Forumlar
Yeni Mesajlar
CerezExtra
EĞLENCE ↓
Şans Kurabiyesi
Renk Falınız
ÇerezRADYO
Sevgiliye Özel
ÇerezDERGİ
Hızlı Okuma Testleri
Pratik Çözümler
Yeniler
Yeni Mesajlar
Yeni ürünler
Yeni kaynaklar
Son Aktiviteler
İndir
En son incelemeler
Dükkan
Giriş
Kayıt
Yeniler
Yeni Mesajlar
Menu
Giriş
Kayıt
Uygulamayı yükle
Yükle
Forumlar
Eğitim
BilgiBANK
Türkçe & Dilbilgisi & İmla Kuralları
Yan Cümle Nedir?
JavaScript devre dışı bırakıldı. Daha iyi bir deneyim için, devam etmeden önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Konuya cevap yaz
Mesaj
<blockquote data-quote="KıRMıZı" data-source="post: 288581" data-attributes="member: 7618"><p><strong><span style="color: red">Yan Cümle Nedir?</span></strong></p><p></p><p>Tam bir yargı bildirmeyen temel cümlenin bir öğesi durumunda bulunan ve kendi içinde değişik tamamlayıcı öğeler de alabilen söz öbeğidir. Yan cümleler iki şekilde yapılabilir: </p><p></p><p><u>Fiilimsilerle ve çekimli fiillerle. </u></p><p><span style="color: red"><strong>• Fiilimsilerle yapılanlar: </strong></span>Cümle içinde temel cümlenin bir öğesi olan ya da bir öğenin tamamlayıcısı olan fiilimsiler yan cümlecik yapar.</p><p></p><p><strong>Örnek:</strong> “Öğretmen sınıfa girince herkes ayağa kalktı.”cümlesinde “ayağa kalktı” yüklemdir. “Ne zaman ayağa kalktı?” sorusuna “Öğretmen sınıfa girince” cevabı geliyor. Cümlede zarf tümleci olan bu öğe “girince” bağfiili üzerine kuruludur. Görüldüğü gibi fiilimsi bir öğe durumundadır. Öyleyse zarf tümleci bir yan cümleciktir. </p><p></p><p><strong>Örnek:</strong> “Bana fotoğrafını gönderen okuruma teşekkür ederim.” cümlesinde ise “teşekkür ederim” yüklemdir. “Kime teşekkür ederim?” sorusuna “Bana fotoğrafını gönderen okuruma” dolaylı tümleci cevap verir. Cümlede “gönderen” sıfat-fiilini görüyoruz. Bu söz “okur” isminin sıfatı durumundadır. Yani dolaylı tümlecin tamamlayıcı öğesidir. Tamamladığı öğeyle birlikte yan cümle yapmış ve dolaylı tümleç görevini üstlenmiştir.</p><p></p><p><strong>Örnek:</strong> “Karadeniz’de denize fazla açılmak tehlikelidir.”</p><p></p><p><strong>Örnek:</strong> “Davetime gelmeyişine çok üzüldüm.”</p><p></p><p><strong>Örnek:</strong> “Onunla nerede buluşacağınızı biliyor musunuz?”</p><p></p><p><strong>Örnek: </strong>“Babasını görmeden okuluna gitmezdi.”</p><p></p><p><strong>Örnek:</strong> “Kapıyı açar açmaz karşımda onu gördüm.” cümlelerinde altı çizili söz öbekleri fiilimsiyle yapılan yan cümleciklerdir.</p><p></p><p></p><p></p><p><strong><span style="color: red">• Çekimli Fiillerle yapılanlar :</span></strong> Fiilin yüklem olabilmesi için çekimli olması gerektiğini söylemiştik. Ancak her çekimli fiil yüklem olmaz bazen cümlenin tamamlayıcı öğesi olur. İşte bu durumda yani çekimli bir fiilin bir öğe olduğu durumda bu fiil yan cümlecik olur. </p><p></p><p><strong>Örnek: </strong>“O da gelirse gideriz.”cümlesinde “gideriz” yüklemdir; “O da gelirse” zarf tümlecidir. Bu tümleci oluşturan “gelirse” sözü “gelmek” fiilinin geniş zamanının şartıyla çekimlenmiştir. Görüldüğü gibi çekimli bir fiil temel cümlenin öğesi durumundadır ve yan cümlecik oluşturmuştur. </p><p></p><p><strong>Örnek:</strong> “O bana ben de geleceğim dedi.” cümlesinde ise “dedi” yüklemdir; "ben de geleceğim” sözü ise nesnedir. Bu öğe aynı zamanda “geleceğim” sözünün çekimli olmasından dolayı bir cümle özelliği de gösteriyor. Bu yüzden nesne görevindeki bu cümle bir yan cümlecik oluşturmuştur.</p></blockquote><p></p>
