Uyku, beden zihin ve sağlık

Uyku, beden ve zihin sağlığı için oldukça önemlidir. Uyku döngümüz sayesinde hormon salgılamamız düzenleniyor, zihnimiz toparlanıyor ve bedenimiz dinleniyor. Bu sebeple her birey belli bir saat aralığında uykuya ihtiyaç duyuyor. Günlük uyku saatleri bir yetişkin için ortalama 7 saat civarı iken gençlerde bu sayı 8-10 saat ve çocuklarda 10-13 saate çıkabiliyor.


Bazılarımız yatakta daha az zaman geçirip güne daha çok zaman ayırmak isteyebiliyor. Ama unutmamak gerekiyor ki uykudan feragat etmek çeşitli sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Uykuya dalmakta zorlanıyor, geceleri uykunuzdan sıkça uyanıyor, uyandığınız zaman yorgun hissediyor ancak buna rağmen uyumakta zorlanıyorsanız insomnia olarak da bilinen uykusuzluk hastalığı yaşıyor olabilirsiniz. İş hayatınızı ve özel yaşamınızı birçok yönden olumsuz etkileyen uykusuzluğun sebep olabileceği birtakım sağlık sorunları bulunmaktadır.

• Psikolojik rahatsızlıklar

Uyku, günün yorgunluğunu ve stresini üzerimizden attığımız bir süreçtir. Bu süreçte bilişsel olarak öğrenme, günün bilgilerini depolama, birçok metabolik olayın devam ettiği biliniyor. Yani aslında beynimiz uykuda hem dinleniyor hem de düzenlemeler yaparak çalışmaya devam ediyor. Bu sebeplerle zihnimizin işleyişinde uyku büyük önem taşır. Bu sebeple uykusuzlukla bağlantılı sağlık sorunlarının başında zihinsel süreçlerin aksamasına bağlı gelişen psikolojik rahatsızlıklar geliyor.
Dikkat bozukluğu, duygu durum dengesizlikleri, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik rahatsızlıklar uzun süre uykusuz kalan kişilerde ortaya çıkabilir. Yetersiz uyku, duygu durumunuzu düzenlemede güçlükler yaratabilir. Bu da sizi depresyona karşı daha savunmasız bırakabilir. Psikolojik rahatsızlıklar uykusuzluk sorununu daha da şiddetlendirebilir.

• Bağışıklık düşüklüğü

Uyku halindeyken vücudumuzun çalışmaya devam ettiğini söylemiştik. Buna bağışıklık sistemimizin vücudumuzu koruyan ve savaşan kısmı da dahil. Uyku esnasında bakteri ve virüslere karşı savaşan bağışıklık sistemi uykusuzluk sebebiyle zorlanıp işlevini yerine getiremez hale gelebilir. Uzun süreli uykusuzluk halleri diyabet ve kalp rahatsızlıkları gibi kronik hastalıklara kapı açabilir.

• Sindirim sorunları

Günümüzün önemli sağlık sorunlarından birisi olan obezitenin sebeplerinden birisinin de uykusuzluk olduğu ileri sürülüyor. Bunun sebebi olarak uyku esnasında salgılanan ve tokluk hissi yaratan hormonların uykusuzluk sebebiyle yeterince salgılanmaması gösterilebilir. Bunun yanında uykusuzluk insülin üretimini de düşürebiliyor. Buna bağlı olarak kan şekeri seviyelerinde dengesizlikler olması ve uzun vadede diyabet görülmesi olasılığı yükselebiliyor.

• Kardiyovasküler problemler

Uyku durumunda vücudumuzun en önemli organlarından kalbimiz gereken dinlenmeyi yaşar. Uykusuzluk, kalp ve damarların ihtiyacı olan yenilenmeyi geciktirmesi sebebiyle kronik kalp rahatsızlıklarına sebebiyet verebiliyor. Kan şekeri ve tansiyon uyku esnasında dengelendiğinden kalp krizi ve felç riskleri uykusuzla bağlantılı olarak görülebilen sağlık sorunları arasında sayılabilir.

• Cinsellik ile alakalı sorunlar

Uyku esnasında çoğu hormonun salgılanması gerçekleşiyor. Bu hormonlar arasında testosteron hormonu da bulunur. Uyku sorunu çeken erkeklerde düşen testosteron seviyesi cinsel isteksizliğe sebebiyet verebilmenin yanı sıra enerji düşüklüğüne de sebebiyet verebiliyor.
Bütün bu ihtimalleri göz önünde bulundurduğumuzda uykusuzlukla bağlantılı sağlık sorunlarını göz ardı etmemek gerekiyor. Uykusuzluk ile başa çıkmak için birtakım alışkanlıklar edinebilirsiniz. Her gün aynı saatte uyuyup uyanmak, gün içinde fiziksel aktiviteler yapmak, şekerli gıdaları sınırlamak, kafein ve alkol kullanımından kaçınmak gibi önlemler alabilirsiniz.
Uykusuzluk sorununuz çok uzun süredir devam ediyor ve yaşamınızı çok etkiliyorsa doktora görünmelisiniz. Kronik bir uykusuzluk hastalığına karşı doktor bir tedavi önerebilir. Uyku düzenini sağlamak, zihinsel ve bedensel sağlığımızı korumak adına çok önemlidir dolayısıyla görmezden gelmemekte fayda var.