ilköğretim 1. sınıflar

El Yazısı Öğretiminde Dikkat Edilecek Hususlar
Oturuş:Yazmada öncelikle dikkate alınacak husus oturma şeklidir. Çocuk sıraya oturduğu zaman ayakları yere değmelidir. Üzerinde yazılacak masa, oturulan sıraya uygun olmalıdır. Masa yüksek, sıra alçak olursa çocuk sürekli ayağa kalkarak yazmaya çalışacaktır. Ayakta yazma kolun masa üzerine yayılma şeklini, dolayısıyla kalem tutmayı da olumsuz yönde etkileyecektir. Sıra yüksek, masa alçak olursa bu seferde çocuk yazarken gereğinden fazla bükülecektir ve yine yazma olumsuz yönde etkilenecektir.

Kas gelişimi
Yazmada kol, bilek ve parmak kasları önemlidir. Kas gelişimini tamamlamayan çocuklar motorsal üretimde zorlanırlar. Kas gelişiminde büyük kaslardan küçük kaslara doğru bir yol izlenmelidir. Önce kol, sonra bilek, daha sonra da parmak kasları geliştirilmelidir. Havada geniş kol hareketleri yaparak kol kasları, kum masalarında çalışmalar yaparak da bilek, parmak ve kol kasları geliştirilebilir. Oyun hamurları ve yap-boz türü oyuncaklarla da kas gelişimi çalışmaları yapılabilir. Özellikle parmak kasları yeterince gelişmemiş olan çocuklar kalemi rahat bir şekilde tutamazlar. Böyle durumlarda plastik kalem tutacakları kullanılabilir.

Yönler
Yukarıdan aşağıya ve soldan sağa hareket Türkçe yazmada temel yönlerdir. Öğretmen daha çizgi çalışmaları aşamasında yönlere dikkat çekecektir. Yönlere dikkat çekmek için mutlaka oklar kullanılmalıdır. Harflerin ve diğer şekillerin başlangıç ve bitiş noktaları vurgulanmalıdır. Yön kavramı gelişmemiş olan çocuklar harfleri birbirine karıştırır. Örneğin "b" harfi "d" olarak veya tersi yazılabilir. Çocuklar "o" harfine aşağıdan başlayıp saatin hareket yönünü takip ederek yazabilirler.

El tercihi
Yazmada ilk izlenecek husus el tercihidir. Burada sağ, sol ve karışık ellilik söz konusu olabilir. Çocukların çoğunluğu sağ elini tercih etmektedir. Sol elini tercih edenler sağ el tercihi için zorlanmamalıdır. El tercihini tespit etmede etkili yollardan birisi öğretmenin gözlemleridir. Öğretmen çocukları değişik durumlarda (oyun oynarken, yazı yazarken vb.) gözlemleyerek kararını vermelidir.
Sol elini kullanan çocuklara öğretmen özel yardım etmelidir. Bu çocuklara tahtada yeterince pratik yapma imkânı verilmelidir. Öğretmen öğrenciyi tahtada izlemeli ve gereken yardımı anında yapmalıdır. Sol elli öğrencilerin sıraları sağ elli öğrencilerinkinden daha alçak olmalıdır. Bu durum sol elini kullanan öğrencinin yazdığını görmesine yardımcı olur. Ayrıca ışık sağ taraftan gelmelidir. Böylece elin yazı yazılacak bölgeyi gölgelemesi önlenmiş olur. Kâğıt eğimi sol elini tercih edenlerde sağ ellerini tercih edenlerin tersinedir. Sol elli çocuklar kalemi, kalemin yazım noktasından 4 cm. yukarıdan tutmalıdırlar (5). Sol elli çocuk çoğu zaman problemlerle karşılaşabilir. Türkçe"de yazma ve okuma soldan sağa olduğundan çocuk başlangıçta dezavantaj içerisindedir. Yönlere dikkat etmeme ikinci bir problemdir. Bu problem hem algısal hem de motorsal olarak yaşanabilir. Eğer görmede çocuğun sol gözü etkin ise o zaman materyali görsel olarak soldan sağa değil, sağdan sola doğru tarayacaktır. Bu durum hecelerin yanlış yazılmasına neden olduğu gibi kelimelerin de cümle içerisinde doğru dizilmesini olumsuz yönde etkiler. Bu olumsuzluklar doğal olarak okuma başarısını düşürür (6).
Sağ veya sol el tercihi, yazmada probleme yol açmaz. Ancak iki ellilik, çeşitli sorunlara yol açar. İki ellilik bir işi yaparken çocuğun biraz sağ biraz da sol elini kullanması olayıdır. Öğretmen buna kesinlikle izin verme melidir. Eğer çocuk iki elini de kullanıyorsa o zaman öğretmen değişik alıştırmalar yaptırarak etkin olarak kullanı-etkin eli tespit eder. Örneğin çocuğa her iki eliyle, zaman tutarak adını ve değişik cümleleri yazdırır. Çocuğun yazdıklarını okunulabilirlik, temizlik, çabukluk vb. açılardan kontrol ederek tercih edilmesi gereken el hakkında karara ulaşır (7).

