Forumlar
Yeni Mesajlar
CerezExtra
EĞLENCE ↓
Şans Kurabiyesi
Renk Falınız
ÇerezRADYO
Sevgiliye Özel
ÇerezDERGİ
Hızlı Okuma Testleri
Pratik Çözümler
Yeniler
Yeni Mesajlar
Yeni ürünler
Yeni kaynaklar
Son Aktiviteler
İndir
En son incelemeler
Dükkan
Giriş
Kayıt
Yeniler
Yeni Mesajlar
Menu
Giriş
Kayıt
Uygulamayı yükle
Yükle
Forumlar
Eğlence
Komik Yazılar ve Olaylar
Hiç Böyle Düşündünüz mü?
JavaScript devre dışı bırakıldı. Daha iyi bir deneyim için, devam etmeden önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Konuya cevap yaz
Mesaj
<blockquote data-quote="Şuletçi" data-source="post: 1106873"><p>PAÜ Osmanlıca Sözlükte pezevenk sözüğünün kökeni ile ilgili açıklamalarda Azericedeki sözcüğün Türkçedeki ile kökendaş olabileceğine dair açıklama var:</p><p>"Sözcüğün kökeni ile ilgili farklı açıklamalar bulunmaktadır. Filippo Argenti'nin 1533 tarihli Regola del Parlare Turco adlı eserinde pusemengh /püzemeng/ şeklinde kayıtlı olan pezevenk sözcüğü Meydan Larousse'a ve muhtelif kaynaklara göre Farsça پژوند pejvend sözcüğünden gelmektedir. Burhân-ı Kâtı‘da pejvendin manası şu şekilde verilmektedir: «kapu tırkazına denir... ve ol şahsa denir ki kapu tırkazı gibi kendisi kapu ensesini bekleyüp zevcesi olacak yadigâr içeride bî-gâne ile kapanıp zevk ü safâsına meşgûl ola, pezevenk ve kurumsak ve deyyûs ve gidi ta’bîr olunur» Bu tanımda geçen «kapu tırkazı gibi kendisi kapu ensesini bekleyüp» şeklindeki ifade anlam ilişkisi bakımından Azerbaycan sahasında «deyyus» manasında kullanılan ve asıl manası «ense» olan peysər sözcüğü ile mukayese edilebilir. Meninski'nin 1680 tarihli Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae, Arabicae, Persicae adlı eserinde پژوند pejvende ve پزونك püzevenk sözcükleri birlikte ele alınmaktadır. Bu sözcük Steingass'ta pejevend «bir pezevenk» şeklinde kayıtlıdır. Steingass'ta aynı manada ﭙازنک pâzenek sözcüğü de bulunmaktadır. Kâmûs-i Osmânîdeki پازن pâzen, پازنك pâzenk ve Devellioğlu Lügatindeki پازنگ pâzeng «pezevenk» gibi şekiller de Steingass'taki pâzenek ile alakalı görünmektedir. Redhouse'a göre pezevenk sözcüğü Farsça «kervanın veya ordunun lideri» manası bulunan پیش آهنگ pîş-âheng sözünden gelmektedir. <strong>Sözcüğün Azerbaycan sahasında «izbandut, hödük, kazulet» vb. manaları bulunan pəzəvəng sözcüğü ile aynı kökenden olması da muhtemeldir.</strong> Azerbaycan Tatlarının dilinin söz varlığı üzerine çalışma yapan Gülsüm Hüseynova pəzəvəng sözcüğü ile alakalı olarak Eski Farsçada yekəpər «iri cüsseli» manasına gelen pəzə sözcüğünün kayda alındığını belirtmektedir. Sözcüğün vəng kısmı da Steingass'ta «çirkin» manasında verilen ونگ veng olabilir. Murat Bardakçı, gazeteci Refii Cevad Ulunay'ın 1950'li ve 1960'lı yıllarda yazmış olduğu köşe yazılarını kaynak göstererek pezevenk sözcüğünün İtalyanca «beyaz balık» manasına gelen ve «uskumru» manasında kullanılan pesce bianco /peşşe biyanko/ sözcüğünden geldiğini iddia etmektedir ve aynı manaya gelen Fransızca maquereau /makro/ sözcüğünün Lügat-i Fransevîde «vâsıtalık eden herif veya karı» manasında kayıtlı olduğunu ifade etmektedir. Bazı Fransızca kaynaklara göre maquereau sözcüğünün «uskumru» manası Eski Fransızca maquerel sözcüğünden, «pezevenk» manası ise Hollandaca makelaar «simsar» sözcüğünden gelmektedir. Fransızcadaki bu sözcük Sırp-Hırvat ve Boşnak dillerinde de makro şeklinde pezevenk manasında kullanılmaktadır. Şayet pezevenk manasındaki maquereau/makro sözcüğünün kökeni «uskumru» ve «simsar» manasındaki sözcüklere değil de Grekçe «büyük, uzun» manasına gelen μακρός /makros/ sözcüğüne dayanıyorsa benzer bir anlam değişmesinin pəzəvəng ~ pezevenk sözcüğünde gerçekleşmiş olması da muhtemeldir. Kubbealtı Lügatine göre pezevenk sözcüğü Ermenice pozavak sözcüğünden gelmektedir. Ermenicedeki sözcüğün 12.