Vanilya ile şekerli vanilin neredeyse bütün kek, kurabiye, sütlü tatlı tariflerinde yer alır. Yaygın bir kullanım alanı olan dondurma ve çikolata üretiminde de kullanılan çok sevilen bir aroma vericidir.
Vanilya tropikal bölgelerde yetişen bazı orkide türlerinin meyvelerinden çıkarılan tamamen doğal bir üründür. Vanilin ise selülözle birlikte bitkinin odunsu yapısını ve dayanıklılığını sağlayan, kağıt endüstrisinin de yan ürünü olan ligninden kimyasal yolla elde edilen, sentetik bir gıda katkısıdır.
Vanilya dünyada en fazla işçilik gerektiren zirai ürün olduğu ve üretimi toplam talebi karşılayamadığı için safrandan sonra en pahalı baharattır.
Vanilyanın anavatanı olan Meksika dışındaki ülkelerde yetiştirilebilmesi için doğada arıların yaptığı dölleme işleminin suni olarak yapılması gerekir. Vanilya çiçek açtıktan sonra ilk 12 saat içinde ahşap bir alet kullanılarak elle polenize edilir. Daha sonra meyve verdiğinde çubuklar yeşil meyve halindeyken kopartılır. Henüz tadı ve aroması oluşmamış bu meyveler sıcak suda bekletildikten sonra güneşte kurutulur. Bu ürünler ayrıştırılır ve 1-2 ay boyunca dinlenmeye bırakılır. Kalitelerine göre ayrılan vanilya çubukları paketlenip satışa hazır hale getirilir. Vanilya üretiminin hiçbir aşamasında makine, kimyasal gübre veya tarım ilacı kullanılmaz, tamamen işçilik gerektiren doğal bir ürün olan vanilya bu yüzden çok pahalı bir ürün olarak tüketiciye ulaşır.
Vanilin aslında vanilyanın içinde bulunan, kokusunu sağlayan ana etken maddedir. Vanilyanın içinde bulunan yüzlerce aroma veya tat verici bulunur, bunlardan kimyasal olarak sadece vanilin taklidi elde edilebilmiştir. İşte paketlenmiş “şekerli vanilin” aslında bir anlamda taklit vanilyadır. Kimyasal yolla elde edilen sentetik bir gıda katkısıdır. Bir ağaçtaki sarımsı yağlı aromatik maddeden ya da ligninden elde edilir. Kokusu vanilyaya benzer, fiyat olarak da son derece ucuzdur.
Peki vanilin yerine doğal bir ürün olan vanilya kullanmak istersek nereden alınır, nelere dikkat edilir ve nasıl kullanılır.
Madagaskar-Bourbon, Meksika ve Tahiti olarak bilinen 3 çeşit vanilya vardır. Piyasada en kolay bulunan, ucuz olan ve pasta, kek ve sütlü tatlılarda tercih edileni Madagaskar-Burbon vanilyasıdır. Tahiti vanilyası en pahalısı, çok baskın bir aroması ve lezzeti var, vanilya tadının çok öne çıktığı dondurmada ve meyveli gıdalarda tercih ediliyor. Meksika vanilyasının kahve gibi içeceklere çok yakışan daha baharatlı bir aroması vardır.
Vanilya çubukları aktarlarda deney tüpü gibi uzun tüplerde tekli veya ikili olarak satılıyor. Bunların içinde minik siyah tohumlar bulunduğu için tohum zarfları da denilir. Vanilya çubuklarını satın alırken en çok içindeki nem oranına dikkat etmek gerekiyor. Fazlaca kıvrılmış, rengi mat ve kuru olanlarını almayın, daha düz bir formu olan, parlak renkli ve biraz şişkin olan vanilya çubuklarını tercih edin.
Vanilya çubuklarını 3 şekilde kullanmak mümkündür.
1. Doğrudan Bütün Olarak
Vanilya çubuğu yemeklerde ve tatlılarda bütün olarak kullanılabilir. Farklı kullanım yöntemleri vardır. Sütlü tatlılarda sütü kaynatırken belirli bir süre vanilya çubuğu ile kaynatılır. Vanilya çubuğu süt, krema gibi ürünlerin içinde bekletilir. Yemeklerde ve tatlılarda dekor amaçlı olarak kullanılabilir. Bal veya reçel gibi ürünlerin içinde aroma vermesi amacıyla 8-10 gün bekletilir.
