Forumlar
Yeni Mesajlar
CerezExtra
EĞLENCE ↓
Şans Kurabiyesi
Renk Falınız
ÇerezRADYO
Sevgiliye Özel
ÇerezDERGİ
Hızlı Okuma Testleri
Pratik Çözümler
Yeniler
Yeni Mesajlar
Yeni ürünler
Yeni kaynaklar
Son Aktiviteler
İndir
En son incelemeler
Dükkan
Giriş
Kayıt
Yeniler
Yeni Mesajlar
Menu
Giriş
Kayıt
Uygulamayı yükle
Yükle
Forumlar
Tarih
Cumhuriyet Tarihi
Cumhuriyet Tarihi Kronolojiosi (1923-1998)
JavaScript devre dışı bırakıldı. Daha iyi bir deneyim için, devam etmeden önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Konuya cevap yaz
Mesaj
<blockquote data-quote="wien06" data-source="post: 150894" data-attributes="member: 4383"><p style="text-align: center"><strong><span style="font-size: 18px"><span style="color: Red">1937</span></span></strong></p><p></p><ul> <li data-xf-list-type="ul">1 OCAK - Sirkeci-Edirne Demiryolları (Şark Demiryolları) satın alındı.</li> <li data-xf-list-type="ul">5 OCAK - Malatya Milletvekili İnönü ve 153 arkadaşının verdiği önerge ile Anayasmın 2. maddesi düzeltildi. Türkiye Devleti; Cumhuriyetçi, Halkçı, Devletçi, Laik ve İnkılapçıdır' eklendi. Bu suretle 'Altı Ok' Anayasaya girmiş oldu.</li> <li data-xf-list-type="ul">10 ŞUBAT - Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">17 MART - Romanya Dışişleri Bakanı Antonesco, Atatürk'ü ziyaret etti.</li> <li data-xf-list-type="ul">3 NİSAN - Karabük Demir ve Çelik Fabrikalannın temeli atıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">4 NİSAN - Ereğli Mensucat Fabrikası hizmete açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">7 NİSAN - Türkiye-Mısır Dostluk Antlaşması imzalandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">13 NİSAN - Büyük şair Abdülhak Hamit Tarhan (Doğ: 1851) öldü.</li> <li data-xf-list-type="ul">19 NİSAN - Başbakanlık Teşküatı Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">20 NİSAN - Türkiye-İran Hava Ulaştırma Antlaşması imzalandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">23 NİSAN - Ankara'da kömür sergisi açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">l MAYIS - Ereğli Kömür Tesisleri Etibank'a geçti.</li> <li data-xf-list-type="ul">17 MAYIS - Divriği'de zengin demir yataktan bulundu.</li> <li data-xf-list-type="ul">25 MAYIS - Malatya Bez Fabrikasının temeli atıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">29 MAYIS - Türkiye-Fransa arasında Sancak'm mülkî bütünlüğünü ga-ranti eden antlaşma Cenevre'de imzalandı. Bu suretli Hatay, bağım-sız oluyordu.</li> <li data-xf-list-type="ul">31 MAYIS - Ürdün Amiri Abdullah Türkiye'yi ziyaret etti.</li> <li data-xf-list-type="ul">4 HAZİRAN - Ziraat Bankası Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">11 HAZİRAN - Atatürk, Trabzon'u ziyaret etti.</li> <li data-xf-list-type="ul">12 HAZİRAN - Atatürk, çiftliklerini hazineye bağışladı. </li> <li data-xf-list-type="ul">14 HAZİRAN - Tarım Bakanlığı Kanunu kabul edildi. </li> <li data-xf-list-type="ul">20 HAZİRAN - Sakarya Köprüsü hizmete girdi.</li> <li data-xf-list-type="ul">20 HAZİRAN - îstanbul-Beşiktaş Uzuncaova yangını (31 ev yandı).</li> <li data-xf-list-type="ul">21 HAZİRAN - 'Aşkale' ilçesi kuruldu.</li> <li data-xf-list-type="ul">l TEMMUZ - Fevzi Paşa-Meydan Ekbez demiryolu hizmete girdi.</li> <li data-xf-list-type="ul">8 TEMMUZ - Tahran'da Türkiye-Irak-İran-Afganistan arasmda 'Sada-bat Paktı' imzalandı. (No. 3324)</li> <li data-xf-list-type="ul">9 TEMMUZ - Ankara'da Motorlu Tayyarecilik Okulu açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">20 TEMMUZ - Erzurum İstasyonunun temeli atıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">27 TEMMUZ - IX. Yerli Mallar Sergisi açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">12 AĞUSTOS - Demiryolu Zonguldak'a ulaştı.</li> <li data-xf-list-type="ul">16 ağustos - Hekimhan-Çetinkaya demiryolu hizmete girdi.</li> <li data-xf-list-type="ul">16 AĞUSTOS - Atatürk manevra dolayısıyla (1837 Trakya Büyük ma-</li> <li data-xf-list-type="ul">nevrası) geceyi Çerkezköy'de geçirdi. 27 ağustos - Kozlu Kömür İşletmesi hizmete açıldı. </li> <li data-xf-list-type="ul">14 EYLÜL - Akdeniz'de korsanlığa karşı beraber tedbir ahnmasını ön-gören Lyon Antlaşması imzalandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">20 EYLÜL - Türk Tarih Kurultay'ı Atatürk'ün huzuru ile açıldı. </li> <li data-xf-list-type="ul">20 EYLÜL - İzinli bulunan Başbakan İnönü'nün yerine vekaleten (Baş-bakanlığa) Celal Bayar atandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">27 EYLÜL - Büyük Dil Kurultayı, Dolmabahçe Sarayında toplandı. </li> <li data-xf-list-type="ul">1 EKİM - Çatalağızı-Zonguldak demiryolu hizmete girdi.</li> <li data-xf-list-type="ul">8 EKİM - Türkiye-Sovyetler Birliği ticaret ve Ödeme Antlaşması imza-landı.</li> <li data-xf-list-type="ul">9 EKİM - Nazilli Bez Fabrikası Atatürk'ün eliyle hizmete açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">10 EKİM - Atatürk, manevralar dolayısıyla Söke'yi ziyaret etti.</li> <li data-xf-list-type="ul">18 EKİM - Atatürk, Yunan Başbakanı General Metaksas'ı Ankara'da ka-bul etti. </li> <li data-xf-list-type="ul">25 EKİM - İsmet İnönü Başbakanlıktan çekildi. Kabineyi kurmakla Celal Bayar görevlendirildi.<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">25 EKİM - Celal Bayar; şükrü Kaya ve Dr. Tevfik Rüştü Aras'ı di;<br /> bırakmak suretiyle yeni Kabineyi kurdu. Başbakan Celal Bayar Adliye Bakam Hilmi Uran Savunma Bakanı Gen. Kazım Özalp İçişleri Bakam Dr. Refik Saydam Dışişleri Bakam şükrü Saraçoğlu Maliye Bakam Fuat Ağralı M.Eğitim Bakanı Saffet Ankan Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya Ekonomi Bakam şakir Kesebir Sağlık Bakam Dr. Hulusi Alataş Gümrük ve İn. Bakam Rana Tarhan Tarım Bakam Faik Kurdoğlu<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">27 EKİM - Türkiye-Japonya ticaret antlaşması imzalandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">28 EKİM - Atatürk, Romen Başbakanı Tateresko'yu kabul etti.</li> <li data-xf-list-type="ul">28 EKİM - Türkkuşu paraşüt kulesi hizmete açıldı.<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">29 EKİM - Ankara İstasyonu yeni gar binası hizmete açıldı. l KASIM - Atatürk, TBMM'nin 5. dönem, 3. toplanma yılını açtı:<br /> 'Sayın Milletvekilleri,<br /> Memnuniyetle görmekteyiz ki Cumhuriyet rejimi yurdumuzda hu-zur ve sükunun en iyi yerleşmesini temin etmiş bulunuyor. Vatandaşlar ve bu yurtta oturanlar. Cumhuriyet kanunlannm eşit şartları altında kendileri için hazırlanan hürriyet, refah ve saadet imkanlanndan azamî istifade etmektedirler.