Tiyamin, bir diğer ismiyle B1 vitamini, kimyasal formülü C12H17ClN4OS olan renksiz bir bileşiktir Suda çözülebilen bir vitamindir
İlk keşfedilen B vitaminidir 1926 yılında saf olarak elde edildi 1890 yılında Hollandalı hekim Eijkman, yıkanmış beyazlatılmış pirinçle tavukları beslediğinde, tavukların bacaklarında felçler, başlarında kasılmalar gördü Sonra bu tavukları tesadüfi olarak kabuklu pirinçle beslemek zorunda kaldı ve bu hastalıkların yok olduğunu hayretle gördü Uzak Doğudaki beriberi hastalığının sebebini kabuğu soyulmuş pirinçlerin çok yenmesine bağladı Pirincin kabuğunda beriberi hastalığını tedavi eden maddenin olduğunu söyledi Bundan sonra, bu madde elde edilmeye çalışıldı 1936 yılında suni olarak elde edildi
Karbonhidrat metabolizması için çok önemlidir Tiamin pirofosfat (TPP) tiyaminin aktif şeklidir ve pirüvat dehidrogenaz, a-keto-glutarat dehidrogenaz, transketolaz enzimlerine koenzimdir Pirüvat dehidrogenaz ve a-keto-glutat dehidrogenaz karbonhidrat metabolizması için gerekliyken, transketolaz pentoz fosfat yolunda aktivite gösteren bir enzimdir
Eksikliği
Tiyamin eksikliğinde, hücrelerin bazı amino asitlerin ve pirüvik asidin kullanılması azalırken, yağ kullanımı artar Tiyamin eksikliğinde görülen sorunların ve bozuklukların ana nedeni de budur Tiyamin eksikliğinin semptomları olarak şunları sıralayabiliriz:
* İştahsızlık,
* Depresyon,
* Yorgunluk,
* Sindirim rahatsızlıkları,
* Kas ve sinir rahatsızlıkları,
* Beriberi hastalığı
Merkezi sinir sistemi enerji ithiyacını karbonhidrat metabolizmasından karşıladığı için tiyamin eksikliğinde en çok etkilenen vücut bölümlerinden biri de merkezi sinir sistemidir Nöronlardaaksonlarını saran miyelin tabakasının aşınmasına ve yok olmasına neden olabilir Bu ise ciddi nörolojik hastalıklara ve bozukluklara neden olabilir kromatoliz görülmesi riski yükselir
Merkezi sinir sistemi ile beraber karbonhidrat metabolizmasıyla enerji ihtiyacını karşılayan diğer bir yapı da kalptir Tiyamin eksiği ile beraber gelen karbonhidrat metabolizmasındaki düşüş ve sorunlar kalp kasını zayıflatır ve bu zamanla ciddi kardiyovasküler sorunlar yaratabilir
Bunların dışında tiyamin hastalığı sindirim sistemi (gastrointestinal) bozukluklara neden olabilir Tiyamin eksikliğinin en belirgin sonucu da beriberi hastalığıdır
İlk keşfedilen B vitaminidir 1926 yılında saf olarak elde edildi 1890 yılında Hollandalı hekim Eijkman, yıkanmış beyazlatılmış pirinçle tavukları beslediğinde, tavukların bacaklarında felçler, başlarında kasılmalar gördü Sonra bu tavukları tesadüfi olarak kabuklu pirinçle beslemek zorunda kaldı ve bu hastalıkların yok olduğunu hayretle gördü Uzak Doğudaki beriberi hastalığının sebebini kabuğu soyulmuş pirinçlerin çok yenmesine bağladı Pirincin kabuğunda beriberi hastalığını tedavi eden maddenin olduğunu söyledi Bundan sonra, bu madde elde edilmeye çalışıldı 1936 yılında suni olarak elde edildi
Karbonhidrat metabolizması için çok önemlidir Tiamin pirofosfat (TPP) tiyaminin aktif şeklidir ve pirüvat dehidrogenaz, a-keto-glutarat dehidrogenaz, transketolaz enzimlerine koenzimdir Pirüvat dehidrogenaz ve a-keto-glutat dehidrogenaz karbonhidrat metabolizması için gerekliyken, transketolaz pentoz fosfat yolunda aktivite gösteren bir enzimdir
Eksikliği
Tiyamin eksikliğinde, hücrelerin bazı amino asitlerin ve pirüvik asidin kullanılması azalırken, yağ kullanımı artar Tiyamin eksikliğinde görülen sorunların ve bozuklukların ana nedeni de budur Tiyamin eksikliğinin semptomları olarak şunları sıralayabiliriz:
* İştahsızlık,
* Depresyon,
* Yorgunluk,
* Sindirim rahatsızlıkları,
* Kas ve sinir rahatsızlıkları,
* Beriberi hastalığı
Merkezi sinir sistemi enerji ithiyacını karbonhidrat metabolizmasından karşıladığı için tiyamin eksikliğinde en çok etkilenen vücut bölümlerinden biri de merkezi sinir sistemidir Nöronlardaaksonlarını saran miyelin tabakasının aşınmasına ve yok olmasına neden olabilir Bu ise ciddi nörolojik hastalıklara ve bozukluklara neden olabilir kromatoliz görülmesi riski yükselir
Merkezi sinir sistemi ile beraber karbonhidrat metabolizmasıyla enerji ihtiyacını karşılayan diğer bir yapı da kalptir Tiyamin eksiği ile beraber gelen karbonhidrat metabolizmasındaki düşüş ve sorunlar kalp kasını zayıflatır ve bu zamanla ciddi kardiyovasküler sorunlar yaratabilir
Bunların dışında tiyamin hastalığı sindirim sistemi (gastrointestinal) bozukluklara neden olabilir Tiyamin eksikliğinin en belirgin sonucu da beriberi hastalığıdır
