Yerli Koyun Irklarımız

(Birazda mesleğimle ilgili konu açayım.)

Türkiye yerli koyun ırklarının belirlenmesi ve korunmasının bir çok açıdan önemi vardır. Yeni koyun tiplerinin olyşturulmasında temel gen kaynağı olmaları, yeni tiplerde ortaya çıkabilecek duyarlılıklara karşı dirençlerinin arttırılmasında kullanılmaları, yetersiz çevre koşullarında dahi verim ve varlıklarını devam ettirmeleri en önemli sebeplerden bazılarıdır.

Aşağıda Yerli Koyun Irklarımızın bir sınıflandırmasını bulacaksınız.

Koyunlar; genel olarak kuyruk yapılarına, yararlanma yönlerine ve yapağı özelliklerine göre sınıflandırılır.
Yerli ırklarımızda kuyrukyapılarına göre bir sınıflandırma yapılacak olursa;
-Yağlı Kuyruklu Yerli Koyun Irkları
.Akkaraman
.Morkaraman
.Dağlıç
.İvesi
-İnce Kuyruklu Yerli Koyun Irkları
.Kıvırcık
.Karayaka
.Sakız
.İmroz(Gökçeada)
-Yöresel Yağlı Kuyruklu Koyun Irkları
.Herik
.Tuj
.Hemşin


Irkın Adı.......................: Akkaraman

Dağılım Alanı................: Batıda Eskişehir ve Kütahya’dan başlayarak, doğuda Sivas dahil Orta Anadolu’da ve Karadeniz ile Akdeniz bölgelerinin Orta Anadolu’ya yakın yöreleri.
Tipleri..........................: Sivas ‘Kangal’ tipi, Malatya’da ‘Karakaş’ tipi, Diyarbakır’da ‘Güney Karaman’ varyetesi vardır.
Vücut Rengi..................: Beyazdır. Ağız, burun, göz etrafı ve ayaklar üzerinde siyah lekeler.
Boynuz Durumu.............: Koçların çoğu boynuzlu, koyunlar ise genellikle boynuzsuzdur.
Kuyruk Yapısı.................: Üç parçalı, yuvarlak yapılı ve ‘S’ harfi görünümlüdür. Ağırlığı 4-6 kg’dır
Yapağı Tipi....................: Kaba-karışık yapağı tipi
Diğer Dış Öz:
Baş, boyun altı ve bacaklar çıplaktır. Genel olarak orta cüsseli bir ırktır. Cidago yüksekliği ortalama 65 cm civarı. Baş küçük, düz yada hafif dış bükeydir. Kulaklar sarkıktır.
Verim: Bileşik (kombine) verim yönlüdür.

Verim Özellikleri....................Ortalama
İkizlik ...................................% 4-5
Canlı Ağırlık
Koyun...................................35-40 kg
Koç.......................................50-60 kg
Laktasyon Süt Verimi..............40-55 kg
Laktasyon Süresi....................3-5 ay
Kirli Yapağı Verimi..................1,5-2,0 kg
Lüle Uzunluğu.........................8-12 cm
İncelik ..................................29-35 mikron

Irkın Adı.....................: Dağlıç

Dağılım Alanı..............: Eskişehir, Kütahya, Afyon, Aydın, Muğla ve kısmen İsparta, Burdur ve Antalya illerinde (İç Batı Anadolu eşiği ve Göller Bölgesi’nde)
Vücut Rengi................: Beyaz renktedir. Baş ve bacaklarda siyah yada kahverengi lekeler görülür.
Boynuz Durumu...........: Koçların çoğu sipiral şekilde boynuzlu, koyunlar ise genellikle boynuzsuzdur.
Kuyruk Yapısı...............: Tek parça ve ovaldir, kalp şeklini andırır. Orta kısmında oyuk vardır.
Yapağı Tipi..................: Kaba-Karışık tip. (Akkaramana göre daha ince ve parlak)
Diğer Dış Öz.:
Küçük yapılı bir ırk olup, cidago yüksekliği 60-62 cm civarındadır.
Verim.........................: Bileşik (kombine) verim yönlüdür.

