Bazı dilbilimcileri İngilizce’de; şimdiki zaman = present tense ve geçmiş zamandan=past tense oluşan sadece iki zaman kipi olduğunu sürer. Çünkü sadece bu iki kipin kendine göre fiil şekli vardır. Mesela, see, saw gibi.
Halbuki, gelecek zaman kipi yardımcı fiiller “will/shall”- kullanmak suretiyle oluşturulur. Gelecek zaman ve diğer kipler şimdiki zaman ve geçmiş zamanın adeta birer alt versiyonudur, müstakil kipler sayılmazlar. Biz genel uygulamaya uyarak, kipleri present, past, future diye üç grupta incelemeye devam edeceğiz.
Fiil zamanları, yani kipler bir kültürde kullanılan zaman konseptlerini gösterir. İşte zaamanlar bir kültürel mesele olduğundan; bir başka kültürün ürünü olan başka bir dildeki kipleri anlamak oldukça zordur.
Dikkat : Daha önceki dersleimizde ve bu derste anlattığımız kiplerle ilgili çok sayıda istisna vardır. Ancak, bunlarla baş etmenin yolu da temel kuralları öğrenmekten geçer
İngilizce’de üç ana kip bulunur. Simple(basit), continous(sürekli, devam eden) ve perfect (gelecek). Bunların her birinin de present(şişmdiki zamanlar), past(geçmiş) ve future(gelecek) halleri vardır. Basit Zamanlar = belirsiz görünüm = simple tenses = indefinite aspect.
Basit zamanda hareket, olay veya halin bitip bitmediği belirtilmez, veya cümlenin anlamı bakımından bunlara önem verilmez. Basit zaman kipi, yinelenen, adet halinde yapılan aksiyon, olay veya koşullar için de kullanılır.
Örnekler:
Simple Past Tense = Basit Geçmiş Zaman
I came = Geldim. : Gelirim Gelme hareketi ne zaman başladı, ne zaman bitti, bu önemli değil.
Simple Present Tense = Basit Geniş Zaman
I come = Gelirim : Gelme hareketi ne zaman başlar ne zaman biter, bu önemli değil.
Simple Future Tense = Basit Gelecek Zaman
I will come : Gelme hareketi ne zaman başlayacak, ne zaman bitecek, bu önemli değil.
Perfect Tenses
-Perfect ne demektir?
Perfect; tamamlanmış, bitmiş, bitirilmiş, halledilmiş anlamlarına sahiptir. Genellikle geçmişle bağlantılıdır. Ama bunun önemli istisnaları vardır.
Bu kelimenin kökü Latince’ye ve Yunanca’ya dayanır ve tamamlık perfectus = (completeness) olarak tercüme edilir. Aristo bir kitabında, perfect kavramına üç anlam veya tek bir anlamın üç gölgesi olarak anlamlar vermiştir. Buna göre perfect aşağıdaki anlamları taşır :
1- Tamam olan, yani gerekli tüm parçaları, bölümleri içeren.
2- O kadar iyi ki, bundan daha iyisi olamaz.
3- Amacına ulaşmış olan.
Botanik biliminde, şayet bir organizma cinsel üremeyi kendi içinde yapabiliyorsa, ona “perfect” denir. Yapamıyorsa, imperfect olarak deyimlendirilir Mesele, hem dişi hem erkek organlarına sahip çiçekler, “perfect” denir. Sadece,erkek veya sadece dişi organları bulunan çiçek ise imperfect olur.
Imperfect ürekli, bitmeyen, , halledilmeyen demektir. İkincil derecede geçmişi ifade eder.
Bu nedenle perfect zaman kiplerine ayni zamanda, tamamlanmış veya bitmiş (completed = finished) kipler denir.
Progressive(Continous) Zaman Kipleri : Bunlara tamamlanmamış kipler de(incomplete) denir. Bir hareketin şimdi, geçmişte veya gelecekte devam eden özelliğini belirtirler.