<br /> Milletimizin layık olduğu yüksek medeniyet ve refah seviyesine var-masmı alıkoyabilecek hiçbir engel düşünmeye yer bırakılmadığım ve bırakılmayacağım huzurunuzda söylemekle bahtiyarım... millî ekono-mimizin temeli ziraattir. Bunun içindir ki, ziraatte kalkınmaya büyük önem vermekteyiz. Köylere kadar yayılacak programlar ve pratik çalış-malar, bu maksada erişmeyi kolaylaştıracaktır... Bir defa memlekette topraksız çiftçi bırakılmamalıdır. Bundan daha önemli olan bir çiftçi ai-lesin! geçindirebilen toprağın, hiçbir sebep ve suretle, bölünmez bir ma-hiyet almaşı... Büyük çiftçi ve çiftlik sahiplerinin gidebilecekleri arazi genişliği arazinin bulunduğu memleket bölgesinin nüfus kesafetine ve toprak verim derecesine göre sınırlanmak lazımdır... İşaret ettiğim um-deleri, Türk gençliğinin dimağında ve Türk Milletinin şuurunda daima canlı bir halde tutmak, üniversitelerimize ve yüksek okullanmıza düşen başlıca vazifedir. Bunun için, memleketi şimdilik üç büyük kültür bölgesi halinde mütalaa ederek; bah bölgesi için istanbul Üniversitesi'nde başlanmış ıslahat programım daha radikal bir tarzda tatbik ederek Cumhuriyete cidden modem bir üniversite kazandırmak; merkez böl-gesi için (Ankara Üniversitesini az zamanda kurmak lazımdır; ve Doğu Bölgesi için Van Gölü sahillerinin en güzel bir yerinde her şubeden ilk okullarıyla ve nihayet üniversitesiyle modem bir kültür şehri yaratmak yolunda, şimdiden fiiliyata geçilmelidir... Ordu, Türk Ordusu!... işte bü-tün milletin göğsünü itimat, gurur duyguları ile kabartan şanlı ad! Onu, bu yıl içinde, kısa fasılalarla iki defa, büyük kütleler halinde, yakından gördüm. Trakya ve Ege büyük manevralarmda... Disiplinim, enerjisini, subaylarının vukuflu gayretim, büyük komutan ve generallerimizin yüksek sevk ve idare kabiliyetlerin! gördüm; derin iftihar duydum, takdir ettim.<br /> Ordumuz, Türk birliğinin, Türk kudret ve kabiliyetinin, Türk vatan-severliğinin çelikleşmiş bir ifadesidir.<br /> Ordumuz; Türk topraklarının ve Türkiye idealim tahakkuk ettirmek için sarf etmekte olduğumuz sistemli çalışmaların, yenilmesi imkansız teminatıdır...'<br /> ATATÜRK'ün TBMM'nde son açış konuşmasıdır bu. Aman vermez hastalık 1938 yılının aynı gününde O'nü yatakta bulacaktı. <br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">4 KASIM - Kızılırmak Nehri üzerinde 'Çetinkaya Köprüsü' hizmete açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">7 KASIM - Türkiye-İran Telefon-Telgraf Antlaşması imzalandı. </li> <li data-xf-list-type="ul">11 KASIM - Atatürk y anında Başbakan Bayar olduğu halde Doğu seyahatine çıktı.</li> <li data-xf-list-type="ul">13 KASIM - Atatürk, Malatya'yı ziyaret etti. </li> <li data-xf-list-type="ul">16 KASIM - Diyarbakır-Cizre demiryolu hizmete açıldı. </li> <li data-xf-list-type="ul">16 KASIM - Atatürk, Urfa ve Diyarbakır'ı ziyaret etti.</li> <li data-xf-list-type="ul">20 KASIM - Çetinkaya-Divriği demiryolu işletmeye açıldı. 29 KASIM - Anayasa'nın, 42,47,48,49,50 ve 61. maddeleri değiştirildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">l ARALIK - Başbakan Celal Bayar, Parti Grubunda Hatay hakkında bilgi verdi.</li> <li data-xf-list-type="ul">31 ARALIK - Türkiye-Afganistan Muhadenet ve Teşriki Mesai antlaşması imzalandı.</li> </ul><p></p><p></p><p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"><span style="font-size: 18px">1938</span></span></strong></p><p></p><ul> <li data-xf-list-type="ul">1 OCAK - Denizbank kuruldu.</li> <li data-xf-list-type="ul">1 OCAK - Gemlik Sun'i İpek Fabrikası hizmete girdi.</li> <li data-xf-list-type="ul">2 OCAK - Bursa Merinos Fabrikası hizmete girdi.</li> <li data-xf-list-type="ul">7 OCAK - Halk Bankası ve Halk Sandıkları Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">12 OCAK - Türkiye-Letonya Ticaret Antlaşması imzalandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">14 OCAK - Dışişleri Bakanlığı Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">19 OCAK - Üsküdar-Kadıköy Su şirketi ile izmir Telefon şirketinin alınmasına karar verildi,</li> <li data-xf-list-type="ul">22 OCAK - Yalova'da Termal Oteli açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">24 OCAK - İzmir Telefon şirketi satın alındı. (No. 3884)</li> <li data-xf-list-type="ul">10 şubat - Gölcük'te yeni bir tersane yapılmasına karar verildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">25 şubat - Başbakan Bayar; Balkan Paktı hazırlıklarından olarak, Yunan, Yugoslav ve Romen Başbakanlarıyla toplantı yaptı.</li> <li data-xf-list-type="ul">6 MART - Atatürk'e Türk Hekimleri tarafmdan ilk konsültasyon yapıl-dı. 13 MART - Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Orgeneral Cevat Çobanlı<br /> (Doğ: 1871) öldü.</li> <li data-xf-list-type="ul">31 MART - Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği tarafmdan Atatürk'ün hastahğı ile ilgili ilk resmi tebliğ yayınlandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">11 NİSAN - Üsküdar ve Kadıköy Su Şirketi satın alındı.</li> <li data-xf-list-type="ul">14 NİSAN - İzmir Konak Vapur İskelesi hizmete açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">19 NİSAN - Kırşehir'de deprem.</li> <li data-xf-list-type="ul">25 NİSAN - Başbakan Bayar; Dışişleri Bakam ile Balkan Antlaşması ko-nuşmaları için Atina'ya gitti.</li> <li data-xf-list-type="ul">27 NİSAN - Yunanistan ile Türkiye arasında dostluk antlaşması imza-landı.</li> <li data-xf-list-type="ul">2 MAYIS - Ordu Süvari Ekibimiz Roma'da 'Milletler Kupasi'nı kazandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">3 MAYIS - Hava Yolları Genel Müdürlüğü Teşkilat Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">8 MAYIS - Başbakan Bayar, Yugoslavya'yı ziyaret etti.<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">11 MAYIS - Atatürk, Ankara'da Gazi Orman Çiftliğinde bazı bakanların yanmda, 11.6.1937 tarihli mektubu ile hazineye bağışladığı mallar için gerekli işlemin yapılmasını istedi.<br /> Orman Çiftliği: Ankara'da, Orman, Yağmurbaba, Balgat, Macun, Gü-vercinlik, Tahar Etimesgut, Çakırlar çiftliklerinden vücut bulmuş Or-man Çiftlikleri,<br /> Yalova, Millet ve Baltacı çiftlikleri,<br /> Silifke'de, Tekir ve Şövalye çiftlikleri,<br /> Dörtyol'da Portakal bahçesi ile Karabasamak Çiftliği,<br /> Tarsus'ta Piloğlu Çiftliği.