun verdiği acı Halk şiirimizde sıkça işlenen konulardandır. Eski Şairlerin çeşitli sebeplerle memleketlerinden ve sevdiklerinden uzak düşmeleri de bu şiirin başlıca yazılış sebebiydi. Veyselin şiirlerinde de çeşitli motiflerle ayrılık, özlem ve gurbet dile getirilmiştir. [B]Bunlardan birisi Mektup yâre selamımı ulaştır şiiridir:[/B] [INDENT]Al kâtip kalemi yaz bu selâmı Mektup yâre selâmımı ulaştır Bir yâr için terk eyledim sılamı Mektup yâre selâmımı ulaştır. Sarıkışla kazamdır Sivralan köyüm Geçti ömrüm gurbet elde neyleyim Gel diyorsa bu ellerde durmayım Mektup yâre selâmımı ulaştır Yârdan ayrılalı yaralı sinem Gam ile kurulmuş temelim binam Ağlar mı güler mi gör benim sunam Mektup yâre selâmımı ulaştır. Gider bu hasretlik yıla yetmez mi İsmin tesbih ettim dile gelmez mi Bülbülün feryadı güle yetmez mi Mektup yâre selamımı ulaştır Gönüle hasiret göze yol yaman Veyseli söyletir bir kaşı keman Mektup ile konuşalım bir zaman Mektup yâre selâmımı ulaştır.[/INDENT] Veysel sevdiğinden uzak düşmüştür. Onunla konuşmak, yakın olmak, bu olmuyor bari haber ulaştırmak istemektedir. Turnalar da Halk edebiyatında haber getirip ***ürmek işlevindedirler. Mektup da artık okuma-yazmayla birlikte yer bulmaktadır. Ancak Şair Al katip kalemi yaz bu selamı diyor. Burdan başkasına yazdırdığını anlayabiliyoruz. Veysel yardan bir Gel beklemektedir. Onun sözüyle gurbet illerden hemen uzaklaşacaktır. Gam ile kurulmuş temelim binam ifadesi de aşığın ne kadar acı çektiğini orijinal bir şekilde ifade ediyor. Dördüncü dörtlükte kullanılan bülbül-gül motifi Halk edebiyatımızda çok sık kullanılır. bumda aşık sevgili için feryad etmektedir. Sesini ona ulaşmasını istemektedir.[/COLOR] [/QUOTE]
Alıntıları ekle...
İsim
Spam kontrolü
En iyi yönetim şekli?
Cevapla
Forumlar
Edebiyat / Kültür / Sanat
Edebiyat / Kitap
Aşık Veysel'in Şiirlerinde Tabiat
Top