Şimdi bazı önemli zaman kiplerini tekrar gözden geçirelim.
1. Present Tenses: Şimdiki Zamanlar:
a) Simple Present Tense: Geniş Zaman
Çok önemli ve çok yaygın olarak kullanılan bir zaman kipidir. Türkçedeki karşılığı geniş zamandır. Fiilin kök halini kullanır. Sadece 3. tekil şahısta fiil kökünün sonuna “s” takısı eklenir.
Geniş zamanı, şimdiyi, geçmişi, geleceği gösterebilen tek kiptir.
1- Değişmeyen, yinelenen veya birden çok kez yaşanan olayları ifade eder. Bu hareket veya durum sadece şimdilerde meydana gelir. Ayrıca, yaygın bir gerçeği de temsil edebilir. Yani, konuşan veya yazanın, konuşurken veya yazarken sözkonusu aksiyon veya halin cereyan ediyor olması şart değildir.
Mesela,
It rains a lot in Sakarya = Sakarya’da çok yağmur yağar
Cümlesi genel bir gerçekliği açıklar. Ama, mutlaka bu sözün söylendiği anda yağmur yağıyor anlamı taşımaz.
Bu zaman kipi tabiat veya insanlar tarafından programlanan olayları açıklar.
Örnekler:
Soccer league starts on June. = Futbol ligi Haziranda başlar.
Water boils at 100 degrees centigrade. Su, 100 santigrad derecede kaynar.
The sun sets in the evening. = Güneş akşamleyin batar.
2- İlginçtir ki, present tense kipi özellikle arrive=varmak, come=gelmek, leave = terk etmek, ayrılmak gibi fiillerle bazen gelecek izlenimi de yaratabilir.
My father comes tomorrow = Babam yarın geliyor(gelecek),
The plane arrives in two hours. = Uçak iki sat içinde varacak.
The train leaves at 3.oo o’clock= Tren saat üçte kalkıyor.
3- Geniş zaman ile enstantene şimdiki an izlenimi verilebilir.
Örnek:
Watch FB now: they defeat the other team without much effort. = Şimdi FB’yi seyredin, rakibi fazla zorlanmadan yeniyorlar. "
Halbuki, gelecek zaman kipi yardımcı fiiller “will/shall”- kullanmak suretiyle oluşturulur. Gelecek zaman ve diğer kipler şimdiki zaman ve geçmiş zamanın adeta birer alt versiyonudur, müstakil kipler sayılmazlar. Biz genel uygulamaya uyarak, kipleri present, past, future diye üç grupta incelemeye devam edeceğiz.
Fiil zamanları, yani kipler bir kültürde kullanılan zaman konseptlerini gösterir. İşte zaamanlar bir kültürel mesele olduğundan; bir başka kültürün ürünü olan başka bir dildeki kipleri anlamak oldukça zordur.
Dikkat : Daha önceki dersleimizde ve bu derste anlattığımız kiplerle ilgili çok sayıda istisna vardır. Ancak, bunlarla baş etmenin yolu da temel kuralları öğrenmekten geçer
İngilizce’de üç ana kip bulunur. Simple(basit), continous(sürekli, devam eden) ve perfect (gelecek). Bunların her birinin de present(şişmdiki zamanlar), past(geçmiş) ve future(gelecek) halleri vardır. Basit Zamanlar = belirsiz görünüm = simple tenses = indefinite aspect.
Basit zamanda hareket, olay veya halin bitip bitmediği belirtilmez, veya cümlenin anlamı bakımından bunlara önem verilmez. Basit zaman kipi, yinelenen, adet halinde yapılan aksiyon, olay veya koşullar için de kullanılır.
Örnekler:
Simple Past Tense = Basit Geçmiş Zaman
I came = Geldim. : Gelirim Gelme hareketi ne zaman başladı, ne zaman bitti, bu önemli değil.
Simple Present Tense = Basit Geniş Zaman
I come = Gelirim : Gelme hareketi ne zaman başlar ne zaman biter, bu önemli değil.
