Mübalağa (Abartma) Sanatı

Mübalağa (Abartma) : Bir özelliğin ya da durumun olduğundan daha çok gösterilmesidir.
Abartmanın oluşması için söz konusu özelliğin mantığın sınırlarını zorlayacak biçimde büyütülmesi gerekir. Böylece mecaz da oluşur.


Örnekler:

Bu dizelerde "atalarının gökten inerek şehit olan askerlerin alnını öpmesi " istenmektedir. Şair bunun gerçekleşmesinin olanaksız ol duğunu bildiği halde sözün etkisini artırmak için abartmaya gitmiştir.

Akıncıların atları öyle hızlı koşmaktadır ki hızlarını alamazlar ve binicileriyle yerden yedi kat Arş'a yükselirler.Burada olmayacak bir durumun anlatımı vardır.


Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

1- "Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle"
2- "Ölüm indirmede gökler ölü püskürmede yer
3- "Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ
4- "Âlem sele gitti gözüm yaşımdan."
5- "Akdeniz'in dalgası gönlüm kadar taşmadı."
6- "Her damlada bir umman var / Yüzdüm yüzdüm tükenmiyor. "
7- "Sürsün baş başa bu yolculuk / Sayıları delirtecek mesafelere."
8- "Farz et denize çıktım / Su biterderdim bitmez."
9- "Yahu o haritadaki denizi görse boğulur."
10- "Gökte yanan güneşi; koparıp tan yerinden
11- "Aşkınla tutuştum yandım / Gör beni neyledi sevdan."
12- "Bir âh çeksem dağı taşı eritir."
13- "Derdimi döksem ben Karadeniz'e
14- "Ölçüyü yitirdik tümden / Yüzükler kemer oldu ha ! "
15- "Aşk çekici değdi örse / Durmam gayrı dünya dursa. "
16- "Elim değse akan sular tutuşur
17- "Sizi yıkarım dağlar / Yâre zarar gelirse."
18- "Bu dertten demir çürür / Bilmem nasıl dayandım."
19- "Deniz mürekkep olsa / Yazılmaz benim derdim."
20- "Zâlım yârin elinden / Gözyaşım sele döndü. "

ABARTMA SANATI

Gerçekleştirilemeyecek, imkansız ifadelere abartılı ifadeler denir.

Abartılı ifadeler: Dikkat çekmek,meraklandırmak veya gülmek için kullanılır.

Bir durumu, özelliği olduğundan ya çok fazla ya çok az göstermek, bir olayı olamayacak şekilde zarif ve nükteli bir şekilde abartarak anlatmaktır.

Abartma, genel anlamda bir şeyi olduğundan üstün ya da aşağı gösterme sanatı. Eski adı mübalâğadır. Edebiyatta Abartma, anlatımı güzel ve etkili kılmak için başvurulan bir söz sanatıdır.

Abartmanın diğer adı da mübalağadır. Bu tür cümlelerde bir şeyin olduğundan fazla gösterilmesi durumu vardır.

Çok yorulunca “öldüm”, biraz üşüyünce de “dondum” dediğimizde abartma yapmış oluruz.


Örnekler:

Dünyalar kadar ödevim var
Ben var ya! Bir keresinde tam 50 kg muz yemiştim.
Korkudan gözleri fal taşı gibi açıldı.
Onu görünce dünyalar benim olmuştu.
Kardeşim oyuncak alınmadığı için kıyameti kopardı.
Sinemada gülmekten öldük.
Dünya kadar işim var, Mutfakta dağ gibi bulaşık birikmiş.
Evin geçimini üstlenince dünyanın yükünü omuzlarında hissetti.
Onu destekleyen dağ gibi babası var.
Dünya (bilgi yelpazesi.net) kadar ödevim var.
Çocuk ateşler içinde yanıyor.
Sana yüz defa söyledim, ellerini yıkamadan sofraya oturma diye.
Doğum gününde dağ kadar pasta yaptırmış.
Filler Nil Irmağı’nın yarısı kadar su içerlerdi.
Dünyalar kadar işim var yarın gelebilirim ancak.

Bu cümlede işin fazla olması durumu abartılarak “dünyalar kadar” ifadesi ile işin fazlalığı anlatılmıştır. Bu da abartmadır.


Donar soğuktan efendi semender âteşte
Bir iki gün dahi böyle eserse bu sarsar



(Efendi, bu kasırga böyle bir iki gün daha eserse, ateşte yaşayan masal hayvanı olan semender soğuktan donar. Rüzgârın aşırı soğukluğunu vurgulamak için hiç olmayacak olan bir şeyi, ateşte yaşayan bir hayvan olan semenderin bile donacağını söylüyor.)