Boşluklar
Yazmada cümleler, kelimeler, harfler arası ve sayfa kenarlarındaki boşluklar dikkate alınmalıdır. Okunulabilirlik ve estetik açıdan bunlar da önemlidir. Öncelikle sayfa kenarlarında bırakılması gereken boşluklar vurgulanmalıdır. Daha sonra sırasıyla cümle, kelime ve harf aralarındaki boşluklara çocukların dikkatleri çekilmelidir. Kalem ve parmak kullanarak cümle ve kelimeler arası boşluklar kavratılmaya çalışılabilir.

Harflerin şekilleri
Yazı öğretiminde temel amaç okunaklı ve bir o kadar da çabuk yazmayı öğrenciye kazandırmaktır. Bunun için harf şekillerinin doğru olarak kavratılması gerekir. Çocuk hızlı ve doğru bir şekilde harflerin şekillerini zihninde hatırlayabilmelidir. Bu motorsal üretimin hızını artırmada önemli bir etkendir. Eğer çocuğa harfleri yönleriyle ve hareket sayısıyla birlikte kavratırsak hatırlama daha kolay ve düzenli olur. Öğretmen herşeyden önce harflerin yazımında rehberlik etmelidir. Harflerin üzerinden geçerek yapı-etkin alıştırmalara yer verilmelidir. Görsel ipuçlarını (oklarla yön gösterme) kullanmalı, harfleri bellekten yazdırma çalışmaları yapmalıdır. Harflerin başlangıç ve bitiş noktaları, alt ve üst uzantıları gösterilerek, kâğıt üzerindeki çizgilerin takibi sağlanmalıdır. Öğrencilerin gayretleri olumlu değerlendirilip dönüt verilmelidir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus bir harfin veya kelimenin aynı sayfa üzerinde ve aynı zaman dilimi içerisinde serbest olarak defalarca yazdırılmamasıdır. Bunun yerine öğretmen veya bir yetişkinin kontrolünde az ve öz çalışma yapmak daha yararlıdır. Ülkemizdeki olumsuzluklardan bir başkası da özellikle 1. sınıflarda öğrenci sayısının fazla olması ve bir öğretmenin kontrolünde yazma çalışmalarının sürdürülmesidir. Bu durum kesinlikle önlenmeli ya birinci sınıftaki öğrenci sayısı aza indirilmeli (20-25) ya da öğretmen sınıfa bir yardımcı ile girmelidir. Çünkü yazmayı öğrenme aşamasındaki yanlışlar anında düzeltilmelidir. Yazma yanlışlıklarını düzeltmede dış çevreden (aile, arkadaş grubu vb.) gelen yardım oldukça sınırlıdır. Temel kaynak ve yardımcı öğretmendir. Yanlış bir yazım anında düzeltilmez ise alışkanlık haline gelir.

Yazımında güçlük çekilen harfler: Graham, Berninger ve Weintraub 300 öğrenci üzerinde yaptığı çalışma sonunda, yazımında en çok zorlanı-etkin küçük harfleri "q,y, z, u, n, ve k" olarak tespit etmişlerdir. Bu harflerdeki yanlışlıklar, yapı-etkin bütün yanlışlıkların (bırakmalar, düzensizlik, vb.) %48"ini oluşturmuştur. Yalnız kötü yazma açısından bakıldığında ise "q, z, u, a, ve j" harfleri önemli bir yer tutmuştur (.

