Padişah Gömlekleri ve Gömleklerdeki sırlar

Paradoks

... Elif ...
Özel üye
etrzps.jpg


Osmanlı padişahlarının savaşta galip gelmek, nazardan korunmak ve şifa bulmak için giyindikleri tılsımlı gömleklerin üzerindeki harf ve rakamların işaret ettiği anlam şimdilik bir sır. Üstelik çözülemeyen yalnızca şifreler değil, kumaşların nasıl olup da 8 bin çözgü ipiyle dokunduğu da anlaşılabilmiş değil.

1978 yılından bu yana Topkapı Sarayı Müzesi’nde Osmanlı tekstili ve padişah giysileri üzerine çalışan Doç. Dr. Hülya Tezcan, tılsımlı gömlekleri grafik sanatının zirvesi olarak tanımlıyor.Osmanlı sultanlarının ayet, hadis ve sembollerle süslü her biri üç-dört yılda dokunan tılsımlı gömlekler’inin sırrı hâlâ çözülemiyor. Uzmanlar, gömleklere işlenen şifrelerin Osmanlı tarihine ışık tutacağına inanıyor.
Koleksiyonun en eski tarihli gömleği Şehzade Cem’e ait.

Üzerinde 1477-1480 yılları arasında yapıldığına dair bir not bulunan gömlek ihtimal ki, 18 Temmuz 1482’de Anamur açıklarında şövalyelerin gemisine binerek Rodos’a hareket eden Cem Sultan’ın üzerindeydi.

Cem’in gömleği şimdi Topkapı Sarayı koleksiyonunda. Ancak Viyana kuşatmasında bozguna uğrayan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın gömleğinin hâlâ Viyana’da bir manastırda olduğu tahmin ediliyor..
 

Suskun

V.I.P
V.I.P


1.jpg


Topkapı Sarayı'nın bir bölümüde 'tılsımlı Padişah gömlekleri ve kaftanlar' yer alıyor. Harvard Üniversitesi'nin dahi peşine düştüğü tılsımlı gömleklerin sırrına hala tam olarak vakıf olunabilmiş değil.

Bazısı 3 yılda tamamlanmış bu tılsımlı kıyafetler, "ak büyüler" ile bezenmiş. Üzerlerinde tılsımlı şekiller ve çok özel dualar yer alıyor.

En çok kullanılan 5 sure var. Bunun dışında 4 meleğin ismi tılsımlı kıyafetlerin diğer esrarlı yönü. Tılsımlı gömleği giyenlere dair 2 de önemli örnek var.



2.jpg


Topkapı Sarayı'nda tılsımlı 90 civarında padişah kıyafeti bulunuyor. Bu kıyafetler Müneccim başının yıldızlara bakarak belirlediği günde dikilmeye başlanıyor. Müneccim başı halk arasında "Eşref Saati" olarak bilinen bu özel anı belirledikten sonra sarayın derin hocaları kıyafete yazılacak tılsımları belirliyor.

Bunlar daha çok dua ve hala anlamı çözülemeyen rakam ve şekillerden oluşuyor. Hocaların belirlediği bu şekil ve dualar padişah kıyafetine dönemin en kıymetli hattatları tarafından işleniyor.



3.jpg


Topkapı'daki tılsımlı kıyafetler genellikle 3 önemli sebep için hazırlanmış. Bunlardan ilki savaş tılsımı. Padişaha savaşa giderken giymesi ve kazadan korunması için dikilen bu kıyafetler özel dualarla işlenmiş.

Hastalıklara karşı da tılsımlı kıyafetler bolca yapılmış. Bir de ruhsal durumu koruma ve nazara karşı farklı dua ve şekillerle bezenmiş kıyafetler tasarlanmış.

Bu kıyafetler üzerindeki bir çok şekilin sırrı ve yer alan rakamlar henüz tam aydınlatılabilmiş değil. Doç. Dr. Hülya Tezcan'ın dediğine göre bunlar çözümlenirse bir çok hastalığın alternatif tıptaki iyileştirme şekli ortaya çıkacak




4.jpg


HANGİ AYETLER İŞLENMİŞ

Tılsımlı kıyafetler üzerinde şu ana kadar 55 sure tespit edildi. Bu kıyafetlere en çok yazılan ise Fatiha suresi.

