Duygusal zeka nedir

dderya

kOkOşŞ
V.I.P

DUYGUSAL ZEKÂ

Duygusal zekâ (Emotional Intelligence) (E.Q) kavramı ilk kez 1990*11 yıllarda Daniel Goleman’ın “Duygusal Zekâ" adlı kitabı ile ortaya atılmıştır. Goleman, günlük yaşamda, evde, iş yerinde başka bir deyişle, insanın içinde bulunduğu toplumsal ortam* laıda ortaya çıkan sorunları gözlemiştir. Sorunlann ortaya çıkmasında ve çözümünde, algı, bellek, öğrenme, düşünme, soyutlama gibi bilişsel, zihinsel işlevleri içeren ve insanın “bulunduğu çevreye uyumunu sağlayan” zekânın yanında, duygulanım durumunun önemli rolü olduğunu belirtmiştir. Duygusal zekâ olarak adlandırdığı bu durumun: öz bilinç ve güdülenme, duyguların denetimi, başkalannın duygulannı anlayabilme (em- pati) ve toplumsal etkinlik gibi öğeleri içerdiğini göstermiştir.

Öz bilinç:Bilişsel işlevler sırasında, karar verme sürecinde, bilincin, istemli dikkatin, karar doğrultusunda, duygular ve düşünceler üzerinde odaklaşmasıdır. Böylece, karann davranışa, tutuma, eyleme dönüştürülmesinde, kişilik yapısından, bireysel özelliklerden kaynaklanan duyguların, düşüncelerin etkisi sağlanmış bunlara uygun kararlar alınmış olur.

öz-güdülenme: özbilinç sürecinde alman karar doğrultusunda ortaya çıkan davranışın, tutumun, eylemin gerçekleşmesi için, insanın, bedensel ruhsal, toplumsal bütün güçlerim kafileştirip bütünleştirmesidir.

Duygusal denetim: İnsanın kişilik yapısından, bireysel özelliklerinden kaynaklanan duygulanım, duygudururnftegişik- likierini anlaması, bilmesi, tanıması, karar verirken,] davranış yaparken bunlan dikkate alması, denetim altında tutmasıdır.

Duygu sezgisi (Empati):insanın, kendini başkasının ne koyması, onun duygulannı, düşüncelerini davranışlarını, ^ tumİannı, eylemlerini anlamaya, tanımaya, yorumlamaya çak*, masıdır.

^Toplumsal etkinlik:Toplumsal ortamdan, insanlar arası ilişkive iletişimden kaynaklanan çatışmaian, sürtüşmeleri, engellenaşmak, sorunları çözmek becerisidir.

Duygusal zekânın gelişimi çocukluk çağında, anne babanın eğitimi ile başlan Okulda, ruh sağlığı eğitimi ile sürer. Bu eğitimin amacı, insanın kendi kişilik yapısını, bireysel ,

duygularını, düşüncelerini, anlaması, bilmesi, tanıması, yorum - laması, günlük yaşantıda doğru, güzel, iyi olumlu, sağlıklı biçimde kullanabilmesidir.özetle, insanın kendini bilmesidir.

Bilindiği gibi,(insanın bilişsel, zihinsel (cognitive) işlevleri beyin kabuğundan (cortex); duygulanım, duygudurum ile ilgili iş- ¡evleri beyin kabuğunun altında (subcortex) bulunan yapılardan kaynaklanır^ Bu nedenle, duygusal zekâ beyin kabuğu altında bulunan yapıların işlevi sonucu oluşan becerilerin, yetilerin, yeteneklerin bütünü olarak kabul edilebilir.

Duygusal zekâyı ölçmek için zekâ bölümü (1Q) gibi duygusal zeka bölümü (EQ) testleri geliştirilmiştir.

1990’lı yılların sonlarında, dünyada ve ülkemizde, kamu, özel kurum ve kuruluşlarda, grup çalışmasını düzenlemek, üretimi arttırmak, ürünün niteliğini yükseltmek, bireysel başanyı uyumu, verimi sağlamak amacıyla duygusal zekâyı yaşama geçiren uygulamalar yapılmaktadır.

Özcan Köknel'in Ruh Sağlığı kitabından
 
Top