<br /> Bunlardan mevcut arazi, bina ve tesisat. Fabrika ve imalathaneler, Umumî tesisat, canlı umumî demirbaş, umumî cansız demirbaş. Mektuba bağlı listede bütün bunlar en küçük detayına kadar kayıtlanmıştır.<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">19 MAYIS - Atatürk'ün sağlığında izledikleri son '19 Mayıs' ve '19 Ma-yıs şenlikleri'.</li> <li data-xf-list-type="ul">20 MAYIS - İçişlerinde (3) ilçenin kurulması (Kozuk, Baykam, Sütçüler)</li> <li data-xf-list-type="ul">kanunlaştı.</li> <li data-xf-list-type="ul">20 MAYIS - Atatürk; Hatay davası dolayısıyla Mersin'e hareket etti. (20-24 Mayıs 1938)</li> <li data-xf-list-type="ul">23 MAYIS - İstanbul Elektrik şirketi Satın alındı.</li> <li data-xf-list-type="ul">23 MAYIS - Türkiye Halk Sandığı A.ş. kuruldu.</li> <li data-xf-list-type="ul">26 MAYIS - Atatürk'ün Ankara'dan son ayrılışı.</li> <li data-xf-list-type="ul">27 MAYIS - Atatürk, İstanbul'da.</li> <li data-xf-list-type="ul">27 MAYIS - Türkiye-îngiltere Kredi Antlaşması imzalandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">29 MAYIS - "150'likler"in 'Af Kanunu' Meclise geldi. Cumhuriyetimizin 15. Yıldönümü dolayısıyla kabul edilen kanun 29.6.1938 gün ve 3527<br /> sayılı Resmî Gazete'de yayınlandı. Bu konuda Atatürk'e bağlanan bir söz vardır:<br /> "Biz onları affedeceğiz ama... Onlar bizi affedecekler mi?..."</li> <li data-xf-list-type="ul">30 MAYIS - Devlet Hava Yolları Genel Müdürlüğü kuruldu.</li> <li data-xf-list-type="ul">l HAZİRAN - Atatürk, hekimlerin tavsiyelerine uyarak İstanbul Boğazı'nda demirleyen 'Savanora' Yatında kalmaya başladı.</li> <li data-xf-list-type="ul">10 HAZİRAN - Ordu Hastabakıcı Hemşire Okulu Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">15 HAZİRAN - Noter Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">16 HAZİRAN - Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü kuruldu.</li> <li data-xf-list-type="ul">17 HAZİRAN - Mühendislik, Mimarlık Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">19 HAZİRAN - Romanya Kralı Carol U. Atatürk'ü İstanbul'da ziyaret etti.</li> <li data-xf-list-type="ul">23 HAZİRAN - Atatürk; Erdek'i ziyaret etti. Savanora Yatı, Erdek ilçesinin mesire yeri olan 'Çumra' önünde demirledi.</li> <li data-xf-list-type="ul">27 HAZİRAN - Avukatlık kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">28 HAZİRAN - Cemiyetler Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">29 HAZİRAN - Beden Terbiyesi Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">29 HAZİRAN - "Yüz ellilikler"in affıyla ilgili kanun kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">5 TEMMUZ - Türk Ordusu Hata/a girdi.</li> <li data-xf-list-type="ul">13 TEMMUZ - Toprak Mahsulleri Ofisi kuruldu,</li> <li data-xf-list-type="ul">8 TEMMUZ - Hatay davası, Türkiye'nin istediği gibi çözümlendi.</li> <li data-xf-list-type="ul">31 TEMMUZ - Balkan Pakh Devletleriyle Bulgaristan arasmda 'Selanik' Antlaşması imzalandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">15 ağustos - Divriği-Ilıç Demiryolu İşletmesi hizmete açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">24 ağustos - Tren Kemah'a ulaştı.</li> <li data-xf-list-type="ul">2 EYLÜL - Hatay bağımsız oldu. Millet Meclisi ilk toplantısın! yaptı.Cumhurbaşkanlığına Tayfur Sökmen seçildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">5 EYLÜL - Halk Bankası ve Ankara Halk Sandığı kuruldu.</li> <li data-xf-list-type="ul">15 EYLÜL - Atatürk, vasiyetnamesini yazdırdı. (Vasiyeti, ebediyete intikalinden sonra 28 Kasım 1938'de açılmıştır.</li> <li data-xf-list-type="ul">8 EKİM - Sivas-Erzurum hattı Erzincan'a ulaşü.</li> <li data-xf-list-type="ul">16 EKİM - Atatürk'ün hastalığı hakkında günlük resmî bildiriler yayınlanmaya başladı.</li> <li data-xf-list-type="ul">28 EKİM - Ankara Radyosu hizmete başladı.<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">29 EKİM - Cumhuriyetin 15. Yıldönümü bütün yurtta büyük şenlikler-le kutlandı. Atatürk hastaydı. Dolmabahçe Sarayı'nın özel dairesinde kalıyordu artık. Sarayın nhtımma sürünerek geçen bir şehir hattı va-purundan kendisine bağlılıklarım haykıran gençlere, Türk Mille-ti'nin evlatlanna... ancak pencere ardından işaret etmekle cevap ve-rebildi. Önüne geçilemez son... yavaş, yavaş yaklaşıyordu artık. Türk Milleti Cumhuriyetin 15. Yıldönümünü kutluyordu. ATATÜRK'ün Türk Ordusu'na Son Mesajı:<br /> Zaferleri ve mazisi insanlık tarihiyle başlayan, her zaman zaferle be-raber medeniyet nurlarım taşıyan kahraman Türk Ordusu.<br /> Memleketim en buhranük ve müşkül anlarda zulümden, felaket ve musibetlerden ve düşman istilasında nasıl korumuş ve kurtarmış ise Cumhuriyetin bugünkü feyizli devrinde de askerlik tekniğinin bütün modem silah ve vasıtaları ile mücehhez olduğun halde vazifesini aynı bağlılıkla yapacağına hiç şüphem yoktur.<br /> Bugün, Cumhuriyetin onbeşinci yılım mütemadiyen artan büyük bir refah ve kudret içinde idrak eden büyük Türk Milleti'nin huzurunda Kahraman Ordu, sana kalbi şükranlanmı beyan ve ifade ederken büyük ulusumuzun iftihar hislerine de tercüman oluyorum.<br /> Türk vataninin ve Türklük camiasmın şan ve şerefine, dahilî ve hari-cî her türlü tehlikelere karşı korumaktan ibaret olan vazifeni her an ifa-ya hazır ve amade olduğuna benim ve büyük ulusumuzun orduya bah-şettiği en son sistem fabrikalar ve silahlar ile bir kat daha kuvvetlenerek büyük bir feragati nefs ve istihkarı hayat ile her türlü vazifeyi ifaya mü-heyya olduğunuza eminim. Bu kanaatla kara, deniz, hava ordulanmızın kahraman ve tecrübeli komutanları üe subay ve eratım selamlar ve tak-dirlerimi bütün ulus müvacehesinde beyan ederim.<br /> K.ATATÜRK<br /> Bu mesaj. On beşinci Cumhuriyet Bayramı münasebetiyle Başbakan Celal Bayar tarafmdan Reisicumhur adma okundu. 29 EKİM - Ihç-Erzincan demiryolu işletmeye açıldı. l KASIM - TBMM'nin V. Dönem 4. toplantı yılının açılışım Atatürk adına Başbakan Celal Bayar yaptı. Büyük İnsan'm son açılış konuşması,<br /> Bayar tarafmdan okundu.<br /> İkinci bir Dünya Savaşı'nın kara bulutları Avrupa'nın üstüne ağır ağır çöküyordu. İnsanlar, I. Dünya Savaşı'ndan ders almamışlardı. Bü-yük Lider, bu savaşın kendisini yatakta yakalayacağından her zaman şikayet ediyordu.<br /> 'Sayın Milletvekilleri!<br /> Hepiniz! sevgi ve saygı ile selamlarım...<br /> Geçen sene aziz kamutay arkadaşlarıma millet ve memleket için ne gibi feyizli işler başarmak istediğimizi izah etmiştim. Bugün de bunlar-dan hangilerinin bu yıl içinde yapıldığım bildirmek isterim.