Bergson
• Ona göre doğru bilginin ölçütü
sezgidir.
• İnsan neyin iyi neyin kötü
olacağını ancak sezgi ile
kavrayabilir.
• İnsan, içinden gelen sezgiye
uyarak hareket ederse (yoksula
yardım edip etmeme gibi) iyi olanı,
ahlaki olanı yapmış olur.
Mill
• İyi ve kötünün ölçütü faydadır.
• İyinin ölçütü olan mutluluk,
yalnızca eylemde bulunanın değil,
ilgili herkesin mutluluğudur.
• Mill, çok sayıda insana en yüksek
mutluluğu verebilmek ilkesini
benimser.
• Böylece evrensel ahlak yasasının
varlığını kabul eden Mill, bunu
mutluluk gibi öznel bir ilkeye
dayandırmış olmaktadır.
Bentham
• Yaşamda değerli olan şeyin haz
olduğu görüşündedir.
• Ona göre en yüce haz,
olabildiğince çok sayıda insana en
yüksek düzeyde fayda sağlayan
hazdır.
• Bu anlayışa göre insan yalnızca
kendi hazzını ya da mutluluğunu
değil, birlikte yaşadığı diğer
insanların da yararını ve
mutluluğunu düşünmelidir.
• O halde tek başına insan için
değil, herkes için faydalı olan,
yasa olarak kabul edilmelidir.
Sokrates
• İnsanın eylemlerini belirleyen bir
takım temel normlar ve değerler
vardır.
• Bu değerlerin kaynağı insanda
değildir.
• İnsanın nasıl eylemde
bulunacağına, bu değerler ışığında
akıl karar vermelidir.
Platon
• Bir eylemin iyi ya da kötü
olmasını, "İyi ideası"na uygun
olup olmamasına bağlıyor.
• İnsanın en yüksek amacı, İyi
ideası'na ulaşmaktır.
Aristoteles
• Aristoteles'e göre insan,
mutluluğa ulaşmak için aşırı
uçlardan kaçınmalı, orta yolu
seçmelidir.
• Gözü kara ile korkaklık arasında
orta yol olan cesareti, müsriflik ile
cimrilik arasında orta yol olan
cömertliği seçmelidir.
Spinoza
• Spinoza'ya göre evren, “Makro
Kozmos” ve “Mikro Kozmos” olarak
ikiye ayrılmıştır.
• Başlangıçta bir olan bu iki evren,
insanın duygu ve tutkularının esiri
olası yüzünden ayrışmıştır.
• Neyin iyi, neyin kötü olduğu
Makro Kozmosun doğasında belli ve
gizlidir.
• İnsan duygu ve tutkularının esiri
olmaktan kurtularak “Makro
Kozmos”un doğasına geri dönüp bu
ilkelere sahip olmalıdır.
Kant
• Kant'a göre ise ahlâki eylemin
amacı mutluluk değil "ödev"
olmalıdır.
• Ödev, iyiyi istemedir. Bunun
gerçekleşmesi ya da
gerçekleşmemesi önemli değildir.
• Ona göre bir eylem, "ödev"
duygusundan dolayı
gerçekleştirilmişse, ahlakidir.
• Kant'a göre bir eylemin
gerisindeki ilke, eylemin
kendisinden ve sonucundan daha
önemlidir.
• "Öyle davran ki, eylemine ölçü
aldığın ilke, tüm insanlar için
genel bir yasa haline gelebilsin"
ilkesi onun evrensel ahlak
anlayışını ortaya koymaktadır.
• İnsanlar, ahlak yasalarını tüm
insanlar için geçerli olabilecek
şekilde koydukları için evrensel ve
mutlaktır.
● Kaynak:
• Ona göre doğru bilginin ölçütü
sezgidir.
• İnsan neyin iyi neyin kötü
olacağını ancak sezgi ile
kavrayabilir.
• İnsan, içinden gelen sezgiye
uyarak hareket ederse (yoksula
yardım edip etmeme gibi) iyi olanı,
ahlaki olanı yapmış olur.
Mill
• İyi ve kötünün ölçütü faydadır.
• İyinin ölçütü olan mutluluk,
yalnızca eylemde bulunanın değil,
ilgili herkesin mutluluğudur.
• Mill, çok sayıda insana en yüksek
mutluluğu verebilmek ilkesini
benimser.
• Böylece evrensel ahlak yasasının
varlığını kabul eden Mill, bunu
mutluluk gibi öznel bir ilkeye
dayandırmış olmaktadır.
Bentham
• Yaşamda değerli olan şeyin haz
olduğu görüşündedir.
• Ona göre en yüce haz,
olabildiğince çok sayıda insana en
yüksek düzeyde fayda sağlayan
hazdır.
• Bu anlayışa göre insan yalnızca
kendi hazzını ya da mutluluğunu
değil, birlikte yaşadığı diğer
insanların da yararını ve
mutluluğunu düşünmelidir.
• O halde tek başına insan için
değil, herkes için faydalı olan,
yasa olarak kabul edilmelidir.
Sokrates
• İnsanın eylemlerini belirleyen bir
takım temel normlar ve değerler
vardır.
• Bu değerlerin kaynağı insanda
değildir.
• İnsanın nasıl eylemde
bulunacağına, bu değerler ışığında
akıl karar vermelidir.
Platon
• Bir eylemin iyi ya da kötü
olmasını, "İyi ideası"na uygun
olup olmamasına bağlıyor.
• İnsanın en yüksek amacı, İyi
ideası'na ulaşmaktır.
Aristoteles
• Aristoteles'e göre insan,
mutluluğa ulaşmak için aşırı
uçlardan kaçınmalı, orta yolu
seçmelidir.
• Gözü kara ile korkaklık arasında
orta yol olan cesareti, müsriflik ile
cimrilik arasında orta yol olan
cömertliği seçmelidir.
Spinoza
• Spinoza'ya göre evren, “Makro
Kozmos” ve “Mikro Kozmos” olarak
ikiye ayrılmıştır.
• Başlangıçta bir olan bu iki evren,
insanın duygu ve tutkularının esiri
olası yüzünden ayrışmıştır.
• Neyin iyi, neyin kötü olduğu
Makro Kozmosun doğasında belli ve
gizlidir.
• İnsan duygu ve tutkularının esiri
olmaktan kurtularak “Makro
Kozmos”un doğasına geri dönüp bu
ilkelere sahip olmalıdır.
Kant
• Kant'a göre ise ahlâki eylemin
amacı mutluluk değil "ödev"
olmalıdır.
• Ödev, iyiyi istemedir. Bunun
gerçekleşmesi ya da
gerçekleşmemesi önemli değildir.
• Ona göre bir eylem, "ödev"
duygusundan dolayı
gerçekleştirilmişse, ahlakidir.
• Kant'a göre bir eylemin
gerisindeki ilke, eylemin
kendisinden ve sonucundan daha
önemlidir.
• "Öyle davran ki, eylemine ölçü
aldığın ilke, tüm insanlar için
genel bir yasa haline gelebilsin"
ilkesi onun evrensel ahlak
anlayışını ortaya koymaktadır.
• İnsanlar, ahlak yasalarını tüm
insanlar için geçerli olabilecek
şekilde koydukları için evrensel ve
mutlaktır.
● Kaynak:
