Forumlar
Yeni Mesajlar
CerezExtra
EĞLENCE ↓
Şans Kurabiyesi
Renk Falınız
ÇerezRADYO
Sevgiliye Özel
ÇerezDERGİ
Hızlı Okuma Testleri
Pratik Çözümler
Yeniler
Yeni Mesajlar
Yeni ürünler
Yeni kaynaklar
Son Aktiviteler
İndir
En son incelemeler
Dükkan
Giriş
Kayıt
Yeniler
Yeni Mesajlar
Menu
Giriş
Kayıt
Uygulamayı yükle
Yükle
Forumlar
Edebiyat / Kültür / Sanat
Kim Kimdir ? - Biyografiler
İslâm'ın Yenilikçileri
JavaScript devre dışı bırakıldı. Daha iyi bir deneyim için, devam etmeden önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Konuya cevap yaz
Mesaj
<blockquote data-quote="Suskun" data-source="post: 417085" data-attributes="member: 21093"><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Rabiatu'l Adeviyye:</span>Hicri : 185/801 tarihinde vefat etmiştir. Allah aşkını her fırsatta vurgulayan bir kadın sufi olarak büyük dikkat çeker. Yosul bir evde doğar, çocukken çalınır, köle olarak satılır. Dünyadan el etek çeken zühd anlayışına bakılarak hürriyetine kavuşturulur. Çağının şöhretli süfilerinin evlenme tekliflerini geri çevirir, bekar yaşar.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Harun Reşid: </span>Hicri : 193/808 tarihinde vefat etmiştir. Abbasilerin 5. Sultanı olur. İlim ve kültür faaliyetlerini himaye eder. Döneminde İslam Düşünce Tarihi içinde derin etkileri bulunan ''Beytü'l-Hikme'' adlı tecrüme enstitüsü kurulur. Ebu Hanife'nin büyük talebesi Ebu Yusuf onun zamanında Başkadılık yapar.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Cabir bin Hayyan </span>:Hicri : 200/818 tarihinde vefat etmiştir. İslam Simyası' nın kurucusu olarak bilinir. Kimya(Maden Bilim) ve Botanik(Botanikbilim) üzerine yaptığı çalışmalarla çığır açar.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Ali Rıza :</span>Hicri : 202/818 tarihinde vefat etmiştir. Onikiimam'ın 8.si olarak kabul edilir. Abbasi Halifesi Me'mun tarafından velihat tayin edilir. Ancak Abbasi derin devletinin tepkisini çeker, zehirlenerek öldürüldüğü rivayet edilir. Bugün türbesi İran'ın Meşhed şehrindedir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">İdriş eş-Şafi :</span>Hicri : 204/820 tarihinde vefat etmiştir. Sünni pradikmasının oluşumunda Malik'ten sonra en önemli misyonu üstlenir. Kelamla uğraşmayı bi'dat sayar Ancak Malik'in hadiste yaptığını fıkıh ve fıkıh usulında yaparak gelenekçi çepheyi güçlendirir. Eş'ariye giden yolu açar.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Vakidi :</span>Hicri : 207/822 tarihinde vefat etmiştir. ''Kitabu'l-Meğazi'' adlı kitabı yazar. İslam savaş tarihini ele alması bakımından önemli bir tarihi kaynak olarak görülür.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Bişr b. Mu'temir :</span>Hicri : 210/825 tarihinde vefat etmiştir. Bağdat Mu'tezilesi'nin reisi olarak sivrilir. Basra Mu'tezilesi'ne nazaran o dönemdeki Abbasi sarayına daha yakın durması, kimi görüşleriyle Mu'tezile'yi biraz yumuşatması ve sünniliğe yaklaştırmasıyla tanınır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Bisr b. Ğıyas el-Mersiye :</span>Hicri : 218/833 tarihinde vefat etmiştir. Fıkıhta Rey taraftarı, itikatta sunni, Cehmi, Mu'tezili, ve Murcii görüşleri telfik(birleştirme) girişiminde bulunur. Çok yönlü bir düşünce sistemi geliştirmeye çalışır. Taraftarlarına Mersiyye denir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Me'mun :</span>Hicri : 218/833 tarihinde vefat etmiştir. Abbasilerin 7.Sultanı olarak Fars unsuruna dayanan politika izler. Felsefi, Şii, Mu'tezili eğilimleri himaye eder. Tercüme faliyetlerini destekler.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">İbni Hişam :</span>Hicri : 218/840 tarihinde vefat etmiştir. Siretu'n-Nebeviyye kitabını yazar. Hocası İbni Ishak'a dayandırarak Hz. Peygamber efendimiz(s.a.v.)'in hayatını anlatır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Muhammed Taki :</span> Vefat tarihi bilinmemektedir. Oniki imam'ın 9.su olarak kabuledilir. Babası Ali Rıza öldüğünde çocuk yaşta olmasına rağmen halef tain edilir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Ebu Huzeyl Allaf :</span>Hicri : 226/840 tarihinde vefat etmiştir. Tevhid ve Adalet Ekolü'ne felsefi derinlik kazandırır. Felsefi kelam çığırını açar. İlk Mu'tezile flozofu olarak tanınır. ''Atomcu'' tabiat felsefesini savunan ilk müslüman kelamcı olarak bilinir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"><span style="color: #FF0000">İbni Saad :</span></span>Hicri :230/844 tarihinde vefat etmiştir. ''Tabakatu-'l Kübra'' adlı kitabı yazar. Vakidi'nin katibi olan İbni Sad ünlü biyoğrafi yazarı-tarihçi olarak tanınır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">el-Nazzam :</span>Hicri : 232/845 tarihinde vefat etmiştir. Nazzam, Ebu Huzeyl Allaf ile birlikte kelami felsefeçığırını başlatan Mu'tezile filozoflarından olarak tanınır. ''Kamun-Buruz'' ve ''Tafra'' teorilriyle genetik şifreleme Kuantum fiziğinin habercisi olur. Geliştirdiği tabiat felsefesi oldukça çarpıcı ve dikkat çekiçi bulunur.