Kavram ve Fikir - Kavramlarda Kaplama ve İçlem

r0se

Forum Onuru
Özel üye
Kavram ve Fikir :

Ayrım ve genelleme sonucunda elde edilen elma tasarımı dün veya bugün tetkik ettiğimiz filân veya falan elmaya ait değildir. Her elmada bulunan temel ve üstün nitelikleri içeren bir tasarımdır. Böylece genel tasarımlara kavram veya fikir denir. İşte bizim elma hakkındaki genel tasarımız bir kavramdır, bir fikirdir. Fakat insanda daha başka birçok kavramlar vardır. Örneğin : Elma, armut, kiraz, erik, kavramları gibi. Bu kavramlar da, birbiriyle karşılaştırma yapılınca aralarında bazı ortak ve bazı ortak olmayan nitelikler bulunur. Burada ortak olmayan niteliklerin atılması ve ortak niteliklerim birleştirilmesi sayesinde yeni bir kavram elde edilmiş olur. Bu kavram, meyve kavramıdır. Meyve (kavramının anlamı, elma kavramının anlamından daha geniştir. Elma bir meyvedir. Fakat meyve (kavramının içkide elmadan başka armut, vişne, kiraz, erik gibi diğerleri de vardır.

Kavramlarda Kaplama ve İçlem :

Kaplam, bir kavramın içine aldığı teklerin çokluğuna veya azlığına; yani genişliğine o kavramın kaplamı adı verilir. Örneğin: Çiçek dediğimiz zaman bütün çiçekler bu kavramın içine girer. Hayvan kavramıyla da tüm hayvanları kastetmiş oluruz. Bazı kavramların kaplamı daha geniş, bazılarının da daha dardır.

İçlem ise, kavramı tanıtan, bildiren özelliklere, o kavramın içlemi adı verilir. İçlem, bir kavramın sahip olduğu nitelikleri, özellikleridir. Örneğin : Kuş kavramının içlemi; onun uçucu, yumurtlayıcı ve çift dolaşımlı olmasıdır. İnsan kavramının içlemi ise; onun düşünen, konuşan, iki elli, iki ayaklı olması gibi.

Kavramlarda, kaplamla içlem birbiriyle ters orantılıdır. Bu kavramın kaplamı çoğaldığı zaman içlemi, içlemi çoğaldığı zaman da kaplamı azalır, böylece kaplam ve telemin birbirleriyle ters oldukları görülür.
 
Top