Evlilik öncesi sağlık raporunu kimler verir?
Türkiye’de Medeni Kanun’un 136. Madde’sine göre evlenecek çiftler “evlenmeye engel hastalığının bulunmadığını gösteren sağlık raporu” (evlilik raporu) almak zorundadır. Yasalara göre “evlilik raporlarını” hükümet tabipleri verir.
Kimler evlenemez? Evlenmeleri sakıncalıdır?
Akut dönemdeki sifiliz, lepra, tüberküloz hastaları, gonore, yumuşak şankr hastaları ve akıl hastaları iyileşmeden evlenemez.
Bu konudaki kanuni düzenleme nedir?
T.C. Sağlık Bakanlığı 18.03.2002 tarih ve 4134 sayılı Genelgesi;
•Evlilik raporlarının Sağlık Ocakları ve AÇS/AP Merkezleri tarafından verileceğini,
•Umumi Hıfzıssıha Kanunu’nda belirtilen hastalıklara ek olarak AIDS, Hepatit B ve C hastalıkları ve genetik geçişli hastalıkların da sorgulanması gerektiğini,
•Genel bir muayene yapılması gerekliliğini belirtmektedir.
Sağlık raporu ne şekilde verilir?
Evlilik öncesi sağlık kurumlarına yapılacak bu zorunlu başvurular günümüzde önemi artan bulaşıcı hastalıklar konusunda ve yine günümüzde erken tanı yöntemleri ile tanı konulabilen genetik hastalıklar konusunda yeni evlenecek çiftlere danışmanlık verilmesi için bir fırsat olarak görülmelidir. Dıştan açıkça görülen bir bulgusu yoksa başvuranlara sağlık raporu düzenlenir. Bulaşıcı hastalıklar ve genetik hastalıklar ile ilgili çiftler bilgilendirilir. Kendilerinden talep gelmesi halinde tanı koydurucu testler, ücretlerini de kendileri ödemeleri koşulu ile istenebilir. Hekim başvuranların akıl sağlığından şüpheleniyor ise değerlendirmeyi Devlet Hastaneleri yapar.
Evlilik öncesi danışmanlık hangi konularda verilmelidir?
1-Enfeksiyon hastalıkları
•Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (sifiliz, gonore, yumuşak şankr, Hepatit B, AIDS)
•Tüberküloz (verem)
•Lepra
•TORCH enfeksiyonları
2-Rh uyuşmazlığı (kan uyuşmazlığı, uygunsuzluğu)
3-Genetik geçişli hastalıklar
•Tek gen mutasyonuna bağlı olanlar
•A - Somatik hücre mutasyonları
•a) Otosomal resesif: Fenilketonüri, kistik fibroz, orak hücreli anemi, talasemi, galaktozemi (Akraba evlilikleri bu hastalıkların oluşma riskini artırır. Türkiye’de evli çiftlerin beşte biri akrabadır)
•b) Otosomal dominan: Marfan Send, akondroplazi, hiperkolesterolemi, Huntington koresi, brakidaktili ve polidaktili, osteogenesis imperfekta, porfiri, polikistik böbrek hastalığı.
•B- Cinsiyete bağlı mutasyonlar:
•a) X e bağlı resesif: Hemofili A, Duchenne tipi müsküler distrofi, Hunter Send, Renk körlüğü, Frajil X Send.
•b) X e bağlı dominan: Vitamin D’ye dirençli hipotonik rikets.
•Mültifaktöryel (poligenik) olanlar: Diabetes mellitus, şizofreni, nöral tüp defektleri, doğumsal kalça çıkığı, hipertrofik pilor stenozu, pes equinovarus, hidrosefali (Ailede bu hastalıklardan birini taşıyan çocuk varsa yeni çocukta hastalığın görülme olasılığı % 5’tir)
•Kromozom bozuklukları: Down Sendromu.
