TANIM : Aniden hastalanan veya kazaya uğrayan kişilere Doktor ulaşıncaya kadar, o andaki durumun daha kötüye gitmesini önlemek için mevcut malzemelerle yapılan yardıma İLK YARDIM denir.
Unutulmamalıdır ki ilk yardım yapan kimse ne kadar bilgili olursa olsun Doktorun yerini tutamaz.
İlk yardımı gerektiren yaralanmaların başında %30 oranıyla TRAFİK KAZALARI İlk sırayı almaktadır. Bunu Tarım kazaları, ev kazaları , Spor yaralanmaları izlemektedir.
İlk yardım zamanında yapılmalıdır. Kazadan sonraki yarım saat içinde yapılan uygun ilk yardım ile yaşam kurtarma oranı artmaktadır.
ABD’ de yapılan bir araştırma sonunda Ambulans gelmeden önce halk tarafından yapılan Kalp durumlarında uygulanan ilk yardımla insanların %40’ı hayata döndürülmektedir.
İlk yardım için Ambulans beklendiğinde bu oran %20’ye düşmektedir.
Kazalar ve birden bire hastalanmalar, umulmadık anda ve yerde olduğuna göre zamanında ve yerinde yapılan basit ve etkili bir ilk yardımla hasta ve yaralının hayatını kurtarmak, sakat kalmasını önlemek yada sakatlık derecesini azaltmak olanak içindedir. Bunun için herkes tarafından bulunduğu yere, elindeki olanaklara göre zarar vermeden ilk yardım uygulanması gerekmektedir.
Hastalık ve yaralanmaların değişik şekil, derece ve nedeni yönünden yapılacak ilk yardımda bazı ayrıcalıklar olacaktır. Ancak hepsinde uygulanacak ortak kurallar vardır.
İlk yardımı yapabilmek için, kaza veya birdenbire ortaya çıkan hastalık karşısında nasıl bir ilk yardım yapılacağını bilen kişilerin olması gerekir
2. Sakin olun, panik yaratmayın.
3. Başkalarının da kaza yapmasını önleyici tedbirler alın, kaza yerinin 50/100 metre önüne ve arkasına ikaz işareti koyun.
4. Gerekli ilk yardımı sağladıktan sonra en yakın sağlık merkezine taşınmasını sağlayın.
2. Kanama varsa durdurun.
3. Solunum yolunu açık tutun. Gerekirse yapay solunum ve kapalı Kalp kompresyonu (Masajı) yapınız.
4. Şok durumunu önleyiniz. Kişinin ayaklarını kalp seviyesinin yukarısına gelecek şekilde meyilli olarak yatırınız. Terletmeyecek şekilde battaniye ile örtün.
5. Şuursuz olanlara kesinlikle ağızdan katı ve sıvı hiçbir şey vermeyin.
6. Hasta yada yaralıyı fazla soymayın.
7. Bilmediğiniz konuda ısrar etmeyin.
8. Yapacağınız ilk yardımı gecikmeden yapın.
9. Doktora, ambulansa haber verin
1. Hikaye: Yardım şuuru yerindeyse kendisine ve yanındakilere sorularak olay hakkında bilgi alınır. Olayın oluş şekli, saati, şuurunu kaybedip kaybetmediği hakkında bilgiler toplanır. Taşıtın büyüklüğü, çarptığı vücut kısmı, yaralının düşerek yaralandığı vücut kısmı tanıya yardımcı olur.
2. Belirtiler: Hasta yada yaralının kendisi tarafından hissedilen belirtilerdir. Ağrı, üşüme, titreme,ateş, kusma, ağızda kuruluk, susuzluk duygusu vb.
3. Bulgular: Hasta yada yaralının başından başlayarak bütün vücudunu gözden geçirin. Yara, morluk, kanama, kırık vb. gibi durum olup olmadığını tespit edin. Şuurunun yerinde oyup oymadığına bakın.
B – TEDAVİ : Hasta – Yaralı için en uygun ilk yardımı zamanında ve zarar vermeden uygulanmalıdır.
1.Kazaya etken olan neden ortadan kaldırılmalıdır. Örn. Havagazını kapatma.
1. 2. Hasta-yaralı tehlikesiz bir ortama taşınmalıdır.
2. 3. Hasta-yaralı hayatını kurtaracak ilk yardımı doktor gelene kadar yapın.
3. 4.İlk yardımı hasta-yaralının öldüğüne kendiniz karar vererek kesmeyiniz.
C – TAŞIMA : Hasta yaralıya gerekli ilk yardım yapıldıktan sonra bakımı ve tedavisi için bir sağlık kurumuna uygun koşullarla taşınmalıdır.
1. Kitle halinde yaralanmalarda öncelik taşıyan vakalar öncelikle taşınmalıdır.
2. Uzun yere taşımada hayati tehlike gösteren vakaların taşınmasında hızlı ve rahat olan bir araç ile taşınmalıdır.
3. Taşıma esnasında hasta-yaralının daha fazla yaralanmasının önüne geçilmelidir.
4. Taşıma esnasında ilk yardıma devam edilmelidir.
5. Sizden başka ilk yardım bilgisi olanların yardımlarından faydalanın.
Her 10 kişiye malzemeleri ile birlikte 1 ilkyardım çantası bulunmalıdır.
Unutulmamalıdır ki ilk yardım yapan kimse ne kadar bilgili olursa olsun Doktorun yerini tutamaz.
İlk yardımı gerektiren yaralanmaların başında %30 oranıyla TRAFİK KAZALARI İlk sırayı almaktadır. Bunu Tarım kazaları, ev kazaları , Spor yaralanmaları izlemektedir.
