~meLek~
GalataSaray'ım
Etrafta soruşturmaya başladığınızda aslında hemen herkesin başından bir bitlenme olayı geçtiğini duyacaksınız. Özellikle okul öncesi ve okul çocuklarında çok sık görülen bu olay aslında çok ciddi bir sağlık sorunu değil sadece biraz can sıkıcı olabilir.
Bit nasıl bir şey?
Bit saçta yaşayan gözle de görülebilen bir parazittir. Susam tanesi kadardır ve rengi bej-griden daha koyu renklere doğru değişebilir. Yumurtasını saçlı deriden 3 mm mesafede saç teline tutkal gibi bir maddeyle yapıştırır. Kepek ya da saçta bulunan diğer şeylerden farklı olarak bit yumurtası (sirke) yıkanarak fırçalanarak ya da saç kurutma makinasıyla kurutularak saçtan uzaklaştırılmaz. Yumurtalar 8-9 gün sonra olgunlaşıp çıkar ve izleyen 2-3 haftada erişkin hale gelir. Bit saçlı deriden kan emerek beslenir.
Bitler girdikleri saçın rengine uyum gösterirler bu nedenle de görülmeleri zordur. En çok kulak arkasında ve ensede görünürler. Dişi bitler günde on tane kadar yumurta bırakabilirler. Bunlar oval şekilli sarı-kahve renktedir.
Tehlikesi var mı?
Bit saçta sadece kaşıntı yapar. Bazen kaşıntı çok fazla olduğunda deride yaraya neden olabilir. Buralara antibiotikli krem sürmek gerekebilir.
Çocuğumu nasıl koruyabilirim?
Onu bir yerde saklı tutmadığınız takdirde hiçbir şekilde koruyamazsınız! Bit her kesimden insana bulaşabilir. Temiz saçı da kirli saçı da sever. Saç dışında en fazla 24 saat yaşayabildiklerini düşünürsek şapka saç fırçası tarak gibi şeylerden de bulaşma olabilir. Daha çok insandan insana bulaşma görülür. Eğer çocuğunuzun saçında bit varsa okulunda ya da beraber oynadığı çocuklarda da bit var demektir. Çocuğunuzda bit bulursanız bütün aileyi kontrolden geçirmek gerekebilir.
Eğer gözünüzle göremiyorsanız saçı ıslatıp tarayın. Bu yöntemle biti yakalama olasılığınız çok daha yüksektir.
Saçta bit bulguları nelerdir?
- Saç derisinde kaşıntı
- Saçta bir şey yürüdüğü hissi
- Bit ısırığın karşı alerjik reaksiyon nedeniyle kaşıntı. Özellikle kulak arkası ve ensede daha sık
- Saçlı deride kızarıklık ve yara
- Gözle bit veya sirkenin görülmesi.
Saçta bit nasıl aranır?
Saçı bölümlere ayırarak inceleyin. Özellikle kulak arkası ve enseyi kontrol edin. Kaşıdığı yerde kızarıklık ve yara görebilirsiniz. Bitin kendisini görmek çok zordur. Sirke arayın. Beyaz-sarımsı bu damla şeklindeki keseler saçın köküne yakın görülebilir. Kum tanesi gibi hissedilir ve fiske vurarak veya üfleyerek uzaklaştırılamaz. Saçtaki kepekle karıştırılmamalıdır.
Sirkelerin canlı olduğundan emin olun! Eğer bulduklarınız saç dibinden 1 cm uzaktaysa canlı olma olasılığı düşüktür. Muhtemelen kabuk bulmuş olabilirsiniz. Yumurtladıktan sonra boş yumurta saça yapışık kalır ve giderek saç dibinden uçlara ilerler.
Tedavi
İlaçsız tedavi: İlaç kullanmak istemeyenler için
Zeytinyağı mayonez veya vazelinle saçı bulamak bir tedavi şeklidir. Bu maddeler biti havasız bırakarak boğarlar. Saça yedirilip gece boyunca saçta bırakılabilir. Bir bone takılıp beklenir ve sabaha saç yıkanır. Tek sakıncası saçtan temizlenmesinin zorluğudur.
İlaçlı tedavi
1. Pestisit olmayan şampuan:
Dimetikon içerir. HEDRİN (veya LICE-MD) adıyla satılır. Bu oldukça etkili bir şampuandır. İçindeki dimetikon maddesi güvenle kullanabileceğiniz bir lubrikan maddedir. Kokusuz ve tahriş etmeyen bir özelliğe sahiptir. Şampuan saçı kaygan hale de getirerek sirkeleri temizlemeyi kolaylaştırır.