Verim Özellikleri...................Ortalama
İkizlik..................................% 1-2
Canlı Ağırlık
Koyun.................................35-40 kg
Koç.....................................50-60 kg
Laktasyon Süt Verimi............35-40 kg
Laktasyon Süresi..................130-140 gün
Kirli Yapağı Verimi................1,8-2 kg
Lüle Uzunluğu......................11-18 cm
İncelik.................................27-31 mikron


Morkaraman Koyunu


Dağılım Alanı...........: Doğu ve Kuzeydoğudaki Kars, Erzurum, Ağrı, Muş, Bingöl, Van, Bitlis, Erzincan ve Elazığ illerinde
Vücut Rengi.............: Mordan siyaha kadar değişen renkte. Ağız, burun, göz etrafı daha açık, baş ve ayaklar ise daha koyu renktedir.
Boynuz Durumu........: Koçların çoğu boynuzlu, koyunlar ise genellikle boynuzsuzdur.
Kuyruk Yapısı............: Üç parçalı ve ‘S’ harfi görünümlüdür.
Yapağı Tipi...............: Halı-Kilim yapağı tipi
Diğer Dış Öz:
Baş, boyun ve karın altı ile.bacaklar çıplaktır. Ağırlık ve cüsse olarak akkaramandan daha büyüktür. Cidago yüksekliği koyunlarda 66-68 cm civarıdır. Baş, çukur bir alına ve hafif dış bükey bir buruna sahiptir. Kulaklar sarkık yada yarı sarkıktır.
Verim.....................: Bileşik (kombine) verim yönlüdür.

Verim Özellikleri..................Ortalama
İkizlik..................................% 4-8
Canlı Ağırlık
Koyun..................................45-50 kg
Koç......................................60-70 kg
Laktasyon Süt Verimi.............50-65 kg
Laktasyon Süresi...................4-5 ay
Kirli Yapağı Verimi.................1,2-2,0 kg
Lüle Uzunluğu.......................10-12 cm
İncelik..................................30-34 mikron

Irkın Adı.....................:İvesi


Dağılım Alanı..............:Gaziantep, Şanlıurfa ve Hatay illerinde, daha çok Suriye sınır boylarında, alçak ve çöl karakteri gösteren kurak ovalarda yetiştirilir.
Vücut Rengi................:Beyaz yapağı ile örtülüdür. Baş, boyun ve ayaklar kahverengi, kirli sarı veya siyah renkte olabilir. Ancak yaygın renk kahverengidir.
Boynuz Durumu............:Koçların çoğu spiral boynuzludur. Koyunlar ise genellikle boynuzsuzdur.
Kuyruk Yapısı................:Tek parça, yuvarlakça, uç kısmı yukarıya doğru kıvrık Akkaramana oranla daha kısa ve geniştir.
Yapağı Tipi...................:Kaba-karışık yapağı tipi. Yerli ırklarımız içindeki en kaba yapağıya sahip ırklardandır.
Diğer Dış Öz..................:Baş, dışa doğru çıkıntılıdır. (Koç burunluluk hakim) Kulaklar uzun ve sarkıktır. En iri yerli ırklarımızdandır. Koyunlarının ortalama cidago yüksekliği 65-68 cm’dir.
Verim...........................:Süt verim yönü öne çıkmış bir ırk olup et verimi de bazı yerli ırklara göre oldukça iyidir.

Verim Özellikleri......................Ortalama
İkizlik......................................% 5-10
Canlı Ağırlık
Koyun.....................................35-40 kg
Koç.........................................60-70 kg
Laktasyon Süt Verimi
Kırsal Koşullarda......................100-150 kg
Islah edilmiş sürüler.................250-300 kg
Laktasyon Süresi......................6-7 ay
Kirli Yapağı Verimi....................1,5-2 kg
Lüle Uzunluğu..........................11-16 cm
İncelik.....................................32-35 mikron

Herik Koyunları
(Bu ırkı bende hiç görmedim)


Amasya ve çevresi illerde yetiştirilir. Bu ırka Amasya Heriği de denilir. Vücut yapısı ve verim özellikleri bakımından Dağlıç'a benzer. Ancak Dağlıç'a oranla daha küçük yapıdadır. Yapağısı kaba-karışık özelliktedir.

