Temel internet terimleri..

URL nedir?

URL nedir? URL, "Uniform Resource Locator" (Özgün Kaynak Adresi ) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. İnternet yoluyla insanların kullanımına sunulmuş olan her metnin, resmin ya da belgenin kendine ait ve tek olan bir adresi vardır ve buna URL (Özgün Kaynak Adresi ) adı verilir. http://www.cerezforum.com şeklindeki URL, Bilgisayar Defteri, Bilgisayar Donanımı bölümü anasayfasının özgün kaynak adresi, yani URL'sidir.


FTP nedir?

FTP nedir? FTP, "File Transfer Protocol" (Dosya Transferi Protokolü ) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. FTP, internete bağlı iki bilgisayar arasında dosya aktarımı yapmak için geliştirilen bir internet protokolüdür. Geçmişte, FTP yapmak için görsel arayüzlü programlar henüz geliştirilmemişti. Bu nedenle FTP yapmak için, metin temelli bir program aracılığı ile, komutları metin olarak ayrıntılı bir şekilde yazmak gerekiyordu, bu nedenle FTP yapmak zahmetli bir işti. Ancak günümüzde internetin yaygınlaşması ve daha insanın FTP yapmaya ihtiyaç duymasıyla birlikte, görsel arayüz kullanan FTP programları da pek çok firma tarafından geliştirilmeye başlandı ve FTP yapmak ezbere bilinmesi gereken onlarca komuttan oluşan bir yük olmaktan çıktı.


http nedir?


http, "Hyper Text Transfer Protocol" (Hiper Metin Transferi Protokolü ) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. İnternette sunucular ve son kullanıcılar arasında bilgilerin nasıl aktarılacağına dair kurallar ve yöntemleri düzenleyen bir sistemdir. Bir web sitesine bağlanmaya çalıştığınızda, siz adresin başına bunu yazmasanız da tarayıcınız bunu otomatik olarak ekler, çünkü sunuculardan web sitelerine ait bilgileri indirebilmeniz için, "http" protokolü ile bir istekte bulunmanız gerekmektedir. Adreslerin başına eklenen "http", sunucuya web sitesi ile ilgili bilgileri size "http" kuralları çerçevesinde iletmesi komutunu verir ve iletişim başlar.


Tarayıcı nedir?

Tarayıcı nedir? İnternette yer alan belgelerin yazıldığı bilgisayar dilini deşifre edip; sizin bu belgeleri monitörünüzde yazılar, resimler ve benzeri belgeler olarak görmenizi sağlayan aracı programlardır. Donanım açısından mükemmel bir bilgisayarınız ve mükemmel bir internet erişiminiz olsa bile, internet belgelerini sizin anlayabileceğiniz hale getiren tarayıcılar olmadan internetten faydalanamazsınız. İnternet tarayıcılarının başlıca ikisi Mozilla Firefox ve Internet Explorer'dır. Bunlar, kullanımı ücretsiz olan programlar olup, yeni alınan hemen her bilgisayarda kurulurlar.


Barındırma (hosting ) nedir?

Web sayfaları internet bağlantısına gerek olmayan herhangi bir bilgisayarda yayına hazır hale getirilebilir. Ancak bir web sitesinin yayın yapabilmesi için, sabit IP numarasına sahip bir sunucu üzerinden internete açılmalıdır. Bu sayede web sitesine girmek isteyen kullanıcılar, bu sunucuya bağlanarak web sitesini oluşturan dosyaları kendi bilgisayarlarına kopyalamak yoluyla web sitesini görüntülemiş olurlar. Barındırma (hosting ) hizmeti, bu yayını yapan sunucular için gereken teknik ve fiziksel altyapının oluşturulmasıdır.



Https Nedir ?

http, "Hyper Text Transfer Protocol Secure" (Hiper Metin Transferi Protokolü - Güvenli ) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. İnternette sunucular ve son kullanıcılar arasında bilgilerin "başkaları tarafından" okunamayacak şekilde nasıl aktarılacağına dair kurallar ve yöntemleri düzenleyen bir sistemdir. Özellikle internet üzerinden yürütülen bankacılık işlemleri için banka siteleriyle bağlantı kurulduğunda ya da kredi kartıyla ödeme yapılan sistemlerde kredi kartı bilgileriniz doğrulanırken, tarayıcınızdaki adres çubuğunun başında "http" yerine "https" yazdığını görürsünüz. Başında "https" yazılan adreslerle bağlantı kurduğunuzda, bilgiler sadece karşı taraf ve sizin tarafınızdan okunabilecek şekilde şifrelenir. http ile yapılan bilgi alışverişinde ise bir şifreleme yoktur, başka kişiler de sizin aldığınız ve verdiğiniz bilgilere ulaşabilir. https, bilgi güvenliği gereken zamanlarda uygulanan bir güvenli iletişim protokolüdür.