<br /> Sayın Arkadaşlarım!<br /> Her şeyden önce size kıvançla arz edeyim ki millet ve memleket ge-çen seneyi de tam bir huzur ve sükun içinde yükselme ve kalkınma fa-aliyetiyle geçirmiştir.<br /> Uzun yıllardan beri devam eden ve zaman zaman had bir şekil alan Tunceli'deki toplu şekavet hadiseleri muayyen bir program dahilindeki çalışmaların neticesi olarak kısa bir zamanda bertaraf edilmiş ve o mın-tıkada bu gibi vakalar bir daha tekerrür etmemek üzere tarihe devrolun-muştur.<br /> Büyük Kamutay!<br /> şimdiye kadar olduğu gibi bütün işlerinizde basanlar dilerim. (Şid-detli ve sürekli alkışlar).'<br /> Okuyan, Başbakan Bayar'di. Atatürk, TBMM'nin V. dönem 4. toplantı yılının açılış gününde bulunamamışta.<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">7 KASIM - Atatürk, TBMM'nin yeni dönem çalışmaları için mesaj gönderdi.</li> <li data-xf-list-type="ul">8 KASIM - Atatürk'ün sağlık durumunun ciddî bir hal almaşı üzerine<br /> sabah akşam olmak üzere iki ayn tebliğ yayınlanmaya başlandı.<br /> <br /> 10 KASIM - Atatürk; saat 09.05'de İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda vefat etti.<br /> Müdavi ve Müşavir tabiblerin verdikleri son rapor:<br /> 'Reisicumhur Atatürk'ün umumî hallerinde vahamet dün gece saat 24.00'te neşredilen tebliğden sonra her an artarak bugün, 10 ikinci teş-rin (Kasım) 1938 Perşembe günü saat dokuzu beş gece Büyük Sefimiz derin koma içinde terki hayat etmişlerdir.<br /> Müdavi tabibler: Prof.Dr. Neşet Ömer İrdelp, Prof.Dr. Mim Kemal Öke, Dr. Nihat Reşat Belger.<br /> Müşavir tabibler: Prof.Dr. Akil Muhtar Özden, Prof. Hayrullah Di-ker, Prof.Dr. Süreyya Hidayet Serter, Dr. M. Kamil Berk, Dr. Abravaya Marmal.'<br /> Mukadder, beklenilen ve fakat bir türlü yakıştırılamayan acı haber bir anda İstanbul'da ve oradan da bütün yurda yayıldı. Dolmabahçe Sa-rayı'nm göklerindeki nazlı bayrak, yanya inmiş, dalgalanıyordu sanki artık...<br /> Büyük Atatürk'ün, İzmir suikastı dolayısıyla 10 Haziran 1926'da Anadolu Ajansı muhabirine söyledikleri:<br /> 'Benim naçiz vücudum bir gün elbette toprak olacaktır. Fakat Türki-ye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.'<br /> Mustafa Kemal Atatürk<br /> Mareşal (1317 - P.8) <br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">11 KASIM - Anayasanın 34. maddesi uyarınca yeni Reisicumhur ada-ymın seçilmesi için TBMM toplantısından evvel parti grubu toplandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">11 KASIM - Malatya Milletvekili İsmet İnönü; parti grubunda mev-cut 323 milletvekilinin 322'si ve TBMM'de oylamaya katılan 348 üyenin<br /> 1938 79<br /> oybirliğiyle Cumhurbaşkanhğma seçildi.<br /> Kabineyi kurmakla Celal Bayar görevlendirildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">16 KASIM - Başbakan Celal Bayar, oya katılan 342 üyenin oybirliğiyle güven aldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">16 KASIM - Atatürk'ün İstanbul'da Dolmabahçe'deki katafalkı önünden geçen halk çokluğu arasmda 7 kadınla, 4 erkek ezilerek öldü. Atatürk'ün cenaze namazım Diyanet işleri Başkanı Ord.Prof. şerafettin Yalkaya kıldırdı.<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">19 KASIM - Atatürk'ün Naaşı istanbul'dan Ankara'ya götürüldü. Ata'nın Naaşı; 16-19 Kasım günleri Dolmabahçe'de katafalk içinde hal-kın ziyaretine bırakıldığı. 19 Kasım günü tabut, on iki generalin eşliğin-de saraydan alındı, göz yaşları arasmda Saraybumu'ndan Zafer muhri-biyle Yavuz Savaş gemisine taşındı. Yavuz, Aziz Naaşı, İzmit'te trene bıraktı. Yaslı insan selini yararak geçen tren, hıçkırıklar içinde 20 Ka-sım'da Ankara'ya vardı.<br /> On iki milletvekili tarafından trenden alınan tabut, top arabasma ko-nularak TBMM önündeki katafalka yerieştirildi. Ankara halkı ve civar illerden gelenler 2 gün 2 gece ATA'nın önünden son bir defa daha geç-tiler.<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">21 KASIM - Atatürk'ün Naaşı, törenle Ankara Etnografya Müzesin-deki geçici kabrine konuldu.<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">21 KASIM - Türkiye Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaşkanı, Atatürk'ün yakın arkadaşı İsmet İnönü, Atatürk için Millete yayınladığı beyanna-mede 'Vatan Sana Minnettardır' dedi.<br /> inönü'nün Millete Bildirişi:<br /> 'Büyük Türk Mületine;<br /> Bütün ömrünü hizmetine vakfettiği sevgili milletinin ihtiram kolları üstünde Ulu Atatürk'ün fani vücudu istirahat yerine tevdi edilmiştir. Hakikatte yattığı yer, Türk milletinin Önün için aşk ve iftiharlarla dolu olan kahraman ve vefalı göğsüdür.<br /> Atatürk, tarihte uğradığımız en zalim ve haksız itham gününde mey- a dana atılmış, Türk milletinin masum ve haklı olduğunu iddia ve ilan et-1 mistir.<br /> İlk önce ehemmiyeti kavranmamış olan gür sesi asla yıpranmayan bir kuvvetle nihayet bütün cihanın şuuruna nüfuz etmiştir.<br /> En büyük zaferleri kazandıktan sonra da Atatürk, ömrünü ya Türk milletinin haklarım, insaniyete ezelî hizmetlerim ve tarihe hal tiği meziyetlerim ispat etmekle geçirmiştir. Milletinin büyüklüğüne kudretine, faziletine, medeniyet istidadma ve mükel]ef olduğu insani-<br /> yet vazifelerine sarsılmaz bir itikadı vardı. 'Ne Mutlu Türküm Diyene!...'<br /> Dediği zaman, kendi engin ruhunun hiç görünmeyen aşkını, en ma-nalı bir surette hülasa etmişti.<br /> Fena zihniyet ve idare ile geri bırakılmış Türk cemiyetim en kısa yol-dan insanlığın en mütekamil ve temiz zihniyetlerle mücehhez modem devleti haline getirmek, O'nun başlıca kaygısı olmuştur. Teşkilatı Esasi-yemizde ve bugün hizmet basında, irfan muhitinde ve geniş halk içinde bulunan vatandaşların vicdanlarmda yerleşmiş olan laik, milliyetçi, halkçı, inkılapçı, devletçi Cumhuriyet bize bütün evsaflanyia Ata-türk'ün en kıymetli emanetidir.<br /> Üfulünden beri Atatürk'ün aziz adı ve hatırası, bütün halkımizm en candan duyguları ile sarılmıştır. Memleketimizin her köşesinde ve bü-tün milletçe kendisine gösterdiğimiz samimi bağlılık, devlet ve milleti-miz için kudret ve vefanın beliğ misalidir. Türk Milleti' nin Aziz Ata-türk'e gösterdiği sevgi ve saygı, onun, niçin Atatürk gibi bir evlat yetiş-tirebilir bir kaynak olduğunu bütün dünyaya göstermiştir.<br /> Atatürk'e tazim vazifelerimizi ifa ettiğimiz bu anda halkımıza kal-bimden gelen şükran duygularım ifade etmeyi, ödenmesi lazım bir borç saydım.