Forumlar
Yeni Mesajlar
CerezExtra
EĞLENCE ↓
Şans Kurabiyesi
Renk Falınız
ÇerezRADYO
Sevgiliye Özel
ÇerezDERGİ
Hızlı Okuma Testleri
Pratik Çözümler
Yeniler
Yeni Mesajlar
Yeni ürünler
Yeni kaynaklar
Son Aktiviteler
İndir
En son incelemeler
Dükkan
Giriş
Kayıt
Yeniler
Yeni Mesajlar
Menu
Giriş
Kayıt
Uygulamayı yükle
Yükle
Forumlar
Eğitim
BilgiBANK
Türkçe & Dilbilgisi & İmla Kuralları
İsimden İsim Yapan Yapım Ekleri
JavaScript devre dışı bırakıldı. Daha iyi bir deneyim için, devam etmeden önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Konuya cevap yaz
Mesaj
<blockquote data-quote="ZeyNoO" data-source="post: 531769" data-attributes="member: 10904"><p><span style="color: #000000"><span style="color: #FF0000"><strong>İsimden İsim Yapan Yapım Ekleri</strong></span></span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>-lik:</strong></span></p><p><span style="color: #000000">Yer isimleri yapar: kömürlük, kitaplık, tuzluk, odunluk, ağaçlık, zeytinlik, çöplük...</span></p><p><span style="color: #000000">Alet ve araç isimleri yapar: başlık, kulaklık, gecelik, gözlük, önlük...</span></p><p><span style="color: #000000">Topluluk isimleri yapar: gençlik, insanlık, Türklük... </span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Soyut isimler yapar: gençlik, insanlık, Türklük, çocukluk, hanımlık, kardeşlik, Müslümanlık, kulluk, erkeklik, bilgelik... </span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Sınırlama, ayırma, ölçü tahsis anlamı taşıyan isimler yapar: bayramlık, kışlık, akşamlık, gömleklik, hediyelik, ömürlük, haftalık, aylık... </span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Sıfatlara gelerek durum bildiren isimler yapar: iyilik, güzellik, küçüklük... </span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000">Meslek isimleri yapar: öğretmenlik, doktorluk, veterinerlik, eczacılık, arıcılık, demircilik, kılavuzluk, rehberlik... </span></p><p><span style="color: #000000">Bu ekle türetilen ekler sıfat olarak da kullanılabilirler. <u>İsimle sıfat arasında tür farkı olduğu için bu yönde soru sorulabilir: </u></span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">kışlıklar, kışlık odun; </p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">günlüğüm, günlük masraf; </p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">elbiselikler, elbiselik kumaş;</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">turşuluklar, turşuluk biber; </p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">kiralıktan, kiralık daireden, </p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">satılıklar, satılık arsalar... </p><p></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>-ce</strong></span></p><p><span style="color: #000000">Dil isimleri yapar: Türkçe, Almanca, Arapça, Farsça.. </span></p><p><span style="color: #000000">Yer isimleri yapar: Çatalca, Yenice, Çamlıca, Taşlıca, Ilıca... </span></p><p><span style="color: #000000">Hayvan ve bitki isimleri yapar: delice, karaca, kokarca, yumuşakça... </span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>-ci</strong></span></p><p><span style="color: #000000">İsim, sıfat, zarf türetir:sanatçı, kiracı, inşaatçı, yolcu, çaycı, şakacı, duacı, milliyetçi, Türkçü, halkçı, sözcü, tiyatrocu, kemancı...</span></p><p><span style="color: #000000">gazeteci çocuk, şakacı insan...</span></p><p><span style="color: #000000">akılcı (davranmak), Atatürkçü (geçinmek) </span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>-li</strong></span></p><p><span style="color: #000000">Soyut ve somut isimler ve sıfat türetir. Özel isimlere getirildiğinde kesme işaretiyle ayrılmaz. </span></p><p><span style="color: #000000">Kişinin nereli olduğunu bildirir:Ankaralı, Konyalı, köylü, kentli... </span></p><p><span style="color: #000000">Bir şeyin içinde daha çok ne bulunduğunu bildirir:Tuzlu, şekerli, acılı, tozlu...