"Gelinlik" Geleneğinden Doğan Ağıt

Suskun

V.I.P
V.I.P



Bebek ağıdını kimin söylediği, ağıdın hangi tarihte söylendiği, söyleyenin hangi köyden olduğu bilinmiyor. Fakat bir Çukurovalı kadın tarafından söylendiği muhakkak gibidir.

Bir bey oğlunun, evlendikten sekiz yıl sonra çocuğu olur. Oba şenlikler düzenler. Çocuk doğduktan sonra altı ay sonra yaylaya göçülür. Yolda, bir deveye bağlı beşik, çamın altına takılıp kalır.

Beşiğin çam dalına takıldığını yalnız bebeğin annesi görür ancak, önünde giden kayınbabasına bu durumu söyleyemez. Nihayetinde Anadolu'da sürüp gelen "gelinlik" geleneğine göre gelin, kayınbabası, kaynanası ve kocasının akrabaları ile konuşmaz. Ancak bir soru sorulursa baş işaretiyle "evet" ya da "hayır" diye karşılık verebilir.Gelinin yukarda saydığımız akrabalarla konuşması, bir terbiyesizlik addolunur.

Gelin çaresizlik içinde kocasını arar, ona bebeğin dalda kaldığını haber verir. Geriye döndüklerinde yırtıcı kuşların bebeğin gözlerini oyduğunu görürler.

Gelinin olayın yaşandığı yerde, bebeğine yaktığı ağıt şöyledir:


Deveyi deveye çattım
Örkünü üstüne attım
Alamadım bebek seni
Gay'nbabamdan hicab ettim

Harmancığın gayaları
Nen çalıyor mayaları
Berk mi değdi ağ bebeğim
Garaguşun saya(gaga)ları

Harmancıkdan çıkdım yayan
Dayan hey dizlerim dayan
Şimdi emmilerin gelir
Kimi atlı kimi yayan

Garaguş döner havada
Yavrusun gomaz yuvada
Ora gedek ağ bebeğim
Bir gönnüm Çukurova'da

Göğde bulut gar havası
Işğın yayılır devesi
Silini silini ağlar
Bebeğin tülü mayası

Bebek beni del'eyliyo
Garşı daldan el'eyliyo
Bebeğin uyhusu gelmiş
Gel de beni bele diyo

Harmancıkda tütün tüter _,
Çıgırdaklı goşum öter
Derdeyleme ağ bebeğim
Benim derdim bana yeter

Garagoyun garagoyun
Ciğerinen olmaz oyun
Meler m'ola benim gimi
Guzusunu aldıran goyun

*Maya; bebeğin yolda üzerinde götürüldüğü dişi deve.
 
Top