Baharın diğer adının gül mevsimi oluşu güle verilen önemden ileri gelir. Gül yetiştirmenin çok zahmetli bir iş oluşu, onun adeta nazla beslenip büyümesi şeklinde ele alınır. Yıllarca kültürümüzün simgesi haline gelmiş güllerin dikiminde en uygun zaman da kasım ve mart ayları arasındadır. Fakat ekimin ortasından nisan sonuna kadar da dikim yapılabilir. Kış dikimi, toprak şartlarının ve hava koşullarının elverişsizliği nedeniyle çok uygun değildir. Nisan ayı içinde gül dikimi yapılmışsa, özellikle sulamaya büyük önem verilmelidir. En çok tavsiye edilen dikim zamanı mart ve nisan aylarıdır. Gül bakımı zor değildir ancak buna rağmen çok fazla dikkat ve ihtimam ister.
SATIN ALIRKEN
Bahçelerimize ve balkonlarımıza şık bir görünüm veren gülfidanlarını, seralardan, bir saksı içinde temin etmek en sağlıklı olanıdır. Saksının içini ot bürümüş ya da altından kökler fışkırmışsa, bu, bitkinin kart olduğunu gösterir. Yaprakları canlı ve lekesiz olmalıdır. Şunu unutmayın: Sonbaharda dikilen güller kış boyunca yerine alıştığı için, baharda diğerlerine kıyasla çok daha güzel açar.
YETİŞTİRİRKEN
Gül en sağlıklı olarak; demiri bol, hafif kırmızımsı, kumlu-killi toprakta yetişir. Fazla kireçli topraklar, gül yetiştirmek açısından zararlıdır. Ağaç kökleri fidanların gelişmesine izin vermediği için; yüksek çalı bitkilerinin altlarına, daha önce gül yetişmiş topraklara veya eski gülfidanlarının yakınına yeni gül dikilmesi uygun değildir. Yeni güller böyle yerlerde iyi gelişemez, hatta ölebilirler. Bu durum gül hastalığı diye adlandırılır. Gülün toprağını her yıl gübrelemek, seyrine doyum olmayan, güzelliklerin ortaya çıkmasına neden olur. Bol sulanan güller çok iyi gelişir ve çiçeksiz kalmaz. Buna rağmen dibinde sürekli su beklemesi sağlıklı değildir. Balkonlarımızı süsleyen saksı gülleri, bahçe güllerine oranla daha sık sulanmalıdır.
GÜL DİKİMİ
Dikiminden bir ay önce 40-50 santimetre derinlik ve 50 santimetre genişlikte çukurlar açılır. Buralardaki yabani otlar ve varsa iri taşlar temizlenir. Çukurlar açılırken çıkan toprağın üst kısmı, fidan başına bir kova yanmış gübreyle karıştırılır. Yanmış gübre yoksa gül için hazırlanmış yavaş etkili bir suni gübre, fidan başına bir avuç toprağa karıştırılır. Dikkatle yan yatırılıp, dibine birkaç kez vurularak saksıdan çıkarılan fidan, özenle çukura oturtulur. Gübreli toprakla çukur doldurulur. Toprak ayakla dikkatlice sıkıştırıldıktan hemen sonra sulanır.
GÜL BUDAMASI
Güllere her yıl düzenli bir şekilde budama yapılmalıdır. Böylelikle daha çok gençleşip, ömürleri uzar. Gül budamak için öncellikle kaliteli bir gül makası ve elleri koruyacak uygun bir eldiven gerekir. Gül budaması gülün cinsine göre farklılık gösterir. Sürekli olarak açan güller, ocak ve mart arasında budanır. Yılda sadece bir kez açan güller ise çiçekleri geçtikten hemen sonra, yaz mevsiminde budanmalıdır. Baharda budanırlarsa o yıl çiçek açmazlar.
BUDAMAYA BAŞLARKEN
Öncelikle kuru, hastalıklı, zayıf ve çok ince dalları dipten kesin. Bitki çalılaşmışsa hava alması için orta kısımda bulunan çapraz dallardan birkaç dal alın. Gül budarken daima dalın dış yüzeyindeki bir gözün yarım santimetre üzerinden, hafif verev ve bitkiyi parçalamayacak şekilde dikkatlice kesin.
ÇEŞİTLERİNE GÖRE GÜLLERİN BUDANMASI
Güller kendi aralarında çok çeşitlere ayrılır. Gül cinsleri birbirine karıştığı için sınıflandırma yapmayı oldukça zorlaştırmıştır. Buna rağmen bilinen gül çeşitleri şunlardır: Yediveren gülleri, melez çay gülleri, demet güller, çalı gülleri, minyatür güller ve sarmaşık güller...
YEDİVEREN GÜLLERİ
Sadece ilkbahar aylarında kuvvetli bir şekilde budanma gerektirir. Bir yediveren gülfidanı ne kadar çok kesilirse, o kadar kuvvetli ve daha uzun süre ile dışarıya fışkırır. Kalınlaşmış olan fidanları daha az budamak gerekir.
YETİŞKİN MELEZ ÇAY VE DEMET GÜLLER
Her dal 5-6 göz üzerinden budanır.
ÇALI GÜLLERİ
Çalı gülleri yılda bir kez açtığı için yüksekliğinin yarısı kadar kesilir. Kuru ve bozuk dallar ayıklanır. Derinlemesine bir budama yapılmaz.
