10. Sınıf HİKAYE

brunette

Üye

DİVAN EDEBİYATINDA HİKAYE​

  • Divan edebiyatında hikaye türü yoktur.
  • Onun yerini mesnevi nazım şekli alır.

MESNEVİ​

  • Mesnevinin konuları; aşk hikayeleri, dini tasavvufi hikayeler, didaktik ahlaki hikayeler, savaş ve kahramanlıklar konularını işleyebilir.
  • Beyitler, kendi içinde anlam birliğine sahiptir.
  • İran edebiyatından edebiyatımıza geçmiştir.
  • İran edebiyatı kaynaklı nazım şeklidir.
  • Beyit sayısı sınırsızdır.
  • Beyitler kendi aralarında kafiyelidir.
  • (aa,bb,cc) şeklindedir yani aruzun kısa kalıbı kullanılır.
  • En uzun nazım biçimidir.
  • Beyitler arasında konu birliği gözetilir.
  • Beş mesnevinin bir araya getirilmesiyle oluşan esere 'hamse' denir.
  • Türk edebiyatında ilk mesnevisi Yusuf Has Hacib'in 'Kutadgu Bilig' dir.

MESNEVİNİN BÖLÜMLERİ​

  • Dibace: ön söz
  • Tevhid: Allah'ın birliği anlatılır.
  • Münacaat: Allah'a yalvarılır.
  • Naat: Hz. Muhammed övülür.
  • Miraciye: Miraç anlatılır.
  • Medh-i çihar-yar-i guzin: Dört halife veya yazıldığı devrin büyükleri anlatılır.
  • Medhiye: Mesnevi sunulacak kişi övülür.
  • Sebeb-i Telif: Mesnevi yazılış nedeni anlatılır.
  • Agazı destanı: Asıl konu anlatılır.
  • Hatime: Mesnevi bitirilir.

TÜRK EDEBİYATINDA MESNEVİ​

  • İlk mesnevi 11. yüzyılda Yusuf Has Hacib tarafından yazılan Kutadgu Bilig'tir.
  • Mevlana tarafından yazılan Mesnevi'dir.
  • Yunus Emre tarafından yazılan Risaletün Nushiye'dir.
  • Şeyyad Hamza tarafından yazılan Yusuf ile Züleyha'dır.
  • Gül Şehri tarafından yazılan Mantuku't Tayr'dır.
  • Fuzuli tarafından yazılan Leyla ile Mecnun ve Beng ü Bade'dir
  • Süleyman Çelebi tarafından yazılan Vesiletün Necat ( Mevlid)
  • Aşık Paşa tarafından yazılan Garipname'dir.
  • Ahmed tarafından yazılan İskendername'dir.
  • Şeyhi tarafından yazılan Hüsrev'ü Şirin ve Harname'dir.
  • Nabi tarafından yazılan Hayrabat'tır.

HAMSE​

Divan edebiyatında beş mesnevinin bir araya toplanmasından oluşan eserdir.
  • Dünya edebiyatında ilk hamse sahibi sanatçı Nizami'dir.
  • Türk edebiyatında ilk hamse sahibi sanatçı Ali Şir Nevai'dir.
TÜRK EDEBİYATINDA HAMSEYE SAHİP OLAN YAZARLAR;
  • Ali Şir Nevai
  • Hamdullah Hambi
  • Lami Çelebi
  • Taşlıcalı Yahya
  • Nevizade Atai
  • Nergisi ( Mensur mesnevi)

TANZİMAT DÖNEMİNDE HİKAYE​

  • Eserler Fransız hikayeciliği örnek alınarak yazılmıştır.
  • Geleneksel halk hikayelerinin ve maddahlığın etkisi görülür.
  • Yanlış batılılaşma, zoraki evlilik, cariyeliğin eleştirisi gibi konular üzerinde durulmuştur.
  • Hikayeler teknik açıdan kusurludur.
  • Yazarın düşüncelerine ve konuşmalarına yer verilir.
  • Yazar taraf tutar.
  • 1. dönem romantizm akımı etkilidir.
  • 2. dönem natüralizm ve realizm akımı etkili olmuştur.
  • Sanat toplum içindir anlayışı vardır.
  • Halka seslenen yazarlar sade bir dille seslenirken aydın kişilere seslenen yazarlar ağır bir dille seslenir.
İLK ÖYKÜLER: Ahmet Mithat Efendi'nin Letaif-i Rivayet ve Kıssadan Hisse'dir.
BAŞARILI İLK HİKAYE: Samipaşazade Sezai'nin Küçük Şeyler adlı eseridir. ( batılı anlamda)

SERVETİFÜNUN DÖNEMİNDE HİKAYE​

  • Batı tekniğine uygun realizm ve naturalizm akımları etkilidir.
  • Aşk, kadın, evlilik, yalnızlık, ümitsizlik gibi bireysel konular ele alınmıştır.
  • Sanat sanat içindir anlayışı vardır.
  • Arapça, Farsça yer aldığından ağır bil dildir.
  • Olaylar genellikle İstanbul'da geçer.
  • Yazarlar taraf tutmaz.
  • Hem durum hem olay hikayesi örneklerine rastlanır.
YAZAR: Halit Ziya Uşaklıgil ve Mehmet Rauf

MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİNDE HİKAYE​

  • Dilde sadeleşme anlayışının etkili olduğu dönemdir.
  • Anadolu insanı, Anadolu yaşamı anlatılmıştır.
  • Balkan Savaşı, Birinci Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı konuları işlenmiştir.
  • Yurtseverlik, cehalet, halkın çektiği acılar, çağdaşlaşma, geri kalmışlık gibi konular işlenmiştir.
  • Kişi kadrosu zenginleşmiştir. ( Her toplumdan, her kesimden)
  • Sanat toplum içindir anlayışı etkilidir.
YAZARLAR:
NOT: Halk hikayeleri batılı hikaye ile destan arasındaki geçiş ürünleridir.
 
Benzer Konular Başlık Forum Cevap Tarih
cemree AŞKI ANLATAN MUHTEŞEM BİR HİKAYE Okunası Yazılar 1
PİNKY 91 YILLIK HİKAYE(Enteresan!!!) Okunası Yazılar 0
Top