Zenciler, antropolojide insanların ayrıldığı ırklardan biri. Genel olarak zenci sözcüğü yalnızca bir ırkı değil, derileri kara olan tüm insanları kapsar biçimde kullanılmaktadır. Zenci ırkının en belirgin ortak özelliği, derinin, iris ve tüylerin bol miktarda melamin boya maddesi içermesi nedeniyle koyu renkli oluşudur. Renk sarı-kahverengi ya da kırmızıdan, abanoz siyahına dek değişir. Bu koyu renkler güneş ışınlarını soğurarak deri altındaki dokuları korurlar. Öte yandan vücuttaki çok sayıdaki ter bezleri ısının dağılmasını sağlar. Deride çok az kıl bulunur. Saçlar genellikle kıvırcık, bazen de "biber tanesi biçimi"nde örgülüdür. Ağız bölümleri oldukça etli, dişleri ise çok kuvvetlidir; çene kemikleri çok sağlam olup, uzun ve dışarı çıkıktır, dudakları kalın ve sarkık; kulaklar küçüktür. Burnun aşırı geniş oluşu da sıcak ve özellikle nemli-sıcak ortama uyma özelliğine bağlanır. Zenciler, ekvator ortamı ve bu ortamın orman, savan, çöl gibi çeşitli değişikliklerine uyma bakımından kendi içinde derin farklılıklar gösterir. Afrika, Asya ve Avustralya'ya yayılmış olan Zenciler de birbirinden farklıdır. Beyaz ırkta ve Moğol ırkında olduğu gibi Zencilerde de melezler görülür. Buna karşın Zenciler, dünyada en az karışan, büyük göçlerle ana karakterini yitirmeyen ırklardan biridir. Zencilerin ana yurda Afrika anakarası olmakla birlikte, tarih öncesi zamanlardaki göçlerle birçok kolu, Güney Asya ve Avusturalya ile Büyük Okyanus'taki adalara yayıldı. Tarihsel çağlar içindeki göçlerle de Akdeniz adalarına, Kuzey ve Güney Amerika ile Atlas Okyanusu'ndaki adalara geçtiler. Zencilerin ayrıldığı başlıca soy daları şunlardır: Afrika Zencileri: Batı kıyılarında yaşayan Zenciler'in derileri koyu kahverengi ile siyah arasında değişir. Bunların kaası küçük ve uzunca, yüzleri basık, boyları ve kolları uzuna yakın, bacakları kısadır. Liberya'daki Kru, Nijerya'daki Ibo ve Ljav'lar bu soyun tipik örnekleridir. Aşağı Nil bölgesindeki Zenciler, Batı Afrikalı Zenciler'e benzer. Bir bölümü, Beyaz ırktan olan Hami soyuyla karışıktır. Nil çevresinde yaşayan bu Zenciler'e Nilotik adı verilir. Nil boylarında Beyaz ırkla kansan Zenciler'in bir kolu da Mısır halkının bir bölümünü oluşturan
Fellahlardır. Kuzeydoğu Afrika'da, özelikle1 Kenya'da yaşayan Zenciler de Nilotikler'e benzer. Bunlardan Masai, Nandi ve Suk boyları Hami soyuna ait özellikler gösterir. Bu arada Kuzeydoğu Afrika ile Kuzeybatı Afrika'da Sudan ve Senegal boyları, Zenci ırkının tipik örnekleridir.Bunların boyları uzun, vücutları biçimli, derileri koyu kahverengidir. Asya Zencileri: Genellikle başka ırklara karışmıştır. Hindistan'daki Toda, Tamil ve Vedalar Beyaz ırk ile Zenci ırkının karışmasından ortaya çıkmadır, ince çizgili, ince dudaklı ve düz saçlıdırlar. Malay Yarımadası'ndaki Semang'lar ile Hint Okyanusu'ndaki Andaman Adaları'-nda yaşayan Zenciler, kısa boylu, ufak yapılıdırlar. Bunlara "Asya Pigmeleri" adı verilir. Bu arada Yeni Gine ile Borneo'da yaşayanlar da Zenci ırkındandırlar.
Okyanusya Zencileri: Burada yaşayan Zenciler her iki ırkla da karışıktırlar. Yeni Gine ve Borneo'da olduğu gibi bunlar da "Küçük Zenci" koluna bağlıdırlar. Negrito adı verilen bu Zenciler'den Samoa, Solomon ve Hawai Adaları'nda yaşayanlar Moğol ırkı ve Beyaz ırkla karışmıştır. Renkleri açık kahverengi, boyları uzun ve düzgündür. Avusturalya yerlileri de Beyaz-Zenci karışımıdır. Zenciler ayrıca Güney ve Kuzey Amerika'da da önemli topluluklar oluştururlar. Bunlar anakaranın yerlisi değil, köle ticareti yoluyla götürülen Zenciler'dir.
