Zooloji (Hayvan Bilimi) Dalları Nelerdir?
Akaroloji
Yunanca akari (akarlar) ve -oloji ("çalışma"); Acari şubesine ait, akarlar, keneler gibi hayvanları inceleyen bir zooloji alt dalı. Özellikle akarları vb. hayvanları inceleyen zoologlara akarolist denir.
Araknoloji
Örümcekleri, yalancıakrepleri ve akrepleri inceleyen bir zooloji alt dalı.
Özellikle Arachnida şubesine ait hayvanları toplayan, inceleyen zoologlara araknokolog (araknid) denir. Bazen küçük örümceğimsileri (örn. akarları) inceleyenler de araknokolog denilse de, daha çok akarolist olarak tanımlanırlar.
Entomoloji
Böcekleri inceleyen bilim dalı.
Hayvanlar aleminin en kalabalık sınıfı olan Insecta, 700 bini aşkın bilinen türün yanı sıra, en az o kadar tanımlanmamış böcek türünü kapsar. Böylesine zengin bir tür çeşitliliği gösteren böcekler doğal olarak insan yaşamında öbür hayvanlardan çok daha büyük bir önem taşır.
Biyolojinin diğer alanları gibi entomoloji de birçok alt dala (sistematik entomoloji, ekoloji, etoloji, fizyoloji v.b) ayrılmıştır. Bu alt dalların çoğunda hem uygulamalı, hemde salt araştırmaya yönelik çalışmalar yapılır. Uygulamalı entomoloji çalışmları böcekleri zararları ve yararları açısından incelerken, kuramsal araştırmaların amacı tüm böceklere ilişkin temel bilgileri toplamaktadır. Uygulamalı entomoloji, tarla ve bahçe bitkileri yetiştiriciliği ile ormancılık gibi alanlarla yakından ilişkilidir.
Bugün çağdaş entomoloji çalışmalarının odak noktası hala taksonominin tanımlama evresindedir ve Lepidoptera (pulkanatlılar) takımından kelebekler ve güveler gibi en iyi incelenmiş gruplarda bile sürekli yeni türler tanımlanmaktadır. Larva erişkin biçimleri birbirinden çok farklı olan tümbaşkalaşmalı böceklerin erişkinleri dışında, böceklerin yaşam evrelerini tanımlamak genellikle son derece güçtür
Etoloji
Hayvan davranışlarını inceleyen zooloji alt dalıdır.
Etoloji, özellikle evrim, nöroanatomi ve ekoloji gibi bazı bilim dallarıyla sıkı bir işbirliği içinde yürütülen, laboratuvar ve alan çalışmalarını kapsar. Etolojinin amacı belirli bir hayvan grubunu değil, onların davranışlarını incelemektir ve çoğu kez tek bir davranış kalıbının, örneğin saldırganlığın değişik hayvanlarda nasıl ortaya çıktığını araştırır. Nöroetoloji olarak ayrılmış bir dalı daha bulunur. Özellikle etoloji üzerine çalışan zoologlara etolog denir.
Herpetoloji
(Yunanca herpeton = sürünmek, ve logos = çalışma) sürüngenleri ve amfibileri inceleyen zooloji alt dalı. Bazı biyologlar herp`i bütün sürüngenleri ve amfibileri tanımlamak için kullanırlar.
Herpetoloji, değişkensıcaklı dörtbacaklıları, morfolojilerini, fizyolojilerini, evrimleşmelerini vs. araştırır. Bu bilimle uğraşanlara herpetolog denir.
İhtiyoloji
Zoolojinin balıklarla ilgilenen alt dalıdır. Kemikli balıklar (Osteichthyes), köpek balığı gibi kıkırdaklı balıklar (Chondrichthyes) ve çenesiz balıklar (Agnatha) ilgi alanıdır. Tüm diğer omurgalı türlerinin sayısı kadar balık türü bulunduğu ve balıklar çok uzun süredir evrimleştiği için, balık sınıflandırması ve biliminde halen bilinmeyenle karşı karşıya kalınmaktadır. Balık biyolojisi ve davranışları halen tam olarak çözülmüş değildir. Zoolojinin yalnızca memelileri inceleyen alt dalı.
