Forumlar
Yeni Mesajlar
CerezExtra
EĞLENCE ↓
Şans Kurabiyesi
Renk Falınız
ÇerezRADYO
Sevgiliye Özel
ÇerezDERGİ
Hızlı Okuma Testleri
Pratik Çözümler
Yeniler
Yeni Mesajlar
Yeni ürünler
Yeni kaynaklar
Son Aktiviteler
İndir
En son incelemeler
Dükkan
Giriş
Kayıt
Yeniler
Yeni Mesajlar
Menu
Giriş
Kayıt
Uygulamayı yükle
Yükle
Forumlar
Eğitim
BilgiBANK
Türkçe & Dilbilgisi & İmla Kuralları
Halk Şiirinde Nazım Biçimleri
JavaScript devre dışı bırakıldı. Daha iyi bir deneyim için, devam etmeden önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Konuya cevap yaz
Mesaj
<blockquote data-quote="Suskun" data-source="post: 280733" data-attributes="member: 21093"><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"><span style="color: Red">TÜRKÜ</span></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Türkü, anonim halk şiirinin kendine özgü bir ezgiyle söylenen,kavuştaklı bir nazım şekli ve türüdür.Türkü, ezgisiyle diğer türlerden ayrılır. Daha önce mani veya koşma tipiyle söylenen bir nazım, türkü ezgisiyle söylenirse türkü olur.</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Hikmet Dizdaroğlu, Halk Şiirinde Türler adlı makalesinde, türkü kavramının kaynağının Türk sözcüğü olduğunu, bu sözcüğün sonuna nispet eki getirilerek Türki şeklinin elde edildiğini, bu sözcüğün zamanla türkü şekline döndüğünü söylemekte, A. K. Tecer’in bu konuda biraz daha fazla aydınlatıcı bilgi verdiğini, varsağı, türkmani gibi türkününde eski yıllardan doğmakla beraber, yabancı kültürlerle karşılaşılan bölgelerde (Irak,Suriye,Mısır...) ona verilmiş bir isim olabileceğini de ilave etmektedir.</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Türkü bentleri, yapı ve sözleri açısından iki bölümden oluşur.İlk bölümde türkünün asıl sözleri bulunur.Bu bölüme bent adı verilir.İkinci bölüm ise her bendin sonunda yinelenen nakarattır; bu bölümede bağlama veya kavuştak adı verilir.Bentler ve kavuştaklar, kendi aralarında kafiyelenirler. Türküler, hece ölçüsünün bütün kalıplarıyla söylenebilir; ancak genellikle yedili, sekizli ve on birli hece ölçüsü kullanılmıştır. Türkülerin konuları arasına aşk duyguları,günlük olaylardan etkilenmeler, savaşlardaki kahramanlıklar v. b. girmektedir. Başlangıçta bir kişinin yaratmasıyla ortaya çıkan türküler, bir süre sonra yeni eklenmelerle anonimleşir ve toplumun malı olur. Halk arasında geçen herhangi bir olay, türkünün yıkılmasına sebeb olabilir. Türküler, yaratıldıkları anda bestelenir ve çeşitli yollardan yurdun her köşesine yayılır.Türkü, bölgelerde türlü biçimlere girer; bazı dizeler düşer yerlerine yenileri eklenir.</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"><span style="color: Red"><u>ÖRNEKLER</u></span></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Söğüdün yaprağı narindir narin</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">İçerim yanıyor dışarım serin</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Zeynebi bu hafta ettiler gelin</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Zeynebim Zeynebim anlı Zeynebim</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Üç köyün içinde şanlı Zeynebim</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Zeynep bu güzellik varmı soyunda</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Elvan elvan güller kokar koynunda</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Arife gününde bayram ayında</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Zeynebim Zeynebim anlı Zeynebim</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Üç köyün içinde şanlı Zeynebim</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Zeynebe yaptırdım altından