Kalem tutma ve defterin pozisyonu
Kalem tutmanın pek çok şekli vardır. Ancak araştırmacıların çoğunun uygun bulduğu kalem tutma şekli; işaret parmağı ve baş parmağın yumuşak uç kısımlarının birbirine değecek şekilde kalem tutma noktasına yerleştirilip orta parmağın uca yakın (büküm noktası ile tırnak arasında kalan) kısmı ile desteklenmesi şeklindedir. Ayrıca kolun dirsek ile bilek arasında kalan bölümünün avuç içi ile aynı yönde kalan kısmının da masa üzerine 45 dereceden biraz fazla bir açı oluşturacak şekilde yerleştirilmesi gerekiyor. Ziviani, 7-14 yaş grubuna giren çocuklar üzerinde yaptığı araştırmalar sonucunda kalem tutmada dört önemli husus belirlemiştir. a) İşaret parmağının kullanımdaki esnekliği, b) Kolun dirsek ile bilek arasında kalan kısmının yazım esnasında yüzeye (masa, sıra üstüne) yayılması, c) Kalem tutmada kullanı-etkin parmak sayısı, ç) İşaret parmağıyla baş parmağın uç kısmındaki yumuşak kısımların kalem tutarken birbirine temas edip etmemesi (9).
Kalem kesinlikle yazma noktasına çok yakın tutulmamalıdır. Böyle yapan çocukların engellenmesi için kalem üzerine yazım noktası ile tutulacak nokta arasında en az iki santim mesafe kalacak şekilde plastik bantlar dolanabilir. Sol ellilerde yazma noktası ile tutma noktası arasındaki mesafe daha fazladır. Kalem tutmadaki düzensizliklere anında müdahele edilmelidir. Kalemin ağır, çok ince, köşeli olması da yazmaya olumsuz yönde etki eder.
Kalemi yazma noktasına çok yakın yerden tutan çocuklar yazdıklarını göremedikleri için oturdukları masa ve sıralar uygun olsa bile sıra yüzeyine iyice kapanırlar ve ellerini bilekten itibaren bükerek bir hilâl şeklini aldırırlar. Bu durum hem görüş açısını bozar hem de çocuğun çok çabuk yorulmasına yol açar. Öğretmenlerin bu duruma çok dikkat etmeleri gerekir.
Kalem tutmada zorlanan çocuklar için kalemin kolayca tutulmasına yardımcı olacak tutacaklar kullanılmalı ve kalemin ebatları değiştirilmelidir. Kaleme çok bastıranlar için kâğıtlarının altına bir karbon kağıdı yerleştirip üzerine yazdıkları zaman alta geçmemeyi tavsiye etmek uygun olabilir. Kaleme az bastıranlar içinse bu alıştırmanın tersi yapılabilir.
Defterin veya yazı kâğıtlarının tutuluş şekli de yazmada önemlidir. Çocukların yazma becerileri geliştikçe yazı defteri kullanı-etkin ele göre sağa veya sola kaydırılabilir. Kesin bir ölçü veya pozisyon olmamasına rağmen, defter 30-40 derece sağa veya sola kaydırılabilir. Çünkü yazının şekli (öne veya arkaya yatıklık) defterin tutuluş şeklinden etkilenecektir. Ozellikle dik temel harflerle öğretim yapılırken Graham ve Miller"a göre sağ el ile yazanlarda defterin sol tarafı vücudun orta kısmını biraz geçecek şekilde sağa kaydırılmalıdır. Eğik yazıya geçildiğinde ise aşağı yukarı 45 derece saat hareketinin aksi yönde döndürülmelidir. Sol elliler ise defteri yaklaşık 45 derece saatin hareketi yönünde döndürmelidirler (10).

Yazma Hızı
Yazma hızı genellikle verilen zaman dilimi içerisinde yazı-etkin harf sayısına göre tespit edilmektedir. Okunulabilirliğin ölçülmesi; harflerin gövde, üst ve alt uzantılarının oluşturulması, boyutları, sayfa yüzeyine yerleştirilmeleri ve boşlukların uygun şekilde ayarlanması gibi birden fazla unsurun ölçümüyle ilgili olduğu için, hızı ölçmekten daha zordur (11). Yazma hızının geliştirilmesinde en önemli etken yazma alıştırmalarının düzenli olarak yapılmasıdır. Çocuk bunu zaman ile yarışarak kendisi de yapabilir. Ayrıca yazma çalışmaları uygun şekillerde ödüllendirilerek motive edilebilir. Graham, Berninger, Weintraub, ve Shafer (12) 1-9. sınıflar seviyesinde yaptıkları çalışmada yazma hızını tespit etmeye çalışmışlardır. Araştırmacılar yazma hızının cinsiyete göre değiştiğini (kızlar erkeklerden daha hızlı) ortaya koyup sonuçları ayrı ayrı sınıflandırmışlardır
 

yesim434

Hırçın Karadeniz Kızı Biricik Yeşim
AdminE
Bu Ayın Lideri
Ses Temelli Cümle Yönteminin İlkeleri

İlk okuma-yazma öğretiminde;

1. Öğrencinin ön bilgilerinden hareket edilmelidir.
2. Özellikle ve öncelikle anlamlı heceler elde edilmelidir.
3. Oluşturulacak hecelerde aşağıdaki ölçütlere dikkat edilmelidir.

Kolay okunması,

Dilde kullanım sıklığına sahip olması,

Anlamının açık ve somut olması,

Anlamı görselleştirilebilir olması (canlandırılabilir, resmedilebilir vb.

İşlek hece yapısına sahip olması,



1. Kısa sürede cümlelere ulaşılmalıdır.
2. İmkânlar ölçüsünde görsellere başvurulmalıdır.
3. Somut ögelerden yararlanmaya ağırlık verilmelidir.
4. Hece tablosu hiçbir şekilde kullanılmamalıdır.
5. Öğrenilenlerin kalıcılığı sağlanmalıdır. Bu amaçla aşağıdaki etkinlikler kullanılabilir.

Yeni öğrenilenleri önceki öğrenilenlerle ilişkilendirme.

Öğrenci defterlerine yazma.

Okuma ve yazılanları sergileme.

Çalışma kitaplarında yer alan etkinlikleri yapma.
 

yesim434

Hırçın Karadeniz Kızı Biricik Yeşim
AdminE
Bu Ayın Lideri
Ses Temelli Cümle Yönteminin Özellikleri
Ses Temelli Cümle Yönteminin özellikleri şöyle sıralanabilir:


*
Ses Temelli Cümle Yönteminde ilk okuma-yazma öğretimi, dinleme, konuşma becerilerinden kopuk sadece okuma-yazma becerilerini geliştirme olarak değil Türkçe öğretiminin beş öğrenme alanı ile birlikte yürütülmektedir.