-13. yüzyıllarda yaşamış Vardan Aygektsi tarafından kullanılmış olduğu Nikolay Marr'ın 1899 tarihli Сборники притч Вардана adlı eserinde görülmektedir. Türk Dil Kurumu'nun Güncel Türkçe Sözlüğüne göre de sözcük Ermeniceden alınmadır."</p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Şuletçi, post: 1106873"] PAÜ Osmanlıca Sözlükte pezevenk sözüğünün kökeni ile ilgili açıklamalarda Azericedeki sözcüğün Türkçedeki ile kökendaş olabileceğine dair açıklama var: "Sözcüğün kökeni ile ilgili farklı açıklamalar bulunmaktadır. Filippo Argenti'nin 1533 tarihli Regola del Parlare Turco adlı eserinde pusemengh /püzemeng/ şeklinde kayıtlı olan pezevenk sözcüğü Meydan Larousse'a ve muhtelif kaynaklara göre Farsça پژوند pejvend sözcüğünden gelmektedir. Burhân-ı Kâtı‘da pejvendin manası şu şekilde verilmektedir: «kapu tırkazına denir... ve ol şahsa denir ki kapu tırkazı gibi kendisi kapu ensesini bekleyüp zevcesi olacak yadigâr içeride bî-gâne ile kapanıp zevk ü safâsına meşgûl ola, pezevenk ve kurumsak ve deyyûs ve gidi ta’bîr olunur» Bu tanımda geçen «kapu tırkazı gibi kendisi kapu ensesini bekleyüp» şeklindeki ifade anlam ilişkisi bakımından Azerbaycan sahasında «deyyus» manasında kullanılan ve asıl manası «ense» olan peysər sözcüğü ile mukayese edilebilir. Meninski'nin 1680 tarihli Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae, Arabicae, Persicae adlı eserinde پژوند pejvende ve پزونك püzevenk sözcükleri birlikte ele alınmaktadır. Bu sözcük Steingass'ta pejevend «bir pezevenk» şeklinde kayıtlıdır. Steingass'ta aynı manada ﭙازنک pâzenek sözcüğü de bulunmaktadır. Kâmûs-i Osmânîdeki پازن pâzen, پازنك pâzenk ve Devellioğlu Lügatindeki پازنگ pâzeng «pezevenk» gibi şekiller de Steingass'taki pâzenek ile alakalı görünmektedir. Redhouse'a göre pezevenk sözcüğü Farsça «kervanın veya ordunun lideri» manası bulunan پیش آهنگ pîş-âheng sözünden gelmektedir. [B]Sözcüğün Azerbaycan sahasında «izbandut, hödük, kazulet» vb. manaları bulunan pəzəvəng sözcüğü ile aynı kökenden olması da muhtemeldir.[/B] Azerbaycan Tatlarının dilinin söz varlığı üzerine çalışma yapan Gülsüm Hüseynova pəzəvəng sözcüğü ile alakalı olarak Eski Farsçada yekəpər «iri cüsseli» manasına gelen pəzə sözcüğünün kayda alındığını belirtmektedir. Sözcüğün vəng kısmı da Steingass'ta «çirkin» manasında verilen ونگ veng olabilir. Murat Bardakçı, gazeteci Refii Cevad Ulunay'ın 1950'li ve 1960'lı yıllarda yazmış olduğu köşe yazılarını kaynak göstererek pezevenk sözcüğünün İtalyanca «beyaz balık» manasına gelen ve «uskumru» manasında kullanılan pesce bianco /peşşe biyanko/ sözcüğünden geldiğini iddia etmektedir ve aynı manaya gelen Fransızca maquereau /makro/ sözcüğünün Lügat-i Fransevîde «vâsıtalık eden herif veya karı» manasında kayıtlı olduğunu ifade etmektedir. Bazı Fransızca kaynaklara göre maquereau sözcüğünün «uskumru» manası Eski Fransızca maquerel sözcüğünden, «pezevenk» manası ise Hollandaca makelaar «simsar» sözcüğünden gelmektedir. Fransızcadaki bu sözcük Sırp-Hırvat ve Boşnak dillerinde de makro şeklinde pezevenk manasında kullanılmaktadır. Şayet pezevenk manasındaki maquereau/makro sözcüğünün kökeni «uskumru» ve «simsar» manasındaki sözcüklere değil de Grekçe «büyük, uzun» manasına gelen μακρός /makros/ sözcüğüne dayanıyorsa benzer bir anlam değişmesinin pəzəvəng ~ pezevenk sözcüğünde gerçekleşmiş olması da muhtemeldir. Kubbealtı Lügatine göre pezevenk sözcüğü Ermenice pozavak sözcüğünden gelmektedir. Ermenicedeki sözcüğün 12.-13. yüzyıllarda yaşamış Vardan Aygektsi tarafından kullanılmış olduğu Nikolay Marr'ın 1899 tarihli Сборники притч Вардана adlı eserinde görülmektedir. Türk Dil Kurumu'nun Güncel Türkçe Sözlüğüne göre de sözcük Ermeniceden alınmadır." [/QUOTE]
Alıntıları ekle...
İsim
Spam kontrolü
En iyi yönetim şekli?
Cevapla
Forumlar
Eğlence
Komik Yazılar ve Olaylar
Hiç Böyle Düşündünüz mü?
Top