Firewall Nedir?

Firewall (Internet Güvenlik Sistemi ), Internet üzerinden bağlanan kişilerin, bir sisteme girişini kısıtlayan/yasaklayan ve genellikle bir Internet gateway servisi (ana Internet bağlantısını sağlayan servis ) olarak çalışan bir bilgisayar ve üzerindeki yazılıma verilen genel addır.

Firewall sistemleri, bu engelleme işini, sadece daha önceden kendisinde tanımlanmış bazı domain lere erişim yetkisi (telnet,ftp, http vb. ) vererek yaparlar. Günümüzde, Internet Servisi veren makinalar oldukça sofistike Firewall sistemleri ile donanmıştırlar.


ISDN Nedir?

ISDN (Integrated Services Digital Network ), özellikle normal telefon hatları (ve diğer bazı ortamlar ) üzerinden daha yüksek hızlı entegre ses (analog ) ve veri (dijital ) aktarılmasını sağlayan bir dizi iletişim protokolüne verilen addır. ISDN’ de, her iki uçta da, modemin dışında, bazı özel adaptörler kullanmak gerekir. Bu şekilde, 64 kbps ve 128 kbps gibi hızlara (normal hatlar üzerinden ) çıkmak mümkün olmaktadır.

ISDN’ de iki temel seviye hızı vardır :

I.Primary Rate
II.Basic Rate

Her iki seviyede de, iki farklı tip kanal bulunur :

B (bearer ) kanalları (sayıları birden çok olabilir )
D (delta ) kanalı (1 tane )

B kanalları, her türlü ses, veri vb. taşırlar. D kanalı ise iletişimde kullanılacak kontrol ve yönlendirme bilgilerini taşır. “Basic Rate” seviyesi daha çok evden kişisel kullanımlar ve küçük şirketlerin kullanımları için tasarlanmıştır ve iki tane 64Kbps B kanalı ile 1 tane 16Kbps D kanalı içerir. Ulaşılabilecek en yüksek hız 128 Kbps olmaktadır. “Primary Rate” seviyesi ise, daha yoğun kullanımlar için tasarlanmıştır ve 23 tane 64Kbps B kanalı (Avrupa için 30 tane ) ve 1 tane 64Kbps D kanalı içerir. Ulaşılabilecek en yüksek hız ise yaklaşık 7 Mbps e kadar çıkar. Yeni geliştirilen BISDN (Broadband ISDN ) teknolojisi ise, Frame Relay’ a bir alternatif olarak düşünülebilir.



TCP/IP nedir ?

TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol ), bilgisayarlar ile veri iletme/alma birimleri arasında organizasyonu sağlayan, böylece bir yerden diğerine veri iletişimini olanaklı kılan pek çok veri iletişim protokolüne verilen genel addır. (Yani, TCP/IP protokolleri bilgisayarlar arası veri iletişiminin kurallarını koyar ). Bu protokollere örnek olarak, dosya alma/gönderme protokolü FTP (File Transfer Protocol ), Elektronik posta iletişim protokolü SMTP (Simple Mail Transfer Protocol ), TELNET protokolü (Internet üzerindeki başka bir bilgisayarda etkileşimli çalışma için geliştirilen *login* protokolü ) verilebilir. Adını sıkça duyduğumuz WWW ortamında birbirine link objelerin iletilmesini sağlayan protokol ise Hyper Text Transfer Protocol (HTTP ) olarak adlandırılmaktadır. TCP/IP protokolü aynı zamanda, diğer iletişim ağlarında da kullanılabilir. Özellikle pek çok farklı tipte bilgisayarı veya iş istasyonlarını birbirine bağlayan yerel ağlarda (LAN ) kullanımı yaygındır.

Intranet nedir?

ıntranet, sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları, yerel ağları (LAN ) ve geniş alan ağlarını (WAN ) birbirine bağlayan, çoğunlukla TCP/IP tabanlı bir ağdır.