İlk okuma-yazma öğretimine seslerle başlanması, seslerin birleştirilmesi ile anlamlı heceler, kelimeler oluşturulması ve cümlelere ulaşılması öğrencinin bilgileri yapılandırmasını kolaylaştırmaktadır. Bu yönüyle Ses Temelli Cümle Yöntemi, yapılandırıcı öğrenme yaklaşımına uygun bir yöntemdir.

*
Türkçede her harf bir sesi karşıladığından bu yöntem Türkçenin ses yapısına uygundur.

*
Bu yöntem öğrencilerin duyduğu ve çıkardığı seslerin bilincine varmasını sağlamaktadır. Böylece öğrencilerin dil gelişimine (doğru telâffuz, akıcılık, sesleri ayırt etme vb.) katkıda bulunmaktadır.

*
Öğrencilerin bütün sesleri öğrenmesi, yazma sürecinde kelimeleri doğru yazmalarını sağlamaktadır.

*
Öğrenci yazı ile konuşma arasındaki benzerlikleri görmekte, yazının harflerin birleştirilmesiyle; konuşmanın ise seslerin birleştirilmesiyle yapıldığını anlamaktadır.

*
Öğrencilerin sözlü dilden yazılı dile geçmesini kolaylaştırmaktadır.

Bu yöntem ilk okuma-yazmayı öğrenme sürecinde öğrencilerin bireysel, zihinsel ve sosyal gelişimlerine katkı sağlamaktadır
 

yesim434

Hırçın Karadeniz Kızı Biricik Yeşim
AdminE
Bu Ayın Lideri
İLKOKUMA OYUNLARI , İLKOKUMA YAZMA ÖĞRETİMİNDE KULLANILACAK OYUN, DRAMA VE SENARYOLAR

İlkokuma yazma öğretiminde konuya damdan düşer gibi girmemeli, öğrenciler ve öğretmen buna hazırlanmalıdır. Özellikle tekrar ve pekiştirmelerde oyunlardan yararlanarak ders, ders havasından kurtarılıp eğlenceli bir oyun havasına sokulmalıdır. Çocuklar hala oyun çağında, neşeli, hareketli, ve değişiklik ist eyen, monotonluktan çabucak sıkılıp ilgilerini çekecek yeni şeylerle daha kolay öğrenen bir yapıya sahiptirler. Bence sadece ilkokuma yazma öğretiminde değil bütün derslerde öğrenciler ders işlediklerinin farkında olmadan oyunun ya da bir masalın bir parçasını öğreniyormuş gibi zannederek öğrenmelidirler. Eğlenceli ve ilgi çekici bir öğretim yöntemi kullanan bir öğretmende en az öğrenciler kadar verim alır.İlkokuma Oyunları

DOĞRU ve DÜZGÜN YAZMA OYUNU

Öğretmen tahtayı bölümlere ayırır. Mesela tahtayı dört parçaya ayırdıysa dört öğrenci kaldırır. Bir cümle söyler ,yazdırır. Bu dört öğrenciden hangisi cümleyi hem güzel hem de doğru yazmışsa oyunu o kazanır.

DOĞRU OKUMA OYUNU

Öğretmen tahtaya iki öğrenci kaldırır. Önce birinin gözünü yumdurduktan sonra tahtaya öğrenilmiş eski cümlelerden birini yazar. Öğrenciye :

-Aç gözünü ,yazdığımı oku ,der.

Öğrenci gözünü açar ve cümleyi okur. Sınıfça okunur ve yazılır.İkinci öğrenciye de aynı işlem yaptırılır.Doğru okuyan oyunu kazanmış olur.

TELEFON OYUNU

Öğretmen öğrencilerden birinin kulağına bir fiş cümlesi söyler,bu cümle kulaktan kulağa söylenir.Ebe olacak öğrencinin gözleri kapattırılır yada bağlanır. En sondaki öğrenci söylenen fiş cümlesini tahtaya yazar.Ebe öğrenci gözlerini açar ve tahtaya yazılan fiş cümlesini öğretmeninin kulağına söyler.Fiş cümlesi sınıfça okunur ve defterlere yazılır.

SÖYLEDIĞIM BIZE BAKSİN OYUNU

Bu oyunun 8-10 fiş içerisinde oynatılması daha verimli olur.Kullanılacak kelime sayısına göre tahta bölümlere ayrılır.Mesala üç kelime kullanılacaksa tahta üç bölüme ayrılır ve üç öğrenci seçilir.Bunlar sırayla söylenen fişleri yazar ve kapatır.Ebe seçilen öğrenciye bu yazılanlar gösterilmez.Öğretmen tarafından ebeye tahtaya yazılan kelimeler sırayla söylenir ve tekrar ettirilir.Ebeden bu tekrar ettiği fişler hariç diğer fişleri,fiş iplerinden bularak kapatması istenir.Eğer yanlış fiş kapatılırsa sınıf vızıltı çıkararak veya sıraya vurarak ebeyi uyarır. Ebe kapatma işini bitirince ,kalan kelimeler okutturulur.Sonra her bir açık fiş tek tek tahtaya getirilir ve okuduğu fişi yazan öğrencinin kim olduğunu sorar.Yazan öğrenci ,yazdığı kelimeyi açar ve yazıyı fiş cümlesine bakarak kontrol eder.Eğer yazı doğru ise yazan öğrenci ebe ile el sıkışarak alkışlarla yerne oturtulur.Üçüncü öğrenciye kadar aynı çalışma sürdürülür.Eğer yanlış yazan öğrenci varsa ,fiş cümlesine bakarak hatasını düzeltir.Bu çalışmalar bittikten sonra ebede alkışlanarak yerine oturtulur.