Simple Future Tense = Basit Gelecek Zaman
I will come : Gelme hareketi ne zaman başlayacak, ne zaman bitecek, bu önemli değil.
Perfect Tenses
-Perfect ne demektir?
Perfect; tamamlanmış, bitmiş, bitirilmiş, halledilmiş anlamlarına sahiptir. Genellikle geçmişle bağlantılıdır. Ama bunun önemli istisnaları vardır.
Bu kelimenin kökü Latince’ye ve Yunanca’ya dayanır ve tamamlık perfectus = (completeness) olarak tercüme edilir. Aristo bir kitabında, perfect kavramına üç anlam veya tek bir anlamın üç gölgesi olarak anlamlar vermiştir. Buna göre perfect aşağıdaki anlamları taşır :
1- Tamam olan, yani gerekli tüm parçaları, bölümleri içeren.
2- O kadar iyi ki, bundan daha iyisi olamaz.
3- Amacına ulaşmış olan.
Botanik biliminde, şayet bir organizma cinsel üremeyi kendi içinde yapabiliyorsa, ona “perfect” denir. Yapamıyorsa, imperfect olarak deyimlendirilir Mesele, hem dişi hem erkek organlarına sahip çiçekler, “perfect” denir. Sadece,erkek veya sadece dişi organları bulunan çiçek ise imperfect olur.
Imperfect ürekli, bitmeyen, , halledilmeyen demektir. İkincil derecede geçmişi ifade eder.
Bu nedenle perfect zaman kiplerine ayni zamanda, tamamlanmış veya bitmiş (completed = finished) kipler denir.
Progressive(Continous) Zaman Kipleri : Bunlara tamamlanmamış kipler de(incomplete) denir. Bir hareketin şimdi, geçmişte veya gelecekte devam eden özelliğini belirtirler.
Şimdi bazı önemli zaman kiplerini tekrar gözden geçirelim.
1. Present Tenses: Şimdiki Zamanlar:
a) Simple Present Tense: Geniş Zaman
Çok önemli ve çok yaygın olarak kullanılan bir zaman kipidir. Türkçedeki karşılığı geniş zamandır. Fiilin kök halini kullanır. Sadece 3. tekil şahısta fiil kökünün sonuna “s” takısı eklenir.
Geniş zamanı, şimdiyi, geçmişi, geleceği gösterebilen tek kiptir.
1- Değişmeyen, yinelenen veya birden çok kez yaşanan olayları ifade eder. Bu hareket veya durum sadece şimdilerde meydana gelir. Ayrıca, yaygın bir gerçeği de temsil edebilir. Yani, konuşan veya yazanın, konuşurken veya yazarken sözkonusu aksiyon veya halin cereyan ediyor olması şart değildir.
Mesela,
It rains a lot in Sakarya = Sakarya’da çok yağmur yağar
Cümlesi genel bir gerçekliği açıklar. Ama, mutlaka bu sözün söylendiği anda yağmur yağıyor anlamı taşımaz.
Bu zaman kipi tabiat veya insanlar tarafından programlanan olayları açıklar.
Örnekler:
Soccer league starts on June. = Futbol ligi Haziranda başlar.
Water boils at 100 degrees centigrade. Su, 100 santigrad derecede kaynar.
The sun sets in the evening. = Güneş akşamleyin batar.
2- İlginçtir ki, present tense kipi özellikle arrive=varmak, come=gelmek, leave = terk etmek, ayrılmak gibi fiillerle bazen gelecek izlenimi de yaratabilir.
My father comes tomorrow = Babam yarın geliyor(gelecek),
The plane arrives in two hours. = Uçak iki sat içinde varacak.
The train leaves at 3.oo o’clock= Tren saat üçte kalkıyor.
3- Geniş zaman ile enstantene şimdiki an izlenimi verilebilir.
Örnek:
Watch FB now: they defeat the other team without much effort. = Şimdi FB’yi seyredin, rakibi fazla zorlanmadan yeniyorlar. "