tarak</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Tara da zülfünü gerdana bırak</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Görüşmek isterim yollarım ırak</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Zeynebim Zeynebim anlı Zeynebim</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Üç köyün içinde şanlı Zeynebim</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Zeynebin adı var alı neylesin</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Al yanak üstüne şalı neylesin</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Bu yosmalık dururken malı neylesin</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Zeynebim Zeynebim anlı Zeynebim</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Üç köyün içinde şanlı Zeynebim</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"><span style="color: Red">KOŞMA</span></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Aşık edebiyatının en çok kullanılan nazım şekillerinden biridir. Köken olarak koş- mastarının türevidir. Hikmet Dizdaroğlu, koşma kelimesinin kökü olan koş- fiilini “Halk Şiirinde Türler” adlı esrinde zam ve ilave etmek, güfteye beste ilavesi şeklinde açıklamaktadır. R. Rahmeti Arat ise,koşma sözcüğünün koş- kökünden türediğini,başlangıçta “nazmetmek, nazım” anlamlarında kullanıldığını, sonradan kelimenin anlamının sınırlandırıldığını söyler ve düşüncesini şu örneklerle geliştirir:</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">...ança munça yiğip koştum “şöyle böyle toplayıp, nazmettim”</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">...kitabnı koşuban tükel kılganı “o, kitabını nazma çekip, tamamlamış.”</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Koşma, hecenin 11’li kalıbıyla yazılan ve söylenen, saz eşliğinde okunan, belirli bir uyak düzenine sahip, sevgi,ayrılık, doğa konularını işleyen bir doğa şiiridir.</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Bazen, 11’li kalıbın dışındaki şiirlerede koşma denir. Bunun sebebi, bu şiirlerin koşma ezgisiyle söylenmiş olmasıdır. Aşık edebiyatında koşma, bir nazım şekli olmasının yanı sıra bir ezgininde adıdır. (11 heceli kalıptan başka kalıplarla söylenmiş şiirlere de koşma ezgisiyle söylendiği zaman koşma adının verilmesi bu yüzdendir.)</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Koşma, dörtlüklerden oluşur, en az üç dörtlükten oluşur. Dörtlük sayısı 3 ile 5 arasında değişir. Dörtlük sayısı beşten fazla olan koşmalara da rastlanır.</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Koşmaların ilk dörtlüklerinde kafiyeleniş açısından değişiklikler görülür, bu nedenle üç ayrı kafiye şeması vardır:</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">-----a -----a -----x</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">-----a -----b -----b</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">-----a -----a -----y</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">-----b -----b -----b</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">-----c -----c -----c</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">-----c -----c -----c</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">-----c -----c -----c</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">-----b -----b -----b</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Koşmalarda ilk dörtlüğün 2. ve 4. dizeleriyle, sonraki dörtlüklerin 4. dizelerine bağlama adı verilir. Bu dizelerin tekrar (nakarat) edildiği de görülür. Koşmanın son dörtlüğünde şair mahlasını söyler.</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Koşmalar, 7’li ve 8’li kalıpla da kurulabilir. Bunlara koşma adının verilmesi ezgisinden dolayıdır.