Edebiyatımızla ilgili ilklerin listelenmiş hali...
DÜNYA EDEBİYATINDA İLKLER
- İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /1859
- İlk yerli roman : Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat
- Batılı tekniğe uygun ilk roman : Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı Memnu
- İlk çeviri roman : Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859
- İlk köy romanı : Nabizade Nazım / Karabibik
- İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
- İlk realist roman : Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
- İlk resmi Türkçe gazete : Takvim–i Vakayi
- İlk yarı resmi gazete : Ceride-i Havadis
- İlk edebî roman: Namık Kemal / İntibah
- İlk tarihi roman : Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri
- İlk özel gazete : Şinasi ile Agah Efendi/ Tercüman-ı Ahval
- İlk pastoral şiir : A.Hamit Tarhan /Sahra
- İlk şiir çevirisini yapan, ilk makaleyi yazan: Şinasî
- Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan, ilk Türk gazeteci : Şinasi
- Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan : A.Hamit Tarhan/Eşber
- Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri : A. Hamit Tarhan / Nesteren
- İlk bibliyografya:Katip Çelebi / Keşfü’z Zünun
- İlk hatıra kitabı : Babürşah /Babürname
- İlk hamse yazarı : Ali Şir Nevai
- İlk tezkire : Ali Şir Nevai /Mecalisün Nefais
- İlk şiir antolojisi : Ziya Paşa /Harabat
- İlk atasözleri kitabı : Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye
- İlk mizah dergisi : Diyojen /Teodor Kasap
- İlk hikaye kitabı : A.Mithat Efendi / Letaif-i Rivayet
- İlk fıkra yazarı : Ahmet Rasim
- İlk Türkçe yazılan ilk kitap : Yusuf Has Hacip / Kutadgu Bilig
- İlk siyasetname : Yusuf Has Hacip/ Kutadgu Bilig
- Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : Y. H. Hacip / Kutadgu Bilig
- İlk didaktik şiir örneğimiz Kutadgu Bilig
- Aruzla yazılan ilk eserimiz : Kutadgu Bilig
- İlk mensur şiir örneklerini veren : Halit Ziya Uşaklıgil
- Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan : Mehmet Emin Yurdakul
- İlk makale : Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
- İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk : Fecr-i Ati (Servet-i Fünün)
- İlk seyahatname : Seydi Ali Reis / Miratül Memalik
- İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
- Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz : Fuat Köprülü
- Sahnelenen ilk tiyatro : Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
- Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekilerinden farklı ilk örnekleri veren:T.Fikret
- Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı : Süleyman Paşa / Sarf-ı Türki
- İlk natüralist eserimizin yazarı : Nabizade Nazım / Zehra
- Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
- Şarkı nazım türünü ilk kullanan: Nedim
- İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi : Kamusul Alam
- İlk sözlüğümüz : Kaşgarlı Mahmut / Divan-ı Lügat-it Türk
- İlk Türkçe sözlük : Şemsettin Sami / Kamus-ı Türki
- İlk özdeyiş örneklerini veren : Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık
- Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin : Orhun Abideleri (Göktürk Kitabeleri)
- Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R.M. Ekrem
- Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: M.Emin Yurdakul
- Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı : Ömer Seyfettin
- Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan : A. Hamit Tarhan / Validem
- İlk köy şiiri : Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
- İlk alfabemiz : Göktürk Alfabesi
- Tekke şiirinin kurucusu : Ahmet Yesevi
- İlk Türk destanı : Alp Er Tunga Destanı
- Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan : Namık Kemal
- Bizde epik tiyatro türünün kurucusu : Haldun Taner
- İlk kadın romancımız : Fatma Aliye Hanım
- Süslü nesrin ilk temsilcisi : Sinan Paşa
- Dünyanın halen yaşayan en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı
- Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan : Şinasi
- Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman :H.E.Adıvar/Ateşten Gömlek
- İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı : Ahmet Vefik Paşa
- Deneme türünün kurucusu : Montaigne
- İlk divan şairi : Hoca Dehhani
- Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadoluyu işleyen : Refik Halit Karay
- En başarılı psikolojik roman yazarımız: Peyami Safa / 9.Hariciye Koğuşu
DÜNYA EDEBİYATINDA İLKLER
- İlk Modern Roman: Servantes-Donkişot
- İlk Tahlil Romanı örneği: Madam Dö La Fayet’in-Prenses Dö Klev
- Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri : Boccaio-Decameron
- Deneme türünün kurucusu : Montaigne
- Dünyanın bilinen ilk destanı : Sümerlerin Gılgamış Destanı
- Dünyanın halen yaşayan, en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı : Kırgızların Manas Destanı
- İlk mizah dergisi : Diyojen /Teodor Kasap
- Komedi türünün ilk büyük ustası : Aristophanes
- Trajedi türünün ilk büyük ustası : Aiskylos