Sessiz Gemi tanıştırayım :TUJ
Kars, Ardahan ve Iğdır çevresinde çok az sayıda yetiştirilir. Yağlı kuyruklu koyun ırklarının en küçük yapılısıdır. Vücudu beyaz renkte olup, yapağısı kaba-karışık özelliktedir.

Irkın Adı...................: Kıvırcık
Dağılım Alanı............: Trakya Bölgesi ve Güney Marmara illeri (Bursa, Balıkesir, Çanakkale, İstanbul, Kocaeli ve Sakarya) ile Ege Bölgesinin kimi illerinde (Manisa, İzmir)
Vücut Rengi..............: Beyazdır. Ender olarak baş ve ayaklarda siyak lekeler olabilir.
Boynuz Durumu.........: Koçların yanlara doğru uzanan spiral boynuzlu, koyunlar ise boynuzsuzdur.
Kuyruk Yapısı.............: Uzun ve ince, Tarsus eklemine kadar uzar.
Yapağı Tipi................: Halı tipi. Kumaş yapımında da kullanılabilir.
Diğer Dış Öz...............: Kulaklar göreli olarak kısa. Orta irilikte bir ırktır. Koyunlarının ortalama cidago yüksekliği 64-66 cm’dir.
Verim.........................: Et ve süt verimi oldukça iyidir. Et kalitesi yönünden Türkiye Koyun Irkları arasındaki ilk sırayı alır. Kuzularının gelişimi hızlıdır.

Verim Özellikleri................Ortalama
İkizlik ...............................% 10-20
Canlı Ağırlık
Koyun................................30-40 kg
Koç...................................45-50 kg
Laktasyon Süt Verimi..........60-90 kg
Laktasyon Süresi................150-160 gün
Kirli Yapağı Verimi..............1,3-1,7 kg
Lüle Uzunluğu....................8-12 cm
İncelik ..............................29-33 mikron

ben beğendim bunu güzel duruyor..

Irkın Adı..................: Karayaka
Dağılım Alanı...........: Sinop’tan Trabzon’a kadar Karadeniz kıyı şeridi ile Tokat, Amasya ve Niksar çevresinde
Vücut Rengi.............: Beyazdır.
Farklı Tipleri.............: ‘Çakrak’ ve ‘Karagöz’ isimli iki tipi vardır. Çakrakta vücut beyaz, baş, kulaklar, ayaklar ve kuyruk siyah renktedir. Karagözde ise ağız ve gözler etrafında siyah renkli kısımlar bulunur ve çakraklardan daha iridirler.
Boynuz Durumu.........: Koçların kalın ve kuvvetli spiral boynuzlu, koyunlar ise boynuzsuzdur.
Kuyruk Yapısı.............: Uzun ve ince.
Yapağı Tipi................: Çok kaba ve uzun bir yapağısı vardır. Esnekliği nedeniyle yatak ve yorgan yapımına uygundur. Bu sebeple ülkemizdeki en pahalı yapağıdır.
Diğer Dış Öz.............: Başın üst kısımlarından alna doğru uzanan ve ‘hotoz’ olarak adlandırılan bir tutam yapağı vardır. Küçük yapılı bir ırk olup, koyunlarda cidago yüksekliği 60-62 cm kadardır.
Verim .....................: Düşüktür. Et kalitesi kıvırcıktan sonra gelir.

Verim Özellikleri.................Ortalama
İkizlik.................................% 4-8
Canlı Ağırlık
Koyun................................35-40 kg
Koç...................................40-50 kg
Laktasyon Süt Verimi..........40-45 kg
Laktasyon Süresi................130-140 gün
Kirli Yapağı Verimi..............1,8-2,4 kg
Lüle Uzunluğu....................21-28 cm
İncelik...............................39-43 mikron

şuna bakın ne tatlıı...oyyyyy yerim ben seni kuzu çevirme yaparımm..