SARMAŞIK GÜLLER
İlk yıllarda şekil verilmek için budanır. Daha sonraları yalnızca kuru, bozuk ve hastalıklı dalları ayıklanır.
MİNYATÜR GÜLLER
Daha çok normal bir makasla hafifçe budanır. Kuru ve hastalıklı dalları ayıklanır.
SATIN ALIRKEN
Bahçelerimize ve balkonlarımıza şık bir görünüm veren gülfidanlarını, seralardan, bir saksı içinde temin etmek en sağlıklı olanıdır. Saksının içini ot bürümüş ya da altından kökler fışkırmışsa, bu, bitkinin kart olduğunu gösterir. Yaprakları canlı ve lekesiz olmalıdır. Şunu unutmayın: Sonbaharda dikilen güller kış boyunca yerine alıştığı için, baharda diğerlerine kıyasla çok daha güzel açar.
YETİŞTİRİRKEN
Gül en sağlıklı olarak; demiri bol, hafif kırmızımsı, kumlu-killi toprakta yetişir. Fazla kireçli topraklar, gül yetiştirmek açısından zararlıdır. Ağaç kökleri fidanların gelişmesine izin vermediği için; yüksek çalı bitkilerinin altlarına, daha önce gül yetişmiş topraklara veya eski gülfidanlarının yakınına yeni gül dikilmesi uygun değildir. Yeni güller böyle yerlerde iyi gelişemez, hatta ölebilirler. Bu durum gül hastalığı diye adlandırılır. Gülün toprağını her yıl gübrelemek, seyrine doyum olmayan, güzelliklerin ortaya çıkmasına neden olur. Bol sulanan güller çok iyi gelişir ve çiçeksiz kalmaz. Buna rağmen dibinde sürekli su beklemesi sağlıklı değildir. Balkonlarımızı süsleyen saksı gülleri, bahçe güllerine oranla daha sık sulanmalıdır.
GÜL DİKİMİ
Dikiminden bir ay önce 40-50 santimetre derinlik ve 50 santimetre genişlikte çukurlar açılır. Buralardaki yabani otlar ve varsa iri taşlar temizlenir. Çukurlar açılırken çıkan toprağın üst kısmı, fidan başına bir kova yanmış gübreyle karıştırılır. Yanmış gübre yoksa gül için hazırlanmış yavaş etkili bir suni gübre, fidan başına bir avuç toprağa karıştırılır. Dikkatle yan yatırılıp, dibine birkaç kez vurularak saksıdan çıkarılan fidan, özenle çukura oturtulur. Gübreli toprakla çukur doldurulur. Toprak ayakla dikkatlice sıkıştırıldıktan hemen sonra sulanır.
GÜL BUDAMASI
Güllere her yıl düzenli bir şekilde budama yapılmalıdır. Böylelikle daha çok gençleşip, ömürleri uzar. Gül budamak için öncellikle kaliteli bir gül makası ve elleri koruyacak uygun bir eldiven gerekir. Gül budaması gülün cinsine göre farklılık gösterir. Sürekli olarak açan güller, ocak ve mart arasında budanır. Yılda sadece bir kez açan güller ise çiçekleri geçtikten hemen sonra, yaz mevsiminde budanmalıdır. Baharda budanırlarsa o yıl çiçek açmazlar.
BUDAMAYA BAŞLARKEN
Öncelikle kuru, hastalıklı, zayıf ve çok ince dalları dipten kesin. Bitki çalılaşmışsa hava alması için orta kısımda bulunan çapraz dallardan birkaç dal alın. Gül budarken daima dalın dış yüzeyindeki bir gözün yarım santimetre üzerinden, hafif verev ve bitkiyi parçalamayacak şekilde dikkatlice kesin.
ÇEŞİTLERİNE GÖRE GÜLLERİN BUDANMASI
Güller kendi aralarında çok çeşitlere ayrılır. Gül cinsleri birbirine karıştığı için sınıflandırma yapmayı oldukça zorlaştırmıştır. Buna rağmen bilinen gül çeşitleri şunlardır: Yediveren gülleri, melez çay gülleri, demet güller, çalı gülleri, minyatür güller ve sarmaşık güller...
YEDİVEREN GÜLLERİ
Sadece ilkbahar aylarında kuvvetli bir şekilde budanma gerektirir. Bir yediveren gülfidanı ne kadar çok kesilirse, o kadar kuvvetli ve daha uzun süre ile dışarıya fışkırır. Kalınlaşmış olan fidanları daha az budamak gerekir.
YETİŞKİN MELEZ ÇAY VE DEMET GÜLLER
Her dal 5-6 göz üzerinden budanır.
ÇALI GÜLLERİ
Çalı gülleri yılda bir kez açtığı için yüksekliğinin yarısı kadar kesilir. Kuru ve bozuk dallar ayıklanır. Derinlemesine bir budama yapılmaz.
SARMAŞIK GÜLLER
İlk yıllarda şekil verilmek için budanır. Daha sonraları yalnızca kuru, bozuk ve hastalıklı dalları ayıklanır.
MİNYATÜR GÜLLER
Daha çok normal bir makasla hafifçe budanır. Kuru ve hastalıklı dalları ayıklanır.