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Mutevekkil :</span>Hicri : 232/845 tarihinde vefat etmiştir. Abbasilerin 10. Sultanı olarak iktidara gelir. Önceki dönemlerin tersine Türk/Sunni unsurlara dayalı politika izler. Önceki Mu'tezili, Felsefe himayesi Mutevekkil'den itibaren giderek sunniliğe kaydırılır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Harizimi :</span>Hicri : 236/853 tarihinde vefat etmiştir. Astronomi, matematik (cebir) ve coğrafya üzerine çığır açıcı kitaplar yazar. el-Cebr ve'l Mukabele adlı kitabıyla cebir ilminin kurucusu kabul edilir. Logoritma hesapları onun isminden mülhemdir. (el-Harizmi'nin Latince'deki söylenişi Algoritmi'dir)</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">İbni Küllab :</span>Hicri : 240/853 tarihinde vefat etmiştir.Allaf ve Nazzam'ın yenilikçiliğine, gelenekçiliğin tepkisi olarak doğar. Malik (hadis) ve Şafii'den (fıkıh) sonra İbni Küllab (kelam) sunni paridigmanın oluşumunu fikirleriyle güçlendirir. Sıfatları savunur, Kur'an'ın mahluk olmadığını ispat etmeye çalışır: Allah'ın, yed (el), ayn (göz), vech (yüz) gibi sıfatlarının tevil edilmeden kabul edilmesi gerektiğini iddia eder ve bunları Allah'ın dokunma olmaksızın arş üzerinde oturması olarak olduğu gibi almak gerektiğini söyler.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Ahmed bin Hanbel :</span>Hicri : 241/855 tarihinde vefat etmiştir. Katı genelikçiliğin imamı olarak yükselir. Geleneğin savunulmasında Şafi ve İbni Küllab'ı hatta Malik'i bile yetersiz bulur. Tefsiri, kelamı, meğaziyi(tarih) dahi bid'at sayar, nakli ve hadisi yüceltir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Zunnun-ı Mısri :</span>Hicri : 245/859 tarihinde vefat etmiştir. Mistik tecrübelerini topluma açıklayan ilk sufi olarak tanınır. Akli bilgiyi önemsemez, marifet olarak tanımladığı akıl-üstü bilgiyi (sezgi) yüceltir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Haris el-Muhasibi :</span>Hicri : 245/859 tarihinde vefat etmiştir. İbni Küllab'ın sünni/kelami okuluna sunni/sufi yorumla açılım getirir. Sunni paradigmanın oluşumuna kattığı sufi yorumla gelenekçi cepheyi güçlendirir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Muhammed b. Kerram :</span>Hicri : 255/869 tarihinde vefat etmiştir. Mücessime ve Müşebbihe diye bilinen anlayışın en önemli temsilcisi olarak yükselir. Tevhid ve Adalet Ehli guruplarını ''yokluğa ibadet çağırmakla'' suçlayarak tenzihçiliğe karşı tecsimci bir karakterde boy gösterir. Allah'ı insan gibi düşünür, Allah'ın cisim, cevher vs. somut bir şey olduğunu, arza merdivenden iner gibi indiğini, arsta oturduğunu savunur. İlk yüzyılda Mukatil bin Süleyman'ın bşlattığı tenzihçiliğe karşı tecsimci çizgiyi devam ettirir. Kerramiye diye anılan grubun doğmasına neden olur.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">el-Cahız :</span>Hicri : 255/869 tarihinde vefat etmiştir. Felsefe, kelam, dil ve edebiyat, nesir, zooloji (hayvan bilim) alanlarında yazdığı kitaplarla dikkat çeker. İslam düşünce tarihinin en velud yazarı ünvanıyla anılır. Ünlü Mu'tezile filozoflarından birisi olarak bilinir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Buhari :</span>Hicri : 256/870 tarihinde vefat etmiştir. Camiu's Salih adlı kitabı yazar. 16 yıl süren seyahatleri sırasında topladığı üç yüz bin hadis arsından üç bin kadarını kitabına alır. Sahih-i Buhari adıyla bilinen bu kitap sunni dünyada büyük kabul görür. Kitabına aldığı tüm hadislerin ''sahih'' olduğu iddia eder.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Hasan Askeri: </span>Hicri : 260/874 tarihinde vefat etmiştir. Oniki imam'ın 11.si olarak kabul edilir. Babası Muhammed Taki öldüğünde coçuk yaşta olmasına rağmen halef tain edilir. Ancak geriye bilinen oğul bırakmadan ölmesi sorun çıkarır. Kardeşi imam kabul edilmez. Aslında oğlunun olduğu ancak Abbasi zulmünden emin olmak için veya Allah tarafından saklandığı için kaybolduğuna ve geri geleceğine inanılır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Muslim :</span>Hicri : 261/874 tarihinde vefat etmiştir. Buhari talebesi olarak tanınır. Sahih-i Muslim diye bilinen kitabını Buhari'nin izinden giderek vucuda getirir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Beyazıd-ı Bestami :</span>Hicri : 260/874 tarihinde vefat etmiştir. Önceleri Rey Ekolü'ne mensupken, giderek tasavvufa meyleder. ''Sekr'' (kendinden geçme, cezbe) ilkesini esas alan tasavvufi gurupların çığır açıcısı olarak ün yapar.