KAVANOZ OYUNU

Tahtanın önüne 5-6 tane tebeşirle yere daire çizilir .Bir kavanozun içerisine kelimelerine ayrılmış küçük fişler konur. Daire sayısı kadar öğrenci seçilerek kavanozdan her birinin bir kelime çekmesi sağlanır. Çekilen kelimeler ters çevrilerek öğrenciye okutulmaz ve öğrencinin bir dairenin içerisine girmesi sağlanır. Dairedeki öğrenci fişi çevirerek okur. Eğer öğrenci fişi doğru okuyamazsa sınıftaki bir arkadaşından yardım isteyebilir. Arkadaşı doğru okuyabilirse öğrenci yine daireden çıkartılarak alkışlatılır ve yerine oturtulur. Bu şekilde oyuna dönerli olarak devam edilir.

SIL,YAZ OYUNU

Tekrar edilecek kelimelerden birkaç tanesi tahtaya yazılır. İki çocuk kaldırılır.Biri diğerine tahtadaki kelimerden birini söyler ve silmesini ister. Diğeri söylenen kelimeyi siler ve tekrar yazar. Oyun rollerin değiştirilmesiyle devam eder.

Sil,yaz oyunu şöyle de oynanır:

Tahta mesela üç bölüme ayrılır.Bu bölmelere tekrarı yapılacak kelimeler yazılır.Üç bölmeye de aynı kelimeler yazılmalıdır.Her bölme için bir öğrenci olmak üzere üç öğrenci kaldırılır.Öğretmen bir kelime söyleyerek bunu silmelerini ,sonrada yazmalarını ister.Doğru,çabuk ve güzel yapan kazanır.

DOĞRU VE GÜZEL YAZMA OYUNU

Bölümlere ayrılmış tahtaya kaldırılan öğrenciler,öğretmenin söylediği bir kelimeyi yazarlar.En doğru ve en güzel yazan sınıfın alkış dereceleriyle belirlenir.

NOT: Kelime devrinde bu oyunların çok büyük rolü varsa da sadece oyunlarla yetinilmemeli, kavranmış kelimelerle sık sık ,çeşitli metinler uydurup okuma yazma konusu yapılmalıdır.Metinlerin üniteyle ilgili olmasına dikkat edilmelidir.

BALON ŞIŞIRME OYUNU

Kullanılacak hece sayısına göre balon alınır ve aynı heceler için tek renk balon kullanılmalıdır.Bu balonlar üzerine yan yana gelince anlamlı yeni kelimeler türetecek heceler yazılır.Üzeri yazılan balonların her biri tahtaya çıkarılan öğrenci grubundan birisine verilir.Öğrenciler oluşturulacak kelimelerdeki hece sırasına uygun olarak tahtada sıralanır.Daha sonra bu öğrencilere ,üzerinde heceler yazılı olan balonlar verilir ve yazı karekterini bozmayacak büyüklükte şişirmeleri sağlanır.Sınıftan bir öğrenci kaldırılarak yeni türetilen kelime okutulur.Sınıfça tekrar edilir ve kelime kapatılarak sınıfın yazması istenir.

OKUDUĞUM ARKASINI DÖNSÜN

8-10 öğrenci tahtaya kaldırılır. Çıkartılan öğrenciler sırtlarını sınıfa ters döner. Bu öğrencilerimize ,oluşturacağımız kelimenin hecelerinin yanında farklı hecelerinde olduğu heceler dağıtılır. Tahtadaki öğrenciler verilen heceleri içlerinden okurlar. Öğretmen tarafından oluşturulacak kelimenin hecesini taşıyan öğrenci,hece söylendiğinde yönünü sınıfa dönerek iki adım öne çıkar. Kelimelerin diğer heceleri de öğretmen tarafından söylenerek öğrencilerin soldan sağa doğru dizilmesi ve yeni kelimenin oluşturulması sağlanır. Sınıftan bir öğrenci seçilerek oluşturulan yeni kelime okutturulur ve sınıfa tekrar ettirilerek yazmaları istenir. Yanlış yapan öğrencilere şarkı, taklit gibi cezalar verilir.

GEL YANIMA SÖZCÜK OLALIM

Sınıftan8-10 tane öğrenci tahatya kaldırılıp bir öğrenci ebe seçilir.Tahtaya çıkartılan öğrencilere tekrarı yapılacakheceler ters çevrilerek dağıtılır.Daha sonra ebe seçilen öğrenciye bu hecelerle birleştiğinde anlamlı kelimeler oluşturabilecek bir hece verilir.Tahtadaki diğer öğrencilerin ebenin arkasında sıralanması sağlanır.Sıralanan öğrenciler ebenin yanına elindeki fişleri açarak getirtilir ve oluşan yeni kelime sınıftan bir öğrenciye okutturulur.