</span></p><p><span style="color: #000000">Soy, devlet bildirir: Osmanlı, Karahanlı, Selçuklu... </span></p><p><span style="color: #000000">Durum (medenî hâl) bildirir:Sözlü, evli, nişanlı... </span></p><p><span style="color: #000000">Renk bildirir; ikileme kurar: Mavili, yeşilli, kırmızılı, allı yeşilli, sarılı kırmızılı... </span></p><p><span style="color: #000000">Kişinin sahip olduğu özelliği bildirir: Bilgili, tecrübeli, akıllı, görgülü, saygılı, kültürlü, akıllı uslu... </span></p><p><span style="color: #000000">Diğerleri:Gönüllüler, gönüllü (kişiler)...İrili ufaklı, kadınlı erkekli... </span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>-siz</strong></span></p><p><span style="color: #000000">-li ekinin olumsuzunu yapar. Ama -li ekini almış her kelimenin -siz ile olumsuzu yapılmaz:</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">akıllı X akılsız doğru</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">bilgili X bilgisiz doğru</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">nişanlı X nişansız yanlış</p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">köylü X köysüz yanlış </p></span></p><p style="margin-left: 20px"><span style="color: #000000">mavili X mavisiz yanlış </p><p></span></p><p><span style="color: #000000">İsim, sıfat ve zarf türetir: Korkusuz (çocuk), akılsız, susuz (topraklar), tatsız, güçsüzler, ölümsüz, eşsiz, yersiz yurtsuz (kaldım), kimsesiz, tarafsız (davranmalı)... </span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>-ki</strong></span></p><p><span style="color: #000000">Zaman ve yer bildiren kelimelerden sıfat yapar. Bu sıfatlar isimleşebilir. -ki ve -kü şekillerinde kullanılır. </span></p><p><span style="color: #000000">bugünkü (maç), akşamki (fırtına), geceki (soğuk), bugünkünü, yarınkinden...</span></p><p><span style="color: #000000">Yer bildiren kelimelerde -de hâl ekiyle birlikte kullanılır:Aşağıdaki (sorular), aşağıdakiler, sınıftaki (öğrenciler), sınıftakiler, raftaki (eşyalar), yuvadaki (yavrular)... </span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>-ti</strong></span></p><p><span style="color: #000000">Yansımalardan isim türetir:çıtır-tı, cızır-tı, şakır-tı, şıkır-tı, homur-tu, gıcır-tı, patır-tı</span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><p><span style="color: #000000"><strong>Diğer ekler:</strong></span></p><p><span style="color: #000000"></span></p><ul> <li data-xf-list-type="ul"><span style="color: #000000">-e: göze (kaynak)...</span></li> <li data-xf-list-type="ul"><span style="color: #000000">-cil: etçil, otçul, insancıl, evcil, bencil, ölümcül...</span></li> <li data-xf-list-type="ul"><span style="color: #000000">-daş: vatandaş, yurttaş, gönüldaş, anlamdaş, meslektaş...</span></li> <li data-xf-list-type="ul"><span style="color: #000000">-gil: Aligil, Yaşargil, ancamgil...</span></li> <li data-xf-list-type="ul"><span style="color: #000000">-leyin: geceleyin, akşamleyin, sabahleyin, gündüzleyin...</span></li> <li data-xf-list-type="ul"><span style="color: #000000">-nci: birinci, üçüncü, sonuncu...</span></li> <li data-xf-list-type="ul"><span style="color: #000000">-er: üçer, beşer, yedişer, dörder, altışar...</span></li> <li data-xf-list-type="ul"><span style="color: #000000">-cİk: gelincik, kızılcık, elmacık, kulakçık, karıncık...