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Kindi : </span>Hicri : 260/874 tarihinde vefat etmiştir. Arapların ünlü filozofu olarak tanınır. Yunanca ve Süryanice'den onlarca eser çevirir. Kelam'dan felsefeye geçişin siması olarak bilinir. Mu'tezili fikirlere sahip olmakla birlikte malzeme olarak daha çok felsefeyi kullanır. Gazali'den farkı felsefeyi dışlamamasıve sahici bir felsefi okuyuşla temel islami doğmaları savunmasıdır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Davud bin Ali (el-Zahiri) : </span>Hicri : 270/884 tarihinde vefat etmiştir. Aşırı yenilikçilere karşı aşırı gelenekçi tepkiyi dillendirir. Yenilikçiliğin işi sınır tanımaz tevillere vardırması sonucu dini metinlerin (ayet/hadis) lafzına, zahirine sıkı sıkıya bağlanma mantığını geliştirir. Önceleri Rey Ekolü ve Mu'tezile'ye karşı Şafi'nin saflarında gelenegi savunur. Sonraları ondan ayrılarak Batıniliğe karşı Zahiriliği yüceltir. Meshebi Endülüs'te yayılır ancak zamanla Hambeliliğin içinde erir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">İmam Muhammed Mehdi :</span> Hicri : 275/889 tarihinde vefat etmiştir. Oniki imam'ın sonuncusu olarak kabul edilir. Babası öldüğünde tıpkı önceki Muhammed Taki ve Ali Naki gibi dört ya da beş yaşında olduğuna inanılır. Şia inançlarına göre Muhammed Mehdi, babası vefat etmeden bir kaç gün önce imam tayin edilir: Babasının vefatından kısa süre sonra kaybolur ya da kısa (suğra)ve uzun (kübra) olmak üzere iki periyoddan oluşan gaybubete (gizlenmeye) girer. Kısa gaybubet 70 yıl kadar sürer. Bu sürede vekiller tarafından temsil edilir. Son vekil Ebu'l Kasım kendi yerine kimseyi tayin etmez ve ''Şimdi iş Allah'a kalmıştır'' diyerek bu dönemi bitirir. Bundan sonra büyük gaybubet dönemi başlar. Muhammed Mehdi kıyamete yakın bir zamanda geri gelecek zulumle dolan dünyayı adaletle dolduracaktır. Artık gaybubet zamanında ortaya çıkan tüm idareler gayr-ı meşru sayılır, imam'ın olmasına bağlı kimi dini mükellefiyetler askıya alınır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">İbni Kuteybe :</span> Hicri :276/889 tarihinde vefat etmiştir. Mu'tezile alimi Cahiz'in talebesi iken görüş ayrılığına düşerek hocasından ayrılığına düşerek hocasından ayrılıp hadisciliğe kayar. Hocasına karşı çıkarak işi tekfire kadar vardırır. Hayatının son dönemlerinde Maliki/Hadisci ekole katılır. et-Tevilu Muhtelifi'l-Hadis'i yazar. Rey Ekolü ve Mutezile'ye ağır eleştirilerle saldırır. Cahiz'den sonra islam düşüncesinin en önemli nesir ustası olarak dikkat çeker.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Bellazuri :</span> Hicri : 279/892 tarihinde vefat etmiştir. Futuhu'l Buldan adlı tarih kitabıyla ünlenir. Eseri, islam fetihleri tarihini ele alması bakımından temel kaynaklardan kabul edilir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Yakubi : </span>Hicri : 282/895 tarihinde vefat etmiştir. Tarihu'l Yakubi eseriyle ünlenir. İslam düşünce tarihinin en önemli tarih kaynakları arasında yer alır. Özellikle Şia tarihi açısından en önemli kaynaklardan birisi olarak kabul edilir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Cüneyd-i Bağdadi : </span>Hicri : 298/910 tarihinde vefat etmiştir. Fıkıh, kelam, ahlak konularından sonra tasavvufa yönelir. Tasavvuf geleneği içinde ''Şekr''e (kendinden geçme, cezbe) karşı ''Sahv'' (kendine hakim olma, temkin) ilkesini savunur. Bu tarzıyla tasavvuf tarihi içinde çığır açar.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">İbni Ravendi :</span> Hicri : 293/910 tarihinde vefat etmiştir. Dehri felsefesiyle Mu'tezile'den koparak büyük tepki çeker. Madde'den başka bir şeyin olmadığını addia ederek Allah, ruh, peygamber ve ahiret inancını reddeder. Bu fikirlerin İbni Ravendi'ye mi yoksa hocası Ebul İsa el-Varrak'a mı ait olduğu tartışılır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">el-Hayat :</span> Hicri :300/913 tarihinde vefat etmiştir. Kendi döneminde Bağdat Mutezilesinin lideri olarak ün yapar. İbni Ravendi'ye el-İntisar adlı kitabıyla reddiyede bulunur. ''Ma'dum'' (yokluk)'un bir şey olduğunu söyleyen geleneksel Mu'tezili görüşe ma'dun'un aynı zamanda cisim olduğu şeklinde yorum getirir. Ma'dun teorisiyle Mu'tezile içinde tepkiyle karşılanır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">el-Cübbai : </span>Hicri : 303/915 tarihinde vefat etmiştir. Zamanın Basra Mu'tezile imamı olarak ün yapar. Talebesi Eş'ari üzerinde büyük tesir bırakır. Eş'ariyle aralarındaki ihtilaf ayrı kelam okulu oluşturacak kadar fazla değildir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Hallac-ı Mansur : </span>Hicri : 309/922 tarihinde vefat etmiştir. Tasavvufta Beyazıd-ı Bestami'nin sekr (kendinden geçme) çizgisini son noktasına vardırır. ''Enel Hakk (ben Hakk'ım)'' sözüyle şimşekleri üzerine çeker. Kaybolan Mehdi'nin (12. İmam) vekili olduğunu iddia eder. Kimi fakihlerin fıkhi litaratürle yargılanamıyacağını söylemesine rağmen bir mahkeme kurularak yargılanır ve ''Fatımi Ajanı'' olduğu gerekçesiyle idam edilir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Taberi : Hicri : </span>310/923 tarihinde vefat etmiştir. Tefsiru'l- Taberi ve el-ümem ve'l- muluk adlı tefsir ve tarih kitaplarını yazar. Eserleri büyük yankı uyandırır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Ebuberkr-el-Hallal :</span> Hicri : 313/923 tarihinde vefat etmiştir. Ahmed bin Hanbel'den sonra Hambeli Mezhebi'nin gerçek kurucusu olarak tanınır. Ahmed bin Hanbel'in görüşlerini toplar, ilk Hanbeli tabakat kitabını yazar.