<br /> Milletler arasında kardeşçe bir insanlık hayatı Atatürk'ün en kıymet-li ideali idi. Bütün dünyada, ölümünün gördüğü ihtiramı, insanlığın ati-si için ümit verici bir müjde olarak selamlarım. Bu sözlerim, yazılan ile ve toprağımızda şövalye askerleri ve mümtaz şahsiyetleriyle yasımıza iştirak eden bütün milletlere Türk Milleti adına şükranlarınım ifadesidir.<br /> Devletimizin banisi ve milletimizin fedakar, sadık hadimi, insanlık idealinin aşık ve mümtaz siması eşsiz Kahraman Atatürk. VATAN SANA MİNNETTARDIR!<br /> Bütün ömrünü hizmetine verdiğin Türk Milleti ile beraber, senin hu-zurunda tazim ile eğiliyoruz.<br /> Bütün hayatında, bize ruhundaki ateşten canlılık verdin. Emin ol, aziz hatıran sönmez meşale olarak ruhumuzu daima ateşli ve uyanık tu-tacaktır.'<br /> İsmet İNÖNÜ<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">26 KASIM - İsmet înönü'ye, C.H. Partisi değişmez genel başkanı unvanı verildi.<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">28 KASIM - Atatürk'ün vasiyetnamesi açıldı.<br /> T.C.<br /> Ankara<br /> 3'üncü Sulh Hukuk<br /> Mahkemesi<br /> Sayı: 1938/95 T.<br /> Terki hayat eden Cumhurbaşkanı Atatürk'ün 28.11.1938 tarihinde mahkememizde açılan vasiyetnamenin sureti aşağıya çıkarılmıştır. ,<br /> Dolmabahçe, 5.9.1938 Perşembe |<br /> "Malik olduğum bütün nukut ve hisse senetleriyle Çankaya'daki menkul ve gayrimenkul emvalim! Cumhuriyet Halk Partisine atideki şartlarla terk ve vasiyet ediyorum.<br /> 1- Nukut ve hisse senetleri şimdiki gibi İş Bankası tarafından nema-landınlacaktır.<br /> 2- Her seneki nemadan bana nispetleri şerefi mahfuz kaldıkça yaşa-dıkları müddetçe Makbule'ye ayda bin, Afet'e 800, Sabiha Gökçen'e 600, Ülkü'ye 200 lira ve Rukiye ile Nebile'ye şimdilik 100'er lira verilecektir.<br /> 3- Sabiha Gökçen'e bir ev alınabilecek ayrıca para verilecektir,<br /> 4- Makbule'nin yaşadığı müddetçe Çankaya'da oturduğu ev de emrinde kalacaktır.<br /> 5- ismet inönü'nün çocuklanna yüksek tahsillerim ikmal için muhtaç olacakları yardım yapılacaktır.<br /> 6- Her sene nemadan mütebaki miktar yan yanya Türk Tarih ve Dil Kurumlanna tahsis edilecektir.<br /> K. ATATÜRK<br /> </li> <li data-xf-list-type="ul">12 ARALIK - Sivas-Erzincan demiryolu hizmete açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">12 ARALIK - Yeni Erzincan İstasyonu hizmete açıldı.</li> <li data-xf-list-type="ul">12 ARALIK - Diyarbakır-Cizre-Van demiryolu yapmuna başlandı.</li> <li data-xf-list-type="ul">21 ARALIK - Devlet Şurası Kanunu kabul edildi.</li> <li data-xf-list-type="ul">26 ARALIK - CHP Olağanüstü Kurultayı'nca Kemal Atatürk 'Ebedî Baş- l</li> <li data-xf-list-type="ul">kan', İsmet İnönü 'Değişmez Başkan' seçildi,</li> <li data-xf-list-type="ul">28 ARALIK -Millî Eğitim Bakanlığına Hasan Ali Yücel getirildi,</li> <li data-xf-list-type="ul">31 ARALIK -11 ilde kısmî seçim yapıldı.</li> </ul></blockquote><p></p>
[QUOTE="wien06, post: 150894, member: 4383"] [CENTER][B][SIZE="5"][COLOR="Red"]1937[/COLOR][/SIZE][/B][/CENTER] [LIST] [*]1 OCAK - Sirkeci-Edirne Demiryolları (Şark Demiryolları) satın alındı. [*]5 OCAK - Malatya Milletvekili İnönü ve 153 arkadaşının verdiği önerge ile Anayasmın 2. maddesi düzeltildi. Türkiye Devleti; Cumhuriyetçi, Halkçı, Devletçi, Laik ve İnkılapçıdır' eklendi. Bu suretle 'Altı Ok' Anayasaya girmiş oldu. [*]10 ŞUBAT - Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü kanunu kabul edildi. [*]17 MART - Romanya Dışişleri Bakanı Antonesco, Atatürk'ü ziyaret etti. [*]3 NİSAN - Karabük Demir ve Çelik Fabrikalannın temeli atıldı. [*]4 NİSAN - Ereğli Mensucat Fabrikası hizmete açıldı. [*]7 NİSAN - Türkiye-Mısır Dostluk Antlaşması imzalandı. [*]13 NİSAN - Büyük şair Abdülhak Hamit Tarhan (Doğ: 1851) öldü. [*]19 NİSAN - Başbakanlık Teşküatı Kanunu kabul edildi. [*]20 NİSAN - Türkiye-İran Hava Ulaştırma Antlaşması imzalandı. [*]23 NİSAN - Ankara'da kömür sergisi açıldı. [*]l MAYIS - Ereğli Kömür Tesisleri Etibank'a geçti. [*]17 MAYIS - Divriği'de zengin demir yataktan bulundu. [*]25 MAYIS - Malatya Bez Fabrikasının temeli atıldı. [*]29 MAYIS - Türkiye-Fransa arasında Sancak'm mülkî bütünlüğünü ga-ranti eden antlaşma Cenevre'de imzalandı. Bu suretli Hatay, bağım-sız oluyordu. [*]31 MAYIS - Ürdün Amiri Abdullah Türkiye'yi ziyaret etti. [*]4 HAZİRAN - Ziraat Bankası Kanunu kabul edildi. [*]11 HAZİRAN - Atatürk, Trabzon'u ziyaret etti. [*]12 HAZİRAN - Atatürk, çiftliklerini hazineye bağışladı. [*]14 HAZİRAN - Tarım Bakanlığı Kanunu kabul edildi. [*]20 HAZİRAN - Sakarya Köprüsü hizmete girdi. [*]20 HAZİRAN - îstanbul-Beşiktaş Uzuncaova yangını (31 ev yandı). [*]21 HAZİRAN - 'Aşkale' ilçesi kuruldu. [*]l TEMMUZ - Fevzi Paşa-Meydan Ekbez demiryolu hizmete girdi. [*]8 TEMMUZ - Tahran'da Türkiye-Irak-İran-Afganistan arasmda 'Sada-bat Paktı' imzalandı. (No. 3324) [*]9 TEMMUZ - Ankara'da Motorlu Tayyarecilik Okulu açıldı. [*]20 TEMMUZ - Erzurum İstasyonunun temeli atıldı. [*]27 TEMMUZ - IX. Yerli Mallar Sergisi açıldı. [*]12 AĞUSTOS - Demiryolu Zonguldak'a ulaştı. [*]16 ağustos - Hekimhan-Çetinkaya demiryolu hizmete girdi. [*]16 AĞUSTOS - Atatürk manevra dolayısıyla (1837 Trakya Büyük ma- [*]nevrası) geceyi Çerkezköy'de geçirdi. 27 ağustos - Kozlu Kömür İşletmesi hizmete açıldı. [*]14 EYLÜL - Akdeniz'de korsanlığa karşı beraber tedbir ahnmasını ön-gören Lyon Antlaşması imzalandı. [*]20 EYLÜL - Türk Tarih Kurultay'ı Atatürk'ün huzuru ile açıldı. [*]20 EYLÜL - İzinli bulunan Başbakan İnönü'nün yerine vekaleten (Baş-bakanlığa) Celal Bayar atandı. [*]27 EYLÜL - Büyük Dil Kurultayı, Dolmabahçe Sarayında toplandı. [*]1 EKİM - Çatalağızı-Zonguldak demiryolu hizmete girdi. [*]8 EKİM - Türkiye-Sovyetler Birliği ticaret ve Ödeme Antlaşması imza-landı. [*]9 EKİM - Nazilli Bez Fabrikası Atatürk'ün eliyle hizmete açıldı. [*]10 EKİM - Atatürk, manevralar dolayısıyla Söke'yi ziyaret etti. [*]18 EKİM - Atatürk, Yunan Başbakanı General Metaksas'ı Ankara'da ka-bul etti. [*]25 EKİM - İsmet İnönü Başbakanlıktan çekildi. Kabineyi kurmakla Celal Bayar görevlendirildi. [*]25 EKİM - Celal Bayar; şükrü Kaya ve Dr. Tevfik Rüştü Aras'ı di; bırakmak suretiyle yeni Kabineyi kurdu. Başbakan Celal Bayar Adliye Bakam Hilmi Uran Savunma Bakanı Gen. Kazım Özalp İçişleri Bakam Dr. Refik Saydam Dışişleri Bakam şükrü Saraçoğlu Maliye Bakam Fuat Ağralı M.Eğitim Bakanı Saffet Ankan Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya Ekonomi Bakam şakir Kesebir Sağlık Bakam Dr. Hulusi