Jet lag, birden fazla zaman dilimini hızla katederek seyahateden herkesi etkileyebilen geçici bir uyku bozukluğudur. Jet Lag vücudunuzunbiyolojik saatinin ya da 24 saatlik ritminin bozulması sonucu meydana gelir.Biyolojik saatiniz, vücudunuza ne zaman uyumanız ve uyanmanız gerektiğinibildirir. Ne kadar çok zaman dilimi katedilirse, jet lag oluşma olasılığı okadar artar.
Jet lag, gündüz yorgunluğuna, keyifsizlik hissine, ayıkkalma zorluğuna ve sindirim sistemi problemlerine sebep olabilir. Jet laggeçicidir, ama tatilinizin ya da iş seyahatinizin konforunu önemli ölçüdebozabilir. Ancak jet lag bozukluğunu önlemeye ya da en aza indirmeye yarayacakbazı adımlar vardır.
Jet Lag bozukluğu belirtileri nelerdir?
Jet lag belirtileri değişebilir. Bir ya da daha fazla belirtiyaşayabilirsiniz. Jet lag belirtileri şunlardır:
- Uyku düzeninin bozulması (uykusuzluk, erken uyanma ya da aşırı uyku hali gibi).
- Gündüz yorgunluğu
- Her zamanki konsantre seviyesinde ya da iş yapma düzeyinde gerileme.
- Mide sorunları, kabızlık ya da ishal.
- Genel bir keyifsizlik hissi.
- Kas ağrısı
- Kadınlarda adet belirtileri.
Uzağa yolculuk ettikçe belirtiler kötüleşir
Eğer en az iki zaman diliminden geçtiyseniz Jet lag belirtilerigenellikle 1-2 gün sürer. Özellikle doğuya doğru yolculuk ediyorsanız, geçilenzaman dilimleri arttıkça belirtiler daha kötü olabilir ya da daha uzun sürebilir.Geçilen her zaman dilimi için iyileşme süresinin yaklaşık bir gün sürdüğütahmin edilmektedir.
Doktora ne zaman gitmeli?
Jet lag geçicidir. Ama eğer sık yolculuk eden biriyseniz vesürekli jet lag ile mücadele ediyorsanız, uyku konusunda uzman bir doktoragitmek faydalı olabilir.
Jet Lag bozukluğunun riskleri nelerdir?
- Katedilen zaman dilimi sayısı. Katedilen zaman dilimi sayısı arttıkça jet lag olasılığı fazlalaşır.
- Doğuya doğru uçmak. Doğuya doğru uçmak batıya uçmaktan daha zor gelebilir. Çünkü doğuya uçarken zaman kaybedersiniz, batıya uçarken ise zaman kazanırsınız.
- Sık uçmak. Pilotlar, uçuş personelleri ve iş seyahatine çıkanların jet lag yaşama olasılığı daha fazladır.
- Yaşlı olmak. Yaşlıların jet lag etkilerinden kurtulması daha fazla zaman alabilir.
Neden olduğu sağlık sorunları
Bazı kalp krizi ve felç durumlarında biyolojik saatte aşırıdeğişiklikler bildirilmiştir, ama bu nadir görülür.
Jet Lag bozukluğunun tedavisi nasıldır?
Jet lag genellikle tedavi gerektirmez. Ancak eğer sık uçanve sürekli jet lag yaşayan biriyseniz, doktorunuz ilaç ya da ışık terapisiönerebilir.
Işık tedavisi
Vücudunuzun biyolojik saati diğer faktörler arasında günışığından da etkilenir. Zaman dilimleri katedildiğinde, vücudunuz yeni birzaman dilimine adapte olmalı ve uygun zamanda uyumanızı ve uyanmanızı sağlamalıdır.
Işık tedavisi bu geçişi kolaylaştırmaya yarayabilir. Butedavide, uyanık olmanız gereken saatlerde, belirli ve düzenli bir süreboyunca, gün ışığını taklit eden yapay parlak bir ışığa ya da lambaya bakarsınız.Eğer iş seyahatlerine çıkan biriyseniz ve sık sık içeride, doğal gün ışığındanuzakta bulunuyorsanız yeni bir zaman dilimindeyken gün esnasında bu tedaviyararlı olabilir. Işık tedavisi farklı şekillerde olabilir. Örneğin, birmasanın üzerinde bulunan ışık kabini; ofis ortamı için daha uygun olabilecekbir masa lambası; kafanıza taktığınız bir ışık vizörü; güneşin doğuşunu takliteden ve odayı yavaş yavaş aydınlatarak sabahleyin uyanmanıza yardımcıolabilecek bir simulatör.