İlk yardım zamanında yapılmalıdır. Kazadan sonraki yarım saat içinde yapılan uygun ilk yardım ile yaşam kurtarma oranı artmaktadır.
ABD’ de yapılan bir araştırma sonunda Ambulans gelmeden önce halk tarafından yapılan Kalp durumlarında uygulanan ilk yardımla insanların %40’ı hayata döndürülmektedir.
İlk yardım için Ambulans beklendiğinde bu oran %20’ye düşmektedir.
Kazalar ve birden bire hastalanmalar, umulmadık anda ve yerde olduğuna göre zamanında ve yerinde yapılan basit ve etkili bir ilk yardımla hasta ve yaralının hayatını kurtarmak, sakat kalmasını önlemek yada sakatlık derecesini azaltmak olanak içindedir. Bunun için herkes tarafından bulunduğu yere, elindeki olanaklara göre zarar vermeden ilk yardım uygulanması gerekmektedir.
Hastalık ve yaralanmaların değişik şekil, derece ve nedeni yönünden yapılacak ilk yardımda bazı ayrıcalıklar olacaktır. Ancak hepsinde uygulanacak ortak kurallar vardır.
İlk yardımı yapabilmek için, kaza veya birdenbire ortaya çıkan hastalık karşısında nasıl bir ilk yardım yapılacağını bilen kişilerin olması gerekir
İLK YARDIM YAPAN KİŞİNİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN KURALLAR
1. Herşeyden önce kendi emniyetinizi koruyun, hayatınızı tehlikeye sokacak kadar büyük riskleri göze almayın.2. Sakin olun, panik yaratmayın.
3. Başkalarının da kaza yapmasını önleyici tedbirler alın, kaza yerinin 50/100 metre önüne ve arkasına ikaz işareti koyun.
4. Gerekli ilk yardımı sağladıktan sonra en yakın sağlık merkezine taşınmasını sağlayın.
HASTA VE YARALIYI İLGİLENDİREN ANA İLK YARDIM KURALLARI
1. Hasta yada yaralı kişiyi yatırınız. Dinlendirin.2. Kanama varsa durdurun.
3. Solunum yolunu açık tutun. Gerekirse yapay solunum ve kapalı Kalp kompresyonu (Masajı) yapınız.
4. Şok durumunu önleyiniz. Kişinin ayaklarını kalp seviyesinin yukarısına gelecek şekilde meyilli olarak yatırınız. Terletmeyecek şekilde battaniye ile örtün.
5. Şuursuz olanlara kesinlikle ağızdan katı ve sıvı hiçbir şey vermeyin.
6. Hasta yada yaralıyı fazla soymayın.
7. Bilmediğiniz konuda ısrar etmeyin.
8. Yapacağınız ilk yardımı gecikmeden yapın.
9. Doktora, ambulansa haber verin
İLK YARDIM TEMEL İLKELERİ
A -TANI : Hasta yada yaralının hikayesi öğrenilir. Sonra belirtiler ve bulgular saptanır.1. Hikaye: Yardım şuuru yerindeyse kendisine ve yanındakilere sorularak olay hakkında bilgi alınır. Olayın oluş şekli, saati, şuurunu kaybedip kaybetmediği hakkında bilgiler toplanır. Taşıtın büyüklüğü, çarptığı vücut kısmı, yaralının düşerek yaralandığı vücut kısmı tanıya yardımcı olur.
2. Belirtiler: Hasta yada yaralının kendisi tarafından hissedilen belirtilerdir. Ağrı, üşüme, titreme,ateş, kusma, ağızda kuruluk, susuzluk duygusu vb.
3. Bulgular: Hasta yada yaralının başından başlayarak bütün vücudunu gözden geçirin. Yara, morluk, kanama, kırık vb. gibi durum olup olmadığını tespit edin. Şuurunun yerinde oyup oymadığına bakın.
B – TEDAVİ : Hasta – Yaralı için en uygun ilk yardımı zamanında ve zarar vermeden uygulanmalıdır.
1.Kazaya etken olan neden ortadan kaldırılmalıdır. Örn. Havagazını kapatma.
1. 2. Hasta-yaralı tehlikesiz bir ortama taşınmalıdır.
2. 3. Hasta-yaralı hayatını kurtaracak ilk yardımı doktor gelene kadar yapın.
3. 4.İlk yardımı hasta-yaralının öldüğüne kendiniz karar vererek kesmeyiniz.
C – TAŞIMA : Hasta yaralıya gerekli ilk yardım yapıldıktan sonra bakımı ve tedavisi için bir sağlık kurumuna uygun koşullarla taşınmalıdır.
1. Kitle halinde yaralanmalarda öncelik taşıyan vakalar öncelikle taşınmalıdır.
2. Uzun yere taşımada hayati tehlike gösteren vakaların taşınmasında hızlı ve rahat olan bir araç ile taşınmalıdır.
3. Taşıma esnasında hasta-yaralının daha fazla yaralanmasının önüne geçilmelidir.
4. Taşıma esnasında ilk yardıma devam edilmelidir.
5. Sizden başka ilk yardım bilgisi olanların yardımlarından faydalanın.
İLKYARDIM İÇİN GEREKLİ MALZEMELER
Araçlarda bulundurulması zorunlu olan ilkyardım çantasının bir trafik kazası sonucu en az hasarın olduğu SAĞ ARKA kısmında kolay erişebilir durumda yerleştirilmelidir. İçerisinde gerekli ve yeterince ilkyardım malzemesi bulunmalıdır.Her 10 kişiye malzemeleri ile birlikte 1 ilkyardım çantası bulunmalıdır.