Mirmekoloji
Entomolojinin özellikle karıncaları inceleyen dalı. Karıncaların, yaşam ortamlarını, davranışlarını ve insanda hep merak uyandırmış sosyal yaşantılarını araştırır.
Nöroetholoji
Özellikle sinirsel uyartıların, mekanizmaların canlı üzerindeki etkilerini, davranışlarını araştıran bilim dalı. Nöropsikoloji ve etholojinin kombinasyonu bir kavramdır.
- Niko Tinbergen
- Karl von Frisch
- Konrad Lorenz gibi bilim adamlarının yaptığı çalışmalar bu bilimin öncülüğünü üstlenmiştir.
Ornitoloji
Kuşları inceleyen zooloji alt dalı. Yeryüzündeki yaklaşık 8.700 kuş türünün dağılımı, göçleri, davranışları ve ekolojisi ornitolojinin başlıca ilgi alanını oluşturur. Çok geniş alan çalışmaları gerektiren bu konularda, bilgilerin büyük bir bölümü çok sayıdaki amatör ornitolog tarafından elde edilmektedir. Bu nedenle, ornitoloji amatörlerin önemli katkılar yapabildikleri birkaç bilim dalından biri olarak kabul edilir. Taksonomi ve anatomi çalışmaları ise kuş koleksiyonlarına sahip üniversite ya da müzelerde profosyonel araştırmacılar tarafından yürütülür.
Paleozooloji
Yunanca: paleon (yaşlı) ve zoon (hayvan)) paleontolojinin bir dalı
Paleontoloji
Paleontoloji ya da taşılbilim ya da bilim, fosilleri veri olarak kullanarak dünyada yaşamın tarihini yazmak amacını taşıyan bilim dalıdır.
Jeolojinin bir dalı olan paleontoloji, çeşitli jeolojik devirlerde yaşamış olan tek hücreli ve çok hücreli organizmalar üzerinde araştırmalar yapar ve jeolojik devirlerde yaşayan canlılar hakkında bilgi sahibi olunmasına yardımcı olur. Paleontoloji, fosil bilim ya da taşıl bilim olarak da bilinir. Bir başka tanımlamayla, soyu tükenmiş organizmaların fosillerini ve biyolojisini inceleyen bilim dalıdır. İlk paleontoloji araştırmaları Leonardo da Vinci tarafından, Mısırdan getirilmiş kireçtaşında nummulitesleri görmesiyle yapılmaya başlanmıştır. Da Vinci Nummulites'in, bir organizma kalıntısı olduğunu anlamıştır. Paleontoloji iki çeşit olarak incelenir. Bunlar;
1. Makropaleontoloji: Mikroskopta incelenmeyen, makro büyüklükteki fosilleri araştıran paleontolojinin alt dalıdır.
2. Mikropaleontoloji: Çıplak gözle incelenemeyen, ancak mikroskopla incelenebilen fosilleri araştıran paleontolojinin alt dalıdır.
Paleontoloji bu şekilde araştırmalarıyla yer ilmi olan jeolojiye de yardımcı olmaktadır. Bu şekilde yapılan araştırmalar neticesinde tam olarak zamânımıza kadar gelebilmiş fosil zincirine rastlamak mümkün değildir.
Setoloji
Yunanca; cetus ("balina") ve -oloji ("çalışma"), balinalar, yunuslar ve domuz balıklarının sekiz cinsini inceleyen deniz biyolojisi alt dalı. Setolojistler, ya da setoloji alanında çalışanlar, Cetacea takımının evrimini, dağılımını, morfolojisini, davranışlarını, toplumsal dinamiğini ve diğer konularını araştırıp, anlamaya çalışırlar.