Yasin hastalıklara karşı yapılıyor ve genellikle de ölüm döşeğindeki padişahların kıyafetlerine işleniyor.

Fetih suresi savaşa çıkacak olan padişahların kıyafetlerinde mutlaka yer alıyor. Ayetel Kürsi de belalardan koruduğu için yine savaş kıyafetlerinde sıkça kullanılıyor.

Felak ve Nas sureleri ise daha çok ruhsal hastalıklarda gömleklere işlenmiş.



5.jpg


GÖMLEKLERDEKİ MELEK İSİMLERİ


Gömleklerde yazı olarak 4 meleğin ismi bulunuyor. Mikail, Azrail, cebrail, israfil meleklerin isimleri var.

Kıyafetlerde dikkat çeken Besmele'nin ayetlerin dışında özel olarak kullanılması ve yazım şekli ile bir kare oluşturulması. Esma-ül Hüsna da aynı şekilde tılsımlı kıyafetlerin vazgeçilmesi...

Aynı şekilde peygamber isimleri de bu tılsımlı gömleklerin vazgeçilmezi. Hz. Muhammed, Hz. Süleyman ve Hz. Ali gömleklerin neredeyse tamamında bir şekilde geçiyor.



6.jpg


HZ. MUHAMMED'İN AYAK İZİ


Gömleklerde en çok Hz. Muhammed'e ait semboller yer alıyor. Öyle ki bir padişah kıyafetine Hz. Muhammed'in ayak izi dahi işlenmiş.

En çok kullanılan şekil ise yine Hz. Muhammed'in Nübüvvet Mührü. Bu mühür, önemini belirtmek için genelde çerçeveye alınıyor ve altın yaldızla işleniyordu.

Hz. Muhammed'in bu mührü gömleğin hep sağ kısmında bir köşeye nakşediliyor. Göğüs kısmına ise peygamleri anlatan sözler işleniyor.

Aynı şekilde sahabelerin isimleri ve künyeleri de bu gömleklerdeki en önemli figürler.



7.jpg


TILSIMLI KIYAFETLER ASLA YIKANMIYORDU


Tılsımlı kıyafetler patiskadan yapılmış kumaşlarla tasarlanıyordu. 90 civarındaki tılsımlı kıyafet içinde sadece 2 tanesi farklı. Bunlardan biri atlastan diğeri ise ipekten yapılma.
Patiska kullanılmasının sebebi üzerine yazı yazılması.

İnce ve kaygan bir tabakayla kaplanan bu patiska kıyafetleri nakkaşlar belirlenen dua ve sembollerle beziyorlardı. Haliyle de bu tılsımlı kıyafetler asla yıkanmıyordu. Zira yıkandığında üzerindeki dua ve semboller yok oluyordu.



8.jpg


MÜHRÜ SÜLEYMAN

Hemen hemen her padişahın Mührü Süleymanlı bir kıyafeti bulunuyor. Mührü Süleyman yıldız şeklinde.

Padişahlar bu figürü Hz. Süleyman'ın bütün canlılara hitap edebilmesi, hayvanların dilini anlayabilmesi sebebiyle tercih ediyordu.

Müneccimler ve derin din alimleri ise Hz. Süleyman Mührü'nü tılsımlarının bir parçası olarak görüyorlardı. Bu mührün yanına genellikle 4 büyük meleğin ismi yazılıyordu.





9.jpg


TILSIMLI YAKA

Padişahın giydiği yakanın şekli kaftan şekli gibi. Padişahlar bu kaftanı culüs ettiğinde yani tahta çıkışta giyiyor. Değerli bir kumaştan yapılıyor bu kaftanlar. Yakası kürkle çevrili.

Bu yakalar nazara karşı kullanılıyordu.





10.jpg


HZ. ALİ TILSIMLI KILIÇ

Hazreti Ali de padişah gömleklerinde sıkça yer alan bir figür. Bir gömlekte Allah- Muhammed-Ali üçlemesi yer alıyor. Ali'nin kılıcı zülfikar da gömleklerin üzerine işlenmiş.