Bu olayla ;

1-Yazının soldan sağa doğru olduğu kavramı pekiştirilir.

2-Ayrıca bu oyun kelime döneminde de grup sayısı arttırılarak yeni cümlelerin kurulmasında da kullanılabilir.

HECE PİYANGOSU

Yuvarlak bir karton veya tahta üzerine hecelerin yazıldığı fişler tutturulur. Göstergenin üzerine de tahtadaki hecelerle birleştiğinde kelime oluşturacak bir hece konur. Gösterge hızla çevrilir. Durduğunda bu iki hecenin oluşturduğu hece çocuklarca okunur. Heceler değiştirilerek oyun tekrar edilir.

ISTENEN HECEYI BULMA OYUNU

Öğrenciler hece fişlerini önlerine koyarlar .Öğretmen büyük fişlerin hecelerinden birini kaldırır ve bir müddet gösterir.Öğrenciler aynı heceyi bulurlar ve sınıfça okurlar.

ISTENEN KELIMEYI YAPMA OYUNU

Öğretmen tahtaya bir kelime yazar ve öğrencilerden bu kelimeyi fişleriyle yazmalarını ister.

GEZI OYUNU

Hangi hece üzerinde egzersiz yapıcaksak, o hece ile anlamlı kelime yapması mümkün eski heceleri tahtaya yazarız. Egzersizini düşündüğümüz heceyi ,tahtaya yazdığımız hecelerin sağına ve soluna getirerek (yazarak) gezdiririz. Meydana gelen kelimeleri toptan,grup grup veya tek tek okuttuktan sonra yazdırırız. Böylece çeşitli kelimeler yapar ve okuturuz.

Mesela ;Çocuklar (KA) geziye çıkmış ,bakın (YA) ya geldi der,(YA)nın yanına yazarız.okuyun deriz. YAKA diye okurlar.(KA) buradan kalktı ,(ŞA) ya geldi der,(ŞA)nın yanına (KA)yı yazarız .Çocuklar ŞAKA diye okurlar.Bu şekilde bütün heceler gezilmiş olur.



B. Kelime Tanımada Yararlanılacak Oyunlar

1.Yeni Cümle Kur Oyunu: Kesilen cümlelerin kelimeleri çocukların gögsüne ignelenir. Kaldırılan ögrenci, kelime olan arkadaşlarının yerlerini degiştirerek, bu kelimelerle yeni cümleler kurar ve okur.Yeni cümle sınıfça okunur.Cümleyi kuran çocuk alkışlanır.

2.Kelime Tombalası: Bu oyun için karton ya da kagıttan kartelalar yapılır.Tombala oyunu gibi oynanır.Her kartelada ayrı kelimeler yazılmalıdır.

3.Adını Bul Oyunu: Kartonlara okul,ev,top,kitap,kalem,vb. resimler yapılır.Bunlar tahtaya asılır. Tekrar edilmek istenen kelimeler tahtaya karışık olarak yazılır.Ögrenciler bu kelimeyi okurlar ve resimle ilgili kelimeyi resmin altına yazarlar.

4.Cümle Türetme Oyunu: 8-10 kelime çıkartılır.Bunlarla yeni cümleler türeterek defterlerine yazmaları istenir.En çok cümle oluşturanlar alkışlanır. Bu oyunlar dışında kelime fırıldagı ve sürgülü cümleoyunlarından yararlanılabilinir.

C.Hece Tanımada Yararlanılacak Oyunlar

1.Hece Fırıldagı: Yuvarlak bir mukavva ya da başka bir araç üzerine hecelerin yazıldıgı fişler tutturulur.Ortadaki göstergenini üstünde,yandaki hecelerle birleştigi zaman kelime oluşturacak heceler konur. Gösrege hızle çevrilir. Durdugunda bu iki hecenin oluşturdugu kelime çocuklar tarafından okunur.Heceler degiştirilerek oyuna devam edilir.

!!!!Aşağıdaki oyunun mucidi benim!!!

2.Kelime Fidanlıgı Oyunu: Ögrencilerin tanıdıgı heceler yazılır. Ögrencilerden bu hecelerden kelime oluşturmaları istenir. Oluşturulan kelimeler bulan ögrenciler tarafından renkli kâğıtlara yazılır. Daha önce ögretmen tarafından hazırlanmış "kelime fidanlıgı" maketine yazılan kelimeler küçük bir tahta çubukla baglanıp ekilir. En çok fidan sahibi olan ögrencinin ismi, okul bahçesindeki yeni fidanlardan birine verilir.

D.Harf Tanımada Kullanılacak Oyunlar

1.Harf Penceresi: 50x25 cm.'lik bir karton üzerine 10 cm karelik pencereler açılır. Birinin üzerine 8 seslinin digerleri üzerine de seslilerle bir araya gelince kelimeler ya da heceler opluşturacak sessizler bulunacak 10cm genişliginde 80 cm uzunlugunda karton şeritler hazırlanır.Şeritlerden biri sabit tutulup digeri hareket ettirilmek suretiyle kelimeler oluşturulur. Bu kelimeler çocuklara okutturulur.