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Ebubekir Razi: </span>Hicri : 313/925 tarihinde vefat etmiştir. Tabiatçı felsefesiyle bütün dikkatleri üzerine çeker. ''Gudama-i Hamse'' adıyla bilinen Allah, madde, zaman, mekan ve ruh (nefs)dan oluşan beş şeyinezeli ve ebedi olduğunu savunur. Nübüvveti gereksiz görür. Tıpta ün yapar. Sokrat öncesi doğa filozoflarına yaslanır. Aristo ve Eflatun'u eleştirir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">İbni Meserre :</span> Hicri : 319/931 tarihinde vefat etmiştir. Endülüs'te başlattığı hareketle Mu'tezile, Tasavvuf ve Felsefe'yi birleştirmeye çalışır. Her üç ekolden harmanlayarak oluşturduğu düşünce hareketiyle Endülüs islam düşüncesinde kalıcı izler bırakır. Eserleri Maliki fakihlerin kışkırtmasıyla yayınlanan bir kanunla yasaklanır ve yakılır. Hiç bir eseri günümüze ulaşmamıştır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">el-Ka'bi :</span> Hicri : 320/932 tarihinde vefat etmiştir. Ebu'l Kasım el-Belhi olan isminden ziyade Ka'bi lakabıyla anılır. El-Hayyat'ın ünlü talebesi olarak tanınır. Makalat adlı kitabıyla Mu'tezile'nin sekinci tabakasında adı geçer.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Ebu Haşim b. Cübbai : </span>Hicri : 321/933 tarihinde vefat etmiştir. Babası Cübbai'den sonra geliştirdiği fikirleriyle Mu2tezile ekolüne önemli katkılarda bulunur. ''Haller'' teorisiyle sıfatlar meselesine yeni bir boyut kazandırır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Tahavi : </span>Hicri : 313/925 tarihinde vefat etmiştir. Ebu Hanife'nin Mısır yorumu olarak yükselir.. Hanifiliği daha sağa kaydırır. Yorumlarıyla Ebu Hanefi'yi selefileştirir. Üzerine yüzlerce şerhin yazıldığı el-Muhtasar'ı yazarak ''Hanifi Mezhebi'' nin doktrinel oluşumunu yönlendirir.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Berbehari :</span> Hicri : 329/941 tarihinde vefat etmiştir. Aktivist bir Selefi/Hanbeli alimi ve Ahmed bin Hanbel'in fanatik bir takipçisi olarak bilinir. Katı gelenekçi tutumuyla yenilikçiliğin her türüne (akıl, rey, tefsir, kelam, felsefe) cephe alır. kelamı kullanarak ılımlı bir tarz geliştiren Eş'ariyle görüşür, fakat onada karşı çıkar. Ahmed bin Hanbel'e ''O fakih değil muhaddistir'' dediği için rivayetçiliği ile bilinen Taberi'nin cenazesinde ve ''Hanbeli Fitnesi'' olarak tarihe geçen Bağdat'da müzik aletleri satan dükkanların yağmalandığı karışıklıklarda vaazlarıyla kışkırtıcı rol oynadığı iddia edilir. Kur'an'da geçen ''makam-ı mahmud''u, Allah'ın Hz. Muhammed'i ahiret gününde yanında oturtması olarak yorumlar. Müşteşabih ayetlerin tevil edilmesine şiddetle karşı çıkar.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Ali es-Semarri : </span>Hicri : 329/941 tarihinde vefat etmiştir. Sia'da kaybolan Mehdi Muhammed'in son vekili olarak bilinir. Ondan önce sırasıyla Osman bin Said, Muhammed ibni Osman ve İbni Ruhi-i Nevbahti kaybolan Mehdi'ye vekillik yaparlar. Ali es-Semarri kendi ölümünden sonra vekiller döneminin biteceğini, artık işin Allah2a kaldığını söyler. Gaybubet-i Süğra'yı bitirir. Gaybubeti Kübra'yı başlatır.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Kuleyni :</span>Hicri : 329/941 tarihinde vefat etmiştir. ''Şia'nın Buharisi'' olduğu söylenebilir. Kendi dönemine kadar gelen tüm Şia rivayetlerini 20 yıl boyuncasürdürdüğü bir rivayet toplama çalışmasıyla bir araya getirir. ''el-Kafi'' adını verdiği bu külliyatta 16199 hadis ve rivayet bulunur.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Eş'ari : </span>Hicri : 330/942 tarihinde vefat etmiştir. ''Bu akılcılık dini yıkacak'' geneleksel endişesinin ifadesi olarak doğar. 40 yaşından sonra Mu'tezile'den ayrılır. Ilımlı gelenekçi (akıl ve kelamı kullanan) fikirleriyle katı gelenekçi(akıl ve kelamı kullanmayı reddeden) Selefilere ve ılımlı yenilikçilere (Mu'tezile/Rey Ekolü/Felsefe) cephe alır. Akıl yerine vahiy, insanın özgür iradesi yerine Allah'ın mutlak kudreti vurgusunu öne çıkarır. Selefilerle Mu'tezile'nin ortasını bulmaya çalışmasına rağmen daha çok Selefiliğe kayar.