2. Pestisit olan şampuanlar:
Permethrin 1% (KWELLADA NIX): Sentetik bir pestisittir. En güvenli pestisit budur. Hem biti hem de çatlamamış yumurtayı yok eder. Etki süresi 2 haftadır. Kasımpatı alerjisi olanlara kullanmamalıdırlar. Ölen sirkeler saça yapışık olarak kalabilirler bit tarağıyla temizlenmeleri gerekir. Bu yumurtalar üzüm sirkesi saçta 30 dakika bırakılarak da ayıklanabilir.
Lindane (KWELL):
Pestisit. 2 yaş altında kullanılmamalı. En toksik olan budur. En son çare olarak kullanılmalıdır. Ayrıca yumurtaları da öldürmez. Kullanımdan sonra bit tarağıyla saçın sirkelerden temizlenmesi gereklidir.
Bir daha olmasını nasıl engelleyebiliriz?
- Evde ve yakın temasta olanların saçını kontrol edin. Kafası kaşınan ya da saçında sirke veya bit olan varsa mutlaka tedavi edilmelidir. Aynı yatağı paylaşanlar bit görülse de görülmese de saçlarını permetrinli bir şampuanla yıkamalıdırlar.
- Kişisel eşyaları dezenfekte edin
- Fırça ve taraklar sıcak suda (50 derece) veya bit şampuanı olan bir kapta bekletilerek temizlenmeli.
- Yastık kılıfları son birkaç gün giyilen giysiler ve saç tokaları sıcak suyla yıkanıp sıcak havayla kurutulmalı.
- Yıkanamayan her şey çöp torbasına konup ağzı sıkıca bağlanarak 10 gün saklanmalıdır. Bu olan bit ve yumurtalarını öldürür.
- 2 – 3 günde bir çocuğunuzun saçını tarakla kontrol edin.
- Bütün evi dezenfekte etmeye kalkışmayın. Buna hiç gerek yok. Giysilerinin tümünü yıkamanıza da gerek yok.
Tedaviden hemen sonra tekrar ederse
1-2 gün sonra yeniden canlı bit görürseniz yapılan tedaviye yanıt vermemiş olabilir ya da çok yoğun bir enfeksiyondur. Hemen başka bir ilaç kullanmalı ve 9-10 gün sonra tekrar etmelidir.
1 haftadan sonra tekrar ederse
Bazı yumurtalar canlı kaldığı ve çatladığı için yeni bitler ortaya çıkmış olabilir. Yeniden şampuan yapın (zaten ikinci bir şampuan öneriliyor).
Bit nasıl bir şey?
Bit saçta yaşayan gözle de görülebilen bir parazittir. Susam tanesi kadardır ve rengi bej-griden daha koyu renklere doğru değişebilir. Yumurtasını saçlı deriden 3 mm mesafede saç teline tutkal gibi bir maddeyle yapıştırır. Kepek ya da saçta bulunan diğer şeylerden farklı olarak bit yumurtası (sirke) yıkanarak fırçalanarak ya da saç kurutma makinasıyla kurutularak saçtan uzaklaştırılmaz. Yumurtalar 8-9 gün sonra olgunlaşıp çıkar ve izleyen 2-3 haftada erişkin hale gelir. Bit saçlı deriden kan emerek beslenir.
Bitler girdikleri saçın rengine uyum gösterirler bu nedenle de görülmeleri zordur. En çok kulak arkasında ve ensede görünürler. Dişi bitler günde on tane kadar yumurta bırakabilirler. Bunlar oval şekilli sarı-kahve renktedir.
Tehlikesi var mı?
Bit saçta sadece kaşıntı yapar. Bazen kaşıntı çok fazla olduğunda deride yaraya neden olabilir. Buralara antibiotikli krem sürmek gerekebilir.
Çocuğumu nasıl koruyabilirim?
Onu bir yerde saklı tutmadığınız takdirde hiçbir şekilde koruyamazsınız! Bit her kesimden insana bulaşabilir. Temiz saçı da kirli saçı da sever. Saç dışında en fazla 24 saat yaşayabildiklerini düşünürsek şapka saç fırçası tarak gibi şeylerden de bulaşma olabilir. Daha çok insandan insana bulaşma görülür. Eğer çocuğunuzun saçında bit varsa okulunda ya da beraber oynadığı çocuklarda da bit var demektir. Çocuğunuzda bit bulursanız bütün aileyi kontrolden geçirmek gerekebilir.
Eğer gözünüzle göremiyorsanız saçı ıslatıp tarayın. Bu yöntemle biti yakalama olasılığınız çok daha yüksektir.
Saçta bit bulguları nelerdir?