2.Yeni Kelime Bul Oyunu: Çocuklara bir kelime verilir.Bu kelimenin harfleriyle yeni kelimeler oluşturmaları istenir. En çok kelime üreten çocuk alkışlanır.

3.Kelime Üretme Oyunu: Tahtaya bazı sessizler yazılır.Çocuklardan bu sessizlerin yanına sesliler getirerek yeni kelime üretmeleri istenir.Örnegin ş,k,t harflerinin yanına sesliler getirerek "iş,şiş,eş,aş,üşü,şişe,ok,oku,at,et,ütü,tut,attı" gibi kelimeler oluşturulur.

SONUÇ:

Ilkokuma Yazma Ögretimini sıkıcı olmaktan kurtarmanın ve tekrarları ögrencilerin severek yapacakları duruma getirmenin en iyi yolu;OYUNLARDAN yararlanmaktır. Fakat oyunların ögretim yönünden yararlı olabilmesi için dikkat edilecek en önemli nokta ;oyuna olabildigince çok sayıda ögrencinin katılımını saglamaktır. Bu koşul saglanmazsa çocuklar eglenecek; ama bu çalışmanın ögretim yönünden yararı olmayacaktır.

Bir başka nokta, oyunlarda ödül sistemi ilgi çekici ögelerle donatılmalı ve "alkış" taktigi gözden düşürülmeden ve eskitilmeden kullanılmalıdır. Her oyunun yapısına ve içerigine uygun farklı ödüller tespit edilerek çocugun çok yönlü düşünmesine katkıda bulunulabilir ve yaratıcılıgın takdir edilmesi çocugun yeni zihinsel atılımlarının önünü açar. Ayrıca araştırmalarım neticesinde şunu gönül rahatlıgıyla söyleyebilirim ki,artık yeni oyunlar bulunmalı ve yazılmalıdır!
 

yesim434

Hırçın Karadeniz Kızı Biricik Yeşim
AdminE
Bu Ayın Lideri
İlkokuma Yazma Örnek Uygulamalar (e,l)

" e " Sesi

1. Sesi Hissetme ve Tanıma:Bu aşamada tanıtılacak sesin öğrenciler tarafından fark edilmesi sağlanmalıdır. Bunun için tanıtılacak ses ile ilgili aşağıdaki etkinlikler yaptırılmalıdır.

* Canlandırma, tekerleme, şarkı, öykü vb. etkinliklerle "e" sesi hissettirilmelidir. Örneğin: Bebeğini uyutmaya çalışan bir anne canlandırılabilir. Annenin bu sırada söylediği "eee....eee...." sesi çıkarılır.

* Öğretmenin söylediği kelimelerden, öğrencilerin "e" sesinin olduğu kelimeleri belirlemeleri ve başka örnekler vermeleri istenmelidir.
* Örneğin; öğretmen "erik, etek, fare, kale, Emel, Ece, Elif vb."
* "e" sesinin olduğu ve olmadığı kelimelerin görsellerini kullanarak öğrencilerin sesi ayırt etmeleri sağlanmalıdır.

Adlarında "e" sesi geçen görsellerin altlarındaki kutuyu boyayınız.

Değerlendirme:

İçinde " e " sesinin geçtiği ve geçmediği resimlerden oluşan bir çalışma kağıdı düzenlenmelidir. Öğrencilerden " e " sesinin geçtiği resimleri belirlemeleri istenir.

b. Sesi Okuma ve Yazma

Bu aşamada tanıtılacak sesin sembolü olan harfin yazımı için aşağıdaki işlemler yapılmalıdır:

e
Öğrencilerin harfin yazılış yönüne dikkat ederek üzerinden defalarca gitmelerini sağlayınız. Bunu yaparken keçeli kalem, boya kalemi vb. kalın uçlu kalemler kullanılabilir. Tanıtılan sesin sembolünü (harf) satır aralığına yazdırınız ve okutturunuz.

eeeeeeeeeeeeeeeeeee

Değerlendirme: Tanıtılan " e " sesini bir dizi sembol içinden seçmelerini sağlayınız.

e * + e + *

* + * + *

e



" l " Sesi



a. Sesi Hissetme ve Tanıma



Bu aşamada tanıtılacak sesin öğrenciler tarafından fark edilmesi sağlanmalıdır. Bunun için tanıtılacak ses ile ilgili aşağıdaki etkinlikler yaptırılmalıdır:

* § Canlandırma, tekerleme, şarkı, öykü vb. etkinliklerle " l " sesi hissettirilmelidir.

Örneğin:

Öğrencilerin bildiği bir şarkının melodisini "lal la lal la lal ..." şeklinde söyleyebilirsiniz.

* Öğretmenin söylediği kelimelerden, öğrencilerin " l " sesinin geçtiği kelimeleri belirlemeleri ve başka örnekler vermeleri istenmelidir. Sessiz harflerin tanıtılmasında kelimelerde harfin aşamalı olarak sonda, ortada ve başta olduğu örnekler seçilmelidir.



Örneğin; "kol, gül, bal, zil, elma, kelebek, gelin, kale, limon, lale vb."