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"><span style="color: #FF0000"></span></span></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000"><span style="color: #FF0000">Maturidi : </span></span>Hicri : 333/944 tarihinde vefat etmiştir. Ebu Hanife'nin Mavaraünnehir yorumu olarak yükselir. Ebu Hanife'nin Mevali haklarına dayalı düşünce yapısını devam ettirir. Bir çevre (mevali) akımı olarak adını duyurur. Akıl ve özgür iradeye yaptığı vurgularla ılımlı yenilikçi cepheyi güçlendirir. Selefilerle Mu'tezile'nin ortasını bulmaya çalışmasına rağmen temel görüşlerinde daha çok Mu'tezile'ye kayar.</span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></span></p><p><span style="color: #0000CD"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #FF0000">Fârâbî : </span>Hicri : 339/950 tarihinde vefat etmiştir. İslam-Aristo-Eflatun düşüncelerini uzlaştırmaya çalışır. Meşşai felsefesinin ilk büyük filozofu olarak tanınır. ''Sudur'' teorisini geliştirerek Alemin Allah'tan taştığı fikrine dayalı felsefeyi kırar. Allah, nübüvvet ve ahiret inancını Aristocu akılcılık ve Eflatuncu ruhçulukla açıklamaya çalışıp savunmasına rağmen daha sonraları Gazali tarafından tekfir edilir. ''el-Medinetu'l Fazıla'' adlı kitabında bütüncül bir felsefi-siyasi ütopya kurar.</span></span></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Suskun, post: 417085, member: 21093"] [COLOR="#0000CD"][SIZE=4][FONT=Comic Sans MS][COLOR="#FF0000"]Rabiatu'l Adeviyye:[/COLOR]Hicri : 185/801 tarihinde vefat etmiştir. Allah aşkını her fırsatta vurgulayan bir kadın sufi olarak büyük dikkat çeker. Yosul bir evde doğar, çocukken çalınır, köle olarak satılır. Dünyadan el etek çeken zühd anlayışına bakılarak hürriyetine kavuşturulur. Çağının şöhretli süfilerinin evlenme tekliflerini geri çevirir, bekar yaşar. [COLOR="#FF0000"]Harun Reşid: [/COLOR]Hicri : 193/808 tarihinde vefat etmiştir. Abbasilerin 5. Sultanı olur. İlim ve kültür faaliyetlerini himaye eder. Döneminde İslam Düşünce Tarihi içinde derin etkileri bulunan ''Beytü'l-Hikme'' adlı tecrüme enstitüsü kurulur. Ebu Hanife'nin büyük talebesi Ebu Yusuf onun zamanında Başkadılık yapar. [COLOR="#FF0000"]Cabir bin Hayyan [/COLOR]:Hicri : 200/818 tarihinde vefat etmiştir. İslam Simyası' nın kurucusu olarak bilinir. Kimya(Maden Bilim) ve Botanik(Botanikbilim) üzerine yaptığı çalışmalarla çığır açar. [COLOR="#FF0000"]Ali Rıza :[/COLOR]Hicri : 202/818 tarihinde vefat etmiştir. Onikiimam'ın 8.si olarak kabul edilir. Abbasi Halifesi Me'mun tarafından velihat tayin edilir. Ancak Abbasi derin devletinin tepkisini çeker, zehirlenerek öldürüldüğü rivayet edilir. Bugün türbesi İran'ın Meşhed şehrindedir. [COLOR="#FF0000"]İdriş eş-Şafi :[/COLOR]Hicri : 204/820 tarihinde vefat etmiştir. Sünni pradikmasının oluşumunda Malik'ten sonra en önemli misyonu üstlenir. Kelamla uğraşmayı bi'dat sayar Ancak Malik'in hadiste yaptığını fıkıh ve fıkıh usulında yaparak gelenekçi çepheyi güçlendirir. Eş'ariye giden yolu açar. [COLOR="#FF0000"]Vakidi :[/COLOR]Hicri : 207/822 tarihinde vefat etmiştir. ''Kitabu'l-Meğazi'' adlı kitabı yazar. İslam savaş tarihini ele alması bakımından önemli bir tarihi kaynak olarak görülür. [COLOR="#FF0000"]Bişr b. Mu'temir :[/COLOR]Hicri : 210/825 tarihinde vefat etmiştir. Bağdat Mu'tezilesi'nin reisi olarak sivrilir. Basra Mu'tezilesi'ne nazaran o dönemdeki Abbasi sarayına daha yakın durması, kimi görüşleriyle Mu'tezile'yi biraz yumuşatması ve sünniliğe yaklaştırmasıyla tanınır. [COLOR="#FF0000"]Bisr b. Ğıyas el-Mersiye :[/COLOR]Hicri : 218/833 tarihinde vefat etmiştir. Fıkıhta Rey taraftarı, itikatta sunni, Cehmi, Mu'tezili, ve Murcii görüşleri telfik(birleştirme) girişiminde bulunur. Çok yönlü bir düşünce sistemi geliştirmeye çalışır. Taraftarlarına Mersiyye denir. [COLOR="#FF0000"]Me'mun :[/COLOR]Hicri : 218/833 tarihinde vefat etmiştir. Abbasilerin 7.Sultanı olarak Fars unsuruna dayanan politika izler. Felsefi, Şii, Mu'tezili eğilimleri himaye eder. Tercüme faliyetlerini destekler. [COLOR="#FF0000"]İbni Hişam :[/COLOR]Hicri : 218/840 tarihinde vefat etmiştir. Siretu'n-Nebeviyye kitabını yazar. Hocası İbni Ishak'a dayandırarak Hz. Peygamber efendimiz(s.a.v.)'in hayatını anlatır. [COLOR="#FF0000"]Muhammed Taki :[/COLOR] Vefat tarihi bilinmemektedir. Oniki imam'ın 9.su olarak kabuledilir. Babası Ali Rıza öldüğünde çocuk yaşta olmasına rağmen halef tain edilir. [COLOR="#FF0000"]Ebu Huzeyl Allaf :[/COLOR]Hicri : 226/840 tarihinde vefat etmiştir. Tevhid ve Adalet Ekolü'ne felsefi derinlik kazandırır. Felsefi kelam çığırını açar. İlk Mu'tezile flozofu olarak tanınır. ''Atomcu'' tabiat felsefesini savunan ilk müslüman kelamcı olarak bilinir. [COLOR="#FF0000"][COLOR="#FF0000"]İbni Saad :[/COLOR][/COLOR]Hicri :230/844 tarihinde vefat etmiştir. ''Tabakatu-'l Kübra'' adlı kitabı yazar. Vakidi'nin katibi olan İbni Sad ünlü biyoğrafi yazarı-tarihçi olarak tanınır. [COLOR="#FF0000"]el-Nazzam :[/COLOR]Hicri : 232/845 tarihinde vefat