</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Genelde lirik konuları işleyen koşmalar, aşk duygularını, üzüntüleri, acıları, sevgiliye kavuşma isteğini, ayrılıktan yakınmayı, doğayla ilgili türlü duygu ve düşünceleri işlerler. Ata sözleriyle süslenmiş, öğüt veren, kaderden, talihten yakınan konularda yazılmış koşmalar da vardır. Koşmalar, konularına göre, dört ayrı gruba ayrılırlar.</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"><u>KOŞMA</u></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Dinleyin bir güzeli meth edeyim</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Yiğide nisbetle yürüyüşlünün</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Can feda ederim böyle sunaya</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Bin türlü naz ile salınışlının</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Kadife şalvarlı tül libaslının</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Güvercin topuklu sarı mestlinin</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Elleri kınalı kumru neslinin</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Zülüfü gerdana tarayışlının</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Entari geyinmiş Freng irengi</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Yanaklar kırmızı elma irengi</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Saçları topuklu eyliyor cengi</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Bir hüma bakışlı on dört yaşlının</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Karac’oğlan der ki:Güzelin huyu</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Hezeren çubuğuna benziyor boyu</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Ab-ı kevser gibi lebinin suyu</span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Blue">Peynirdir dilleri inci dişlinin</span></span></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Suskun, post: 280733, member: 21093"] [FONT="Comic Sans MS"][SIZE=4][COLOR="Blue"][COLOR="Red"]TÜRKÜ[/COLOR] Türkü, anonim halk şiirinin kendine özgü bir ezgiyle söylenen,kavuştaklı bir nazım şekli ve türüdür.Türkü, ezgisiyle diğer türlerden ayrılır. Daha önce mani veya koşma tipiyle söylenen bir nazım, türkü ezgisiyle söylenirse türkü olur. Hikmet Dizdaroğlu, Halk Şiirinde Türler adlı makalesinde, türkü kavramının kaynağının Türk sözcüğü olduğunu, bu sözcüğün sonuna nispet eki getirilerek Türki şeklinin elde edildiğini, bu sözcüğün zamanla türkü şekline döndüğünü söylemekte, A. K. Tecer’in bu konuda biraz daha fazla aydınlatıcı bilgi verdiğini, varsağı, türkmani gibi türkününde eski yıllardan doğmakla beraber, yabancı kültürlerle karşılaşılan bölgelerde (Irak,Suriye,Mısır...) ona verilmiş bir isim olabileceğini de ilave etmektedir. Türkü bentleri, yapı ve sözleri açısından iki bölümden oluşur.İlk bölümde türkünün asıl sözleri bulunur.Bu bölüme bent adı verilir.İkinci bölüm ise her bendin sonunda yinelenen nakarattır; bu bölümede bağlama veya kavuştak adı verilir.Bentler ve kavuştaklar, kendi aralarında kafiyelenirler. Türküler, hece ölçüsünün bütün kalıplarıyla söylenebilir; ancak genellikle yedili, sekizli ve on birli hece ölçüsü kullanılmıştır. Türkülerin konuları arasına aşk duyguları,günlük olaylardan etkilenmeler, savaşlardaki kahramanlıklar v. b. girmektedir. Başlangıçta bir kişinin yaratmasıyla ortaya çıkan türküler, bir süre sonra yeni eklenmelerle anonimleşir ve toplumun malı olur. Halk arasında geçen herhangi bir olay, türkünün yıkılmasına sebeb olabilir. Türküler, yaratıldıkları anda bestelenir ve çeşitli yollardan yurdun her köşesine yayılır.Türkü, bölgelerde türlü biçimlere girer; bazı dizeler düşer yerlerine