[QUOTE="KıRMıZı, post: 288581, member: 7618"] [B][COLOR="red"]Yan Cümle Nedir?[/COLOR][/B] Tam bir yargı bildirmeyen temel cümlenin bir öğesi durumunda bulunan ve kendi içinde değişik tamamlayıcı öğeler de alabilen söz öbeğidir. Yan cümleler iki şekilde yapılabilir: [U]Fiilimsilerle ve çekimli fiillerle. [/U] [COLOR="red"][B]• Fiilimsilerle yapılanlar: [/B][/COLOR]Cümle içinde temel cümlenin bir öğesi olan ya da bir öğenin tamamlayıcısı olan fiilimsiler yan cümlecik yapar. [B]Örnek:[/B] “Öğretmen sınıfa girince herkes ayağa kalktı.”cümlesinde “ayağa kalktı” yüklemdir. “Ne zaman ayağa kalktı?” sorusuna “Öğretmen sınıfa girince” cevabı geliyor. Cümlede zarf tümleci olan bu öğe “girince” bağfiili üzerine kuruludur. Görüldüğü gibi fiilimsi bir öğe durumundadır. Öyleyse zarf tümleci bir yan cümleciktir. [B]Örnek:[/B] “Bana fotoğrafını gönderen okuruma teşekkür ederim.” cümlesinde ise “teşekkür ederim” yüklemdir. “Kime teşekkür ederim?” sorusuna “Bana fotoğrafını gönderen okuruma” dolaylı tümleci cevap verir. Cümlede “gönderen” sıfat-fiilini görüyoruz. Bu söz “okur” isminin sıfatı durumundadır. Yani dolaylı tümlecin tamamlayıcı öğesidir. Tamamladığı öğeyle birlikte yan cümle yapmış ve dolaylı tümleç görevini üstlenmiştir. [B]Örnek:[/B] “Karadeniz’de denize fazla açılmak tehlikelidir.” [B]Örnek:[/B] “Davetime gelmeyişine çok üzüldüm.” [B]Örnek:[/B] “Onunla nerede buluşacağınızı biliyor musunuz?” [B]Örnek: [/B]“Babasını görmeden okuluna gitmezdi.” [B]Örnek:[/B] “Kapıyı açar açmaz karşımda onu gördüm.” cümlelerinde altı çizili söz öbekleri fiilimsiyle yapılan yan cümleciklerdir. [B][COLOR="red"]• Çekimli Fiillerle yapılanlar :[/COLOR][/B] Fiilin yüklem olabilmesi için çekimli olması gerektiğini söylemiştik. Ancak her çekimli fiil yüklem olmaz bazen cümlenin tamamlayıcı öğesi olur. İşte bu durumda yani çekimli bir fiilin bir öğe olduğu durumda bu fiil yan cümlecik olur. [B]Örnek: [/B]“O da gelirse gideriz.”cümlesinde “gideriz” yüklemdir; “O da gelirse” zarf tümlecidir. Bu tümleci oluşturan “gelirse” sözü “gelmek” fiilinin geniş zamanının şartıyla çekimlenmiştir. Görüldüğü gibi çekimli bir fiil temel cümlenin öğesi durumundadır ve yan cümlecik oluşturmuştur. [B]Örnek:[/B] “O bana ben de geleceğim dedi.” cümlesinde ise “dedi” yüklemdir; "ben de geleceğim” sözü ise nesnedir. Bu öğe aynı zamanda “geleceğim” sözünün çekimli olmasından dolayı bir cümle özelliği de gösteriyor. Bu yüzden nesne görevindeki bu cümle bir yan cümlecik oluşturmuştur. [/QUOTE]
Alıntıları ekle...
İsim
Spam kontrolü
Sarı kırmızı renkleri ile ünlü futbol takımımız?
Cevapla
Forumlar
Eğitim
BilgiBANK
Türkçe & Dilbilgisi & İmla Kuralları
Yan Cümle Nedir?
Top