Meclis-i Mebusan Nedir?
Meclis-i Mebusan (Meclis-i Mebûsân), Osmanlı Devleti'nde, 23 Aralık 1876 tarihli Kanuni Esasi'ye (Anayasa) göre kurulmuş; I. Meşrutiyet ve II. Meşrutiyet dönemlerinde görev yapmış yasama organıdır. Seçilmiş milletvekillerinden oluşmakta ve padişah tarafından atanan (daha az sayıdaki) üst kamara üyelerinin oluşturduğu Ayan Meclisi (Heyet-i Ayan) ile birlikte, Meclis-i Umumî'yi (Genel Meclis) meydana getirmekteydi.
Meclis-i Mebusan 6 dönemde faaliyet göstermiştir:
18 Mart 1877de çalışmalarına başlayan 1. Meclis-i Mebusan üyeleri, geçici bir talimatla vilayet, liva ve kazaların idâre meclisi üyeleri arasından seçilmiş, İstanbul için ayrı bir seçim yapılmıştı. Bu mecliste 115 üye vardı. 28 Haziran 1877de çalışmalarını tamamlayarak dağıldı.
Aynı seçim usulüyle teşkil edilen 2. Meclis-i Mebusan ilk kez 13 Aralık 1877de toplandı. 93 Harbi'nin getirdiği sorunlar nedeniyle 14 Şubat 1878de tatil edildi.
II. Abdülhamit döneminin sonunda, 23 Temmuz 1908de II. Meşrutiyetin ilanıyla aynı yılın Kasım ve Aralık aylarında mebus seçimi yapıldı. Ahrar Fırkası ve İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin katıldığı seçimlerde, İttihat ve Terakki çoğunluğu sağladı ve 4 Aralık 1908de 3. Meclis-i Mebusan açıldı. Bu Meclis, 31 Mart Olayı ve II. Abdülhamit'in tahttan indirilmesi sonrasında Mayıs 1909da Kanuni Esasi üzerinde değişiklikler yaparak padişahın ve Ayan Meclisinin yetkilerini daralttı, kendi yetkilerini arttırdı. 1911de tek bir mebusluğu ilgilendiren, ancak siyasi yankıları yüksek olan bir ara seçim yapıldı.
18 Ocak 1912de padişah meclisi feshetti ve yapılan seçimlerden sonra, 18 Nisan 1912de 4. Meclis-i Mebusan toplandı. Bu Meclis, 5 Ağustos 1912de Gazi Ahmet Muhtar Paşa'nın önerisi ile feshedildi. Balkan Savaşı nedeniyle seçime gidilemedi ve sıkıyönetim ilan edildi. İttihat ve Terakki, 23 Ocak 1913teki Babıali Baskını ile iktidarı ele geçirdi.
Bu şartlarda tek parti düzeninde 1914te seçime gidildi ve 5. Meclis-i Mebusan üyeliklerinin tamamını İttihat ve Terakki elde etti. Bu Meclis I. Dünya Savaşı boyunca bu haliyle faaliyetlerde bulundu.
Mondros Mütarekesi sonrasında 21 Aralık 1918de Padişah Vahdettin tarafından, yeni seçimler yapılmak üzere Meclis feshedildi. Yapılan seçimler sonunda Son Meclis-i Mebusan ilk toplantısını 12 Ocak 1920de yaptı. 16 Mart 1920de İstanbulun işgali üzerine, bu meclis, işgal kuvvetlerinin baskısıyla, 11 Nisan 1920de resmen feshedildi.
23 Nisan 1920'de Ankara'da Büyük Millet Meclisi faaliyetlerine başladı.
Meclis-i Mebusan (Meclis-i Mebûsân), Osmanlı Devleti'nde, 23 Aralık 1876 tarihli Kanuni Esasi'ye (Anayasa) göre kurulmuş; I. Meşrutiyet ve II. Meşrutiyet dönemlerinde görev yapmış yasama organıdır. Seçilmiş milletvekillerinden oluşmakta ve padişah tarafından atanan (daha az sayıdaki) üst kamara üyelerinin oluşturduğu Ayan Meclisi (Heyet-i Ayan) ile birlikte, Meclis-i Umumî'yi (Genel Meclis) meydana getirmekteydi.
Meclis-i Mebusan 6 dönemde faaliyet göstermiştir:
18 Mart 1877de çalışmalarına başlayan 1. Meclis-i Mebusan üyeleri, geçici bir talimatla vilayet, liva ve kazaların idâre meclisi üyeleri arasından seçilmiş, İstanbul için ayrı bir seçim yapılmıştı. Bu mecliste 115 üye vardı. 28 Haziran 1877de çalışmalarını tamamlayarak dağıldı.
Aynı seçim usulüyle teşkil edilen 2. Meclis-i Mebusan ilk kez 13 Aralık 1877de toplandı. 93 Harbi'nin getirdiği sorunlar nedeniyle 14 Şubat 1878de tatil edildi.
II. Abdülhamit döneminin sonunda, 23 Temmuz 1908de II. Meşrutiyetin ilanıyla aynı yılın Kasım ve Aralık aylarında mebus seçimi yapıldı. Ahrar Fırkası ve İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin katıldığı seçimlerde, İttihat ve Terakki çoğunluğu sağladı ve 4 Aralık 1908de 3. Meclis-i Mebusan açıldı. Bu Meclis, 31 Mart Olayı ve II. Abdülhamit'in tahttan indirilmesi sonrasında Mayıs 1909da Kanuni Esasi üzerinde değişiklikler yaparak padişahın ve Ayan Meclisinin yetkilerini daralttı, kendi yetkilerini arttırdı. 1911de tek bir mebusluğu ilgilendiren, ancak siyasi yankıları yüksek olan bir ara seçim yapıldı.
18 Ocak 1912de padişah meclisi feshetti ve yapılan seçimlerden sonra, 18 Nisan 1912de 4. Meclis-i Mebusan toplandı. Bu Meclis, 5 Ağustos 1912de Gazi Ahmet Muhtar Paşa'nın önerisi ile feshedildi. Balkan Savaşı nedeniyle seçime gidilemedi ve sıkıyönetim ilan edildi. İttihat ve Terakki, 23 Ocak 1913teki Babıali Baskını ile iktidarı ele geçirdi.
Bu şartlarda tek parti düzeninde 1914te seçime gidildi ve 5. Meclis-i Mebusan üyeliklerinin tamamını İttihat ve Terakki elde etti. Bu Meclis I. Dünya Savaşı boyunca bu haliyle faaliyetlerde bulundu.
Mondros Mütarekesi sonrasında 21 Aralık 1918de Padişah Vahdettin tarafından, yeni seçimler yapılmak üzere Meclis feshedildi. Yapılan seçimler sonunda Son Meclis-i Mebusan ilk toplantısını 12 Ocak 1920de yaptı. 16 Mart 1920de İstanbulun işgali üzerine, bu meclis, işgal kuvvetlerinin baskısıyla, 11 Nisan 1920de resmen feshedildi.
23 Nisan 1920'de Ankara'da Büyük Millet Meclisi faaliyetlerine başladı.