4-Yaşla ilgili sağlık riskleri (kromozom anomalileri)
5-Psikiyatrik hastalıklar (ileri zeka geriliği, ağır psikozlar)
Türkiye’de Medeni Kanun’un 136. Madde’sine göre evlenecek çiftler “evlenmeye engel hastalığının bulunmadığını gösteren sağlık raporu” (evlilik raporu) almak zorundadır. Yasalara göre “evlilik raporlarını” hükümet tabipleri verir.
Kimler evlenemez? Evlenmeleri sakıncalıdır?
Akut dönemdeki sifiliz, lepra, tüberküloz hastaları, gonore, yumuşak şankr hastaları ve akıl hastaları iyileşmeden evlenemez.
Bu konudaki kanuni düzenleme nedir?
T.C. Sağlık Bakanlığı 18.03.2002 tarih ve 4134 sayılı Genelgesi;
•Evlilik raporlarının Sağlık Ocakları ve AÇS/AP Merkezleri tarafından verileceğini,
•Umumi Hıfzıssıha Kanunu’nda belirtilen hastalıklara ek olarak AIDS, Hepatit B ve C hastalıkları ve genetik geçişli hastalıkların da sorgulanması gerektiğini,
•Genel bir muayene yapılması gerekliliğini belirtmektedir.
Sağlık raporu ne şekilde verilir?
Evlilik öncesi sağlık kurumlarına yapılacak bu zorunlu başvurular günümüzde önemi artan bulaşıcı hastalıklar konusunda ve yine günümüzde erken tanı yöntemleri ile tanı konulabilen genetik hastalıklar konusunda yeni evlenecek çiftlere danışmanlık verilmesi için bir fırsat olarak görülmelidir. Dıştan açıkça görülen bir bulgusu yoksa başvuranlara sağlık raporu düzenlenir. Bulaşıcı hastalıklar ve genetik hastalıklar ile ilgili çiftler bilgilendirilir. Kendilerinden talep gelmesi halinde tanı koydurucu testler, ücretlerini de kendileri ödemeleri koşulu ile istenebilir. Hekim başvuranların akıl sağlığından şüpheleniyor ise değerlendirmeyi Devlet Hastaneleri yapar.
Evlilik öncesi danışmanlık hangi konularda verilmelidir?
1-Enfeksiyon hastalıkları
•Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (sifiliz, gonore, yumuşak şankr, Hepatit B, AIDS)
•Tüberküloz (verem)
•Lepra
•TORCH enfeksiyonları
2-Rh uyuşmazlığı (kan uyuşmazlığı, uygunsuzluğu)
3-Genetik geçişli hastalıklar
•Tek gen mutasyonuna bağlı olanlar
•A - Somatik hücre mutasyonları
•a) Otosomal resesif: Fenilketonüri, kistik fibroz, orak hücreli anemi, talasemi, galaktozemi (Akraba evlilikleri bu hastalıkların oluşma riskini artırır. Türkiye’de evli çiftlerin beşte biri akrabadır)
•b) Otosomal dominan: Marfan Send, akondroplazi, hiperkolesterolemi, Huntington koresi, brakidaktili ve polidaktili, osteogenesis imperfekta, porfiri, polikistik böbrek hastalığı.
•B- Cinsiyete bağlı mutasyonlar:
•a) X e bağlı resesif: Hemofili A, Duchenne tipi müsküler distrofi, Hunter Send, Renk körlüğü, Frajil X Send.
•b) X e bağlı dominan: Vitamin D’ye dirençli hipotonik rikets.
•Mültifaktöryel (poligenik) olanlar: Diabetes mellitus, şizofreni, nöral tüp defektleri, doğumsal kalça çıkığı, hipertrofik pilor stenozu, pes equinovarus, hidrosefali (Ailede bu hastalıklardan birini taşıyan çocuk varsa yeni çocukta hastalığın görülme olasılığı % 5’tir)
•Kromozom bozuklukları: Down Sendromu.
4-Yaşla ilgili sağlık riskleri (kromozom anomalileri)
5-Psikiyatrik hastalıklar (ileri zeka geriliği, ağır psikozlar)
