Ölçmeye Neden Gereksinim Duyarız
Ölçme çok önemlidir hayatımızın her döneminde ölçme işlemi ile karşılaşırız. En basit ölçme işlemine örnek olarak şunu verebiliriz mesela annemiz yemek yaparken tuzun ölçüsünü fazla kaçırırsa yemek çok tuzlu olur ve yenmez duruma gelir.Buradan da ölçmenin ne kadar önemli olduğunu anlarız.Alış verişlerimizde pazardan patates alırken 5 kg patates ver pazarcı amca dediğimizde pazarcı amca bize patates verirken teraziye 5kg lık ağırlığı koyar ve diğer tarafa patates doldurur terazi eşitlendiğinde o patatesleri bize verir.burada pazarcı amca bize 5 kg patates vermiştir.Eğer pazarcı amca patatesleri tartmadan herkese verse ne aldığını ne sattığını anlayamaz ve zarar eder.bütün alış verişlerde alınan yiyecekler içecekler ölçülendirilmiştir yani miktarları belirlidir örneğin 1 kğ peynir,2 litre yağ,2 litrelik kola gibi.
Dış dünyamıza baktığımızda evlerin yapılması parkların yapılması spor alanlarının yapılması hep ölçülerek yapılır (uzunlukları yükseklikleri alanları hacimleri ölçülür)
Bunlardanda anlaşıldığı gibi hayatımızda ölçmeyi kullanıyoruz ölçmeden tartmadan iş yapılmayacağı gibi ölçülü davranmak ve ölçülü konuşmak zorundayız.
Hassas ölçme yapan mesleklerden bazıları aşağıda açıklanmıştır;
Tornacı:tornacılar metal parçalarını işleyerek dairesel silindirik parçalar üretirler, bu parçalar birbirinin içine geçerve beraber makine içerisinde çalışırlar eğer parçalar istenilen ölçüde hassas bir şekilde yapılmasa birbiri içinde çalışmaz ve sorun çıkarır.
Tesviyeci:Tesviyeci düzeltme işlemi yapar yüzeyleri düzeltir parlaklaştırır. Malzemeleri istenilen ölçüye getirir.
kumpas:hassas ölçüm yapar(uzunluk ölçer)
Makine mühendisleri:plan proje çizerek makine üretirler plan ve projeleri çok hassastır yanlış veya hassas ölçüm yapılmadan tasarlanan proje ve planlar ile makine üretildiğinde makineler çalışmaz veya çok çabuk bozulur .oyüzden hassas ölçme çok önemlidir.
Teknik ressamlar:makine parçalarını çizer ve imalatçıya gönderirler yanlış çizimler sonucu yanlış parçalar üretilir buradada ölçüm çok önemlidir.
Terziler:terzilerdede ölçme önemlidir ölçüyü yanlış alırlar ve elbiseyi o ölçülere göre dikerlerse elbise müşteriye gelmez veya bol gelir .
İmalatçılar:imalatçılar ellerindeki plan ve projeye göre makine ve aletleri imal ederler.projedeki uzunluk kalınlık ölçülerine tam uymazlarsa yine yaptıkları makineler ve aletler çalışmaz.
Kuyumcular:kuyumcular çok değerli altın ve gümüş zinet eşyaları satarlar eğer ölçüye dikkat etmezlerse ya zarar ederler yada insanlarda fazla para almış olurlar çünkü altının gramı bile birkaç ytl ediyor.
marangoz:marangoz yapacağı dolabın ölçülerini yanlış alır ona göre dolap yaparsa dolabı yerine yerleştireceği zaman dolap yerine sığmaz yada küçük gelir o yüzden marangozlarda ölçülere çok dikkat ederler.
ÖLÇÜMLERİN TEMEL BİRİMLERİ
Uzunluk.....metre
Hacim ......litre
Ağırlık ......gram
Uluslar arası birim .. International units (IU veya U)
Tam Kan .1 ünite = 500 ml
Eritrosit . 1 ünite = 250-400 ml
mEq .. (Miliekivalan=Miliequivalent): Ekivalantın binde biridir. Sıvı içindeki elektrolit (ilaçlarda etken madde) miktarını belirtir.
1 Eq .. (Equivalent=ekivalan): Bir mol Hidrojen iyonu ile reaksiyona giren herhangi bir maddenin mg ya da mMcinsinden miktarıdır.
UZUNLUK BİRİMLERİ
1 Işık Yılı = 9.46 X 10 Kilometre
1 Kilometre (km) = 1.000 Metre
1 Metre (m) = 100 Santimetre (cm)
1 Metre (m) = 1,000 Milimetre (mm)
1 Mikron (m) = 1.000 Milimikron
1 Milimikron (mm) = 10 Angström (A)
HACİM BİRİMLERİ
1 megalitre = 1.000 kilolitre
1 kilolitre = 1.000 litre
1 litre (l) = 1.000 mililitre
1 mililitre (ml) = 1.000 mikrolitre(ml)
AĞIRLIK BİRİMLERİ
1 ton = 1.000 kilogram
1 kilogram (kg) = 1.000 gram
1 gram (gm) = 1.000 miligram
1 miligram (mg)= 1.000 mikrogram
BİRİMLER ARASINDAKİ GENEL İLİŞKİLER
25°C deki 1 gram(1 gr) su = 1 mililitre (1 ml) = 1 santimetreküp (1 cm3)
DEĞİŞİK ÖLÇÜ BİRİMLERİNİN BİRBİRİNE ÇEVRİLMESİ
1 inch(inç) = 2.54 cm (santimetre)
1 ounce (ons, sıvı için) = 29.58 (30) mililitre = 1 oz
1 metre = 1.0936 yard
1 kilogram = 2.2 pound
1 litre = 1.0567 quart
1 metre küp = 1.3080 yard küp
1 hektar = 2.4711 dönüm
10,000 metre = 1 hektar
1.609 kilometre = 1 mil
1 lb(libre) = 454.5454 gram
1 grain (gr) = 65 mg (60 mg = narkotikler için)
1 yemek kaşığı = 15 ml = 1/2 ons
1 tatlı kaşığı = 5 ml
1 pint = 473 ml
1 quart = 946 ml
ISI ÖLÇÜM BİRİMLERİNİN BİRBİRİNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
C° = 5/9 (F - 32) .
F° = C°x 9/5 + 32
(K = Kelvin)
98.6°F = 37°C = 310 K
32°F = 0° C = 273 K
BASINÇ BİRİMLERİ
1 mm Hg = 1 Torr
1 Atmosfer basıncı = 760 mm Hg.
1 Atmosfer basıncı = 14.696 lbs/sq (libre/square)
1 mm Hg = 13.6 mm H20 = 1.36 cm H20