etmiştir. Nazzam, Ebu Huzeyl Allaf ile birlikte kelami felsefeçığırını başlatan Mu'tezile filozoflarından olarak tanınır. ''Kamun-Buruz'' ve ''Tafra'' teorilriyle genetik şifreleme Kuantum fiziğinin habercisi olur. Geliştirdiği tabiat felsefesi oldukça çarpıcı ve dikkat çekiçi bulunur. [COLOR="#FF0000"]Mutevekkil :[/COLOR]Hicri : 232/845 tarihinde vefat etmiştir. Abbasilerin 10. Sultanı olarak iktidara gelir. Önceki dönemlerin tersine Türk/Sunni unsurlara dayalı politika izler. Önceki Mu'tezili, Felsefe himayesi Mutevekkil'den itibaren giderek sunniliğe kaydırılır. [COLOR="#FF0000"]Harizimi :[/COLOR]Hicri : 236/853 tarihinde vefat etmiştir. Astronomi, matematik (cebir) ve coğrafya üzerine çığır açıcı kitaplar yazar. el-Cebr ve'l Mukabele adlı kitabıyla cebir ilminin kurucusu kabul edilir. Logoritma hesapları onun isminden mülhemdir. (el-Harizmi'nin Latince'deki söylenişi Algoritmi'dir) [COLOR="#FF0000"]İbni Küllab :[/COLOR]Hicri : 240/853 tarihinde vefat etmiştir.Allaf ve Nazzam'ın yenilikçiliğine, gelenekçiliğin tepkisi olarak doğar. Malik (hadis) ve Şafii'den (fıkıh) sonra İbni Küllab (kelam) sunni paridigmanın oluşumunu fikirleriyle güçlendirir. Sıfatları savunur, Kur'an'ın mahluk olmadığını ispat etmeye çalışır: Allah'ın, yed (el), ayn (göz), vech (yüz) gibi sıfatlarının tevil edilmeden kabul edilmesi gerektiğini iddia eder ve bunları Allah'ın dokunma olmaksızın arş üzerinde oturması olarak olduğu gibi almak gerektiğini söyler. [COLOR="#FF0000"]Ahmed bin Hanbel :[/COLOR]Hicri : 241/855 tarihinde vefat etmiştir. Katı genelikçiliğin imamı olarak yükselir. Geleneğin savunulmasında Şafi ve İbni Küllab'ı hatta Malik'i bile yetersiz bulur. Tefsiri, kelamı, meğaziyi(tarih) dahi bid'at sayar, nakli ve hadisi yüceltir. [COLOR="#FF0000"]Zunnun-ı Mısri :[/COLOR]Hicri : 245/859 tarihinde vefat etmiştir. Mistik tecrübelerini topluma açıklayan ilk sufi olarak tanınır. Akli bilgiyi önemsemez, marifet olarak tanımladığı akıl-üstü bilgiyi (sezgi) yüceltir. [COLOR="#FF0000"] Haris el-Muhasibi :[/COLOR]Hicri : 245/859 tarihinde vefat etmiştir. İbni Küllab'ın sünni/kelami okuluna sunni/sufi yorumla açılım getirir. Sunni paradigmanın oluşumuna kattığı sufi yorumla gelenekçi cepheyi güçlendirir. [COLOR="#FF0000"]Muhammed b. Kerram :[/COLOR]Hicri : 255/869 tarihinde vefat etmiştir. Mücessime ve Müşebbihe diye bilinen anlayışın en önemli temsilcisi olarak yükselir. Tevhid ve Adalet Ehli guruplarını ''yokluğa ibadet çağırmakla'' suçlayarak tenzihçiliğe karşı tecsimci bir karakterde boy gösterir. Allah'ı insan gibi düşünür, Allah'ın cisim, cevher vs. somut bir şey olduğunu, arza merdivenden iner gibi indiğini, arsta oturduğunu savunur. İlk yüzyılda Mukatil bin Süleyman'ın bşlattığı tenzihçiliğe karşı tecsimci çizgiyi devam ettirir. Kerramiye diye anılan grubun doğmasına neden olur. [COLOR="#FF0000"]el-Cahız :[/COLOR]Hicri : 255/869 tarihinde vefat etmiştir. Felsefe, kelam, dil ve edebiyat, nesir, zooloji (hayvan bilim) alanlarında yazdığı kitaplarla dikkat çeker. İslam düşünce tarihinin en velud yazarı ünvanıyla anılır. Ünlü Mu'tezile filozoflarından birisi olarak bilinir. [COLOR="#FF0000"]Buhari :[/COLOR]Hicri : 256/870 tarihinde vefat etmiştir. Camiu's Salih adlı kitabı yazar. 16 yıl süren seyahatleri sırasında topladığı üç yüz bin hadis arsından üç bin kadarını kitabına alır. Sahih-i Buhari adıyla bilinen bu kitap sunni dünyada büyük kabul görür. Kitabına aldığı tüm hadislerin ''sahih'' olduğu iddia eder. [COLOR="#FF0000"]Hasan Askeri: [/COLOR]Hicri : 260/874 tarihinde vefat etmiştir. Oniki imam'ın 11.si olarak kabul edilir. Babası Muhammed Taki öldüğünde coçuk yaşta olmasına rağmen halef tain edilir. Ancak geriye bilinen oğul bırakmadan ölmesi sorun çıkarır. Kardeşi imam kabul edilmez. Aslında oğlunun olduğu ancak Abbasi zulmünden emin olmak için veya Allah tarafından saklandığı için kaybolduğuna ve geri geleceğine inanılır. [COLOR="#FF0000"] Muslim :[/COLOR]Hicri : 261/874 tarihinde vefat etmiştir. Buhari talebesi olarak tanınır. Sahih-i Muslim diye bilinen kitabını Buhari'nin izinden giderek vucuda getirir. [COLOR="#FF0000"] Beyazıd-ı Bestami :[/COLOR]Hicri : 260/874 tarihinde vefat etmiştir. Önceleri Rey Ekolü'ne mensupken, giderek tasavvufa meyleder. ''Sekr'' (kendinden geçme, cezbe) ilkesini esas alan tasavvufi gurupların çığır açıcısı olarak ün yapar. [COLOR="#FF0000"]Kindi : [/COLOR]Hicri : 260/874 tarihinde vefat etmiştir. Arapların ünlü filozofu olarak tanınır. Yunanca ve Süryanice'den onlarca eser çevirir. Kelam'dan felsefeye geçişin siması olarak bilinir. Mu'tezili fikirlere sahip olmakla birlikte malzeme olarak daha çok felsefeyi kullanır. Gazali'den farkı felsefeyi dışlamamasıve sahici bir felsefi okuyuşla temel islami doğmaları savunmasıdır. [COLOR="#FF0000"]Davud bin Ali (el-Zahiri) : [/COLOR]Hicri : 270/884 tarihinde vefat etmiştir. Aşırı yenilikçilere karşı aşırı gelenekçi tepkiyi dillendirir. Yenilikçiliğin işi sınır tanımaz tevillere vardırması sonucu dini metinlerin (ayet/hadis) lafzına, zahirine sıkı sıkıya bağlanma mantığını geliştirir. Önceleri Rey Ekolü ve Mu'tezile'ye karşı Şafi'nin saflarında gelenegi savunur. Sonraları ondan ayrılarak Batıniliğe karşı Zahiriliği yüceltir. Meshebi Endülüs'te yayılır ancak zamanla Hambeliliğin içinde erir. [COLOR="#FF0000"] İmam Muhammed Mehdi :[/COLOR] Hicri : 275/889 tarihinde vefat etmiştir. Oniki imam'ın sonuncusu olarak kabul edilir. Babası öldüğünde tıpkı önceki Muhammed Taki ve Ali Naki gibi dört ya da beş yaşında olduğuna inanılır. Şia inançlarına göre Muhammed Mehdi, babası vefat etmeden bir kaç gün önce imam tayin edilir: Babasının vefatından kısa süre sonra kaybolur ya da kısa (suğra)ve uzun (kübra) olmak üzere iki periyoddan oluşan gaybubete (gizlenmeye) girer. Kısa gaybubet 70 yıl kadar sürer. Bu sürede vekiller tarafından temsil edilir. Son vekil Ebu'l Kasım kendi yerine kimseyi tayin etmez ve ''Şimdi iş Allah'a kalmıştır'' diyerek bu dönemi bitirir. Bundan sonra büyük gaybubet dönemi başlar. Muhammed Mehdi kıyamete yakın bir zamanda geri gelecek zulumle dolan dünyayı adaletle dolduracaktır. Artık gaybubet zamanında ortaya çıkan tüm idareler gayr-ı meşru sayılır, imam'ın olmasına bağlı kimi dini mükellefiyetler askıya alınır. [COLOR="#FF0000"]İbni Kuteybe :[/COLOR] Hicri :276/889 tarihinde vefat etmiştir. Mu'tezile alimi Cahiz'in talebesi iken görüş ayrılığına düşerek hocasından ayrılığına düşerek hocasından ayrılıp hadisciliğe kayar. Hocasına karşı çıkarak işi tekfire kadar vardırır. Hayatının son dönemlerinde Maliki/Hadisci ekole katılır. et-Tevilu Muhtelifi'l-Hadis'i yazar. Rey Ekolü ve Mutezile'ye ağır eleştirilerle saldırır. Cahiz'den sonra islam düşüncesinin en önemli nesir ustası olarak dikkat çeker. [COLOR="#FF0000"] Bellazuri :[/COLOR] Hicri : 279/892 tarihinde vefat etmiştir. Futuhu'l Buldan adlı tarih kitabıyla ünlenir. Eseri, islam fetihleri tarihini ele alması bakımından temel kaynaklardan kabul edilir. [COLOR="#FF0000"] Yakubi : [/COLOR]Hicri : 282/895 tarihinde vefat etmiştir. Tarihu'l Yakubi eseriyle ünlenir. İslam düşünce tarihinin en önemli tarih kaynakları arasında yer alır. Özellikle Şia tarihi açısından en önemli kaynaklardan birisi olarak kabul edilir. [COLOR="#FF0000"] Cüneyd-i Bağdadi : [/COLOR]Hicri : 298/910 tarihinde vefat etmiştir. Fıkıh, kelam, ahlak konularından sonra tasavvufa yönelir. Tasavvuf geleneği içinde ''Şekr''e (kendinden geçme, cezbe) karşı ''Sahv'' (kendine hakim olma, temkin) ilkesini savunur. Bu tarzıyla tasavvuf tarihi içinde çığır açar. [COLOR="#FF0000"] İbni Ravendi :[/COLOR] Hicri : 293/910 tarihinde vefat etmiştir. Dehri felsefesiyle Mu'tezile'den koparak büyük tepki çeker. Madde'den başka bir şeyin olmadığını addia ederek Allah, ruh, peygamber ve ahiret inancını reddeder. Bu fikirlerin İbni Ravendi'ye mi yoksa hocası Ebul İsa el-Varrak'a mı ait olduğu tartışılır. [COLOR="#FF0000"] el-Hayat :[/COLOR] Hicri :300/913 tarihinde vefat etmiştir. Kendi döneminde Bağdat Mutezilesinin lideri olarak ün yapar. İbni Ravendi'ye el-İntisar adlı kitabıyla reddiyede bulunur. ''Ma'dum'' (yokluk)'un bir şey olduğunu söyleyen geleneksel Mu'tezili görüşe ma'dun'un aynı zamanda cisim olduğu şeklinde yorum getirir. Ma'dun teorisiyle Mu'tezile içinde tepkiyle karşılanır. [COLOR="#FF0000"] el-Cübbai : [/COLOR]Hicri : 303/915 tarihinde vefat etmiştir. Zamanın Basra Mu'tezile imamı olarak ün yapar. Talebesi Eş'ari üzerinde büyük tesir bırakır. Eş'ariyle aralarındaki ihtilaf ayrı kelam okulu oluşturacak kadar fazla değildir. [COLOR="#FF0000"] Hallac-ı Mansur : [/COLOR]Hicri : 309/922 tarihinde vefat etmiştir. Tasavvufta Beyazıd-ı Bestami'nin sekr (kendinden geçme) çizgisini son noktasına vardırır. ''Enel Hakk (ben Hakk'ım)'' sözüyle şimşekleri üzerine çeker. Kaybolan Mehdi'nin (12. İmam) vekili olduğunu iddia eder. Kimi fakihlerin fıkhi litaratürle yargılanamıyacağını söylemesine rağmen bir mahkeme kurularak yargılanır ve ''Fatımi Ajanı'' olduğu gerekçesiyle idam edilir. [COLOR="#FF0000"] Taberi : Hicri : [/COLOR]310/923 tarihinde vefat etmiştir. Tefsiru'l- Taberi ve el-ümem ve'l- muluk adlı tefsir ve tarih kitaplarını yazar. Eserleri büyük yankı uyandırır. [COLOR="#FF0000"] Ebuberkr-el-Hallal :[/COLOR] Hicri : 313/923 tarihinde vefat etmiştir. Ahmed bin Hanbel'den sonra Hambeli Mezhebi'nin gerçek kurucusu olarak tanınır. Ahmed bin Hanbel'in görüşlerini toplar, ilk Hanbeli tabakat kitabını yazar. [COLOR="#FF0000"] Ebubekir Razi: [/COLOR]Hicri : 313/925 tarihinde vefat etmiştir. Tabiatçı felsefesiyle bütün dikkatleri üzerine çeker. ''Gudama-i Hamse'' adıyla bilinen