Canakkale Savaşının Ingiliz ve Müttefikleri Fotoğrafları

Bir çok insan Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasının nedeninin 1914 öncesinde Avrupa'daki büyük güçler arasında oluşan ittifak sistemi olduğunu varsayıyor. Her ne kadar bu ittifak sistemi savaş öncesinde tansiyonun artmasına neden olmuşsa da savaş ilanlarının hiçbiri bu ittifaklar gerekçe gösterilerek yapılmadı.

1914 - 1915 yılında İngiliz Birinci Ligi resmi olarak donduruldu. Erkeklerin bir çoğu askerde olduğu için amatör turnuvalar da yapılamıyordu. Boşluğu savaş araç gereçleri üretiminde çalışan kadınlar doldurdu. Rakip fabrikalar tarafından oluşturulan futbol takımlarında oynayan kadınlar, profesyonel kulüplerin sahalarında yaptıkları maçlarda futbol ateşini canlı tuttular. Savaş bittikten bir süre sonra da kadınların yeşil sahalarda sürdürdüğü heyecan devam etti. Ancak 1921 yılında alınan bir kararla, bu büyük harekete son verildi ve kadınların futbol oynaması yasaklandı.

Birinci Dünya Savaşı'nda bütün dünyanın savaştığını duyarız da, Portekizlilerin fadolarından, leziz Porto savaşlarından ve harika yemeklerinden kafayı kaldırıp da savaşa katıldığını bilmeyiz. Gerçekte bu da oldu. Normalde tarafsız bir ulus olmasına rağmen, Almanların U-Boatlarıyla yaptıkları saldırılardan bunalan Portekizliler de savaşa dahil oldu. 1916 yılı Mart ayında Almanya Portekiz'e savaş ilan etti. Portekizliler de batı cephesine asker gönderdiler. Portekiz askerleri adeta sangria gibi savaşıyor, fado söyler gibi cephede rahat ediyordu. 1918 yılında Portekiz askerleri uzun yıllardır savaşan İtilaf Kuvvetleri'nin saygısını kazanacak, Almanlar da inatçı ve becerikli bir düşman kazandıklarını anlayacaklardı.

Alexei Brusilov'un parlak bir fikri vardı. Siper savaşlarındaki en büyük sorunu çözecekti. Sorun basitçe şuydu, siperler ağır tahkimat altındaydı. Hendekler, dikenli teller derken, ateşe altında sipere kadar gitmek bir meseleydi, üstelik bu tahkimatı aşsanız bile hemen o bölgeye yardımcı kuvvetler geliyor, yorgun askerlerinizin üstüne saldırıyordu. Dolayısıyla savaş ilerlemiyordu. 1916 yılında Brusilov cevabı buldu. Gücü tek bir noktaya yoğunlaştırmayacak, çok geniş bir hatta aynı anda saldırıda bulunacak, bu arada tahkimatın yarılacağı noktaları da gizlemiş olacaktı. Plan işledi. Ancak ortaya bu sefer başka bir plan çıktı. Kimsenin Ruslar kadar nüfusu yoktu. Asker sayısı herkesin kısıtlıydı. Bu kadar geniş bir araziye saldırı yapmak çok maliyetliydi. Üstelik bu kadar insanı besleyecek gıda ve cephane sistemi de yoktu. Brusilov'un çözümü Rusya'ya da fazla yardımcı olmadı. 1 yıl sonra Çarlık Rejimi yıkılacak, Rusya savaştan çekilecekti.

22 Mayıs 1915 tarihinde Leith Bölge Taburu ile Royal Scots Guard'ı taşıyan bir tren, Çanakkale'ye gönderilecek askerleri taşıyan bir trenle çarpıştı. 226 kişi öldü, 246 kişi ağır şekilde yaralandı. İki sinyal görevlisinin dikkatsizliği İngiltere tarihinin en büyük demiryolu faciasına neden olmuştu. Bakın çok ilginç, olay 1915'te oluyor. Yani böyle şeyler fıtratta var. İngiltere bile yaşamış.

Birinci Dünya Savaşı'nda Çinlilerden oluşan taburlar batı cephesine gönderilerek emek yoğun işlerde çalıştılar. Hepsi gönüllüydü. Son derece hayati bir görevi yerine getiriyorlardı ve savaşta ne kadar önemli oldukları üstünde "lojistik" yazan herhangi bir kitabın içinde sayfalar dolusu anlatılıyor. Genellikle cephe gerisinde ordu donatım hizmeti verdikleri için büyük bir kayıp vermediler ancak 1918 yılında İspanyol gribi ne yazık ki yüzlercesini öldürdü.

Evet, Birinci Dünya Savaşı'nda Çinliler de bize karşı savaştı.

Mezar taşının üstünde şu sözler yazıyor "Büyük savaşta savaşan, yalnız Tanrı tarafından adı bilinen bir asker."
Birinci Dünya Savaşı'nda yüzbinlerce insan isimleri tespit dahi edilemeden gömüldü. Bu isimsiz kahramanlar savaşta çocuklarını kaybeden her milletin yüreğinde derin yaralar bıraktı. Her millet kendine göre bu isimsiz kahramanları anacak bir yol buldu.

İngilizler, bütün mezarların üstüne şu yukarıdaki yazıyı yazma kararı aldılar. Sözler ünlü şair ve yazar Rudyard Kipling'e aitti. Bu sözleri kaleme alırken, çok büyük bir acıyı yaşıyordu. Kendi oğlu da savaşta ölmüştü. Mezarı belli değildi ve mezar taşında işte bu sözler yazacaktı.

Gazetenin manşeti ne güzel değil mi? Dünya Savaşı bitti! Tarih? 11 Kasım 1918. Herkes böyle biliyor. Halbuki savaş 2 hafta daha sürdü. Doğu Afrika'daki Alman Komutanı Paul Von Lettow Vorbeck, gerilla taktikleri ile İngilizlerle savaşmaya devam etti. Savaşın bittiğini haber almıştı ancak bu duruma aldırmaz gözüküyordu. Vorbeck'e göre kendi askerleri henüz hiç yenilmemişti, dolayısıyla barış zamanını kendisinin seçmesi uygun olurdu. İngilizler savaşın bittiğini kendisine bildirmeye çalışsalar da bir cevap alamadılar. Adam laf dinlemiyordu. En sonunda kendisinin istediği zaman barış yapabileceği bildirilince, Vorbeck bütün Prusya gururuyla 25 Kasım'da İngilizlerin barış şartlarını dinlemeye hazır olduğunu bildirerek savaşa son verdi. Adam inadından savaşı 2 hafta uzatmıştı.