Klein-Gordon denklemi

Suskun

V.I.P
V.I.P
Klein-Gordon denklemi


Klein-Gordon Denklemi, (bazı kaynaklarda Klein-Fock-Gordon Eşitliği olarak da ifade edilir) Schrödinger denkleminin bağıl/göreli (relativistik) olan versiyonudur ve atomaltı fizikte kendi ekseni etrafında dönmeyen parçacıkları tanımlamada kullanılır. Oskar Klein ve Walter Gordon tarafından bulunmuştur.


Matematiksel Açılım

Serbest bir parçacık için Schrödinger denklemi aşağıdaki gibidir.

c41d5612133f4df8ca4fae671c4b7190.png


burada

4af3741027c72a7f1cba76f430661156.png
momentum operatörü,
fe3a83e41074834731743ab803cd4936.png
ise del operatörüdür.

Schrödinger denklemi Einstein'ın Özel Görelilik Kuramı'nı hesaba katmadığı için özellikle atomaltı parçacık hesaplamalarında yetersiz kalır.

Özel Görelilik Kuramı'ndan enerjinin tanımını ihraç edip

77bbb419fac02fb606bbdc91243b50bd.png


sonra, bu formüle kuvantum mekanik momentum operatörünü eklediğimizde,

5953d3f405052336adf73644480b239a.png


sonucunu alırız. Ancak bu eşitlik karekökten dolayı gayrilokal ve düzensiz bir yapıdadır ve bu yüzden Klein ve Gordon eşitliğin daha objektif bir versiyonunu tümdengelmişlerdir.
ec70aa1493154311942748ebcb93600b.png


burada

f728588535ccbf0519063d1527a81826.png


ve

952748c3fd2e489d7d84dfb9d7e0cd3b.png
olur.

Bu yeni operatöre d'Alembert operatörü denir ve günümüzde skaler (sıfır rotasyonlu) parçacıklar için alan denklemi olarak kullanılmaktadır.
 

Suskun

V.I.P
V.I.P

Göreli serbest parçacık çözümü

Serbest bir parçacığın Klein-Gordon denklemi aşağıdaki gibi yazılabilir.

e5365d02e6ffddbee57ec165f7f77e4b.png


Yukarıdaki ifadenin gayrigöreli versiyonu ise bu şekilde ifade edilebilir:

cb19112ced83dbd644befe144d1c7809.png


Ancak elbette bu durumda,

2b588722391061cae3772fc3f659eee4.png


engeli oluşacaktır. Gayrigöreli parcçacıklarda olduğu gibi, aynı ifadenin enerji ve momentum için olan versiyonları,

aa83f489b7f01d72456ddb04dee4f2d6.png


ve

69f54499d831c4b44a23f825bc13eab8.png

şeklinde formüle edilir. Bu noktada eşitliği k ve ***969; bilinmeyenleri için çözüp yukarıda değindiğimiz engel denklemine ihraç ettiğimizde m>0 kütleli parçacıkların enerji ve momentum değerleri arasındaki bağlantıyı formüle etmiş oluruz.

f127ce936567216c69ec4ac5dd993dda.png


Kütlesiz parçacıklar için, yukarıdaki denklemde m`i 0 olarak alabiliriz. Bu durumda kütlesiz parçacığın enerji ve momentumu arasında,

59df912a393c8365840e7e8f9c217196.png


ilişkisine ulaşırız.

Aksiyom

Klein-Gordon denklemi aşağıdaki aksiyom kullanılarak tümdengelinebilir.

d5382117c7285041ded2815118b56801.png


burada Fi Klein-Gordon alanını, m ise kütleyi ifade etmektedir.
 
Top