Allah, madde, zaman, mekan ve ruh (nefs)dan oluşan beş şeyinezeli ve ebedi olduğunu savunur. Nübüvveti gereksiz görür. Tıpta ün yapar. Sokrat öncesi doğa filozoflarına yaslanır. Aristo ve Eflatun'u eleştirir. [COLOR="#FF0000"] İbni Meserre :[/COLOR] Hicri : 319/931 tarihinde vefat etmiştir. Endülüs'te başlattığı hareketle Mu'tezile, Tasavvuf ve Felsefe'yi birleştirmeye çalışır. Her üç ekolden harmanlayarak oluşturduğu düşünce hareketiyle Endülüs islam düşüncesinde kalıcı izler bırakır. Eserleri Maliki fakihlerin kışkırtmasıyla yayınlanan bir kanunla yasaklanır ve yakılır. Hiç bir eseri günümüze ulaşmamıştır. [COLOR="#FF0000"] el-Ka'bi :[/COLOR] Hicri : 320/932 tarihinde vefat etmiştir. Ebu'l Kasım el-Belhi olan isminden ziyade Ka'bi lakabıyla anılır. El-Hayyat'ın ünlü talebesi olarak tanınır. Makalat adlı kitabıyla Mu'tezile'nin sekinci tabakasında adı geçer. [COLOR="#FF0000"] Ebu Haşim b. Cübbai : [/COLOR]Hicri : 321/933 tarihinde vefat etmiştir. Babası Cübbai'den sonra geliştirdiği fikirleriyle Mu2tezile ekolüne önemli katkılarda bulunur. ''Haller'' teorisiyle sıfatlar meselesine yeni bir boyut kazandırır. [COLOR="#FF0000"]Tahavi : [/COLOR]Hicri : 313/925 tarihinde vefat etmiştir. Ebu Hanife'nin Mısır yorumu olarak yükselir.. Hanifiliği daha sağa kaydırır. Yorumlarıyla Ebu Hanefi'yi selefileştirir. Üzerine yüzlerce şerhin yazıldığı el-Muhtasar'ı yazarak ''Hanifi Mezhebi'' nin doktrinel oluşumunu yönlendirir. [COLOR="#FF0000"] Berbehari :[/COLOR] Hicri : 329/941 tarihinde vefat etmiştir. Aktivist bir Selefi/Hanbeli alimi ve Ahmed bin Hanbel'in fanatik bir takipçisi olarak bilinir. Katı gelenekçi tutumuyla yenilikçiliğin her türüne (akıl, rey, tefsir, kelam, felsefe) cephe alır. kelamı kullanarak ılımlı bir tarz geliştiren Eş'ariyle görüşür, fakat onada karşı çıkar. Ahmed bin Hanbel'e ''O fakih değil muhaddistir'' dediği için rivayetçiliği ile bilinen Taberi'nin cenazesinde ve ''Hanbeli Fitnesi'' olarak tarihe geçen Bağdat'da müzik aletleri satan dükkanların yağmalandığı karışıklıklarda vaazlarıyla kışkırtıcı rol oynadığı iddia edilir. Kur'an'da geçen ''makam-ı mahmud''u, Allah'ın Hz. Muhammed'i ahiret gününde yanında oturtması olarak yorumlar. Müşteşabih ayetlerin tevil edilmesine şiddetle karşı çıkar. [COLOR="#FF0000"]Ali es-Semarri : [/COLOR]Hicri : 329/941 tarihinde vefat etmiştir. Sia'da kaybolan Mehdi Muhammed'in son vekili olarak bilinir. Ondan önce sırasıyla Osman bin Said, Muhammed ibni Osman ve İbni Ruhi-i Nevbahti kaybolan Mehdi'ye vekillik yaparlar. Ali es-Semarri kendi ölümünden sonra vekiller döneminin biteceğini, artık işin Allah2a kaldığını söyler. Gaybubet-i Süğra'yı bitirir. Gaybubeti Kübra'yı başlatır. [COLOR="#FF0000"]Kuleyni :[/COLOR]Hicri : 329/941 tarihinde vefat etmiştir. ''Şia'nın Buharisi'' olduğu söylenebilir. Kendi dönemine kadar gelen tüm Şia rivayetlerini 20 yıl boyuncasürdürdüğü bir rivayet toplama çalışmasıyla bir araya getirir. ''el-Kafi'' adını verdiği bu külliyatta 16199 hadis ve rivayet bulunur. [COLOR="#FF0000"] Eş'ari : [/COLOR]Hicri : 330/942 tarihinde vefat etmiştir. ''Bu akılcılık dini yıkacak'' geneleksel endişesinin ifadesi olarak doğar. 40 yaşından sonra Mu'tezile'den ayrılır. Ilımlı gelenekçi (akıl ve kelamı kullanan) fikirleriyle katı gelenekçi(akıl ve kelamı kullanmayı reddeden) Selefilere ve ılımlı yenilikçilere (Mu'tezile/Rey Ekolü/Felsefe) cephe alır. Akıl yerine vahiy, insanın özgür iradesi yerine Allah'ın mutlak kudreti vurgusunu öne çıkarır. Selefilerle Mu'tezile'nin ortasını bulmaya çalışmasına rağmen daha çok Selefiliğe kayar. [COLOR="#FF0000"][COLOR="#FF0000"] Maturidi : [/COLOR][/COLOR]Hicri : 333/944 tarihinde vefat etmiştir. Ebu Hanife'nin Mavaraünnehir yorumu olarak yükselir. Ebu Hanife'nin Mevali haklarına dayalı düşünce yapısını devam ettirir. Bir çevre (mevali) akımı olarak adını duyurur. Akıl ve özgür iradeye yaptığı vurgularla ılımlı yenilikçi cepheyi güçlendirir. Selefilerle Mu'tezile'nin ortasını bulmaya çalışmasına rağmen temel görüşlerinde daha çok Mu'tezile'ye kayar. [COLOR="#FF0000"]Fârâbî : [/COLOR]Hicri : 339/950 tarihinde vefat etmiştir. İslam-Aristo-Eflatun düşüncelerini uzlaştırmaya çalışır. Meşşai felsefesinin ilk büyük filozofu olarak tanınır. ''Sudur'' teorisini geliştirerek Alemin Allah'tan taştığı fikrine dayalı felsefeyi kırar. Allah, nübüvvet ve ahiret inancını Aristocu akılcılık ve Eflatuncu ruhçulukla açıklamaya çalışıp savunmasına rağmen daha sonraları Gazali tarafından tekfir edilir. ''el-Medinetu'l Fazıla'' adlı kitabında bütüncül bir felsefi-siyasi ütopya kurar.[/FONT][/SIZE][/COLOR] [/QUOTE]
Alıntıları ekle...
İsim
Spam kontrolü
Ülkemizin kuzeyindeki deniz hangisidir? (bitişik yazınız)
Cevapla
Forumlar
Edebiyat / Kültür / Sanat
Kim Kimdir ? - Biyografiler
İslâm'ın Yenilikçileri
Top