2. Vanilya Özütü (Ekstresi)
Çok pahalı bir ürün olan vanilyayı çok uzun süre, senelerce bozulmadan saklayarak tatlı ve hamur işlerinde doğal ve ekonomik olarak kullanmaya imkan sağlayan, alkolde çözünmüş vanilya özüdür. Pişirme esnasında vanilya özütünün içerdiği alkol tamamen uçar ve geriye sadece vanilyanın aroması kalır.
Vanilya özütünü evde hazırlamak isteyenler için tarifi;
Malzemeler:
240 ml (1 su bardağı) votka
3-4 adet vanilya çubuğu
Yapılışı:
Vanilya çubukları kesme tahtasının üzerinde keskin bir bıçakla uzunlamasına ortadan ikiye kesilir.
Ağzı kapaklı cam bir şişeye veya cam kavanoza bir bardak votkanın içine konulur.
Kapağı hava almayacak şekilde iyice kapatılır, serin ve karanlık bir yerde saklanır.
Alkollü karışım haftada birkaç kez sallayarak karıştırılır, bu şekilde en az 2 ay bekletilir.
Vanilya özütünüz hazırdır, çok uzun süre bozulmadan kullanabilirsiniz.
Votka eksildikçe üzerine eklenir, bekledikçe aroması yoğunlaşır, daha güzel olur.
Sadece içindeki tohumları çıkardığınız ya da dekor amaçlı kullandığınız çubukları da sonradan bu karışıma ekleyebilirsiniz.
3. Vanilyalı Şeker
Evde vanilya çubukları ile vanilyalı şeker hazırlayabilir bu doğal ve lezzetli ürünü tüm pasta, kek, kurabiye ve sütlü tatlı tariflerinde kullanabilirsiniz.
Malzemeler:
400 gram toz şeker (2 su bardağı)
1 adet vanilya çubuğu
Yapılışı:
Vanilya çubukları kesme tahtasının üzerinde keskin bir bıçakla uzunlamasına ortadan ikiye bölünür.
Bıçağın ucu ile içindeki siyah vanilya tohumları sıyrılır ve mutfak robotunda biraz şekerle öğütülür.
Kapaklı bir cam kavanoza alınır, üzerine kalan şeker eklenir ve vanilya çubuğu uzunsa ikiye bölünerek şekere saplanır.
En az 2 hafta ağzı kapalı kavanozda aromasının şekere geçmesi için bekletilir.
Kavanozdaki şeker rutubetten topaklanabilir, bu normaldir, rahatlıkla kullanabilirsiniz
Alıntı
Vanilya tropikal bölgelerde yetişen bazı orkide türlerinin meyvelerinden çıkarılan tamamen doğal bir üründür. Vanilin ise selülözle birlikte bitkinin odunsu yapısını ve dayanıklılığını sağlayan, kağıt endüstrisinin de yan ürünü olan ligninden kimyasal yolla elde edilen, sentetik bir gıda katkısıdır.
Vanilya dünyada en fazla işçilik gerektiren zirai ürün olduğu ve üretimi toplam talebi karşılayamadığı için safrandan sonra en pahalı baharattır.
Vanilyanın anavatanı olan Meksika dışındaki ülkelerde yetiştirilebilmesi için doğada arıların yaptığı dölleme işleminin suni olarak yapılması gerekir. Vanilya çiçek açtıktan sonra ilk 12 saat içinde ahşap bir alet kullanılarak elle polenize edilir. Daha sonra meyve verdiğinde çubuklar yeşil meyve halindeyken kopartılır. Henüz tadı ve aroması oluşmamış bu meyveler sıcak suda bekletildikten sonra güneşte kurutulur. Bu ürünler ayrıştırılır ve 1-2 ay boyunca dinlenmeye bırakılır. Kalitelerine göre ayrılan vanilya çubukları paketlenip satışa hazır hale getirilir. Vanilya üretiminin hiçbir aşamasında makine, kimyasal gübre veya tarım ilacı kullanılmaz, tamamen işçilik gerektiren doğal bir ürün olan vanilya bu yüzden çok pahalı bir ürün olarak tüketiciye ulaşır.
Vanilin aslında vanilyanın içinde bulunan, kokusunu sağlayan ana etken maddedir. Vanilyanın içinde bulunan yüzlerce aroma veya tat verici bulunur, bunlardan kimyasal olarak sadece vanilin taklidi elde edilebilmiştir. İşte paketlenmiş “şekerli vanilin” aslında bir anlamda taklit vanilyadır. Kimyasal yolla elde edilen sentetik bir gıda katkısıdır. Bir ağaçtaki sarımsı yağlı aromatik maddeden ya da ligninden elde edilir. Kokusu vanilyaya benzer, fiyat olarak da son derece ucuzdur.