Alataş Gümrük ve İn. Bakam Rana Tarhan Tarım Bakam Faik Kurdoğlu [*]27 EKİM - Türkiye-Japonya ticaret antlaşması imzalandı. [*]28 EKİM - Atatürk, Romen Başbakanı Tateresko'yu kabul etti. [*]28 EKİM - Türkkuşu paraşüt kulesi hizmete açıldı. [*]29 EKİM - Ankara İstasyonu yeni gar binası hizmete açıldı. l KASIM - Atatürk, TBMM'nin 5. dönem, 3. toplanma yılını açtı: 'Sayın Milletvekilleri, Memnuniyetle görmekteyiz ki Cumhuriyet rejimi yurdumuzda hu-zur ve sükunun en iyi yerleşmesini temin etmiş bulunuyor. Vatandaşlar ve bu yurtta oturanlar. Cumhuriyet kanunlannm eşit şartları altında kendileri için hazırlanan hürriyet, refah ve saadet imkanlanndan azamî istifade etmektedirler. Milletimizin layık olduğu yüksek medeniyet ve refah seviyesine var-masmı alıkoyabilecek hiçbir engel düşünmeye yer bırakılmadığım ve bırakılmayacağım huzurunuzda söylemekle bahtiyarım... millî ekono-mimizin temeli ziraattir. Bunun içindir ki, ziraatte kalkınmaya büyük önem vermekteyiz. Köylere kadar yayılacak programlar ve pratik çalış-malar, bu maksada erişmeyi kolaylaştıracaktır... Bir defa memlekette topraksız çiftçi bırakılmamalıdır. Bundan daha önemli olan bir çiftçi ai-lesin! geçindirebilen toprağın, hiçbir sebep ve suretle, bölünmez bir ma-hiyet almaşı... Büyük çiftçi ve çiftlik sahiplerinin gidebilecekleri arazi genişliği arazinin bulunduğu memleket bölgesinin nüfus kesafetine ve toprak verim derecesine göre sınırlanmak lazımdır... İşaret ettiğim um-deleri, Türk gençliğinin dimağında ve Türk Milletinin şuurunda daima canlı bir halde tutmak, üniversitelerimize ve yüksek okullanmıza düşen başlıca vazifedir. Bunun için, memleketi şimdilik üç büyük kültür bölgesi halinde mütalaa ederek; bah bölgesi için istanbul Üniversitesi'nde başlanmış ıslahat programım daha radikal bir tarzda tatbik ederek Cumhuriyete cidden modem bir üniversite kazandırmak; merkez böl-gesi için (Ankara Üniversitesini az zamanda kurmak lazımdır; ve Doğu Bölgesi için Van Gölü sahillerinin en güzel bir yerinde her şubeden ilk okullarıyla ve nihayet üniversitesiyle modem bir kültür şehri yaratmak yolunda, şimdiden fiiliyata geçilmelidir... Ordu, Türk Ordusu!... işte bü-tün milletin göğsünü itimat, gurur duyguları ile kabartan şanlı ad! Onu, bu yıl içinde, kısa fasılalarla iki defa, büyük kütleler halinde, yakından gördüm. Trakya ve Ege büyük manevralarmda... Disiplinim, enerjisini, subaylarının vukuflu gayretim, büyük komutan ve generallerimizin yüksek sevk ve idare kabiliyetlerin! gördüm; derin iftihar duydum, takdir ettim. Ordumuz, Türk birliğinin, Türk kudret ve kabiliyetinin, Türk vatan-severliğinin çelikleşmiş bir ifadesidir. Ordumuz; Türk topraklarının ve Türkiye idealim tahakkuk ettirmek için sarf etmekte olduğumuz sistemli çalışmaların, yenilmesi imkansız teminatıdır...' ATATÜRK'ün TBMM'nde son açış konuşmasıdır bu. Aman vermez hastalık 1938 yılının aynı gününde O'nü yatakta bulacaktı. [*]4 KASIM - Kızılırmak Nehri üzerinde 'Çetinkaya Köprüsü' hizmete açıldı. [*]7 KASIM - Türkiye-İran Telefon-Telgraf Antlaşması imzalandı. [*]11 KASIM - Atatürk y anında Başbakan Bayar olduğu halde Doğu seyahatine çıktı. [*]13 KASIM - Atatürk, Malatya'yı ziyaret etti. [*]16 KASIM - Diyarbakır-Cizre demiryolu hizmete açıldı. [*]16 KASIM - Atatürk, Urfa ve Diyarbakır'ı ziyaret etti. [*]20 KASIM - Çetinkaya-Divriği demiryolu işletmeye açıldı. 29 KASIM - Anayasa'nın, 42,47,48,49,50 ve 61. maddeleri değiştirildi. [*]l ARALIK - Başbakan Celal Bayar, Parti Grubunda Hatay hakkında bilgi verdi. [*]31 ARALIK - Türkiye-Afganistan Muhadenet ve Teşriki Mesai antlaşması imzalandı. [/LIST] [CENTER][B][COLOR="Red"][SIZE="5"]1938[/SIZE][/COLOR][/B][/CENTER] [LIST] [*]1 OCAK - Denizbank kuruldu. [*]1 OCAK - Gemlik Sun'i İpek Fabrikası hizmete girdi. [*]2 OCAK - Bursa Merinos Fabrikası hizmete girdi. [*]7 OCAK - Halk Bankası ve Halk Sandıkları Kanunu kabul edildi. [*]12 OCAK - Türkiye-Letonya Ticaret Antlaşması imzalandı. [*]14 OCAK - Dışişleri Bakanlığı Kanunu kabul edildi. [*]19 OCAK - Üsküdar-Kadıköy Su şirketi ile izmir Telefon şirketinin alınmasına karar verildi, [*]22 OCAK - Yalova'da Termal Oteli açıldı. [*]24 OCAK - İzmir Telefon şirketi satın alındı. (No. 3884) [*]10 şubat - Gölcük'te yeni bir tersane yapılmasına karar verildi. [*]25 şubat - Başbakan Bayar; Balkan Paktı hazırlıklarından olarak, Yunan, Yugoslav ve Romen Başbakanlarıyla toplantı yaptı. [*]6 MART - Atatürk'e Türk Hekimleri tarafmdan ilk konsültasyon yapıl-dı. 13 MART - Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Orgeneral Cevat Çobanlı (Doğ: 1871) öldü. [*]31 MART - Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği tarafmdan Atatürk'ün hastahğı ile ilgili ilk resmi tebliğ yayınlandı. [*]11 NİSAN - Üsküdar ve Kadıköy Su Şirketi satın alındı. [*]14 NİSAN - İzmir Konak Vapur İskelesi hizmete açıldı. [*]19 NİSAN - Kırşehir'de deprem. [*]25 NİSAN - Başbakan Bayar; Dışişleri Bakam ile Balkan Antlaşması ko-nuşmaları için Atina'ya gitti. [*]27 NİSAN - Yunanistan ile Türkiye arasında dostluk antlaşması imza-landı. [*]2 MAYIS - Ordu Süvari Ekibimiz Roma'da 'Milletler Kupasi'nı kazandı. [*]3 MAYIS - Hava Yolları Genel Müdürlüğü Teşkilat Kanunu kabul edildi. [*]8 MAYIS - Başbakan Bayar, Yugoslavya'yı ziyaret etti. [*]11 MAYIS - Atatürk, Ankara'da Gazi Orman Çiftliğinde bazı bakanların yanmda, 11.6.1937 tarihli mektubu ile hazineye bağışladığı mallar için gerekli işlemin yapılmasını istedi. Orman Çiftliği: Ankara'da, Orman, Yağmurbaba, Balgat, Macun, Gü-vercinlik, Tahar Etimesgut, Çakırlar çiftliklerinden vücut bulmuş Or-man Çiftlikleri, Yalova, Millet ve Baltacı çiftlikleri, Silifke'de, Tekir ve Şövalye çiftlikleri, Dörtyol'da Portakal bahçesi ile Karabasamak Çiftliği, Tarsus'ta Piloğlu Çiftliği. Bunlardan mevcut arazi, bina ve tesisat. Fabrika ve imalathaneler, Umumî tesisat, canlı umumî demirbaş, umumî cansız demirbaş. Mektuba bağlı listede bütün bunlar en küçük detayına kadar kayıtlanmıştır. [*]19 MAYIS - Atatürk'ün sağlığında izledikleri son '19 Mayıs' ve '19 Ma-yıs şenlikleri'. [*]20 MAYIS - İçişlerinde (3) ilçenin kurulması (Kozuk, Baykam, Sütçüler) [*]kanunlaştı. [*]20 MAYIS - Atatürk; Hatay davası dolayısıyla Mersin'e hareket etti. (20-24 Mayıs 1938) [*]23 MAYIS - İstanbul Elektrik şirketi Satın alındı. [*]23 MAYIS - Türkiye Halk Sandığı A.