Bowling, oyun hattının sonundaki kukaları, bu oyun için özel olarak hazırlanmış bowling topları ile devirme amacı taşıyan salon sporu.
Tarihçe
Mısır'da yapılan kazılarda bowling sporunun köklerinin MÖ 5000'li yıllara dek uzandığına dair bulgular çıkarılmıştır. Kökenleri, MÖ'ye dek uzanan bu spora, spor olmanın dışında anlamlar da yüklendiği görülür. Söz gelişi, 3 ve 4. yüzyıllarda, bu sporda iyi olmak kilise tarafından "günahlarından daha çok arınmış olmak" anlamına geliyordu. Düzenlenen oyunlarda kukalar işlenmiş günahları temsil ediyor ve devrilen her kuka ile günahlardan arınılma inancı taşınıyordu
Günümüzde
Bowling sporunun Dünya Bowling Federasyonu'nun (WTBA), Uluslararası Bowling Federasyonu (FIQ), Avrupa Bowling Federasyonu(ETBF) tarafından belirlenmiş oyun tipleri bulunmaktadır. 9 pin ve 10 pin şeklinde 2'ye ayrılmaktadır. Amacı, uzunluğu 18,288 m (faul çizgisinden, 1.nolu pin'e kadar olan mesafe) olan "lane" adı verilen hatların ilerisine konulmuş pinleri devirmektir.
Türkiye'de oynanan bowling sporunda 10 pin bulunmaktadır. "Türkiye Bocce Bowling ve Dart Federasyonu" altında Bowling branşı olarak faaliyet göstermektedir. 1. 2. ve 3. lig kategorilerini içeren bir ulusal ligi bulunmanın yanında, her yıl Türkiye'de Türkiye kupası, Federasyon kupası ve Ligin En iyileri düzenlenmekle birlikte en az iki faklı uluslararası open turnuvalarla faaliyetine devam etmektedir.
Puanlama
Bowling topları
Strike
Sembolü "X"tir.Hattın sonundaki tüm pinlerin frame'in ilk atışında devrilmesine denir. Tüm pinler devrildiği için frame'in ikinci atışı yapılmaz. Alınan puan, sonraki iki atışta devrilen pin sayısı ve strike ta devrilmiş pin sayısı toplanarak hesaplanır ve frame'e yazılır. Üst üste 3 defa strike yapmak "turkey", 2 defa üst üste yapmak "double" adını almakta 4. ve sonraki üstüste strikeler için "four in bagger" "five in bagger" şeklinde gitmektedir.
Spare
Sembolü "/"dir. Hat sonundaki tüm pinlerin ikinci atışta devrilmesine denilir. Alınacak puan,bu 10 pin ve takip eden atışta devrilen pin sayısı toplanarak hesaplanır ve yazılır.
Split
Birinci kukanın devrilmiş olması durumunda, birbiriyle bağlantısı kalmamış (aralarındaki kuka devrilmiş) iki veya daha fazla kukanın ayakta kalması olayıdır. Split, puan tablosunda devrilen pin sayısının dikdörtgen veya daire içine alınmasıyla gösterilir.
Ligler ve Turnuvalar
Türkiye'de bowling, bahar ve kış aylarında olmak üzere, iki sezonda birer lig ve 1. 2. ve 3. olmak üzere üçer lig seviyesinde oynanır. Oyuncular, daha önce yaptıkları ortalamalara göre liglerde yarışma hakkı kazanırlar. İlk defa lige katılan bir oyuncu 3. ligten başlar. Lig atlamaları teker teker yapılır.3. ligten 1.lige atlamak gibi bir şey söz konusu değildir.
Oyunun amacı hattın sonundaki kukaları bowling topuyla devirmektir.
1.Lig Kategorisi: Ortalaması erkeklerde 180, kadınlarda 160 üstü olan oyuncular, önceki sezonda 1. veya 2. kategorisinde oynamış olmak koşuluyla takip eden sezonda bu kategoride oynamaya hak kazanır.
2.Lig Kategorisi: Ortalaması erkeklerde 160, kadınlarda 140 üstü olan oyuncular takip eden sezonda bu kategoride oynamaya hak kazanır.
3.Lig Kategorisi: İlk defa katılan oyuncular ve erkeklerde 160, kadınlarda 140 ortalamanın altında oynayan oyuncular bir önceki sezonda C kategorisinde oynamamış olmak koşuluyla takip eden sezonda bu kategoride oynamaya hak kazanır.
Lig sırasında, iki sarı kart görmüş oyuncular, ikinci kartı gördükten sonra takip eden haftanın karşılaşmasına çıkamazlar. Oyun sırasında veya öncesinde alkollü içecek tüketmek yasaktır, belirlendiği takdirde kırmızı kart ile cezalandırılır.
Kıyafet yönetmeliği bulunmaktadır.
Türkiye'de erkekler kumaş pantolon (yanları cepli olmaması kaydıyla) kot olmayan kanvas, kumaş türü pantolonlarla, bayanlar ise kumaş pantolon, şort veya eteklerle yarışabilirler. Bovling üstü olarak polo yaka düğmeli kısa kollu bovling tişörtü veya gömleği giyilir, bayanların bunlar dışında polo yaka düğmeli kolsuz tişörtler giymesi de mümkündür. Türkiye dışındaki bazı ülkelerde erkeklerin yanları cepli olmayan kumaş şort giymesine izin verilmektedir.
Bahar Ligi sonuçlarına göre 2. ve 3. lig oyuncularının skorları alt alta dizildikten sonra erkeklerde ilk 48 ve kadınlarda ilk 24 sporcu Federasyon Kupası'nda, 1. Lig skorları alt alta dizildikten sonra kadınlarda ilk 16 ve erkeklerde ilk 32 içindeki sporcular Türkiye Kupası'nda oynamaya hak kazanırlar.
Kış Ligi sonuçlarına göre 1. 2. ve 3. liglerin pin toplamları alındıktan sonra en iyi 48 oyuncusu Ligin en iyileri oynamaya hak kazanırlar.
Yıl sonunda, Türkiye liglerine ve liglerden bağımsız olarak sıralama puanı veren en az üç turnuvaya katılmış oyuncuların sıralama puanları hesaplanır. Bu puanlara göre erkeklerde ilk 32 kadınlarda ilk 16 sporcu, takip eden yılın ilk aylarında yapılan "Türkiye Ranking Masters" turnuvasına katılmaya hak kazanır. Ayrıca, Türkiye'de her sene belirlenen tekrar belirlenen tarihlerde, biri yedek olmak üzere 6 kişilik takımlar, 5 kişinin bulunmaması durumunda katılım sayısına uygun olarak çiftler ya da bireysel olarak kulüplerin temsil edildiği "Kulüpler kupası" turnuvası düzenlenir.