yenileri eklenir. [COLOR="Red"][U]ÖRNEKLER[/U][/COLOR] Söğüdün yaprağı narindir narin İçerim yanıyor dışarım serin Zeynebi bu hafta ettiler gelin Zeynebim Zeynebim anlı Zeynebim Üç köyün içinde şanlı Zeynebim Zeynep bu güzellik varmı soyunda Elvan elvan güller kokar koynunda Arife gününde bayram ayında Zeynebim Zeynebim anlı Zeynebim Üç köyün içinde şanlı Zeynebim Zeynebe yaptırdım altından tarak Tara da zülfünü gerdana bırak Görüşmek isterim yollarım ırak Zeynebim Zeynebim anlı Zeynebim Üç köyün içinde şanlı Zeynebim Zeynebin adı var alı neylesin Al yanak üstüne şalı neylesin Bu yosmalık dururken malı neylesin Zeynebim Zeynebim anlı Zeynebim Üç köyün içinde şanlı Zeynebim [COLOR="Red"]KOŞMA[/COLOR] Aşık edebiyatının en çok kullanılan nazım şekillerinden biridir. Köken olarak koş- mastarının türevidir. Hikmet Dizdaroğlu, koşma kelimesinin kökü olan koş- fiilini “Halk Şiirinde Türler” adlı esrinde zam ve ilave etmek, güfteye beste ilavesi şeklinde açıklamaktadır. R. Rahmeti Arat ise,koşma sözcüğünün koş- kökünden türediğini,başlangıçta “nazmetmek, nazım” anlamlarında kullanıldığını, sonradan kelimenin anlamının sınırlandırıldığını söyler ve düşüncesini şu örneklerle geliştirir: ...ança munça yiğip koştum “şöyle böyle toplayıp, nazmettim” ...kitabnı koşuban tükel kılganı “o, kitabını nazma çekip, tamamlamış.” Koşma, hecenin 11’li kalıbıyla yazılan ve söylenen, saz eşliğinde okunan, belirli bir uyak düzenine sahip, sevgi,ayrılık, doğa konularını işleyen bir doğa şiiridir. Bazen, 11’li kalıbın dışındaki şiirlerede koşma denir. Bunun sebebi, bu şiirlerin koşma ezgisiyle söylenmiş olmasıdır. Aşık edebiyatında koşma, bir nazım şekli olmasının yanı sıra bir ezgininde adıdır. (11 heceli kalıptan başka kalıplarla söylenmiş şiirlere de koşma ezgisiyle söylendiği zaman koşma adının verilmesi bu yüzdendir.) Koşma, dörtlüklerden oluşur, en az üç dörtlükten oluşur. Dörtlük sayısı 3 ile 5 arasında değişir. Dörtlük sayısı beşten fazla olan koşmalara da rastlanır. Koşmaların ilk dörtlüklerinde kafiyeleniş açısından değişiklikler görülür, bu nedenle üç ayrı kafiye şeması vardır: -----a -----a -----x -----a -----b -----b -----a -----a -----y -----b -----b -----b -----c -----c -----c -----c -----c -----c -----c -----c -----c -----b -----b -----b Koşmalarda ilk dörtlüğün 2. ve 4. dizeleriyle, sonraki dörtlüklerin 4. dizelerine bağlama adı verilir. Bu dizelerin tekrar (nakarat) edildiği de görülür. Koşmanın son dörtlüğünde şair mahlasını söyler. Koşmalar, 7’li ve 8’li kalıpla da kurulabilir. Bunlara koşma adının verilmesi ezgisinden dolayıdır. Genelde lirik konuları işleyen koşmalar, aşk duygularını, üzüntüleri, acıları, sevgiliye kavuşma isteğini, ayrılıktan yakınmayı, doğayla ilgili türlü duygu ve düşünceleri işlerler. Ata sözleriyle süslenmiş, öğüt veren, kaderden, talihten yakınan konularda yazılmış koşmalar da vardır. Koşmalar, konularına göre, dört ayrı gruba ayrılırlar. [U]KOŞMA[/U] Dinleyin bir güzeli meth edeyim Yiğide nisbetle yürüyüşlünün Can feda ederim böyle sunaya Bin türlü naz ile salınışlının Kadife şalvarlı tül libaslının Güvercin topuklu sarı mestlinin Elleri kınalı kumru neslinin Zülüfü gerdana tarayışlının Entari geyinmiş Freng irengi Yanaklar kırmızı elma irengi Saçları topuklu eyliyor cengi Bir hüma bakışlı on dört yaşlının Karac’oğlan der ki:Güzelin huyu Hezeren çubuğuna benziyor boyu Ab-ı kevser gibi lebinin suyu Peynirdir dilleri inci dişlinin[/COLOR][/SIZE][/FONT] [/QUOTE]
Alıntıları ekle...
İsim
Spam kontrolü
Ülkemizin kuzeyindeki deniz hangisidir? (bitişik yazınız)
Cevapla
Forumlar
Eğitim
BilgiBANK
Türkçe & Dilbilgisi & İmla Kuralları
Halk Şiirinde Nazım Biçimleri
Top