Peki vanilin yerine doğal bir ürün olan vanilya kullanmak istersek nereden alınır, nelere dikkat edilir ve nasıl kullanılır.
Madagaskar-Bourbon, Meksika ve Tahiti olarak bilinen 3 çeşit vanilya vardır. Piyasada en kolay bulunan, ucuz olan ve pasta, kek ve sütlü tatlılarda tercih edileni Madagaskar-Burbon vanilyasıdır. Tahiti vanilyası en pahalısı, çok baskın bir aroması ve lezzeti var, vanilya tadının çok öne çıktığı dondurmada ve meyveli gıdalarda tercih ediliyor. Meksika vanilyasının kahve gibi içeceklere çok yakışan daha baharatlı bir aroması vardır.
Vanilya çubukları aktarlarda deney tüpü gibi uzun tüplerde tekli veya ikili olarak satılıyor. Bunların içinde minik siyah tohumlar bulunduğu için tohum zarfları da denilir. Vanilya çubuklarını satın alırken en çok içindeki nem oranına dikkat etmek gerekiyor. Fazlaca kıvrılmış, rengi mat ve kuru olanlarını almayın, daha düz bir formu olan, parlak renkli ve biraz şişkin olan vanilya çubuklarını tercih edin.
Vanilya çubuklarını 3 şekilde kullanmak mümkündür.
1. Doğrudan Bütün Olarak
Vanilya çubuğu yemeklerde ve tatlılarda bütün olarak kullanılabilir. Farklı kullanım yöntemleri vardır. Sütlü tatlılarda sütü kaynatırken belirli bir süre vanilya çubuğu ile kaynatılır. Vanilya çubuğu süt, krema gibi ürünlerin içinde bekletilir. Yemeklerde ve tatlılarda dekor amaçlı olarak kullanılabilir. Bal veya reçel gibi ürünlerin içinde aroma vermesi amacıyla 8-10 gün bekletilir.
2. Vanilya Özütü (Ekstresi)
Çok pahalı bir ürün olan vanilyayı çok uzun süre, senelerce bozulmadan saklayarak tatlı ve hamur işlerinde doğal ve ekonomik olarak kullanmaya imkan sağlayan, alkolde çözünmüş vanilya özüdür. Pişirme esnasında vanilya özütünün içerdiği alkol tamamen uçar ve geriye sadece vanilyanın aroması kalır.
Vanilya özütünü evde hazırlamak isteyenler için tarifi;
Malzemeler:
240 ml (1 su bardağı) votka
3-4 adet vanilya çubuğu
Yapılışı:
Vanilya çubukları kesme tahtasının üzerinde keskin bir bıçakla uzunlamasına ortadan ikiye kesilir.
Ağzı kapaklı cam bir şişeye veya cam kavanoza bir bardak votkanın içine konulur.
Kapağı hava almayacak şekilde iyice kapatılır, serin ve karanlık bir yerde saklanır.
Alkollü karışım haftada birkaç kez sallayarak karıştırılır, bu şekilde en az 2 ay bekletilir.
Vanilya özütünüz hazırdır, çok uzun süre bozulmadan kullanabilirsiniz.
Votka eksildikçe üzerine eklenir, bekledikçe aroması yoğunlaşır, daha güzel olur.
Sadece içindeki tohumları çıkardığınız ya da dekor amaçlı kullandığınız çubukları da sonradan bu karışıma ekleyebilirsiniz.
3. Vanilyalı Şeker
Evde vanilya çubukları ile vanilyalı şeker hazırlayabilir bu doğal ve lezzetli ürünü tüm pasta, kek, kurabiye ve sütlü tatlı tariflerinde kullanabilirsiniz.
Malzemeler:
400 gram toz şeker (2 su bardağı)
1 adet vanilya çubuğu
Yapılışı:
Vanilya çubukları kesme tahtasının üzerinde keskin bir bıçakla uzunlamasına ortadan ikiye bölünür.
Bıçağın ucu ile içindeki siyah vanilya tohumları sıyrılır ve mutfak robotunda biraz şekerle öğütülür.
Kapaklı bir cam kavanoza alınır, üzerine kalan şeker eklenir ve vanilya çubuğu uzunsa ikiye bölünerek şekere saplanır.
En az 2 hafta ağzı kapalı kavanozda aromasının şekere geçmesi için bekletilir.
Kavanozdaki şeker rutubetten topaklanabilir, bu normaldir, rahatlıkla kullanabilirsiniz
Alıntı