Genellikle Zülfikar kılıcı padişahların savaşlarda giyindiği tılsımlı kıyafetlerde bulunuyor. Bu da kılıcın düşmana üst gelme ve güç için bir tılsım oluşturduğuna olan inancı artırıyor.




11.jpg


KASİDE-İ BÜRDE'NIN ESRARI

Padişah kıyafetleri içinde sıkça işlenen bir diğer tılsım Kaside-i Bürde. Bu kasidenin hikmeti felçli hastayı ayağa kaldırabilecek güçte olmasında.

Bürüyen Kaside’nin sahibi Şerâfeddîn Muhammed Bûsirî Mısırlıdır.. Dedelerinden biri Ebusirli olduğundan lakabı Bûsirî olmuştur.. Bilgin, üstün ahlaklı ve takva eri bir müslümandı..

Bir gün felç geçirir ve vücudunun yarısı tutmaz olur.. Bu kasideyi yazar ve Allah’tan Peygamber hatırı için şifa umar..Şiirin bittiği gece, İlm-i Ledün Sultanını rüyasında görür ve Kasideyi huzurunda okur.. Uyandığında felcin geçtiğini hayretle görür ve eli tutar, ayağı yürür..




12.jpg


GÖMLEĞİ GİYİNCE 19 ÇOCUĞU OLDU


Tılsımlı gömleklere çok çarpıcı bir örnek de var tarihte. Üçüncü Murat'ın gömleği bunun örneği.

3. murat annesi Nurbanu Sultan ile çok yakınmış. Şehzade olduğu dönemde sancaktayken annesi ona bir harem kurmuş.

Ancak 3. Murat tek eşli olmayı seçmiş ve uzun yıllar Safiye Sultan ile birlikte olarak haremi hiç kullanmamış. Ondan 4 çocuğu olmuş; 2 kız 2 erkek.




13.jpg


3. Murat'ın erkek çocuklarından biri ölünce Nurbanu Sultan çok üzülüyor ve taht varissiz kalır endişesi ile daha fazla torun istiyor.

Oğlu Safiye Sultan dışındaki cariyelere bakmadığı için de müneccim ve din adamlarına tılsımlı bir gömlek hazırlatıyor. Gömleği de oğluna hediye olarak veriyor.

3. Murat bu gömleği giydikten sonra tek eşlilikten geçiyor ve 1 yıl sonra cariyelerden toplam 19 tane çocuğu oluyor.




14.jpg


CEM SULTAN'IN 3 YILDA DİKİLEN TILSIMLI KIYAFETİ


Topkapı Sarayı'nda Osmanlı İmparatorluğunun başına bela olan Şehzade Cem için dikilmiş çok özel bir tılsımlı gömlek de yer alıyor.

Bu gömleğin önemi tam 3 yılda tamamlanmış olması. Üzeri baştan sona dua ve şekillerle kaplı olan gömlek hiç giyilmemiş. Tarihçilerin tahmini bu kıyafetin dikimi bittikten sonra hiçbir şekilde Cem Sultan'a ulaştıralamadığı yönünde.





15.jpg


1 YILDA SADRAZAM OLDU


4. Mehmet kızı Hatice Sultan'ı büyük bir törenle Moralı Hasan paşa ile evlendiriyorlar.
Moralı Hasan Paşa büyük ihtirasları olan bir adam. Üzerinde taşıdığı tılsımlı gömleğinde de bu ihtirasları için yakarışlar var. Hiç üzerinden çıkarmadığı bir kıyafetinde aynen şöyle yazıyor;

"Allahım ne olur, Hz. Muhammed'in gönlüne nasıl Allah sevgisi verdinse, Padişahın gönlüne de benim sevgimi ver ki beni o güzel gözle görüp sevsin".

Gömleği 1 yıl boyunca giyen Moralı sonunda arzusuna kavuşuyor. 1703 yılında Veziriazam oluyor. Diğer vezirler tarafından pek sevilmediği için büyüsü tutmuş olsa da 1 yıl sonra o görevinden oluyor.
 
Top