</span></li> </ul><p></p><p><span style="color: #000000"></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="ZeyNoO, post: 531769, member: 10904"] [COLOR=#000000][COLOR=#FF0000][B]İsimden İsim Yapan Yapım Ekleri[/B][/COLOR] [B]-lik:[/B] Yer isimleri yapar: kömürlük, kitaplık, tuzluk, odunluk, ağaçlık, zeytinlik, çöplük... Alet ve araç isimleri yapar: başlık, kulaklık, gecelik, gözlük, önlük... Topluluk isimleri yapar: gençlik, insanlık, Türklük... Soyut isimler yapar: gençlik, insanlık, Türklük, çocukluk, hanımlık, kardeşlik, Müslümanlık, kulluk, erkeklik, bilgelik... Sınırlama, ayırma, ölçü tahsis anlamı taşıyan isimler yapar: bayramlık, kışlık, akşamlık, gömleklik, hediyelik, ömürlük, haftalık, aylık... Sıfatlara gelerek durum bildiren isimler yapar: iyilik, güzellik, küçüklük... Meslek isimleri yapar: öğretmenlik, doktorluk, veterinerlik, eczacılık, arıcılık, demircilik, kılavuzluk, rehberlik... Bu ekle türetilen ekler sıfat olarak da kullanılabilirler. [U]İsimle sıfat arasında tür farkı olduğu için bu yönde soru sorulabilir: [/U] [INDENT]kışlıklar, kışlık odun; günlüğüm, günlük masraf; elbiselikler, elbiselik kumaş; turşuluklar, turşuluk biber; kiralıktan, kiralık daireden, satılıklar, satılık arsalar... [/INDENT] [B]-ce[/B] Dil isimleri yapar: Türkçe, Almanca, Arapça, Farsça.. Yer isimleri yapar: Çatalca, Yenice, Çamlıca, Taşlıca, Ilıca... Hayvan ve bitki isimleri yapar: delice, karaca, kokarca, yumuşakça... [B]-ci[/B] İsim, sıfat, zarf türetir:sanatçı, kiracı, inşaatçı, yolcu, çaycı, şakacı, duacı, milliyetçi, Türkçü, halkçı, sözcü, tiyatrocu, kemancı... gazeteci çocuk, şakacı insan... akılcı (davranmak), Atatürkçü (geçinmek) [B]-li[/B] Soyut ve somut isimler ve sıfat türetir. Özel isimlere getirildiğinde kesme işaretiyle ayrılmaz. Kişinin nereli olduğunu bildirir:Ankaralı, Konyalı, köylü, kentli... Bir şeyin içinde daha çok ne bulunduğunu bildirir:Tuzlu, şekerli, acılı, tozlu... Soy, devlet bildirir: Osmanlı, Karahanlı, Selçuklu... Durum (medenî hâl) bildirir:Sözlü, evli, nişanlı... Renk bildirir; ikileme kurar: Mavili, yeşilli, kırmızılı, allı yeşilli, sarılı kırmızılı... Kişinin sahip olduğu özelliği bildirir: Bilgili, tecrübeli, akıllı, görgülü, saygılı, kültürlü, akıllı uslu... Diğerleri:Gönüllüler, gönüllü (kişiler)...İrili ufaklı, kadınlı erkekli... [B]-siz[/B] -li ekinin olumsuzunu yapar. Ama -li ekini almış her kelimenin -siz ile olumsuzu yapılmaz: [INDENT]akıllı X akılsız doğru bilgili X bilgisiz doğru nişanlı X nişansız yanlış köylü X köysüz yanlış mavili X mavisiz yanlış [/INDENT] İsim, sıfat ve zarf türetir: Korkusuz (çocuk), akılsız, susuz (topraklar), tatsız, güçsüzler, ölümsüz, eşsiz, yersiz yurtsuz (kaldım), kimsesiz, tarafsız (davranmalı)... [B]-ki[/B] Zaman ve yer bildiren kelimelerden sıfat yapar. Bu sıfatlar isimleşebilir. -ki ve -kü şekillerinde kullanılır. bugünkü (maç), akşamki (fırtına), geceki (soğuk), bugünkünü, yarınkinden... Yer bildiren kelimelerde -de hâl ekiyle birlikte kullanılır:Aşağıdaki (sorular), aşağıdakiler, sınıftaki (öğrenciler), sınıftakiler, raftaki (eşyalar), yuvadaki (yavrular)... [B]-ti[/B] Yansımalardan isim türetir:çıtır-tı, cızır-tı, şakır-tı, şıkır-tı, homur-tu, gıcır-tı, patır-tı [B]Diğer ekler:[/B] [LIST] [*]-e: göze (kaynak)... [*]-cil: etçil, otçul, insancıl, evcil, bencil, ölümcül... [*]-daş: vatandaş, yurttaş, gönüldaş, anlamdaş, meslektaş... [*]-gil: Aligil, Yaşargil, ancamgil... [*]-leyin: geceleyin, akşamleyin, sabahleyin, gündüzleyin... [*]-nci: birinci, üçüncü, sonuncu... [*]-er: üçer, beşer, yedişer, dörder, altışar... [*]-cİk: gelincik, kızılcık, elmacık, kulakçık, karıncık... [/LIST] [/COLOR] [/QUOTE]
Alıntıları ekle...
İsim
Spam kontrolü
Turizmin başkenti olarak bilinen güneydeki ilimiz?
Cevapla
Forumlar
Eğitim
BilgiBANK
Türkçe & Dilbilgisi & İmla Kuralları
İsimden İsim Yapan Yapım Ekleri
Top