Intranet’ ler gateway’ ler ile diğer network lere bağlanabilir. Temel oluşturulma amaçları, kuruluş bünyesinde bilgileri ve bilgi işlem kapasitesini paylaşmaktır. Intranet’ ler, şirket(ler ) içi tele-konferans uygulamalarında ve farklı birimlerdeki kişilerin bir araya gelebildiği iş gruplarının oluşturulmasında da kullanılırlar.

Intranet’ ler üzerinden HTTP, FTP vb. gibi pek çok protokol uygulamaları çalıştırılabilir. Günümüzde, Intranet’ ler içinde, Web erişimi ile kaynakların kullanımı oldukça yaygındır. Bazı şirketlerdeki Intranet’ lerden, “Firewall” sistemleri üzerinden (bazı emniyet tedbirleri ile ), Internet çıkışı da yapılmaktadır. Bu sayede, her iki yönde de ileti trafiği kontrol edilebilmekte ve güvenlik sağlanmaktadır.

Java Nedir ?

Java; Sun Microsystems firmasi tarafindan gelistirilmis olan üst seviye bir programlama dilidir. Ilk adi OAK olan Java aslinda bilgisayarlar degil, set üstü araçlar (WebTV gibi ) veya avuç içi cihazlar (PDA'ler gibi ) için hazirlanmisti. OAK 1995 yilinda basarisiz olunca Sun firmasi bu programlama dilinin adini Java olaak degistirdi ve Internet üzerinde popüler bir programlama dili haline getirmeye çalisti.
Java, C++ dili gibi nesne yönelimli bir programlama dilidir ancak bu dile göre çok daha sadelestirilmistir. Soyadi .java olan Java programlarinin çalisitirilabilir hale getirildiginde soyadlari .class olur ve Java destegi olan herhangi bir web tarayicisi ile çalistirilabilirler. Java programlari çalistirildigi isletim sisteminden hemen hemen bagimsizdir çünkü bu programlar için gerekli destek hemen hemen tüm platformlarda (UNIX, Macintosh OS ve Windows gibi ) verilmektedir.
Java özellikle World Wide Web üzerine uygulama gelistirmek isteyenlerce çok ercih edilmektedir. Java applet adi verilen küçük Java uygulamalari Java-uyumlu Web tarayicilari (örnegin Netscape Navigator veya Microsoft Internet Explorer ) ile ekranda izlenebilir.

Domain Nedir ?

Domain ( Alan adı ) , Internet'e bilgi sunan bir bilgisayarin veya hizmetin adıdır. www.cerezforum.com, news.itu.edu.tr, ftp.netscape.com birer alan adıdır (Bunlar sirasiyla Web sitesi, haber sunucusu ve FTP sunucusu alan adlarina ait örneklerdir ).
Bunlar kayitli birer isimdir ve sirketler genelde kendi sirketlerinin isminde alan adi alirlar. Burada, örnegin www.cerezforum. altalan adi (subdomain ) olarak anilir; com alan türünü gösterir. Bir alan adinin sonunda tr, hk, au gibi ülke kodlari yoksa o alan adi büyük olasilikla ABD'deki bir bilgisayarda yer alir; ancak bu bir zorunluluk degildir. Örnegin Flashdizayn sitelerinin alan adlarinda tr uzantilari bulunmamakla birlikte, sunuculari Türkiye'dedir. Birkaç ülke kodu sayarsak:
tr Türkiye
uk Ingiltere
ca Kanada
de Almanya
jp Japonya
tw Tayvan
Alan türleri ise o sitenin nasil bir kurulusa ait oldugunu gösterir. Birkaç alan türü sayarsak:
com Ticari kurulus veya sirket
co Ticari kurulus veya sirket (Ingiltere ve Yeni Zelanda'da )
edu Egitim kurumu
gov Devlet kurulusu
mil Askeri kurulus
net Internet hizmeti sunan kurulus
org Kar amaci gütmeyen kurulus

REGISTRY NEDIR ?

Registry, Windows’un bütün ayarlarinin tutuldugu bir veri tabanidir. Bu veri tabanindaki bilgiler bilgisayarinizin WINDOWS klasöründeki iki gizli dosya içinde tutulur. Dosya isimleri

USER.DAT ve SYSTEM.DAT oluyor. Windows Türkçesinde adina "sistem kaydi" adi verilen REGISTRY'nin hiyerarsik bir yapisi vardir. Bu yapi bilgisayarinizin klasör seklindeki agaç yapisina benzer. REGISTRY editörünün penceresinde görülen her dal bir klasör simgesi ile gösterilir.