ş. kuruldu. [*]26 MAYIS - Atatürk'ün Ankara'dan son ayrılışı. [*]27 MAYIS - Atatürk, İstanbul'da. [*]27 MAYIS - Türkiye-îngiltere Kredi Antlaşması imzalandı. [*]29 MAYIS - "150'likler"in 'Af Kanunu' Meclise geldi. Cumhuriyetimizin 15. Yıldönümü dolayısıyla kabul edilen kanun 29.6.1938 gün ve 3527 sayılı Resmî Gazete'de yayınlandı. Bu konuda Atatürk'e bağlanan bir söz vardır: "Biz onları affedeceğiz ama... Onlar bizi affedecekler mi?..." [*]30 MAYIS - Devlet Hava Yolları Genel Müdürlüğü kuruldu. [*]l HAZİRAN - Atatürk, hekimlerin tavsiyelerine uyarak İstanbul Boğazı'nda demirleyen 'Savanora' Yatında kalmaya başladı. [*]10 HAZİRAN - Ordu Hastabakıcı Hemşire Okulu Kanunu kabul edildi. [*]15 HAZİRAN - Noter Kanunu kabul edildi. [*]16 HAZİRAN - Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü kuruldu. [*]17 HAZİRAN - Mühendislik, Mimarlık Kanunu kabul edildi. [*]19 HAZİRAN - Romanya Kralı Carol U. Atatürk'ü İstanbul'da ziyaret etti. [*]23 HAZİRAN - Atatürk; Erdek'i ziyaret etti. Savanora Yatı, Erdek ilçesinin mesire yeri olan 'Çumra' önünde demirledi. [*]27 HAZİRAN - Avukatlık kanunu kabul edildi. [*]28 HAZİRAN - Cemiyetler Kanunu kabul edildi. [*]29 HAZİRAN - Beden Terbiyesi Kanunu kabul edildi. [*]29 HAZİRAN - "Yüz ellilikler"in affıyla ilgili kanun kabul edildi. [*]5 TEMMUZ - Türk Ordusu Hata/a girdi. [*]13 TEMMUZ - Toprak Mahsulleri Ofisi kuruldu, [*]8 TEMMUZ - Hatay davası, Türkiye'nin istediği gibi çözümlendi. [*]31 TEMMUZ - Balkan Pakh Devletleriyle Bulgaristan arasmda 'Selanik' Antlaşması imzalandı. [*]15 ağustos - Divriği-Ilıç Demiryolu İşletmesi hizmete açıldı. [*]24 ağustos - Tren Kemah'a ulaştı. [*]2 EYLÜL - Hatay bağımsız oldu. Millet Meclisi ilk toplantısın! yaptı.Cumhurbaşkanlığına Tayfur Sökmen seçildi. [*]5 EYLÜL - Halk Bankası ve Ankara Halk Sandığı kuruldu. [*]15 EYLÜL - Atatürk, vasiyetnamesini yazdırdı. (Vasiyeti, ebediyete intikalinden sonra 28 Kasım 1938'de açılmıştır. [*]8 EKİM - Sivas-Erzurum hattı Erzincan'a ulaşü. [*]16 EKİM - Atatürk'ün hastalığı hakkında günlük resmî bildiriler yayınlanmaya başladı. [*]28 EKİM - Ankara Radyosu hizmete başladı. [*]29 EKİM - Cumhuriyetin 15. Yıldönümü bütün yurtta büyük şenlikler-le kutlandı. Atatürk hastaydı. Dolmabahçe Sarayı'nın özel dairesinde kalıyordu artık. Sarayın nhtımma sürünerek geçen bir şehir hattı va-purundan kendisine bağlılıklarım haykıran gençlere, Türk Mille-ti'nin evlatlanna... ancak pencere ardından işaret etmekle cevap ve-rebildi. Önüne geçilemez son... yavaş, yavaş yaklaşıyordu artık. Türk Milleti Cumhuriyetin 15. Yıldönümünü kutluyordu. ATATÜRK'ün Türk Ordusu'na Son Mesajı: Zaferleri ve mazisi insanlık tarihiyle başlayan, her zaman zaferle be-raber medeniyet nurlarım taşıyan kahraman Türk Ordusu. Memleketim en buhranük ve müşkül anlarda zulümden, felaket ve musibetlerden ve düşman istilasında nasıl korumuş ve kurtarmış ise Cumhuriyetin bugünkü feyizli devrinde de askerlik tekniğinin bütün modem silah ve vasıtaları ile mücehhez olduğun halde vazifesini aynı bağlılıkla yapacağına hiç şüphem yoktur. Bugün, Cumhuriyetin onbeşinci yılım mütemadiyen artan büyük bir refah ve kudret içinde idrak eden büyük Türk Milleti'nin huzurunda Kahraman Ordu, sana kalbi şükranlanmı beyan ve ifade ederken büyük ulusumuzun iftihar hislerine de tercüman oluyorum. Türk vataninin ve Türklük camiasmın şan ve şerefine, dahilî ve hari-cî her türlü tehlikelere karşı korumaktan ibaret olan vazifeni her an ifa-ya hazır ve amade olduğuna benim ve büyük ulusumuzun orduya bah-şettiği en son sistem fabrikalar ve silahlar ile bir kat daha kuvvetlenerek büyük bir feragati nefs ve istihkarı hayat ile her türlü vazifeyi ifaya mü-heyya olduğunuza eminim. Bu kanaatla kara, deniz, hava ordulanmızın kahraman ve tecrübeli komutanları üe subay ve eratım selamlar ve tak-dirlerimi bütün ulus müvacehesinde beyan ederim. K.ATATÜRK Bu mesaj. On beşinci Cumhuriyet Bayramı münasebetiyle Başbakan Celal Bayar tarafmdan Reisicumhur adma okundu. 29 EKİM - Ihç-Erzincan demiryolu işletmeye açıldı. l KASIM - TBMM'nin V. Dönem 4. toplantı yılının açılışım Atatürk adına Başbakan Celal Bayar yaptı. Büyük İnsan'm son açılış konuşması, Bayar tarafmdan okundu. İkinci bir Dünya Savaşı'nın kara bulutları Avrupa'nın üstüne ağır ağır çöküyordu. İnsanlar, I. Dünya Savaşı'ndan ders almamışlardı. Bü-yük Lider, bu savaşın kendisini yatakta yakalayacağından her zaman şikayet ediyordu. 'Sayın Milletvekilleri! Hepiniz! sevgi ve saygı ile selamlarım... Geçen sene aziz kamutay arkadaşlarıma millet ve memleket için ne gibi feyizli işler başarmak istediğimizi izah etmiştim. Bugün de bunlar-dan hangilerinin bu yıl içinde yapıldığım bildirmek isterim. Sayın Arkadaşlarım! Her şeyden önce size kıvançla arz edeyim ki millet ve memleket ge-çen seneyi de tam bir huzur ve sükun içinde yükselme ve kalkınma fa-aliyetiyle geçirmiştir. Uzun yıllardan beri devam eden ve zaman zaman had bir şekil alan Tunceli'deki toplu şekavet hadiseleri muayyen bir program dahilindeki çalışmaların neticesi olarak kısa bir zamanda bertaraf edilmiş ve o mın-tıkada bu gibi vakalar bir daha tekerrür etmemek üzere tarihe devrolun-muştur. Büyük Kamutay! şimdiye kadar olduğu gibi bütün işlerinizde basanlar dilerim. (Şid-detli ve sürekli alkışlar).' Okuyan, Başbakan Bayar'di. Atatürk, TBMM'nin V. dönem 4. toplantı yılının açılış gününde bulunamamışta. [*]7 KASIM - Atatürk, TBMM'nin yeni dönem çalışmaları için mesaj gönderdi. [*]8 KASIM - Atatürk'ün sağlık durumunun ciddî bir hal almaşı üzerine sabah akşam olmak üzere iki ayn tebliğ yayınlanmaya başlandı. 10 KASIM - Atatürk; saat 09.05'de İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda vefat etti. Müdavi ve Müşavir tabiblerin verdikleri son rapor: 'Reisicumhur Atatürk'ün umumî hallerinde vahamet dün gece saat 24.00'te neşredilen tebliğden sonra her an artarak bugün, 10 ikinci teş-rin (Kasım) 1938 Perşembe günü saat dokuzu beş gece Büyük Sefimiz derin koma içinde terki hayat etmişlerdir. Müdavi tabibler: Prof.Dr. Neşet Ömer İrdelp, Prof.Dr. Mim Kemal Öke, Dr. Nihat Reşat Belger. Müşavir tabibler: Prof.Dr. Akil Muhtar Özden, Prof. Hayrullah Di-ker, Prof.Dr. Süreyya Hidayet Serter, Dr. M. Kamil Berk, Dr. Abravaya Marmal.' Mukadder, beklenilen ve fakat bir türlü yakıştırılamayan acı haber bir anda İstanbul'da ve oradan da bütün yurda yayıldı. Dolmabahçe Sa-rayı'nm göklerindeki nazlı bayrak, yanya inmiş, dalgalanıyordu sanki artık... Büyük Atatürk'ün, İzmir suikastı dolayısıyla 10 Haziran 1926'da Anadolu Ajansı muhabirine söyledikleri: 