" l " sesinin olduğu ve olmadığı kelimelerin görsellerini kullanarak öğrencilerin sesi ayırt etmeleri sağlanmalıdır.

Adlarında "l " sesi geçen görsellerin altlarındaki kutuyu boyayınız.



Değerlendirme: İçinde "l " sesinin geçtiği ve geçmediği resimlerden oluşan bir çalışma kâğıdı düzenlenmelidir. Öğrencilerden "l " sesinin geçtiği resimleri belirlemeleri istenir.

b. Sesi Okuma ve Yazma

l


Bu aşamada harfin yazımı için aşağıdaki işlemler yapılmalıdır:

Harfin yazılış yönüne dikkat ederek üzerinden defalarca gitmelerini sağlayınız. Bunu yaparken keçeli kalem, boya kalemi vb. kalın uçlu kalemler kullanılabilir.



lllllllllllllllllllllll

c. Sesten Hece ve Kelime Oluşturma



e

el

l

Önce "e " ve ardından " l " sesleri yan yana getirilerek birlikte okunur. Bu süreçte şu işlemler yapılmalıdır.

* 1. " e " sesi tahtaya yazılarak öğrencilerden okumaları istenir. Harfi defterlerine yazmaları istenir.
* 2. " l " sesi tahtada yazılarak birkaç defa öğrencilere okutulur. Öğretmen, doğru seslendirme yapılabilmesi için örnek seslendirme yapmalıdır.
* 3. " e " ve " l " sesi yan yana getirilerek her ikisinin birlikte nasıl okunabileceği sorulur.
* 4. Öğrencilerin cevapları dikkate alınarak "el " okunur ve yazılır. Öğretmen okumanın doğruluğunu kontrol etmeli, kendisi örnek okumalar yapmalıdır.

el el el el el el

el el el

el el el el

Değerlendirme: Oluşturulan kelimeyi öğrencilere yazdırınız ve okutunuz.

1. Kelime Üretme

Öğrenilenlerin kalıcılığını sağlamaya yönelik etkinliklerin ardından aşağıdaki uygulama sırası izlenerek açık heceye ulaşılmalıdır.

ele
el



e

Bu süreçte şu işlemler yapılmalıdır:

* 1. " el " kelimesi gösterilerek öğrencilerden okumaları istenir.
* 2. " e " sesi gösterilerek okumaları istenir.
* 3. Önce " el " sonra " e " sesi aralarında boşluk bırakılmaksızın yazılarak oluşan yeni kelimenin nasıl okunabileceği sorulur.

* 4. Öğrencilerin okuma denemelerinin ardından doğru okumayı yaparak tekrarlamaları istenir. " el " kelimesine " e " sesi eklenerek oluşturulan yeni kelime hecelemeden okunmalıdır.

* 5. " ele " kelimesi birkaç defa okunarak yazılır.

Elde edilen kelimelerden yararlanarak cümle oluşturulabilir ve okutturulabilir. Cümleler oluşturulurken görsellerden yararlanılmalıdır. Örneğin:

el ele.

Öğrencilerinizden bu farklı isimler vermelerini isteyiniz.

Cümlenin anlamlı hale getirilmesinde şarkı, tekerleme ve görseller kullanılmalıdır.

El ele tutuşan çocukların resmi yapılabilir.

"El ele, el ele verin çocuklar " şarkısı söylenebilir.



Değerlendirme: Öğrencilere " ele " kelimesini yazdırınız ve okutunuz.

!

2. Açık Heceye Ulaşma

" ele " kelimesinden yararlanarak le hecesine ulaşmak için aşağıdaki sıra takip edilmelidir.

* 1. " ele " kelimesini tahtaya yazınız. Öğrencilerinizin de defterlerine yazmalarını isteyiniz.

* 2. " ele " kelimesini okumalarını isteyiniz.

* 3. " ele " kelimesinde heceler vurgulu okunarak öğrencilerin bu heceleri hissetmelerini sağlayınız.

* 4. " ele " kelimesinde " e " açıkta kalacak şekilde " le " hecesinin üstü kapatılarak okumalarını isteyiniz.

* 5. " ele " kelimesinde " e " nin üstünü kapatarak " le " hecesinin nasıl okunabileceğini sorunuz. Okuma denemelerinin ardından sizden sonra tekrar etmelerini isteyerek " le " hecesini birlikte okuyunuz.

* 6. Farklı metinlerde bu hecenin geçtiği yerleri belirlemelerini, göstermelerini ve okumalarını isteyiniz.

* 7. " el " ve " le " hecelerini karıştırmamaları için aşağıdaki çalışmaları yaptırınız.

* § Karışık olarak verilen heceleri okumaları,
* § Söylenilen heceyi göstermeleri,
* § Söylenen heceleri yazmaları
* § Farklı metinlerde bu heceleri bulup okumaları sağlanabilir.

3. Metin oluşturma: Elde edilen kelimelerden yararlanarak cümle, cümlelerden metin oluşturunuz. Üretilenleri okumalarını ve yazmalarını sağlayınız.

4. Hece, Kelime ve Cümle Oluşturma
 
Top