Bilgisayarinizin REGISTRY ayarlarini yapabileceginiz REGISTRY editörünü BASLAT menüsünden ÇALISTIR komutunu çalistirip ekrana gelecek olan diyalog kutusunda REGEDIT yazip ENTER tusuna basarak ekrana getirebilirsiniz.

REGISTRY editöründeki her dala KEY (ANAHTAR ) adi veriliyor. Her anahtarin altinda alt-anahtarlar ve degerler yer alabiliyor. Bu alt anahtarlarin altinda da baska alt anahtarlar ve degerler bulunabilir. Bu degerler üç çesittir. STRING (dize degeri ), BINARY (ikili deger ) ve DWORD (bunun Türkçe'si yok ) olabilirler. Bu degerler kullanim amacina göre degisiklikler gösterebilirler.
Açinca göreceksiniz, REGISTRY editöründe at ana dal bulunuyor. Her dal, sistem kaydindaki bilgileri gruplamak için kullaniliyor. Bu ana dallari açiklayalim:

l HKEY_CLASSES_ROOT - Bu dalda dosya türleri ve OLE (object linking and embedding - nesne baglama ve gömme ) hakkindaki bilgiler saklanir. OLE sistemini kullanan uygulamalar bilgileri bu dalin alt dallarinda alabilirler.
L
HKEY_CURRENT_USER, o anki aktif kullanici için ayrilmis ve ayarlanmis olan degerlerine buradan erisebilirsiniz.

l HKEY_LOCAL_MACHINE - Bilgisayarinizda kurulu durumda bulunan bütün yazilim ve donanim bilesenlerinin bilgileri ve ayarlari bu bölümde tutuluyor. Birden fazla donanim profili programlayabileceginiz için o an aktif olan donanim ve yazilim ayarlari

HKEY_CURRENT_CONFIG bölümünde gösterilirler.
L
HKEY_USERS - Bilgisayarin bütün kayitli kullanicilarinin özellestirilmis ayarlari (renkler, denetim masasi ayarlari vs... ) bu bölümde kayitlidir. Windows’un çoklu kullanici tarafindan özellestirilme seçenegine sahiptir ancak genelde DEFAULT adinda tek bir kullanicidan söz edilir bu bölümde. O anda bilgisayari kullanmakta olan kullanicinin özel ayarlari HKEY_CURRENT_USER bölümünde gösterilir.
L
HKEY_CURRENT_CONFIG - HKEY_LOCAL_MACHINE dalinin o anda aktif olarak kullanilmakta olan donanim ve yazilim ayarlarina gitmek için bu daldan yola çikabilirsiniz.

l HKEY_DYN_DATA - HKEY_LOCAL_MACHINE dalinda Windows’un dinamik olarak degisebilen tak ve kullan (Plug-&-Play ) ayarlarinin ve degerlerinin gösterildigi bölüme ulasmak için kullanilir.

Kayit Düzenleyicisi (Registry Editor ) yani REGEDIT.EXE Windows’un bütün REGISTRY ayarlarini görüntüleme, silme veya degistirme seçenegi vermektedir. Kayit düzenleyicisini açtiginizda aynen eski Windows 3.x'lerdeki dosya yöneticisi veya yeni Windows'lardaki Windows Gezgini uygulamasinda oldugu gibi dikine ikiye bölünmüs bir uygulama penceresi ile karsilasirsiniz. Sol tarafta agaç yapisi ve klasörler, sag taraftaki bölümde ise o anda seçili durumda olan klasörün içinde yer alan degerler listelenir.
Herhangi bir dali genisletmek alt dallarini görüntülemek için sol tarafindaki minik + isaretine tiklamaniz veya o dal seçili durumda iken sag ok tusuna basmaniz yeterlidir. Herhangi bir anahtarin içindeki degerleri görüntülemek için ilgili anahtarin klasör simgesine bir kere tiklamaniz yeterlidir. Düzen( Bearbeiten ) menüsünden Yeni (NEU ) komutunu çalistirarak bir anahtarin altina deger ekleyebilirsiniz. Ayni komutu kullanarak yeni bir anahtar da ekleyebilirsiniz. Ayni dosya yöneticisinin veya Windows gezgininin sistemini kullanarak anahtar veya degerlerin isimlerini de degistirebilirsiniz. Herhangi bir degerin içerigini degistirmek için de üzerine çift tiklamaniz ve ekrana gelecek olan diyalog kutusu içerisinde yeni degeri girip ENTER tusuna basmaniz yeterlidir.