'Benim naçiz vücudum bir gün elbette toprak olacaktır. Fakat Türki-ye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.' Mustafa Kemal Atatürk Mareşal (1317 - P.8) [*]11 KASIM - Anayasanın 34. maddesi uyarınca yeni Reisicumhur ada-ymın seçilmesi için TBMM toplantısından evvel parti grubu toplandı. [*]11 KASIM - Malatya Milletvekili İsmet İnönü; parti grubunda mev-cut 323 milletvekilinin 322'si ve TBMM'de oylamaya katılan 348 üyenin 1938 79 oybirliğiyle Cumhurbaşkanhğma seçildi. Kabineyi kurmakla Celal Bayar görevlendirildi. [*]16 KASIM - Başbakan Celal Bayar, oya katılan 342 üyenin oybirliğiyle güven aldı. [*]16 KASIM - Atatürk'ün İstanbul'da Dolmabahçe'deki katafalkı önünden geçen halk çokluğu arasmda 7 kadınla, 4 erkek ezilerek öldü. Atatürk'ün cenaze namazım Diyanet işleri Başkanı Ord.Prof. şerafettin Yalkaya kıldırdı. [*]19 KASIM - Atatürk'ün Naaşı istanbul'dan Ankara'ya götürüldü. Ata'nın Naaşı; 16-19 Kasım günleri Dolmabahçe'de katafalk içinde hal-kın ziyaretine bırakıldığı. 19 Kasım günü tabut, on iki generalin eşliğin-de saraydan alındı, göz yaşları arasmda Saraybumu'ndan Zafer muhri-biyle Yavuz Savaş gemisine taşındı. Yavuz, Aziz Naaşı, İzmit'te trene bıraktı. Yaslı insan selini yararak geçen tren, hıçkırıklar içinde 20 Ka-sım'da Ankara'ya vardı. On iki milletvekili tarafından trenden alınan tabut, top arabasma ko-nularak TBMM önündeki katafalka yerieştirildi. Ankara halkı ve civar illerden gelenler 2 gün 2 gece ATA'nın önünden son bir defa daha geç-tiler. [*]21 KASIM - Atatürk'ün Naaşı, törenle Ankara Etnografya Müzesin-deki geçici kabrine konuldu. [*]21 KASIM - Türkiye Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaşkanı, Atatürk'ün yakın arkadaşı İsmet İnönü, Atatürk için Millete yayınladığı beyanna-mede 'Vatan Sana Minnettardır' dedi. inönü'nün Millete Bildirişi: 'Büyük Türk Mületine; Bütün ömrünü hizmetine vakfettiği sevgili milletinin ihtiram kolları üstünde Ulu Atatürk'ün fani vücudu istirahat yerine tevdi edilmiştir. Hakikatte yattığı yer, Türk milletinin Önün için aşk ve iftiharlarla dolu olan kahraman ve vefalı göğsüdür. Atatürk, tarihte uğradığımız en zalim ve haksız itham gününde mey- a dana atılmış, Türk milletinin masum ve haklı olduğunu iddia ve ilan et-1 mistir. İlk önce ehemmiyeti kavranmamış olan gür sesi asla yıpranmayan bir kuvvetle nihayet bütün cihanın şuuruna nüfuz etmiştir. En büyük zaferleri kazandıktan sonra da Atatürk, ömrünü ya Türk milletinin haklarım, insaniyete ezelî hizmetlerim ve tarihe hal tiği meziyetlerim ispat etmekle geçirmiştir. Milletinin büyüklüğüne kudretine, faziletine, medeniyet istidadma ve mükel]ef olduğu insani- yet vazifelerine sarsılmaz bir itikadı vardı. 'Ne Mutlu Türküm Diyene!...' Dediği zaman, kendi engin ruhunun hiç görünmeyen aşkını, en ma-nalı bir surette hülasa etmişti. Fena zihniyet ve idare ile geri bırakılmış Türk cemiyetim en kısa yol-dan insanlığın en mütekamil ve temiz zihniyetlerle mücehhez modem devleti haline getirmek, O'nun başlıca kaygısı olmuştur. Teşkilatı Esasi-yemizde ve bugün hizmet basında, irfan muhitinde ve geniş halk içinde bulunan vatandaşların vicdanlarmda yerleşmiş olan laik, milliyetçi, halkçı, inkılapçı, devletçi Cumhuriyet bize bütün evsaflanyia Ata-türk'ün en kıymetli emanetidir. Üfulünden beri Atatürk'ün aziz adı ve hatırası, bütün halkımizm en candan duyguları ile sarılmıştır. Memleketimizin her köşesinde ve bü-tün milletçe kendisine gösterdiğimiz samimi bağlılık, devlet ve milleti-miz için kudret ve vefanın beliğ misalidir. Türk Milleti' nin Aziz Ata-türk'e gösterdiği sevgi ve saygı, onun, niçin Atatürk gibi bir evlat yetiş-tirebilir bir kaynak olduğunu bütün dünyaya göstermiştir. Atatürk'e tazim vazifelerimizi ifa ettiğimiz bu anda halkımıza kal-bimden gelen şükran duygularım ifade etmeyi, ödenmesi lazım bir borç saydım. Milletler arasında kardeşçe bir insanlık hayatı Atatürk'ün en kıymet-li ideali idi. Bütün dünyada, ölümünün gördüğü ihtiramı, insanlığın ati-si için ümit verici bir müjde olarak selamlarım. Bu sözlerim, yazılan ile ve toprağımızda şövalye askerleri ve mümtaz şahsiyetleriyle yasımıza iştirak eden bütün milletlere Türk Milleti adına şükranlarınım ifadesidir. Devletimizin banisi ve milletimizin fedakar, sadık hadimi, insanlık idealinin aşık ve mümtaz siması eşsiz Kahraman Atatürk. VATAN SANA MİNNETTARDIR! Bütün ömrünü hizmetine verdiğin Türk Milleti ile beraber, senin hu-zurunda tazim ile eğiliyoruz. Bütün hayatında, bize ruhundaki ateşten canlılık verdin. Emin ol, aziz hatıran sönmez meşale olarak ruhumuzu daima ateşli ve uyanık tu-tacaktır.' İsmet İNÖNÜ [*]26 KASIM - İsmet înönü'ye, C.H. Partisi değişmez genel başkanı unvanı verildi. [*]28 KASIM - Atatürk'ün vasiyetnamesi açıldı. T.C. Ankara 3'üncü Sulh Hukuk Mahkemesi Sayı: 1938/95 T. Terki hayat eden Cumhurbaşkanı Atatürk'ün 28.11.1938 tarihinde mahkememizde açılan vasiyetnamenin sureti aşağıya çıkarılmıştır. , Dolmabahçe, 5.9.1938 Perşembe | "Malik olduğum bütün nukut ve hisse senetleriyle Çankaya'daki menkul ve gayrimenkul emvalim! Cumhuriyet Halk Partisine atideki şartlarla terk ve vasiyet ediyorum. 1- Nukut ve hisse senetleri şimdiki gibi İş Bankası tarafından nema-landınlacaktır. 2- Her seneki nemadan bana nispetleri şerefi mahfuz kaldıkça yaşa-dıkları müddetçe Makbule'ye ayda bin, Afet'e 800, Sabiha Gökçen'e 600, Ülkü'ye 200 lira ve Rukiye ile Nebile'ye şimdilik 100'er lira verilecektir. 3- Sabiha Gökçen'e bir ev alınabilecek ayrıca para verilecektir, 4- Makbule'nin yaşadığı müddetçe Çankaya'da oturduğu ev de emrinde kalacaktır. 5- ismet inönü'nün çocuklanna yüksek tahsillerim ikmal için muhtaç olacakları yardım yapılacaktır. 6- Her sene nemadan mütebaki miktar yan yanya Türk Tarih ve Dil Kurumlanna tahsis edilecektir. K. ATATÜRK [*]12 ARALIK - Sivas-Erzincan demiryolu hizmete açıldı. [*]12 ARALIK - Yeni Erzincan İstasyonu hizmete açıldı. [*]12 ARALIK - Diyarbakır-Cizre-Van demiryolu yapmuna başlandı. [*]21 ARALIK - Devlet Şurası Kanunu kabul edildi. [*]26 ARALIK - CHP Olağanüstü Kurultayı'nca Kemal Atatürk 'Ebedî Baş- l [*]kan', İsmet İnönü 'Değişmez Başkan' seçildi, [*]28 ARALIK -Millî Eğitim Bakanlığına Hasan Ali Yücel getirildi, [*]31 ARALIK -11 ilde kısmî seçim yapıldı. [/LIST] [/QUOTE]
Alıntıları ekle...
İsim
Spam kontrolü
Ülkemizin kuzeyindeki deniz hangisidir? (bitişik yazınız)
Cevapla
Forumlar
Tarih
Cumhuriyet Tarihi
Cumhuriyet Tarihi Kronolojiosi (1923-1998)
Top