- Saç derisinde kaşıntı
- Saçta bir şey yürüdüğü hissi
- Bit ısırığın karşı alerjik reaksiyon nedeniyle kaşıntı. Özellikle kulak arkası ve ensede daha sık
- Saçlı deride kızarıklık ve yara
- Gözle bit veya sirkenin görülmesi.
Saçta bit nasıl aranır?
Saçı bölümlere ayırarak inceleyin. Özellikle kulak arkası ve enseyi kontrol edin. Kaşıdığı yerde kızarıklık ve yara görebilirsiniz. Bitin kendisini görmek çok zordur. Sirke arayın. Beyaz-sarımsı bu damla şeklindeki keseler saçın köküne yakın görülebilir. Kum tanesi gibi hissedilir ve fiske vurarak veya üfleyerek uzaklaştırılamaz. Saçtaki kepekle karıştırılmamalıdır.
Sirkelerin canlı olduğundan emin olun! Eğer bulduklarınız saç dibinden 1 cm uzaktaysa canlı olma olasılığı düşüktür. Muhtemelen kabuk bulmuş olabilirsiniz. Yumurtladıktan sonra boş yumurta saça yapışık kalır ve giderek saç dibinden uçlara ilerler.
Tedavi
İlaçsız tedavi: İlaç kullanmak istemeyenler için
Zeytinyağı mayonez veya vazelinle saçı bulamak bir tedavi şeklidir. Bu maddeler biti havasız bırakarak boğarlar. Saça yedirilip gece boyunca saçta bırakılabilir. Bir bone takılıp beklenir ve sabaha saç yıkanır. Tek sakıncası saçtan temizlenmesinin zorluğudur.
İlaçlı tedavi
1. Pestisit olmayan şampuan:
Dimetikon içerir. HEDRİN (veya LICE-MD) adıyla satılır. Bu oldukça etkili bir şampuandır. İçindeki dimetikon maddesi güvenle kullanabileceğiniz bir lubrikan maddedir. Kokusuz ve tahriş etmeyen bir özelliğe sahiptir. Şampuan saçı kaygan hale de getirerek sirkeleri temizlemeyi kolaylaştırır.
2. Pestisit olan şampuanlar:
Permethrin 1% (KWELLADA NIX): Sentetik bir pestisittir. En güvenli pestisit budur. Hem biti hem de çatlamamış yumurtayı yok eder. Etki süresi 2 haftadır. Kasımpatı alerjisi olanlara kullanmamalıdırlar. Ölen sirkeler saça yapışık olarak kalabilirler bit tarağıyla temizlenmeleri gerekir. Bu yumurtalar üzüm sirkesi saçta 30 dakika bırakılarak da ayıklanabilir.
Lindane (KWELL):
Pestisit. 2 yaş altında kullanılmamalı. En toksik olan budur. En son çare olarak kullanılmalıdır. Ayrıca yumurtaları da öldürmez. Kullanımdan sonra bit tarağıyla saçın sirkelerden temizlenmesi gereklidir.
Bir daha olmasını nasıl engelleyebiliriz?
- Evde ve yakın temasta olanların saçını kontrol edin. Kafası kaşınan ya da saçında sirke veya bit olan varsa mutlaka tedavi edilmelidir. Aynı yatağı paylaşanlar bit görülse de görülmese de saçlarını permetrinli bir şampuanla yıkamalıdırlar.
- Kişisel eşyaları dezenfekte edin
- Fırça ve taraklar sıcak suda (50 derece) veya bit şampuanı olan bir kapta bekletilerek temizlenmeli.
- Yastık kılıfları son birkaç gün giyilen giysiler ve saç tokaları sıcak suyla yıkanıp sıcak havayla kurutulmalı.
- Yıkanamayan her şey çöp torbasına konup ağzı sıkıca bağlanarak 10 gün saklanmalıdır. Bu olan bit ve yumurtalarını öldürür.
- 2 – 3 günde bir çocuğunuzun saçını tarakla kontrol edin.
- Bütün evi dezenfekte etmeye kalkışmayın. Buna hiç gerek yok. Giysilerinin tümünü yıkamanıza da gerek yok.
Tedaviden hemen sonra tekrar ederse
1-2 gün sonra yeniden canlı bit görürseniz yapılan tedaviye yanıt vermemiş olabilir ya da çok yoğun bir enfeksiyondur. Hemen başka bir ilaç kullanmalı ve 9-10 gün sonra tekrar etmelidir.
1 haftadan sonra tekrar ederse
Bazı yumurtalar canlı kaldığı ve çatladığı için yeni bitler ortaya çıkmış olabilir. Yeniden şampuan yapın (zaten ikinci bir şampuan öneriliyor).
